Parlamentolararası Birlik (PAB), bağımsız devlet parlamentolarının temsilcilerinden oluşan, halen 179 üyeye sahip ve Birleşmiş Milletlere paralel olarak çalışan 1889'da kurulmuş bir kuruluştur. Genel Merkezi Cenevre'dedir.

PAB, temsili kuruluşları güçlendirme, barış ve toplumlararası işbirliğini tesis ve parlamentolar ile parlamenterler arasındaki temasları arttırmak amacıyla çalışmaktadır. Bu çerçevede, tüm ülkelerin parlamentoları ve parlamenterleri arasında yapılacak görüşmelerle tecrübe alışverişi desteklenmektedir. Uluslararası gündemde yeralan güncel siyasi ve ekonomik meseleler incelenmekte, esas itibarıyla bu konularda çalışmalar yapılmaktadır.

Türkiye için parlamenter sayısı 9'dur. (8+1 genç parlamenter) Heyet üyeleri kendi aralarında Başkan seçerler.

Çalışma alanları; barış ve silahsızlanma, insan hakları, parlamenterlerin insan haklarının korunması, kadınlara ve çocuklara karşı uygulanan şiddet, sosyal ve ekonomik gelişmeler, çevre ve sürdürülebilir kalkınma, eğitim, siyasi ve hukuki meseleler, kadın hakları, Akdeniz'de güvenlik ve işbirliği, parlamenter kuruluşların desteklenmesi ve geliştirilmesi, Kuzey-Güney diyaloğunun geliştirilmesidir.

Organları şunlardır:

1. Asamble
2. Yürütme Konseyi
3. İcra Komitesi
4. Daimi Komiteler

Asamble

1. Asamble nedir?

Asambleye, PAB üyesi ülkelerin Parlamentolarınca belirlenen ulusal delegasyonlar katılır. Türkiye PAB'da 9 üye ile temsil edilmektedir.

Asamble gündemi İcra Komitesi'nin tavsiyesi ile Yürütme Konseyi tarafından belirlenir.

Asamble kendi başkanını ve başkan yardımcılarını seçer. Başkan evsahibi ülkeden bir parlamenter, başkan yardımcıları ise ulusal gruplardan seçilen parlamenterlerden oluşur. Asamble dünyadaki ekonomik, siyasal ve sosyal durumu ele alır.

2. Görev alanları nelerdir?

Asamble daimi komitelerin incelediği üç ana gündem maddesi ile bir ek veya acil gündem maddesi hakkında karar tasarısı ve raporlar hazırlamakla görevlidir.

Daimi Komitelerden gelen karar tasarıları ve raporlar asamblede ele alınır.

3. Nasıl işler?

Asamble daimi komitelerden gelen karar tasarılarını son çalışma gününde bütün olarak oylar. Toplantı sonunda kabul edilen kararlar bir nihai metin şeklinde açıklanır.

YÜRÜTME KONSEYİ

1. Yürütme Konseyi nedir?

Her ulusal grubun iki üyesinden (genellikle başkan ve bir üye) oluşur.

Yürütme Konseyi Başkanı 3 yıllık bir süre için seçilir. Seçimler yılın ikinci asamble toplantısında olur.

2. Görev alanları nelerdir?

Asamble, Yürütme Konseyi, İcra Komitesi tarafından hazırlanan geçici gündemi inceler ve kabul eder.

İcra Komitesi'ne seçilecek üyeleri Asamble önerir.

İcra Komitesi'nin önerileri üzerine PAB'ın yıllık programı ve bütçesini kabul eder.

3. Nasıl işler?

Yürütme Konseyi olağan olarak yılda iki kere toplanır. Ancak Başkanının veya İcra Komitesi'nin gerekli görmesi halinde ya da Yürütme Konseyi Üyelerinin 1/4'ünün talep etmesi durumunda olağanüstü toplanır.

Kararlar oy çokluğu ile alır.

İCRA KOMİTESİ

1. İcra Komitesi nedir?

İcra Komitesi, Asamble Başkanı ile her birisi ayrı Parlamento üyesi 16 üyeden oluşur. 

Yürütme Konseyi Başkanı görevi gereği üyedir. Üyeliklerde coğrafi denge esas alınır ve en az iki üyenin bayan olması gerekmektedir. Üyelerin görev süresi dört yıldır. Her yıl en azından iki üye rotasyon ile görev süresini doldurmuş olur. Görev süresi dolan bir üye en az iki yıl yeniden seçilemez.

2. Görev alanları nelerdir?

Yürütme Komitesi toplantılarının yerini, tarihini ve geçici gündemini belirler.

Komitenin geçici toplantı gündemi başkanla mutabık kalınarak Genel Sekreter tarafından hazırlanır.

3. Nasıl işler?

Görüşmeler gizlidir.

Toplantının başlayabilmesi için en az altı üyenin toplantıda hazır bulunması gerekir.

Her üyenin bir oyu vardır. Başkan yalnızca oylama sonuçlarının eşit olması halinde oy kullanır.

DAİMİ KOMİTELER

1. Daimi Komite nedir?

Komiteler görev alanlarına giren konularda Asamble'de son halini almak üzere karar tasarıları hazırlarlar.

Komiteler:

1. Barış ve Uluslararası Güvenlik Komitesi (I. Komite)
2. Sürdürülebilir Kalkınma, Finans ve Ticaret Komitesi (II. Komite)
3. Demokrasi ve İnsan Hakları Komitesi (III. Komite)
4. BM İşleri Komitesi (IV. Komite)

Komiteler her ulusal grup içinden bir asil, bir yedek üyeden oluşur.

2. Görev alanları nelerdir?

Komite görev alanlarına giren konularda karar tasarıları ve/veya raporlar hazırlamakla görevlidir.

3. Nasıl işler?

Kararlar oy çokluğu ile alınır.

Komiteler, Asamble sırasında toplanır.

Komiteler, yazım komiteleri kurabilirler.

Komiteler kendi aldıkları sonuçları Asamble'ye iletmek için bir raportör belirler.