Rules of Procedure
İÇİNDEKİLER
I. BÖLÜM
Yapısı, Amaçları, Üyelik ve
Asamble Görevlileri
Madde 1 : Asamblenin yapısı
Madde 2 : Asamblenin amaçları
ve sorumlulukları
Madde 3 : Üyelik
Madde 4 : Asamble görevlileri
Madde 5 : Asamble
görevlilerinin seçimleri
Madde 6 : Başkanlık Divanı
II. BÖLÜM
Asamble Başkanı'nın
Görevleri, Disiplin ve Düzen
Madde 7 : Başkan
Madde 8 : Başkan yardımcıları
Madde 9 : Düzenin sağlanması
Madde 10 : Toplantı
Salonlarında ve Galerilerde kamu düzeni
III. BÖLÜM
Toplantılar ve Oturumlar
Madde 11 : Toplantılar
Madde 12 : Olağanüstü
toplantılar
Madde 13 : Gündem
Madde 14 : Toplantı
tutanakları
Madde 15 : Toplantı raporları
Madde 16 : Devamlılık
kayıtları
IV. BÖLÜM
Sorular, Müzakere Kuralları
ve Oylama
Madde 17 : Sorular
Madde 18 : Ek Maddeler
Madde 19 : Değişiklik
önerileri
Madde 20 : Usüle ilişkin
öneriler
Madde 21 : Acil durum
Madde 22 : Konuşma hakkı
Madde 23 : Asamble lisanları
Madde 24 : Tercüme
Madde 25 : Müzakerelerin
düzenlenmesi
Madde 26 : Oy hakkı
Madde 27 : Oylama metodları
Madde 28 : Çoğunluk
Madde 29 : Yeter çoğunluk
V. BÖLÜM
Komiteler
Madde 30 : Daimi Komite
Madde 31 : Genel Komiteler
Madde 32 : Komitelerin
görevleri ve yetkileri
Madde 33 : Genel Komitelerde
takip edilecek usul
Madde 34 : Genel Komitelerin
raporları
VI. BÖLÜM
Asamblenin Yapısı
Madde 35 : Sekreterya
Madde 36 : Bütçe ve Finansman
VII. BÖLÜM
Diğer Organlar ve
Kuruluşlarla İlişkiler
Madde 37 : Bakanlar Konseyi ve
Asamble arasındaki ilişkiler
Madde 38 : Ulusal
Parlamentolar ve Asamble arasındaki ilişkiler
Madde 39 : Gözlemciler
VIII. BÖLÜM
Statü
Madde 40 : Statüdeki
değişiklikler
EK
Asamble'nin oluşumu
ASAMBLE STATÜSÜ
I. BÖLÜM
Yapısı, Amaçları, Üyelik ve
Asamble Görevlileri
Madde 1
Asamble'nin Yapısı
1. Asamble, 1975 tarihli
Helsinki Nihai Senedi ve 1990 tarihli Paris ?artı'nı
imzalamış olan ve Avrupa Güvenlik ve İşbirliği
Teşkilatı'na üye ülkelerin (parlamentolarının
temsilcilerinden) milletvekillerinden oluşur.
2. Madrid Konferansı Nihai
Belgesinin AGİT Parlamenter Asamblesinin kurulması
ile ilgili 1. ve 13. maddelerine göre Asamble Ek'te
yer alan sayıda parlamenterden oluşur.
3. Asamble'nin yapısı,
Daimi Komite'nin önerisi üzerine Asamble kararı ile
değiştirilir.
Madde 2
Asamble'nin Amaçları ve
Sorumlulukları
AGİT Parlamenter Asamblesi
:
(a) AGİT amaçlarının
uygulanmasını değerlendirir;
(b) AGİT Devlet ve Hükümet
Başkanları Zirvesi ve Bakanlar Konseyi
toplantıları sırasında ele alınan konuları müzakere
eder;
(c) çatışmaların önlenmesi ve
çözülmesi için mekanizmaları geliştirir ve
ilerletir;
(d) AGİT 'e üye devletlerdeki
demokratik kurumların pekiştirilmesi ve
güçlendirilmesini destekler;
(e) AGİT'in kurumsal
yapısının geliştirilmesine ve mevcut AGİT
kuruluşları arasındaki işbirliği ve ilişkilerin
artırılmasına katkıda bulunur.
Madde 3
Üyelik
1. Asamble üyeleri
ulusal parlamentolarının üyeleridirler. Ulusal
parlamentolarındaki üyeliklerinin sona ermesi
durumunda yerine biri atanana kadar yada bu mümkün
değilse 6 ay Asamble üyeliği devam eder.
2. Asamble üyeleri ulusal
parlamentoları tarafından atanırlar. Parlamentolar,
madde 1'de belirtilen üyelerine ilave olarak,
sayıları asil üyelerinin sayılarını geçmeyen yedek
üyeleri de atarlar. Yedek üye, Delegasyon
başkanlarının
1
konu ile ilgili olarak
Sekreteryaya resmen bilgi verdikleri durumlarda
Asamble toplantılarına ve oturumlarına katılamayan
asil üyenin yerini alırlar.
3. Üyelerin güven belgeleri
ulusal parlamentolar tarafından sağlanan haberleşme
ve resmi dökümanlarla incelenir.
4. Güven belgeleri
konusunda bir şüphe oluştuğunda, başkan konu ile
ilgili bir komite tayin eder. Komite karar için Büro
ya da Daimi Komiteye konu ile ilgili tavsiyelerini
rapor eder.
Madde 4
Asamble görevlileri
1. Asamble görevlileri
Başkan, 9 başkan yardımcısı ve 1 saymandan oluşur ve
Başkanlık Divanı adını alır.
2. Bir sonraki yılın
başkanı genel kurul toplantısının son gününde
Asamble tarafından seçilir.
3. Önceki başkan sonraki
halefi seçilene kadar görevine devam eder. Başkan
yardımcıları başkanlık seçimlerini takiben Asamble
tarafından seçilir.
4. Sayman da aynı şekilde
seçilir
5. Başkan, Başkan
yardımcıları ve saymanlık için adaylar 25 üye
tarafından yazılı olarak önerilirler. Adaylar
Asamble'ye arz edilmeden önce Başkanlık Divanı'nda
ele alınır.
6. Başkan, seçildiği genel
kurul toplantısının sona ermesinden itbaren bir
sonraki genel kurul toplantısı sona erene kadar
görevine devam eder.
7. Başkan yardımcıları
seçildikleri genel kurul toplantısının sona
ermesinden itibaren, görev süresi dolmayan birinin
yerine seçilmedikleri takdirde, 3. genel kurul
toplantısının sona ermesine kadar görevlerine devam
ederler.
8. Sayman seçildiği genel
kurul toplantısının sona ermesinden itibaren 2.
genel kurul toplantısının sona ermesine kadar
görevlerine devam eder.
9. Başkan, başkan
yardımcılıkları ve saymanlık görevlerine önerilen
adayların ele alınmasında Asamble, ulusal
kompozisyonları dikkate alır.
Madde 5
Görevlilerin seçimi
1. Başkan gizli oyla
seçilir ve her üyenin bir oy hakkı vardır. 2 tur
seçimden sonra başkanlık için hiç bir aday oyların
mutlak çoğunluğunu alamamışsa, en çok oy alan iki
aday arasında 3. tur oylama yapılır. 3. turda en
fazla oyu alan aday başkan olarak seçilir. Oyların
eşit olması durumunda kura çekilir.
2
2. Başkan yardımcıları gizli
oyla seçilirler. Her üyenin boş olan başkan
yardımcılığı kadar oy hakkı bulunur. En çok oy alan
3 aday 3 yıllık süre için seçilir. Görev süresi
dolmadan Asamble üyelikleri sona ermesinden dolayı
boşalan başkan yardımcılıkları için en çok oy alan
diğer adaylar seçilirler. Oyların eşit olması
durumunda kura çekilir.
3. Sayman 1. paragrafta
belirtilen usule uygun olarak gizli oyla seçilir.
4. Aday sayısı boş olan
pozisyonlarla aynı sayıda ya da daha az ise
adayların seçildiği bildirilir.
5. Görevliler, toplantıda
mevcut bulunan ve 26.ve 28. maddelere göre oy
hakkına sahip olan üyeler tarafından seçilirler.
Aday olarak resmen gösterilen kişilerin adlarını
taşıyan oy pusulalarının tümü oy sayısının
hesaplanması amacı için dikkate alınmalıdır.
6. Başkan aynı görev için
sadece bir kez daha yeniden seçilebilir. Başkan
yardımcıları aynı göreve bir kez daha yeniden
seçilebilir. (Her yıl 3 başkan yardımcısı seçilir.)
Sayman aynı göreve iki kez yeniden seçilebilir .
7. Başkan yardımcıları
arasında en uzun görev süresine sahip ve en fazla
oyu almış bulunan başkan yardımcısı ve oyların
eşitliği durumunda içlerinden en yaşlısı, Başkanın
görevlerini yerine getirememesi durumunda Asamble
yeni bir başkan seçene kadar başkanlık görevini
yürütür.
8. Bir başkan yardımcısının
üyeliği sona erdiği zaman Asamble bir sonraki
toplantısında üyeliği sona eren başkan yardımcısının
kalan görev süresi için bir başka üyeyi seçer.
9. Saymanın herhangi bir
nedenle görev süresi öncesinde ya da sırasında
görevlerini yerine getirememesi durumunda Başkan bir
sonraki asamble toplantısında yenisi seçilene kadar
Saymanın görevlerini yürütür ve yeni sayman söz
konusu görev süresi sona erene kadar görevi yerine
getirir.
Madde 6
Başkanlık Divanı
1. Başkanlık Divanı,
Asamble Başkanı, Asamble başkan yadımcıları ve
saymandan oluşur. Bir önceki başkan Başkanlık
Divanı'nın oy hakkı olmayan üyesidir.
2. Başkan aynı zamanda
Başkanlık Divanı'nın da başkanıdır ve herhangi bir
konuda oyların eşit olması durumunda başkanın oyu
iki sayılır. Başkanın olmaması durumunda Başkan
tarafından atanan bir başkan yardımcısı başkanlık
yapar ve aynı hakları kullanır. Bir başkan
yardımcısının başkan olarak atanması durumunda
başkanlık 5. maddenin 7. paragrafında belirtilen
şekilde başkan yardımcısı tarafından yürütülür.
3
3. Başkanlık Divanı Daimi
Komite kararlarının yürütülmesinden ve Daimi Komite
toplantıları arasında Asamble'nin etkin işlemesini
sağlamakla sorumludur.
4. Başkanlık Divanı oy
çokluğu ile karar alır.
5. Büro aksine bir karar
almadıkça toplantıları kamuya kapalıdır.
II. BÖLÜM
Asamble Başkanın Görevleri,
Disiplin ve Düzen
Madde 7
Başkan
1. Başkanın görevleri
Asamble toplantılarını yönetmek, Asamble
tartışmalarına rehberlik etmek, Statüye uyulmasını
sağlamak, düzeni sağlamak, konuşmacıları çağırmak,
müzakereleri kapatmak, gerekli sayının olup
olmadığını incelemek, soruları oylamaya koymak,
oylama sonuçlarını açıklamak, Daimi Komitede ve
Başkanlık Divanı'nda benzer görevleri yerine
getirmek, meseleleri uygun komitelere göndermek ve
Asamblenin en yüksek temsilcisi olarak hareket
etmektir.
2. Başkan Asambleyi
yönetirken müzakerelerde konuşamaz. Toplantıda özel
bir konuda konuşursa Başkan toplantı sona erene
kadar başkanlık yapamaz. Başkan bizzat Başkanlık
yapmazsa yeniden başkanlık yapana kadar bir başkan
yardımcısını oturumu yönetmesi için atar.
Madde 8
Başkan Yardımcıları
Asamble başkanlığı
sırasında başkan yardımcısı Başkan gibi aynı
görevleri yerine getirir. 7. maddenin 2.
paragrafındaki sınırlamalar başkan yardımcısı için
de geçerlidir.
Madde 9
Düzenin Sağlanması
1. Başkan toplantılar
sırasında kargaşalığa neden olan Asamble üyesini
düzene uymaya çağırır.
2. Saldırı tekrarlanırsa
Başkan üyeyi bir kez daha düzene uymaya çağırır ve
tutanaklara geçirilmesini sağlar.
3. Saldırı olayının daha
ileri gitmesi durumunda Başkan üyeyi ismen hitap
ederek toplantının kalan kısmına katılmasını
engeller.
4
4. Ciddi durumlarda Başkan
Asamble'ye, ismen hitap ettiği üyenin oturumun geri
kalan kısmına katılmasını men edecek bir kınama
kararı alınmasını önerebilir. Hakkında kınama
oylaması istenen üyenin dinlenmeyi isteme hakkı
vardır.
5. Kınama oylaması müzakere
edilmeksizin el kaldırma yoluyla yapılır.
6. Anlamları insan onuru
ile bağdaşmayan ifadeler ve sözcükler kullanan ve
müzakerelerin iyi şekilde yürütülmesi ile
bağdaşmayan ya da Asamble üyelerinin saygıdeğer
davranışlarına iftirada bulunan ifadeler ve sözler
usule ugun değildir.
Madde 10
Toplantı Salonlarında ve
Galerilerde Kamu Düzeni
1. Üyeler, Bakanlar Konseyi
üyeleri, görevleri gereği orada bulunmaları gereken
personel ve Başkan tarafından onaylanmış davetliler
haricinde toplantı salonlarında kimse bulunamaz.
2. Asamble ya da Başkan
tarafından davet edilen kişiler toplantı salonlarına
kabul edilirler.
3. Toplantı salonlarına
kabul edilen kamu mensupları sessiz oturmak
zorundadırlar. Bu kurala karşı davranışta bulunan
kişiler Başkan tarafından dışarı çıkarılır.
III. BÖLÜM
Toplantılar ve Oturumlar
Madde 11
Toplantılar
1. Asamble, Temmuz'un ilk
10 günü içinde 5 günden fazla olmamak üzere yılda
bir kez olağan olarak toplanır.
2. Toplantıların süresi,
tarihi ve yeri Daimi Komite tarafından
kararlaştırılır ve normal olarak Sekreterya
tarafından 6 ay önceden ve 4 aydan daha önce olmamak
şartıyla Asamble üyelerinin dikkatine sunulur.
3. Toplantı Genel Komiteler
ve Asamblenin genel kurul toplantılarından oluşur.
4. Asamble toplantıları
aksine karar verilmedikçe kamuya açıktır.
Madde 12
Olağanüstü Toplantılar
Asamble, Daimi Komite'nin
isteği ile Başkan tarafından olağanüstü toplantıya
çağırır.
5
Madde 13
Gündem
1. Başkanlık Divanı'nın
önerisi üzerine Daimi Komite tarafından onaylanan
Asamble gündemi vardır. Asamble, gündemini
değiştirebilir. Gündemin son hali Asamble tarafından
kabul edilir.
2. AGİT Parlamenter
Asamble'sinin yıllık toplantısının gündemi 3 genel
komitenin raporlarını ve taslak karar tasarılarının
onaylanmasını içerir.
3. Gündemin her bir maddesi
AGİT süreci ile ile ilgili meselelerle ilişkilidir.
4. Her genel komitenin
raportörü genel kurul toplantısından 6 hafta önce
ele alınan konuda karar tasarıları ile birlikte
raporlarını sunarlar. Uluslararası sekreterya rapor
ve karar tasarılarını 6 resmi dile çevirdikten
sonra, bunları tüm delegasyonlara, üyelerine
dağıtılmak üzere gönderir.
Madde 14
Toplantı Tutanakları
Asamble, Daimi Komite,
Büro ve Genel Komitelerin tutanakları, devamlılık
kayıtları ve alınan kararlar sekreterya tarafından
saklanır. Tamamlandıktan sonra ulusal delegasyonlar
bu tutanakların bir kopyasını alırlar.
Madde 15
Toplantıların raporları
Genel Kuruldaki
müzakerelerin ele alınan konuların ve üye
katılımlarının kaydedildiği özet raporları
Sekreterya tarafından saklanır ve yayınlanır.
Madde 16
Devamlılık Kayıtları
Her oturumda her üye
oturmadan önce devamlılık kaydını imzalar. Her
delegasyon resmi üye listelerini Sekreteryaya her
genel kurul öncesinde sunulmalıdır.
IV. BÖLÜM
Sorular, Müzakere Kuralları
ve Oylama
Madde 17
Sorular
1. Asamble üyeleri AGİT
Bakanlar Konseyine ya da Asambleye hitap eden
herhangi başka bir bakana soru sorabilir.
6
2. Sorular bir üye tarafından
imzalanmalıdır, ve konuşma yapılmadan önce Başkana
bilgi verilmelidir, ya da Başkanın takdir hakkı ile
konuşma sonrasında sözlü olarak sorulabilir.
3. Asamble başkanı
soruların düzenine karar verir. Başkan ayrıca
soruların sırasını tespit eder.
4. Sorunun sorulması ve
cevaplanması için 5 dakikalık zaman sınırlaması
vardır.
5. Soru cevap oturumunda
bir soru cevaplanamazsa, sekreterya yazılı cevabın
alınabilmesi için çaba gösterir. Başkan ulusal
delegasyonlara cevabın dağıtılmasına karar
verebilir.
Madde 18
Ek Maddeler
Asamblenin gündemine 3
komite genel raportörlerinin önerdiği konularla
doğrudan bağlantılı olmayan ya da AGİT yetki
alanına giren herhangi bir öneri ya da bir madde
ilave edilebilir.Bu ilave madde Genel Kurulun
başlamasından 10 gün önce sunulur. Bu madde karar
tasarısı şeklinde olur ve 3 farklı ülkeden 15 üye
tarafından imzalanır.Daimi Komite ilave maddenin
Asambleye sunulmasına ya da ilgili komiteye
gönderilmesine mutlak çoğunluk(2/3) ile karar verir.
Madde 19
Değişiklik Önerileri
1. Genel Raportörler
tarafından sunulan karar tasarılarına ve ilave
maddelere yapılacak değişiklik önerileri ilk genel
kurulun başlamasından önce yazılı olarak ve en az
iki ülkeden 5 üyenin imzası ile yapılabilir.
2. Değişiklik önerileri,
ilgili oldukları karar tasarıları ya da ilave
maddelerin ele alındığı komitede görüşülür. Genel
komite başkanı değişiklik önerisinin usule uygun
olup olmadığına kara verir. Eğer Başkan değişikliğin
Komitenin yetki alanına giren konularla ilgili
olmadığı için usule uygun olmadığını karar verirse
değişikliği sunanlar meseleyi Asamble Başkanına
götürebilirler. Asamble Başkanı bu değişikliğin
hangi komitenin yetki alanına girdiğine karar
verir.
3. Her değişiklik önerisi
sadece bir paragrafla ilgili olabilir.
4. Değişiklik önerileri
ilgili oldukları metinden ve anılan metnin takip
eden paragraflardan önce oya konulur.
5. Aynı paragrafa 2 ya da
daha çok değişiklik önerisi varsa oylamaya önce
paragrafın ortadan kaldırılmasını isteyen öneri ile
başlanır daha sonra sırasıyla kısmen ortadan
kaldırılmasını isteyen öneri, değişiklik yapılmasını
isteyen öneri ve ilave yapılmasını isteyen öneri
oylanır.
6. Bir sponsor bir
değişiklik önerisi verebilir.
7
7. Komite Başkanı değişiklik
önerilerini, üzerinde müzakere edilmek üzere 4. ve
5. paragraf doğrultusunda belirlenen sıraya göre
gruplayabilir. Bu değişiklik önerilerini verenler
sıra ile önerilerini sunmak üzere davet edilirler.
(8. Değişikliklere
değişiklik önerileri, değişiklikle çatışmıyorsa, ele
alınabilir ; bunlar değiştirilemezler. Bunlar ilgili
değişiklikten sonra müzakere edilir ve ilgili
değişiklikten önce oylamaya konulur.) .....
kaldırıldı.
8. Değişiklik önerileri ele
alındığı zaman, komite başkanı aksine bir karar
vermediği takdirde, sadece değişiklik önerisini
veren ya da bu değişiklikten yana olan bir diğer
üye, değişikliğe karşı olan üye ve komitenin
raportörü ya da başkanı konuşabilir. Üyeler 5
dakikadan fazla konuşamaz.
9. Genel komitelerde
değişiklik önerilerinin ele alınması
prosedürü,doğrudan olarak Asambleye sunulan ilave
madde önerilerine değişiklik önerilerinde olduğu
gibi Asamble için de geçerlidir.
Madde 20
Usule İlişkin Önergeleri
1. Komite başkanı bu tip
bir öneriyi kabul etme arzusu gösterirse, aşağıdaki
önergeleri veren üyenin öncelikli konuşma hakkı
vardır:
a. müzakere edilen konunun
gündemden çıkarılması ile sonuçlanacak sorunun bir
tarafa bırakılması önergesi
b. oturumun askıya
alınması ya da müzakerelerin ertelenmesi önergesi;
c. müzakerelerin
kapatılması önergesi
d. komiteye geri
gönderilmesi.
Bu usule ilişkin
önergelerin hiçbirisi müzakere sırasında birden
fazla verilemez.
2. Eğer komite başkanı
kabul ederse yukarıdaki önergeler ana meseleden önce
ele alınır. Bu önergelerin ele alınması sırasında
diğer meseleler bir süre askıya alınır.
3. Yukarıdaki meselelerdeki
müzakerede sadece şunlar dinlenir: önergeyi veren,
önergeye karşı olan bir konuşmacı ve ilgili komite
başkanı ya da genel raportörü.
4. Bu madde uyarınca
önergenin kabulü için toplantıda mevcut üyelerin
2/3ünün olumlu oy kullanması gereklidir.
8
5. İlave olarak, usul hakkında
söz almak isteyen üyenin öncelikli konuşma hakkı
vardır. Usul hakkında söz alma Başkanlığın yönetimi
konusundaki usul meseleleri ile sınırlıdır.
Madde 21
Acil Durum
1. Bir acil duruma ilişkin
meseleler Daimi Komite'nin, Daimi Komite
toplanmadığı zamanda, Başkanlık Divanı'nın önerisi
ile her zaman gündeme konulabilir.
2. En az 10 ülkeden 25 ya
da daha fazla Asamble üyesi tarafından imzalanan,
yazılı formda ve Daimi Komite tarafından ele alınan
bu tip öneriler, Daimi Komiteninde uygun görüşü ile
Asambleye sunulabilirler. Daimi Komitenin gündeme bu
tip bir maddenin konulmasına tavsiye etmeme kararı
alması durumunda, öneride bulunanların, üyelerinin
2/3 oy çokluğu ile görüşülecek konular sıralaması
önerilerine konulmasına karar verecek olan
Asamble'ye başvurma hakkına sahiptir.
Madde 22
Konuşma Hakkı
1. Başkan tarafından
konuşmak üzere davet edilmeyen hiç bir üye konuşma
yapamaz. Üyeler bulundukları yerden konuşurlar ve
Başkana hitap ederler; başkan konuşma yapmak
isteyenleri kürsüye davet edebilir.
2. Başkan ve Genel
komitelerin raportörleri dışında, genel
müzakerelerde konuşmak isteyen üyeler en geç
(müzakereden önceki oturum kapanmadan) her toplantı
başlamadan önce isimlerini kaydettirirler. (İlk
oturum sırasında konuşma istekleri oturum başlamadan
önce Sekreterya tarafından dağıtılır. Tüm
durumlarda başkan üyelerin hangi sıra ile
konuşacaklarına karar verir.) Komite başkanı
konuşmak isteyen üyelerin konuşma sırasına karar
verir. Komite Başkanı konuşma sayısı toplantı için
ayrılan süreyi aşarsa listeyi kapatabilir. Komite
başkanı daha çok üyeye müzakerelere katılma imkanı
verebilmek için her konuşmacıya 5 dakikalık konuşma
süresini azaltabilir.
3. Bir konuşmacının
sözlerine müdahale edilmez. Bununla beraber başkanın
izin vermesi ile konuşması sırasında bir başka üyeye
konuşmasındaki özel bir noktada bir soru sormasına
izin verebilir. Bu usulde müdahale kısa olmalıdır.
Her usulden söz hakkı konuşmanın sonunda yapılır.
4. Konuşmacı şayet konudan
uzaklaşırsa Başkan kendisinden konuya dönmesini
ister. ?ayet bir konuşmacı iki kez konuya dönmek
konusunda uyarılırsa başkan 3. seferde aynı konuda
konuşmacının oturumun geri kalan kısmında
konuşmasını men edebilir.
5. Bakanlar Konseyi üyeleri
Başkanın izni ile müzakerelerde konuşabilir.
Müzakerelerdeki sorularda Genel raportörler
istedikleri zaman konuşurlar. Ulusal delegasyonların
sekreterya görevlileri ya da yardımcı personelleri
Asamblenin resmi toplantılarında Delegasyonları ya
da üyeleri adına konuşamazlar.
6. Başkan bir üyeye kişisel
bir açıklama yapma izni verebilir. Bu açıklamada
müzakere yapılmaz.
7. Başkan ek zaman vermeye
karar vermedikçe hiç bir üye 5 dakikadan fazla ,
usulden söz hakkı için de 1 dakikadan fazla
konuşamaz.
Madde 23
Asamble Dilleri
1. Asamblenin resmi dilleri
İngilizce, Fransızca, Almanca, İtalyanca, Rusça ve
İspanyolcadır.
Madde 24
Tercüme
1. Resmi dillerden birinde
yapılan konuşma aynı anda tercüme edilir.
2. Konuşmalar bir resmi dil
dışında bir dilden de yapılabilir. Bu durumda
konuşmacının kendisi resmi dillerden birine aynı
anda tercüme edilmesinin düzenlenmesinden
sorumludur.
3. Bu madde Daimi Komite ve
Genel Komiteler için de geçerlidir.
Madde 25
Müzakerelerin Düzenlenmesi
1. Başkan Asambleye bir
program ve özel müzekerelerde zamanlama ya da
konuşmaların zaman
sınırlamalarını önerebilir.
2. Asamble' de bu öneriler
müzakere etmeden oylanır.
Madde 26
Oy Hakkı
1. Her üyenin bir oy hakkı
vardır.
2. Üyeler vekaleten oy
kullanamazlar.
Madde 27
Oylama Metodları
1. Asamble, isim okunarak
ya da gizli oy için istekte bulunulmadığı takdirde,
el kaldırarak oy kullanır. Sadece olumlu ve olumsuz
oylar oy hesaplanmasında sayılır. Çekimser oylar
kaydedilir.
2. Asamble'de 1/3 üyenin
isteği ile isim okunarak oylama yapılır.
10
3. Asamble'de ülke isimleri
Fransız alfabesine göre okunur. Başkan oyların
sayılmasından sorumludur ve sonuçları açıklar. Her
delegasyonun başkanı ya da onun tayin ettiği
milletvekili delegasyonun oyunu açıklar. ?ayet
delegasyon oyu açık değilse başkan acilen açıklanan
oyun geçerliliğinine karar verecek, o delegasyonda
yer almayan 2 sözcü tayin eder.
4. Görevlilerin seçimi
oylamasında, oylama yukarıda yer alan madde 4
uyarınca yapılır. Başkan, Asamble'nin onayı ile 3
sözcü atar.Sadece aday olarak gösterilen kişilerin
adlarının yer aldığı oy pusulaları oyların sayımında
dikkate alınır. Başkan oylama sonuçlarını ilan eder.
Madde 28
Çoğunluklar
Aksi belirlenmediği
takdirde gerekli olan çoğunluklar aşağıdaki
gibidir:
a. Oy çokluğu
b. görevlilerin seçiminde
yukarıda yer alan madde 5'deki ilkeler geçerlidir.
Madde 29
Yeter çoğunluk
1. Asamble, Daimi Komite,
Genel Komite ve Başkanlık Divanı'nda kararlar sadece
mevcut üyelerin çoğunluğu ile alınır. Başkanlık
yeter çoğunluğun olup olmadığına karar verir.
2. Yeterli çoğunluk mevcut
değilse oylama ertelenir. Daimi Komite yeterli
çoğunluk olmaması nedeni ile görüşülemeyen konuların
Asamble'nin bir sonraki oturumunda oylamaya konulup
konulmamasına karar verir.
V. BÖLÜM
Komiteler
Madde 30
Daimi Komite
1. Daimi Komite Asamble
başkanı, başkan yardımcıları, sayman, genel komite
başkanları ve ulusal delegasyonların başkanlarından
oluşur. Başkanlık Divanı üyeleri ve Genel Komite
başkanları, delegasyon başkanı olarak orada
bulunmuyorlarsa oy hakkına sahip değillerdir.
2. Yıllık toplantılar
arasında delegasyon başkanları değişirse yeni atana
üyeler ulusal parlamentoları tarafından bunun yazılı
olarak belirtilmesi ile ya da resmi dökümanlarca
doğrulanmışsa komite toplantılarına katılabilirler.
11
3. Ulusal delegasyon
başkanlarının bulunmaması durumunda, kendisinin
yerini aynı delegasyondan bir başka üye bir daimi
komite üyesinin sahip olduğu tüm yetkilere sahip
olarak atanabilir.
4. Daimi Komite, genel
kurul oturumları arasında toplanma hakkına sahip
olduğundan, 2 genel kurul toplantısı arasında
toplanarak Asamble çalışmaları konusunda hazılık
yapar.Asamble oturumları sırasında ele alınacak
Asamble faaliyetleri için gerekli addederse böyle
bir eylemde bulunabilir.Siyasi aciliyet arz eden
durumlarda Daimi Komite AGİT Bakanlar Konseyine
götürülmek üzere kararlar kabul edebilir.
5. Daimi Komite belirli
amaçlarla görev süresini, yapısını belirleyeceği
Geçici “ad hoc” Komiteler atayabilir.
6. Daimi Komite'de kararlar
AGİT Bakanlar Konseyi consensus-2 ile karar alınması
yönünde bir görüş birliğine varmamamışsa consensus-1
ile karar alır.
Madde 31
Daimi Komite
1. Asamble aşağıdaki
komitelerin yer aldığı en az 3 genel komite
atayabilir :
1) Siyasi İşler
ve Güvenlik Genel Komitesi
2) Ekonomik İşler,
Bilim, Teknoloji ve Çevre Genel Komitesi
3) Demokrasi, İnsani
Meseleler ve İnsan Hakları Genel Komitesi
2. Genel komitelerin
üyeleri Daimi Komite ya da Büro tarafından
onaylanmalıdır. Genel komitelerin tüm üyeleri, genel
komitelerin yapısında denge sağlayacak şekilde
ulusal delegasyon tarafından aday gösterilirler.
Asamble üyelerinin her biri en az bir genel
komitenin üyesidirler.
3. Her genel komitenin
başkanlık divanı başkan, başkan yardımcısı ve genel
raportörden oluşur. Genel komite, başkanlık divanı,
asamble oturumları arasında toplanabilir.
4. Genel komiteler
üyelikleri için delegasyon başkanları tarafından
bildirilen adaylar Asamble başkanına bildirilirler
ve ( Asamble başkanı, asamble yada daimi komiteye,
komitelerin yapısı için önerilerini sunar. Daimi
komite bir genel komitedeki bir yada daha fazla
üyelik için ortaya çıkan tartışmalı adaylarda
yapılacak gizli oylama ile çoğunlukla karar verir.)
adaylar Genel komiteler arasında mümkün olduğunca
eşit sayıda bölünürler.
5. Genel komiteler bir
sonraki yıl için her genel toplantılarının
kapanışında başkan, başkan yardımcısı ve genel
raportörünü seçer. Adaylar komitenin son
toplantısının açılışından önce yazılı olarak
önerilmelidir. Genel komite görevlileri gizli oyla
ve oy çokluğuyla seçilirler. Hiç bir aday çoğunluk
oylarını lamazsa ilk turda en fazla oyu alan iki
aday arasında ikinci tur oylama yapılır. Eşitlik
durumunda kura çekilir. Sadece görev için bir aday
varsa aday alkışlarla seçilmiş olarak ilan edilir.
Seçildikleri yıl sırasında herhangi bir nedenle
görevlerinden ayrılmaları durumunda daimi komite
yedek bir üye atayabilir.
12
6. Asamble üyeliğinin sona
ermesinden dolayı genel komitede üyeliğin düşmesi
söz konusu olduğunda aynı delegasyon başkanı
tarafından atanacak diğer bir üye geçici olarak bu
boşluğu doldurur.
Madde 32
Komitelerin Görev ve
Yetkileri
1. Komiteler, yetki alanına
giren konulardaki AGİT meselerini ele alırlar.
2. Komiteler, 13. madde
uyarınca kendilerine gönderilen tüm (dökümanları)
meseleleri ve Başkanın, Büro, daimi komite ve
asamblede alınan karar uyarınca kendilerine
gönderilen önerileri ve soruları ele alır.
3. Komiteler, genel
raportörler tarafından hazırlanan raporları ele alır
ve karar tasarıları üzerinde çalışır.
(4. Komiteye gönderilen bir
konunun komitenin görev alanı dışında olduğu
görüldüğü takdirde, komite konuyu Asambleye ya da
daimi komiteye geri gönderir.)...... kaldırıldı.
Madde 33
Genel Komitelerde Takip
Edilecek Usul
1. Genel komite Asamble
oturumları sırasında toplanır.
2. Genel komite yapısına ve
görev alanına karar verdiği alt komiteler
atayabilir. Alt komitenin üye sayısı tüm komitenin
üye sayısının üçte birini aşamaz.
3. İki ya da daha çok genel
komite ya da alt komite yetki alanlarına giren
konuların incelenmesi için ortak toplantılar
yapabilirler. Fakat ortak bir karar alamazlar.
4. Asamblede uygulanan
statü aşağıdaki değişikliklerle genel komitelerde de
uygulanır :
a) Genel komitelerde oylama
el kaldırarak olur. On üyenin başvurusu durumunda
oylama yoklama usulu ile yapılır. Yoklama Fransızca
alfabetik sıra ile yapılır.
b) Genel komite, üyelerinin
üçte birinin mevcut olması durumunda görüşmelere
başlar. Fakat seçimler yada raporun tamamı
üzerindeki oylama komite üyelerinin çoğunluğu mevcut
olmadığı takdirde geçerli değildir.
5. Genel komite başkanı
müzakerelerde ve oylamalarda bulunabilir fakat oy
kullanma hakkı yoktur.
13
6. Genel komite toplantıları,
genel komite aksine karar almadığı sürece açılır.
Genel komite toplantılarına üye olmayan Asamble
üyeleri de katılabilir fakat komite başkanı mevcut
olmayan bir komite üyesinin yerini anılan üyenin
aldığını resmen açıklamadığı takdirde müzakerelere
ya da oylamalara katılamaz.
7. Komite üyesi olmayan bir
kişinin genel komitede konuşup konuşmayacağına genel
komite karar verir. Eğer genel komite olumlu yönde
karar verirse başkanın takdiri ile söz konusu kişi
müzakerelerde yer alabilir.
8. Genel komitenin her
toplantısının tutanakları saklanır.
Madde 34
Genel Komitelerin
Raporları
1. Genel komiteler, komite
raporlarının hazırlanması ve rapora dayalı bir karar
tasarısı sunulmasından sorumlu olacak bir genel
raportör seçerler. Komite raporu ele alır ve
asamblenin onayına sunulması için bir karar verir.
Komitenin nihai raporu konunun özünü içerir.
(2. Genel raportör raporun
tamamı üzerinde genel komitede yapılan oylamanın
sonucunu açıklar ve genel komitede oluşan görüşün,
üyelerin en az üçte ikisi tarafından desteklenmediği
durumlarda, ayrıca azınlık görüşlerini
açıklar.)..... kaldırıldı.
2. Yalnız metnin özü
asamblede oylanır. Bu, genel komitelerde kabul
edilen kararlara uygun şekilde hazırlanacak bir
bildiri taslağı şeklinde sunulmalıdır.
3. Asamble nihai metni ele
almadan önce komite başkanları ve Asamble başkanı
tarafından atanan temsilcilerden oluşan yazım
komitesi tarafından ele alınır. Asamble başkanı
yazım komitesi başkanını atar. Yazım komitesi metne
yapılan önerileri gereksiz, tekrar edilmiş yada
metinle uyuşmaz bulursa bu gereksizlikleri,
tekrarları ve uyuşmazlıkları metinden çıkarır.
VI. BÖLÜM
Asamblenin Yapısı
Madde 35
Sekreterya
1. Genel sekreter başkanlık
divanının önerisi ile Daimi Komite tarafından
atanır. Bu atama, bu maddenin kabulünden itibaren
beş yıl için geçerlidir ve Daimi Komitede yapılacak
oylamada çoğunluğun kabulü ile bu süre yenilenir.
Daimi Komite genel sekreterin görevlerine, maaşına
ve çalışma koşullarına yıllık bütçeye uygun olarak
karar verir.
2. Genel sekreter görevini
yürütürken Asamble başkanına ve Asambleye karşı
sorumludur.
14
3. Daimi Komite, bir tanesi
mali görevli olarak atanmak üzere genel sekreter
tarafından yapılacak iki genel sekreter yardımcısı
atamasını onaylar.
4. Genel sekreter ve
sekreterya üyeleri uluslararası memur konumları ile
bağdaşmayacak eylemlerde bulunamazlar.
5. Sekreterya Kopenhag' da
faaliyet gösterir.
Madde 36
Bütçe ve Finansman
1. Bir sonraki mali yıl için
bütçe taslağını Daimi Komiteye sunmak, genel
sekreterin yardım etmesi koşulu ile saymanın
görevidir. Asamble mali yılı
1 Ekim'den başlar ve takip
eden yılın 30 Ekim' inde sona erer.
2. Daimi Komite Asamble
genel kurul toplantısında yapılan yıllık taslak
bütçeyi onaylar.
3. Asamblenin bir önceki
yıla ait denetlenmiş hesapları, söz konusu senenin
sona ermesinden sonraki altı ay içerisinde sayman
tarafından Daimi Komiteye sunulur.
4. Madrid Bildirisinin
10ncu maddesine uygun olarak 13 Ocak 1992 tarihinde
yapılan Delegasyon Başkanları Komite Toplantısında
değiştirildiği şekilde Asamble bütçesine ulusal
katkı payları AGİT hükümetlerarası toplantıların
maliyetlerinin üye sayısına bölünmesiyle elde edilen
formüle uygun olarak pay edilir.
5. Asamble hesapları, üye
bir ülkenin dokuz ay süresince katkı payını
ödemediğini gösterdiği takdirde, katkı payı ödenene
kadar söz konusu delegasyonun üyeleri oy
kullanamazlar.
6. Sayman ve genel sekreter
Asamblenin mali yönetiminden sorumludurlar. Sayman
ve genel sekreter tüm mali meselelerde Asamble adına
imza atma yetkisine sahiptirler.
VII. BÖLÜM
Diğer Örgütler ve Bireylerle
İlişkiler
Madde 37
Bakanlar Konseyi ve Asamble
Arasındaki İlişkiler
1. Asamble kararları ve
komite raporları Bakanlar Konseyinin dikkatine
sunulur.
2. AGİT Bakanlar Konseyi'
nin herhangi bir üyesi, Asamble ve komite
tolantılarına katılma hakkına sahiptir.
15
3. Bakanlar Konseyi
raporları ya da talepleri Asamble gündeminde yer
alabilir.
Madde 38
Asamble ve Ulusal
Parlamentolar Arasındaki İlişkiler
Asamble kararları ve
komitelerin raporları sekreterya tarafından üye
ülkelerin ulusal parlamentolarına gönderilir.
Madde 39
Gözlemciler
1. Sekreterya' ya
bildirimde bulunulmak koşulu ile aşağıda yer alan
örgüt temsilcileri gözlemci olarak kabul edilirler:
Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi; Batı Avrupa
Birliği Asamblesi; Kuzey Atlantik Asamblesi;
Parlamentolar Arası Birlik; Avrupa Parlamentosu
üyeleri ve Bağımsız Devletler Topluluğu' nun
Parlamentolar Arası Asamblesi.
2. Birinci paragrafda yer
alan gözlemcilerin temsilcileri, yer aldıkları
parlamento organları tarafından sekreteryaya
bildirmelidir.
3. Diğer kişilerin,
gözlemci olarak kabul edilmeleri Daimi Komitenin
yada Asamble başkanın takdirine bağlıdır.
4. Gözlemciler, Asamble
başkanı tarafından aksi yönde bir davet almadıkları
takdirde konuşma hakkına sahip olmaksızın Asamble
oturumlarına katılabilirler.
VIII. BÖLÜM
Statü
Madde 40
Statüde Yapılacak
Değişiklikler
1. Statüde yapılacak
değişiklik teklifleri en az üç ülkeden olmak üzere
en az 11 üye tarafından önerilmelidir.
2. Asamble Başkanı bu
önerileri incelemek üzere bir alt komite atayabilir
ve Daimi Komiteye tavsiyelerde bulunur.
3. Daimi Komite statüde
değişiklik (yapmaya karar verdiği) yaptığı zaman, bu
kararı Asambleye rapor halinde sunar. Ulusal
delegasyonlar en kısa sürede Genel Sekreter
tarafından bu konuda bilgilendirilirler.
16
EK
Asamblenin Oluşumu
Her ülkeden temsilci
sayısı aşağıdaki gibidir:
Ülkenin Toplam üye sayısı
A. Amerika Birleşik
Devletleri 17 17
B. Rusya 15 15
C. Almanya, Fransa, İtalya,
Birleşik Krallık 13 52
D. Kanada, İspanya 10
20
E. Ukrayna, Belçika,
Hollanda,Polonya
İsveç, Türkiye 8 48
F. Romanya 7 7
G. Avusturya, Danimarka,
Finlandiya
Yunanistan, Macaristan,
İrlanda, Norveç
Portekiz, Çek Cumhuriyeti,
İsviçre
Beyaz Rusya, Özbekistan,
Kazakistan 6 78
H. Bulgaristan, Lüksemburg
5 10
I. Slovak Cumhuriyeti ve
Yugoslavya 4 8
J. Kıbrıs, İzlanda, Malta,
Estonya, Letonya
Litvanya, Arnavutluk,
Slovenya, Hırvatistan
Moldova, Tacikistan,
Türkmenistan, Gürcistan
Kırgızistan,
Ermenistan,Azerbaycan
Bosna Hersek 3 51
K. Andorra, Liechtenstein,
Monako, San Marino 2 6
AGİTPA STATÜSÜ
