2021-04-21 - 16:27
AK Parti milletvekillerinin imzasını taşıyan Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul edildi.
Komisyon, AK Parti Bingöl Milletvekili Cevdet Yılmaz başkanlığında toplandı.
Yılmaz, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınına ilişkin komisyon olarak aldıkları tedbirleri anlattı.
CHP Ankara Milletvekili Bülent Kuşoğlu, ilk kez bir torba kanunun, amacına uygun ve bütüncül olarak hazırlandığını belirterek, teklifte emeği geçenleri kutladı.
HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan, kanun teklifinin, öncelikle TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonunda görüşülmesi, ardından Plan ve Bütçe Komisyonuna gelmesi gerektiğini savundu.
Komisyon Başkanı Yılmaz, teklifin, enerjiden önce vergi kaçakçılığı boyutunun ağırlıklı olması dolayısıyla Plan ve Bütçe Komisyonunda görüşülmesine karar verildiğini, ayrıca TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonunda görüşülemeyeceğine ilişkin yazının gönderildiğini de belirtti.
Teklifin ilk imza sahibi AK Parti Konya Milletvekili Ziya Altunyaldız, teklifin öngördüğü düzenlemeler hakkında bilgi verdi.
Altunyaldız, Türkiye'nin petrol ve petrol ürünleri ithalatına yaklaşık 18 milyar dolar ödediğini vurgulayarak, sektörün 120 bin kişiye istihdam sağladığını anlattı.
Bu ürünlerden alınan vergilerin, kamu harcamalarının karşılanmasında büyük önem arz ettiğine dikkati çeken Altunyaldız, kaçak akaryakıtla mücadele amacıyla önceki senelerde önemli düzenlemeler yapıldığını ve başarı elde edildiğini söyledi. Altunyaldız, yıllık 100 binin üzerinde ulusal marker testi yapılır hale gelindiğini ve lisanslı tesislerdeki ulusal markerin geçerli çıkma oranının sürekli olarak arttığını, 2020 yılı sonunda yüzde 99'un üzerine çıktığını bildirdi.
Daha sonraki süreçte piyasa aktörlerinden bazılarının akaryakıta ilişkin haksız kazanç elde etmeye yöneldiğinin görüldüğünü aktaran Altunyaldız, "2015-2020 yılları arasında gümrük muhafaza ekipleri, jandarma, sahil güvenlik ve emniyet birimlerimizce 397,8 milyon ton kaçak akaryakıt ürünü ele geçirilmiştir." diye konuştu.
Operasyonların, akaryakıt piyasasındaki kanuna aykırı fiillerin şekil değiştirdiğini ve sahte belge kullanılması yoluyla haksız kazanç elde edildiğini ortaya koyduğunu ifade eden Altunyaldız, sözlerini şöyle sürdürdü:
"2015-2020 arasında petrol ve LPG piyasasında faaliyette bulunan dağıtıcı ve bayi kategorisindeki 1087 mükellef hakkında vergi incelemesi yapılmıştır. Bu inceleme neticesinde 767,9 milyon lira matrah farkı üzerinden 257 milyon lira verginin zayi edildiği tespit edilmiş, 753 milyon lira vergi cezası kesilmiştir. Aynı dönemde Gelir İdaresi Başkanlığına bağlı denetim ekiplerince 143 bin 551 istasyon, 781 bin 642 pompa, 3 milyon 791 bin 846 tabanca denetlenmiş, 2 bin 689 ödeme cihazının arızalı olduğu tespit edilmiş ve ilgili mükellefler hakkında 24,5 milyon lira özel usulsüzlük cezası kesilmiştir."
Denetim sonuçlarına göre, bu sektörde faaliyette bulunan mükelleflerden denetime tabi tutulanların yaklaşık yüzde 30'unun riskli olduğunu aktaran Altunyaldız, riskli olduğu değerlendirilen 2 bin 397 mükellefin 2019 yılı KDV matrahı toplamının 66 milyar lira tuttuğunu ve bu istasyonlarda resmi verilerde en az yüzde 30 kayıt dışılığın bulunduğunun öngörüldüğünü kaydetti.
Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin geneli üzerindeki görüşmeler, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda tamamlandı.
Petrol Ürünleri İşverenler Sendikası Genel Başkanı İmran Okumuş, sektör adına komisyonda yaptığı konuşmada, kanun teklifinde önemli ve güzel düzenlemeler bulunduğunu, bir an önce kabul edilerek yasalaşması gerektiğini söyledi. Bazı milletvekillerinin "kanun teklifinin başka bir komisyonda görüşülmesi gerektiği" yönündeki sözlerini eleştiren Okumuş, "Asla öyle bir şey yapmayın. Cenabıallah bu sorumluluğu size çok ciddi şekilde yükler." ifadesini kullandı.
CHP, HDP ve İYİ Parti'li milletvekilleri Okumuş'a tepki gösterdi.
Komisyon Başkanı Cevdet Yılmaz, Okumuş'un, Meclis'in işleyişi hakkında bilgi sahibi olmadığı için yanlış bir üslup kullandığını belirterek, konuşmasını düzeltmesini istedi.
Okumuş da ifadelerinin yanlış anlaşıldığını dile getirerek, milletvekillerinden özür diledi.
CHP Ankara Milletvekili Bülent Kuşoğlu, bir ürün üzerinde aşırı vergi bulunmasının kaçakçılık oranını artırdığını, bu durumun akaryakıtta da geçerli olduğunu vurguladı.
AK Parti Konya Milletvekili Ziya Altunyaldız'ın verdiği bilgilere göre, akaryakıt sektöründeki vergi kaçakçılığının, genel vergi kaçakçılığının çok altında olduğuna işaret eden Kuşoğlu, kanun teklifini desteklediklerini ancak yeteri kadar teknoloji ve denetim unsurunun kullanılmadığını kaydetti. Bu durumun, başka sorunlara neden olabileceğine dikkati çeken Kuşoğlu, "Kurunun yanında yaşın yanmaması lazım. Otomatik olarak tespit edilebiliyor bu sektörde. Teknoloji kullanılsın, plaka okunsun. Hangi araca ne kadar akaryakıt verilmiş, bunlar kayıt altına alınsın. Bu şekilde kayıp kaçağı daha kolay önleriz." dedi.
HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan ise sigara, alkollü içki ve akaryakıtta bire birden fazla vergi alındığı için kaçakçılığın fazla olduğunu vurgulayarak, söz konusu ürünlerdeki vergi oranlarının düşürülmesi gerektiğini savundu.
AK Parti'li Altunyaldız'ın açıkladığı kaçakçılık verilerinin çok düşük olduğunu söyleyen Paylan, "Bunların çok daha yüksek olacağını düşünüyordum. Bu yasayı birkaç yüz milyon için çıkardığınızı düşünmüyorum." sözlerini sarf etti.
Paylan, mazotta bayi karının yüzde 6 olduğunu, ancak bazı tesislerin yüzde 10 indirimli ürün sattığını anımsatarak, devletin, bu bayilere söz konusu indirimi nasıl yapabildiğini sorması gerektiğini ifade etti.
İYİ Parti Samsun Milletvekili Erhan Usta da milletin soyulmasına ve yetim hakkı yenilmesine karşı olduklarını, bunların önlenmesine yönelik her türlü tedbiri desteklediklerini vurguladı.
Usta, kurumların, vergi kaçakçılığına ilişkin önlem almakta geç kaldığını savunarak, "Nihayetinde milletin hakkı yeniliyor, birileri zengin oluyor, kurumlarımız da buna seyirci kalıyor." diye konuştu.
"Bu tedbirler, kaçakçılığı ve sahteciliği önlemeye yetecek mi?" sorusunu yönelten Usta, Türkiye'deki kayıt dışılığın boyutunu, Hazine ve Maliye Bakanlığının dahi bilmediğini, bu durumun, bu konudaki tedbirlerin yeterliliği hakkında bilgi sahibi olunmasını önlediğini ileri sürdü.
İYİ Parti'li Usta, kanun teklifiyle EPDK başta olmak üzere bazı kurumlara subjektif yetkiler tanınmasını eleştirerek, "Kurumlarda ciddi olarak bir erozyon ve erime var. Subjektif değerlendirme anlamında bu kurumlara nasıl güvenebiliriz?" diye sordu.
EPDK'de tarifeler konusundaki bazı yöneticilerin elektrik dağıtım şirketine temsilci olarak transfer edildiğini anlatan Usta, "Bir gün önce regülasyonunu yaptığı, tarifesini belirlediği kuruma, ertesi gün direktör oluyor. Elektrik dağıtım şirketi yöneticisi, EPDK'de regülasyondan sorumlu bir daire başkanı oluyor. Ondan sonra EPDK'ye, kıymetli uzmanlar ve değerli arkadaşlarım için bir şey söylemiyorum, yöneticiler anlamında nasıl yetki vereceğiz? Açık bir şekilde yasal ihlal var. Bir gün önce tarifesini belirlediği şirkete, ertesi gün düzenlemeden sorumlu yönetici oluyor. Bu trafiği de bugünkü EPDK Başkanı'nın yönettiği iddia ediliyor." ifadesini kullandı.
MHP İstanbul Milletvekili İsmail Faruk Aksu ise akaryakıtta önemli boyutlara ulaştığı tespit edilen vergi kaçakçılığının önlenmesine önemli katkı sağlayacak düzenlemeyi desteklediklerini belirterek, hazırlanmasında emeği geçenlere teşekkür etti.
Teklifte bazı hususların yer alması gerektiğini dile getiren Aksu, dağıtıcının sadece yetkili bir şirkete mi otomasyonu kurduracağının yoksa başkalarının da olup olmayacağının netleştirilmesi gerektiğini vurguladı.
Aksu, bayi denetim sistemini kuran otomasyon şirketinin sorumluluğunun çerçevesinin tam olarak ne zaman başlayıp sona erdiğinin belirlenmesini, eski dağıtıcının otomasyon şirketinin otomasyon konusundaki sorumluluğunun sona ereceğinin de teklifte belirtilmesini istedi.
Otomasyon kurulmayan tankların sorumluluğun bayilere ait olması gerektiğini dile getiren Aksu, depolama tesislerinde otomasyon sistemi kurulmasının zorunlu olduğunu ancak teklifte buna yönelik düzenleme bulunmadığını kaydetti.
İsmail Faruk Aksu, "Deniz taşıtlarına verilen vergisiz yakıtların da bu şekilde piyasaya sürülerek vergi kaçakçılığına sebep olunduğu biliniyor. Bu düzenleme içerisinde buna ilişkin bir hüküm göremedim. Kapsam içinde mi, dışında mı? 'Vergili satılıp sonra iade yapılabilir.' şeklinde öneriler var." değerlendirmesinde bulundu.
Bazı akaryakıt istasyonlarında "ucuz" olarak lanse edilen ürün satışları yapıldığına işaret eden Aksu, "Yollarda görüyoruz, 'ucuz mazot', ucuz vesaire gibi. Düzenlemede bunlara yönelik bir hüküm var mı, yoksa bunlar mevcut sistem içerisinde denetleniyor mu?" sorularını yöneltti.
AK Parti İzmir Milletvekili Yaşar Kırkpınar, İYİ Parti'li Usta'nın, EPDK yetkililerine yönelik sözlerine cevaben "EPDK Başkanı hedef alınarak, şirketlerle arasında bir bağlantı kurularak suçlama gerçekleştirildi. Bunu kabul etmiyorum. Burada olmayan birisi hakkında bu tip meselelerin tartışılması, suçlanması etik değil." dedi.
Petrol ürünlerinin ham petrolden başlanarak kademeli olarak üretildiğini, insan ve çevreye en az zarar verecek şekle getirildiğini anlatan Kırkpınar, bu ürünlerin üretilmesinin, taşınmasının ve kullanılmasının belirli standartlarda kurallara tabi tutulması gerektiğini ifade etti.
Kırkpınar, bu ürünlerin fiyatlarındaki değişimin, nihai ürün maliyetlerini etkilediğine dikkati çekerek, EPDK tarafından ulusal marker uygulamasının gerçekleştirildiğini aktardı. Yaşar Kırkpınar, kanun teklifinin, bu sektördeki suistimallerin önlenmesi için hazırlandığını; muhalefet partilerinin bu konudaki desteklerinin kendilerini memnun ettiğini dile getirdi. AK Parti'li Kırkpınar, "Bu düzenlemeyle bir yandan piyasadaki fiyatlar üzerinden haksız rekabet yaşanmasının önüne geçilmekte diğer taraftan da bahse konu ürünlere istinaden tahakkuk eden vergilerin tahsili güvence altına alınmış olacaktır." diye konuştu.
Kanun teklifiyle ödeme kaydedici cihazlara, otomasyon sistemlerine müdahalede bulunarak vergi kaçırılmasına neden olanlara hapis cezası verilmesinin öngörüldüğünü anlatan Kırkpınar, bu suçları işleyen mükelleflere ilişkin yargılama sürecinin hızlı şekilde işlemesinin de mümkün kılındığını söyledi. Teklifle, vergi kaçakçılığı suçu işlediği tespit edilen mükelleflerin faaliyetlerinin, EPDK tarafından durdurulacağını da belirten Kırkpınar, birçok önemli düzenlemeyi içeren teklifin hayırlı uğurlu olması temennisinde bulundu.
CHP Konya Milletvekili Abdüllatif Şener, kanun teklifinin, sektör üzerinde devlet baskısını ve vergileri artırdığını, vergilerin erken tahsilini sağlamayı amaçladığını vurgulayarak, teminatların bu yıl için ne kadarlık bir gelir kalemi oluşturacağını sordu.
Cezaları artırmanın, vergi kaçakçılığını ortadan kaldırmayacağını söyleyen Şener, öte yandan düzenlemenin yol açacağı maliyet artışının, mazot kullanan çiftçileri nasıl etkileyeceğinin tespit edilmesi gerektiğini belirtti.
Akaryakıt kaçakçılığıyla mücadele konusundaki yetersizlikler nedeniyle devleti eleştiren Şener, "Yıllardır Türkiye'de IŞİD petrolünün satıldığını biliyorum. Hortumun bir ucu orada, bir ucu burada. Bidonla bile akaryakıt satıyorlardı. Bu, devletin gözü önünde yıllarca yapılmıştır, sistem buradan zaafa uğratılmıştır. Dışarıdan gelen petrolü, devletin nasıl kontrol edemediğini anlamış değilim." sözlerini sarf etti.
Komisyonda teklifin geneli üzerindeki görüşmeler tamamlanarak, maddelerinin görüşülmesine geçildi.
AK Parti Konya Milletvekili Ziya Altunyaldız ile AK Parti milletvekillerinin imzasını taşıyan Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul edildi.
Teklifle Vergi Usul Kanunu'nun fatura nizamına ilişkin maddesine eklenen hükümle Hazine ve Maliye Bakanlığı, mal veya hizmetin nevi, miktarı, fiyatı, tutarı, satışın yapılma şekli, faaliyet konusu, sektör veya mükellefiyet türünü ayrı ayrı veya birlikte dikkate alarak, bu süreyi indirmeye ya da faturanın, malın teslim edildiği veya hizmetin yapıldığı anda düzenlenmesi zorunluluğu getirmeye yetkili kılınıyor.
Hazine ve Maliye Bakanlığına, Petrol Piyasası Kanunu ile Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Kanunu ve Elektrik Piyasası Kanununda Değişiklik Yapan Kanun kapsamında lisansa tabi faaliyetlerde bulunanlar ile bandrol, pul, barkod, hologram, kupür, damga, sembol gibi özel etiket ve işaretleri kullanma zorunluluğu getirilen ürünleri imal veya ithal edenlerden; yeni işe başlayanlarda 10 milyon lirasına kadar, faaliyeti devam edenlerde 100 milyon lirasını geçmemek üzere bir önceki hesap dönemine ait brüt satışlar toplamının yüzde 1'ine kadar, ayrıca bandrol, pul, barkod, hologram, kupür, damga, sembol gibi özel etiket ve işaretler verilmesinden önce bu ürünler nedeniyle hesaplanan ÖTV ve KDV tutarının toplamına kadar, doğacak vergilerin tahsil güvenliğini sağlamak amacıyla Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un "teminat ve değerlendirmesi" maddesinde yer alan menkul mallar hariç olmak üzere, anılan maddede sayılan türden teminat alma ve uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemede yetki verilecek.
Teminat istenilmeyecek haller ile istenilecek teminatın belirlenmesinde; mükelleflerin vergiye uyumları, faaliyet alanı, hukuki statüsü, mükellefiyet süresi, aktif veya öz sermaye büyüklüğü, çalışan sayısı, hakkında sahte veya içeriği itibarıyla yanıltıcı belge düzenleme veya kullanma yönünde olumsuz rapor ya da tespit bulunup bulunmadığı, iş veya üretim hacmi ile ürün ve mükellef grupları dikkate alınacak.
Bu zorunluluklara uymayanlara 25 bin liradan az ve 1 milyon liradan fazla olmamak üzere, bir önceki hesap dönemine ait brüt satışlar toplamının binde 3'ü tutarında özel usulsüzlük cezası kesilecek.
Hazine ve Maliye Bakanlığınca yetkilendirilmediği halde, ödeme kaydedici cihaz mührünü kaldıran, donanım, yazılımı değiştiren, yetkilendirilmiş olsun ya da olmasın ödeme kaydedici cihazın hafıza birimlerine, elektronik devre elemanlarına, harici donanım, yazılımlarla olan bağlantı sistemine ya da kayıt dışı satışın önlenmesi için kurulan elektronik kontrol ve denetim sistemleri veya ilgili diğer sistemlere fiziksel veya bilişim yoluyla müdahale ederek; gerçekleştirilen satışlara ait mali belge veya bilgilerin cihazda kayıt altına alınmasını engelleyen, cihazdaki bilgileri değiştiren, silen, ödeme kaydedici cihaz veya bağlantılı diğer donanım ve sistemler ya da kayıt dışı satışın önlenmesi için kurulan elektronik kontrol ve denetim sistemleri veya ilgili diğer sistemler tarafından Hazine ve Maliye Bakanlığı veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarına elektronik ortamda iletilmesi gereken belge, bilgi veya verilerin iletilmesini önleyen, bunların gerçeğe uygun olmayan şekilde iletilmesine sebebiyet verenler, 3 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılacak.
Bu suçların işlendiğinin inceleme sırasında tespitinde, incelemenin tamamlanması beklenmeksizin, sair suretlerle öğrenilmesi halinde ise incelemeye başlanmaksızın vergi müfettişleri ve yardımcılarınca, bu tespitlere ilişkin rapor düzenlenecek, rapor değerlendirme komisyonunun mütalaasıyla birlikte durum cumhuriyet başsavcılığına bildirilecek. Kamu davası açılması için incelemenin tamamlanması şartı aranmayacak.
Komisyonda kabul edilen önergeyle Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) olan vadesi geçmiş prim ve idari para cezası borçları da düzenleme kapsamına dahil edildi.
Bu bağlamda Petrol Piyasası Kanunu'na göre, dağıtıcı, ihrakiye teslimi ve bayilik lisansları ile Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunca (EPDK) belirlenen diğer lisans türlerine ilişkin lisans başvurusu, lisans tadili veya lisans süresi uzatılmasına ilişkin taleplerin yerine getirilmesi için SGK'ye vadesi geçmiş prim ve idari para cezası borcu ile vergi dairelerine Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un, "amme alacağı ödenmeden yapılmayacak işlemler ile işlem yapanların sorumlulukları" maddesi kapsamında vadesi geçmiş borç bulunmaması gerekecek.
Lisans sahiplerinin vadesi geçmiş borcu bulunmadığına dair bilgiler, EPDK tarafından Gelir İdaresi Başkanlığı ve SGK'den temin edilecek. EPDK, buna ilişkin usul ve esasları Gelir İdaresi Başkanlığı ile SGK'nin görüşünü alarak belirleyecek.
Dağıtıcı lisansı sahibi, EPDK tarafından yetkilendirilen tüzel kişiler aracılığı ile denetim sistemini kuracak ve uygulayacak. Denetim sistemini kuracak ve uygulayacak tüzel kişilerde aranacak idari, mali ve teknik şartlar ile bu tüzel kişilerin hak ve yükümlülüklerini EPDK belirleyecek. Denetim sisteminin kurulması ve uygulanmasına ilişkin yükümlülüklerin yerine getirilmemesinden lisans sahibi ile Kurumca yetkilendirilen tüzel kişiler müştereken sorumlu olacak. Bu düzenleme, 1 Ocak 2022 tarihinde yürürlüğe girecek.
Petrol Piyasası Kanunu'nda yapılan değişikliğe göre, dağıtıcılar, herhangi bir dağıtıcıdan aldıkları akaryakıtı başka bir dağıtıcıya satamayacaklar. Bu hükmün yürürlük tarihi de 1 Ocak 2022 olacak.
****HABERİN DEVAMINA "İLGİLİ DOKÜMANLAR" BÖLÜMÜNDEN ULAŞABİLİRSİNİZ.****
Yılmaz, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınına ilişkin komisyon olarak aldıkları tedbirleri anlattı.
CHP Ankara Milletvekili Bülent Kuşoğlu, ilk kez bir torba kanunun, amacına uygun ve bütüncül olarak hazırlandığını belirterek, teklifte emeği geçenleri kutladı.
HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan, kanun teklifinin, öncelikle TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonunda görüşülmesi, ardından Plan ve Bütçe Komisyonuna gelmesi gerektiğini savundu.
Komisyon Başkanı Yılmaz, teklifin, enerjiden önce vergi kaçakçılığı boyutunun ağırlıklı olması dolayısıyla Plan ve Bütçe Komisyonunda görüşülmesine karar verildiğini, ayrıca TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonunda görüşülemeyeceğine ilişkin yazının gönderildiğini de belirtti.
Teklifin ilk imza sahibi AK Parti Konya Milletvekili Ziya Altunyaldız, teklifin öngördüğü düzenlemeler hakkında bilgi verdi.
Altunyaldız, Türkiye'nin petrol ve petrol ürünleri ithalatına yaklaşık 18 milyar dolar ödediğini vurgulayarak, sektörün 120 bin kişiye istihdam sağladığını anlattı.
Bu ürünlerden alınan vergilerin, kamu harcamalarının karşılanmasında büyük önem arz ettiğine dikkati çeken Altunyaldız, kaçak akaryakıtla mücadele amacıyla önceki senelerde önemli düzenlemeler yapıldığını ve başarı elde edildiğini söyledi. Altunyaldız, yıllık 100 binin üzerinde ulusal marker testi yapılır hale gelindiğini ve lisanslı tesislerdeki ulusal markerin geçerli çıkma oranının sürekli olarak arttığını, 2020 yılı sonunda yüzde 99'un üzerine çıktığını bildirdi.
Daha sonraki süreçte piyasa aktörlerinden bazılarının akaryakıta ilişkin haksız kazanç elde etmeye yöneldiğinin görüldüğünü aktaran Altunyaldız, "2015-2020 yılları arasında gümrük muhafaza ekipleri, jandarma, sahil güvenlik ve emniyet birimlerimizce 397,8 milyon ton kaçak akaryakıt ürünü ele geçirilmiştir." diye konuştu.
Operasyonların, akaryakıt piyasasındaki kanuna aykırı fiillerin şekil değiştirdiğini ve sahte belge kullanılması yoluyla haksız kazanç elde edildiğini ortaya koyduğunu ifade eden Altunyaldız, sözlerini şöyle sürdürdü:
"2015-2020 arasında petrol ve LPG piyasasında faaliyette bulunan dağıtıcı ve bayi kategorisindeki 1087 mükellef hakkında vergi incelemesi yapılmıştır. Bu inceleme neticesinde 767,9 milyon lira matrah farkı üzerinden 257 milyon lira verginin zayi edildiği tespit edilmiş, 753 milyon lira vergi cezası kesilmiştir. Aynı dönemde Gelir İdaresi Başkanlığına bağlı denetim ekiplerince 143 bin 551 istasyon, 781 bin 642 pompa, 3 milyon 791 bin 846 tabanca denetlenmiş, 2 bin 689 ödeme cihazının arızalı olduğu tespit edilmiş ve ilgili mükellefler hakkında 24,5 milyon lira özel usulsüzlük cezası kesilmiştir."
Denetim sonuçlarına göre, bu sektörde faaliyette bulunan mükelleflerden denetime tabi tutulanların yaklaşık yüzde 30'unun riskli olduğunu aktaran Altunyaldız, riskli olduğu değerlendirilen 2 bin 397 mükellefin 2019 yılı KDV matrahı toplamının 66 milyar lira tuttuğunu ve bu istasyonlarda resmi verilerde en az yüzde 30 kayıt dışılığın bulunduğunun öngörüldüğünü kaydetti.
Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin geneli üzerindeki görüşmeler, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda tamamlandı.
Petrol Ürünleri İşverenler Sendikası Genel Başkanı İmran Okumuş, sektör adına komisyonda yaptığı konuşmada, kanun teklifinde önemli ve güzel düzenlemeler bulunduğunu, bir an önce kabul edilerek yasalaşması gerektiğini söyledi. Bazı milletvekillerinin "kanun teklifinin başka bir komisyonda görüşülmesi gerektiği" yönündeki sözlerini eleştiren Okumuş, "Asla öyle bir şey yapmayın. Cenabıallah bu sorumluluğu size çok ciddi şekilde yükler." ifadesini kullandı.
CHP, HDP ve İYİ Parti'li milletvekilleri Okumuş'a tepki gösterdi.
Komisyon Başkanı Cevdet Yılmaz, Okumuş'un, Meclis'in işleyişi hakkında bilgi sahibi olmadığı için yanlış bir üslup kullandığını belirterek, konuşmasını düzeltmesini istedi.
Okumuş da ifadelerinin yanlış anlaşıldığını dile getirerek, milletvekillerinden özür diledi.
CHP Ankara Milletvekili Bülent Kuşoğlu, bir ürün üzerinde aşırı vergi bulunmasının kaçakçılık oranını artırdığını, bu durumun akaryakıtta da geçerli olduğunu vurguladı.
AK Parti Konya Milletvekili Ziya Altunyaldız'ın verdiği bilgilere göre, akaryakıt sektöründeki vergi kaçakçılığının, genel vergi kaçakçılığının çok altında olduğuna işaret eden Kuşoğlu, kanun teklifini desteklediklerini ancak yeteri kadar teknoloji ve denetim unsurunun kullanılmadığını kaydetti. Bu durumun, başka sorunlara neden olabileceğine dikkati çeken Kuşoğlu, "Kurunun yanında yaşın yanmaması lazım. Otomatik olarak tespit edilebiliyor bu sektörde. Teknoloji kullanılsın, plaka okunsun. Hangi araca ne kadar akaryakıt verilmiş, bunlar kayıt altına alınsın. Bu şekilde kayıp kaçağı daha kolay önleriz." dedi.
HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan ise sigara, alkollü içki ve akaryakıtta bire birden fazla vergi alındığı için kaçakçılığın fazla olduğunu vurgulayarak, söz konusu ürünlerdeki vergi oranlarının düşürülmesi gerektiğini savundu.
AK Parti'li Altunyaldız'ın açıkladığı kaçakçılık verilerinin çok düşük olduğunu söyleyen Paylan, "Bunların çok daha yüksek olacağını düşünüyordum. Bu yasayı birkaç yüz milyon için çıkardığınızı düşünmüyorum." sözlerini sarf etti.
Paylan, mazotta bayi karının yüzde 6 olduğunu, ancak bazı tesislerin yüzde 10 indirimli ürün sattığını anımsatarak, devletin, bu bayilere söz konusu indirimi nasıl yapabildiğini sorması gerektiğini ifade etti.
İYİ Parti Samsun Milletvekili Erhan Usta da milletin soyulmasına ve yetim hakkı yenilmesine karşı olduklarını, bunların önlenmesine yönelik her türlü tedbiri desteklediklerini vurguladı.
Usta, kurumların, vergi kaçakçılığına ilişkin önlem almakta geç kaldığını savunarak, "Nihayetinde milletin hakkı yeniliyor, birileri zengin oluyor, kurumlarımız da buna seyirci kalıyor." diye konuştu.
"Bu tedbirler, kaçakçılığı ve sahteciliği önlemeye yetecek mi?" sorusunu yönelten Usta, Türkiye'deki kayıt dışılığın boyutunu, Hazine ve Maliye Bakanlığının dahi bilmediğini, bu durumun, bu konudaki tedbirlerin yeterliliği hakkında bilgi sahibi olunmasını önlediğini ileri sürdü.
İYİ Parti'li Usta, kanun teklifiyle EPDK başta olmak üzere bazı kurumlara subjektif yetkiler tanınmasını eleştirerek, "Kurumlarda ciddi olarak bir erozyon ve erime var. Subjektif değerlendirme anlamında bu kurumlara nasıl güvenebiliriz?" diye sordu.
EPDK'de tarifeler konusundaki bazı yöneticilerin elektrik dağıtım şirketine temsilci olarak transfer edildiğini anlatan Usta, "Bir gün önce regülasyonunu yaptığı, tarifesini belirlediği kuruma, ertesi gün direktör oluyor. Elektrik dağıtım şirketi yöneticisi, EPDK'de regülasyondan sorumlu bir daire başkanı oluyor. Ondan sonra EPDK'ye, kıymetli uzmanlar ve değerli arkadaşlarım için bir şey söylemiyorum, yöneticiler anlamında nasıl yetki vereceğiz? Açık bir şekilde yasal ihlal var. Bir gün önce tarifesini belirlediği şirkete, ertesi gün düzenlemeden sorumlu yönetici oluyor. Bu trafiği de bugünkü EPDK Başkanı'nın yönettiği iddia ediliyor." ifadesini kullandı.
MHP İstanbul Milletvekili İsmail Faruk Aksu ise akaryakıtta önemli boyutlara ulaştığı tespit edilen vergi kaçakçılığının önlenmesine önemli katkı sağlayacak düzenlemeyi desteklediklerini belirterek, hazırlanmasında emeği geçenlere teşekkür etti.
Teklifte bazı hususların yer alması gerektiğini dile getiren Aksu, dağıtıcının sadece yetkili bir şirkete mi otomasyonu kurduracağının yoksa başkalarının da olup olmayacağının netleştirilmesi gerektiğini vurguladı.
Aksu, bayi denetim sistemini kuran otomasyon şirketinin sorumluluğunun çerçevesinin tam olarak ne zaman başlayıp sona erdiğinin belirlenmesini, eski dağıtıcının otomasyon şirketinin otomasyon konusundaki sorumluluğunun sona ereceğinin de teklifte belirtilmesini istedi.
Otomasyon kurulmayan tankların sorumluluğun bayilere ait olması gerektiğini dile getiren Aksu, depolama tesislerinde otomasyon sistemi kurulmasının zorunlu olduğunu ancak teklifte buna yönelik düzenleme bulunmadığını kaydetti.
İsmail Faruk Aksu, "Deniz taşıtlarına verilen vergisiz yakıtların da bu şekilde piyasaya sürülerek vergi kaçakçılığına sebep olunduğu biliniyor. Bu düzenleme içerisinde buna ilişkin bir hüküm göremedim. Kapsam içinde mi, dışında mı? 'Vergili satılıp sonra iade yapılabilir.' şeklinde öneriler var." değerlendirmesinde bulundu.
Bazı akaryakıt istasyonlarında "ucuz" olarak lanse edilen ürün satışları yapıldığına işaret eden Aksu, "Yollarda görüyoruz, 'ucuz mazot', ucuz vesaire gibi. Düzenlemede bunlara yönelik bir hüküm var mı, yoksa bunlar mevcut sistem içerisinde denetleniyor mu?" sorularını yöneltti.
AK Parti İzmir Milletvekili Yaşar Kırkpınar, İYİ Parti'li Usta'nın, EPDK yetkililerine yönelik sözlerine cevaben "EPDK Başkanı hedef alınarak, şirketlerle arasında bir bağlantı kurularak suçlama gerçekleştirildi. Bunu kabul etmiyorum. Burada olmayan birisi hakkında bu tip meselelerin tartışılması, suçlanması etik değil." dedi.
Petrol ürünlerinin ham petrolden başlanarak kademeli olarak üretildiğini, insan ve çevreye en az zarar verecek şekle getirildiğini anlatan Kırkpınar, bu ürünlerin üretilmesinin, taşınmasının ve kullanılmasının belirli standartlarda kurallara tabi tutulması gerektiğini ifade etti.
Kırkpınar, bu ürünlerin fiyatlarındaki değişimin, nihai ürün maliyetlerini etkilediğine dikkati çekerek, EPDK tarafından ulusal marker uygulamasının gerçekleştirildiğini aktardı. Yaşar Kırkpınar, kanun teklifinin, bu sektördeki suistimallerin önlenmesi için hazırlandığını; muhalefet partilerinin bu konudaki desteklerinin kendilerini memnun ettiğini dile getirdi. AK Parti'li Kırkpınar, "Bu düzenlemeyle bir yandan piyasadaki fiyatlar üzerinden haksız rekabet yaşanmasının önüne geçilmekte diğer taraftan da bahse konu ürünlere istinaden tahakkuk eden vergilerin tahsili güvence altına alınmış olacaktır." diye konuştu.
Kanun teklifiyle ödeme kaydedici cihazlara, otomasyon sistemlerine müdahalede bulunarak vergi kaçırılmasına neden olanlara hapis cezası verilmesinin öngörüldüğünü anlatan Kırkpınar, bu suçları işleyen mükelleflere ilişkin yargılama sürecinin hızlı şekilde işlemesinin de mümkün kılındığını söyledi. Teklifle, vergi kaçakçılığı suçu işlediği tespit edilen mükelleflerin faaliyetlerinin, EPDK tarafından durdurulacağını da belirten Kırkpınar, birçok önemli düzenlemeyi içeren teklifin hayırlı uğurlu olması temennisinde bulundu.
CHP Konya Milletvekili Abdüllatif Şener, kanun teklifinin, sektör üzerinde devlet baskısını ve vergileri artırdığını, vergilerin erken tahsilini sağlamayı amaçladığını vurgulayarak, teminatların bu yıl için ne kadarlık bir gelir kalemi oluşturacağını sordu.
Cezaları artırmanın, vergi kaçakçılığını ortadan kaldırmayacağını söyleyen Şener, öte yandan düzenlemenin yol açacağı maliyet artışının, mazot kullanan çiftçileri nasıl etkileyeceğinin tespit edilmesi gerektiğini belirtti.
Akaryakıt kaçakçılığıyla mücadele konusundaki yetersizlikler nedeniyle devleti eleştiren Şener, "Yıllardır Türkiye'de IŞİD petrolünün satıldığını biliyorum. Hortumun bir ucu orada, bir ucu burada. Bidonla bile akaryakıt satıyorlardı. Bu, devletin gözü önünde yıllarca yapılmıştır, sistem buradan zaafa uğratılmıştır. Dışarıdan gelen petrolü, devletin nasıl kontrol edemediğini anlamış değilim." sözlerini sarf etti.
Komisyonda teklifin geneli üzerindeki görüşmeler tamamlanarak, maddelerinin görüşülmesine geçildi.
AK Parti Konya Milletvekili Ziya Altunyaldız ile AK Parti milletvekillerinin imzasını taşıyan Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul edildi.
Teklifle Vergi Usul Kanunu'nun fatura nizamına ilişkin maddesine eklenen hükümle Hazine ve Maliye Bakanlığı, mal veya hizmetin nevi, miktarı, fiyatı, tutarı, satışın yapılma şekli, faaliyet konusu, sektör veya mükellefiyet türünü ayrı ayrı veya birlikte dikkate alarak, bu süreyi indirmeye ya da faturanın, malın teslim edildiği veya hizmetin yapıldığı anda düzenlenmesi zorunluluğu getirmeye yetkili kılınıyor.
Hazine ve Maliye Bakanlığına, Petrol Piyasası Kanunu ile Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Kanunu ve Elektrik Piyasası Kanununda Değişiklik Yapan Kanun kapsamında lisansa tabi faaliyetlerde bulunanlar ile bandrol, pul, barkod, hologram, kupür, damga, sembol gibi özel etiket ve işaretleri kullanma zorunluluğu getirilen ürünleri imal veya ithal edenlerden; yeni işe başlayanlarda 10 milyon lirasına kadar, faaliyeti devam edenlerde 100 milyon lirasını geçmemek üzere bir önceki hesap dönemine ait brüt satışlar toplamının yüzde 1'ine kadar, ayrıca bandrol, pul, barkod, hologram, kupür, damga, sembol gibi özel etiket ve işaretler verilmesinden önce bu ürünler nedeniyle hesaplanan ÖTV ve KDV tutarının toplamına kadar, doğacak vergilerin tahsil güvenliğini sağlamak amacıyla Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un "teminat ve değerlendirmesi" maddesinde yer alan menkul mallar hariç olmak üzere, anılan maddede sayılan türden teminat alma ve uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemede yetki verilecek.
Teminat istenilmeyecek haller ile istenilecek teminatın belirlenmesinde; mükelleflerin vergiye uyumları, faaliyet alanı, hukuki statüsü, mükellefiyet süresi, aktif veya öz sermaye büyüklüğü, çalışan sayısı, hakkında sahte veya içeriği itibarıyla yanıltıcı belge düzenleme veya kullanma yönünde olumsuz rapor ya da tespit bulunup bulunmadığı, iş veya üretim hacmi ile ürün ve mükellef grupları dikkate alınacak.
Bu zorunluluklara uymayanlara 25 bin liradan az ve 1 milyon liradan fazla olmamak üzere, bir önceki hesap dönemine ait brüt satışlar toplamının binde 3'ü tutarında özel usulsüzlük cezası kesilecek.
Hazine ve Maliye Bakanlığınca yetkilendirilmediği halde, ödeme kaydedici cihaz mührünü kaldıran, donanım, yazılımı değiştiren, yetkilendirilmiş olsun ya da olmasın ödeme kaydedici cihazın hafıza birimlerine, elektronik devre elemanlarına, harici donanım, yazılımlarla olan bağlantı sistemine ya da kayıt dışı satışın önlenmesi için kurulan elektronik kontrol ve denetim sistemleri veya ilgili diğer sistemlere fiziksel veya bilişim yoluyla müdahale ederek; gerçekleştirilen satışlara ait mali belge veya bilgilerin cihazda kayıt altına alınmasını engelleyen, cihazdaki bilgileri değiştiren, silen, ödeme kaydedici cihaz veya bağlantılı diğer donanım ve sistemler ya da kayıt dışı satışın önlenmesi için kurulan elektronik kontrol ve denetim sistemleri veya ilgili diğer sistemler tarafından Hazine ve Maliye Bakanlığı veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarına elektronik ortamda iletilmesi gereken belge, bilgi veya verilerin iletilmesini önleyen, bunların gerçeğe uygun olmayan şekilde iletilmesine sebebiyet verenler, 3 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılacak.
Bu suçların işlendiğinin inceleme sırasında tespitinde, incelemenin tamamlanması beklenmeksizin, sair suretlerle öğrenilmesi halinde ise incelemeye başlanmaksızın vergi müfettişleri ve yardımcılarınca, bu tespitlere ilişkin rapor düzenlenecek, rapor değerlendirme komisyonunun mütalaasıyla birlikte durum cumhuriyet başsavcılığına bildirilecek. Kamu davası açılması için incelemenin tamamlanması şartı aranmayacak.
Komisyonda kabul edilen önergeyle Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) olan vadesi geçmiş prim ve idari para cezası borçları da düzenleme kapsamına dahil edildi.
Bu bağlamda Petrol Piyasası Kanunu'na göre, dağıtıcı, ihrakiye teslimi ve bayilik lisansları ile Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunca (EPDK) belirlenen diğer lisans türlerine ilişkin lisans başvurusu, lisans tadili veya lisans süresi uzatılmasına ilişkin taleplerin yerine getirilmesi için SGK'ye vadesi geçmiş prim ve idari para cezası borcu ile vergi dairelerine Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un, "amme alacağı ödenmeden yapılmayacak işlemler ile işlem yapanların sorumlulukları" maddesi kapsamında vadesi geçmiş borç bulunmaması gerekecek.
Lisans sahiplerinin vadesi geçmiş borcu bulunmadığına dair bilgiler, EPDK tarafından Gelir İdaresi Başkanlığı ve SGK'den temin edilecek. EPDK, buna ilişkin usul ve esasları Gelir İdaresi Başkanlığı ile SGK'nin görüşünü alarak belirleyecek.
Dağıtıcı lisansı sahibi, EPDK tarafından yetkilendirilen tüzel kişiler aracılığı ile denetim sistemini kuracak ve uygulayacak. Denetim sistemini kuracak ve uygulayacak tüzel kişilerde aranacak idari, mali ve teknik şartlar ile bu tüzel kişilerin hak ve yükümlülüklerini EPDK belirleyecek. Denetim sisteminin kurulması ve uygulanmasına ilişkin yükümlülüklerin yerine getirilmemesinden lisans sahibi ile Kurumca yetkilendirilen tüzel kişiler müştereken sorumlu olacak. Bu düzenleme, 1 Ocak 2022 tarihinde yürürlüğe girecek.
Petrol Piyasası Kanunu'nda yapılan değişikliğe göre, dağıtıcılar, herhangi bir dağıtıcıdan aldıkları akaryakıtı başka bir dağıtıcıya satamayacaklar. Bu hükmün yürürlük tarihi de 1 Ocak 2022 olacak.
****HABERİN DEVAMINA "İLGİLİ DOKÜMANLAR" BÖLÜMÜNDEN ULAŞABİLİRSİNİZ.****
