TARİHÇE
Ekonomik İş Birliği
Teşkilatı (EİT) bünyesinde parlamenter forum kurulması fikri ilk olarak
Pakistan tarafından 1993'te Ketta'da yapılan III. Bakanlar Konseyi
Toplantısı'nda dile getirilmiş, ancak 2012 yılına kadar konu hakkında ilerleme
kaydedilememiştir. 2012'de de Pakistan Milli Meclisi Başkanı Dr. Fermida
MİRZA'nın daveti üzerine, EİT'in parlamenter boyutunun kurulması amacıyla,
Pakistan Milli Meclisi tarafından hazırlanan Kuruluş Belgesi Taslağı'nı
müzakere etmek üzere, 4-5 Eylül 2012 tarihlerinde İslamabad'da Ekonomik İş
Birliği Teşkilatı Parlamenter Forumu düzenlenmiştir. Foruma; Türkiye
Büyük Millet Meclisi Başkanvekili Sayın Sadık YAKUT katılmıştır.
Foruma, ev sahibi Pakistan ve Türkiye'nin yanı sıra, Afganistan, Azerbaycan,
İran, Kırgızistan, Tacikistan'dan milletvekilleri ve meclis çalışanları
katılmıştır. Ayrıca Foruma EİT Genel Sekreteri Dr. Şamil ALESKEROV, Genel
Sekreter Yardımcısı Fatih ÜNLÜ iştirak etmiştir. Forum sonunda alınan kararlar
şunlardır:
- Ekonomik İş Birliği Teşkilatı Parlamenter
Asamblesi (EİTPA) ismiyle, belirlenen amaçlara ve kurumsal düzenlemelere
dayanan bir parlamenter asamble kurulması
- EİTPA Taslak Şartı'nın kabul edilmesi.
Ekonomik İş Birliği
Teşkilatı Parlamenter Asamblesinin Kuruluş Şartı'nın imza töreni ve I. Genel
Konferans, meclis başkanlarının katılımıyla 10-13 Şubat 2013 tarihlerinde
Pakistan'ın başkenti İslamabad'da düzenlenmiştir. Genel Konferans'a, Türkiye
Büyük Millet Meclisi Başkanı Sayın Cemil ÇİÇEK başkanlığındaki bir heyetle katılmıştır.
11 Şubat 2013 tarihinde yapılan İmza Töreni'nde Kuruluş Şartı'nı meclis
başkanları tarafından imzalanmıştır.
EİTPA ORGANLARI
EİTPA'nın Genel
Konferans, Yürütme Konseyi ve Sekretarya olmak üzere başlı üç organı
bulunmaktadır:
Genel Konferans
Asamblenin hedefleri
içerisindeki konuların tartışılma ve onaylanma organı Genel Konferans'tır. Bu
konuların Yürütme Konseyi tarafından teklif edilmesi gerekmektedir. Her üye
parlamento, meclis başkanı dâhil olmak üzere beş milletvekiline kadar temsil
edilebilir. Ayrıca delegasyona genel sekreter veya meclis başkanının atadığı
herhangi bir görevli katılabilir EİTPA'da delegasyonlarla ilgili önemli bir
kural da her delegasyonda en az bir kadın parlamenter olması gereğidir.
Genel Konferans, tercihen alfabetik sıraya göre, üye ülkelerden birinde yılda bir kez toplanır. Genel Konferans'a katılan kadın parlamenterlere, Genel Konferans'ın yanında ayrı bir toplantı yaparak Genel Konferans'ta değerlendirilmek üzere kadınlara ilişkin konuları tartışma ve önerme hakkı verilmiştir. Genel Konferans'ın Başkanı ev sahibi ülkenin meclis başkanı görevini yürütür. Bunun yanı sıra yine ev sahibi parlamentonun genel sekreteri Genel Konferans'ın Genel Sekreteri görevini yürütür. Bir sonraki Genel Konferans'a ev sahipliği yapacak ülkenin meclis başkanı Genel Konferans'ın başkan yardımcısı olur. Belirtilen görevlerin süreleri bir Genel Konferans'ın başlangıcından itibaren başlar ve bir sonraki Genel Konferans'ın başlamasına kadar devam eder. Genel Konferans, önemli konuları ele almak üzere komiteler kurabilmektedir.
Yürütme
Konseyi
Yürütme Konseyi, EİT
üye ülkelerinin parlamentolarının meclis başkanları veya bu yetkinin
devredildiği kişilerden oluşmaktadır. Yürütme Konseyi'nin başkanlığını ev
sahibi ülkenin meclis başkanı veya yetkisini devrettiği kişi yapar. Buradaki
görevlendirmenin süresi de Genel Konferans'taki görevlendirme süresiyle aynı
usulle yapılır. Yürütme Konseyi, Genel Konferans öncesinde toplanır. Toplantıda
Asamblenin programı ve bütçesine karar verilir. Ayrıca Genel Konferans'ta ve
Genel Konferans'ın yanı sıra yapılacak olan Kadın Parlamenterler Toplantısı'nda
görüşülecek gündem maddeleri de Yürütme Konseyi'nde karara bağlanmaktadır.
Konferans tarihi ve toplanma yeri yine Yürütme Konseyi tarafından belirlenen
hususlar arasındadır. Fakat gündem, bütçe ve programa dair bu kararlar Genel
Konferans'ın onayı ile yürürlük kazanabilmektedir.
Sekretarya
EİTPA'nın Daimi
Sekretaryası Pakistan İslam Cumhuriyeti'nin başkenti İslamabad'ta
bulunmaktadır. Sekretarya, bir sonraki Genel Konferansa ev sahipliği yapacak
ülkeye yardımcı olmaktadır. Genel Konferans Genel Sekreteri o yıl yapılan
toplantıda bu görevi yürütür. Fakat Genel Konferans'ın Genel Sekreterinden
farklı olarak EİTPA Genel Sekreteri rotasyon usulüyle atanmaktadır.
EİTPA Sekretaryası
Yürütme Konseyi'nin vereceği bir kararla seçim usulünün belirlenmesini
beklemektedir. Bu karar verilene kadar Pakistan Ulusal Meclisi Genel
Sekreterinin EİTPA Sekretaryası Sekreteri görevini yürütmesi
kararlaştırılmıştır.
Genel Sekreterin
görevleri şunlardır:
- Asamblenin plan, program ve bütçesi
taslaklarını hazırlamak.
- Yürütme Konseyi, Genel Konferans ve diğer
konferans/toplantıların raporlarını ve zabıtlarını hazırlayarak tüm
birimlere dağıtmak.
- Periyodik olarak, Asamblenin Haber
Bültenini yayınlamak, aynı zamanda Asamblenin ilgi alanına giren konularda
da yayım yapmak.
