PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU...

Plan ve Bütçe Komisyonu, Komisyon Başkanı Süreyya Sadi Bilgiç başkanlığında toplandı. Komisyon, 16 Nisan referandumuyla anayasada yapılan değişikliklere uyum için kanun ve KHK'lerde yapılacak düzenlemelerle ilgili Bakanlar Kuruluna yetki veren tasarıyı kabul etti

Başbakan Yardımcısı ve Hükümet Sözcüsü Bekir Bozdağ, Yetki Kanun Tasarısı'na ilişkin, "Seçimin erkene alınması nedeniyle bunları parlamentoya sunup, komisyonlarda tartışıp, Genel Kurulda müzakere ettikten sonra yasalaştırma imkanı maalesef kalmamıştır. Bu nedenle Yetki Kanun Tasarısı'nı, TBMM'ye sunmak hükümetimiz için bir tercih değil, bir zarurettir." dedi.

Tasarı hakkında konuşan Başbakan Yardımcısı Bozdağ, geçen yıl 16 Nisan'da yapılan halk oylaması sonucu vatandaşların parlamenter sistemden Cumhuriyet Hükümet Sistemine geçişi kabul ettiğini anımsattı.

Anayasada, anayasa değişikliğine ilişkin uyum maddelerinin en geç 6 ay içerisinde çıkarılacağının, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi gerektiren hususların ise yeni seçilen cumhurbaşkanının göreve başlamasından sonra çıkarılmasının öngörüldüğünü anlatan Bozdağ, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Seçimin erkene alınmış olması ve aynı zamanda kanunların, diğer mevzuatın taranması çok büyük zaman almıştır. Bu süre içerisinde TBMM'ye uyum yasalarını sunma imkanı maalesef olamamıştır. Elimizdeki rakamlara göre, uluslararası antlaşmaların uygun bulunmasına dair kanunlar dışında şu anda yürürlükte 879 kanun, 80 kanun hükmünde kararname bulunmaktadır. Bunların içerisinde çerçeve yasalarla herhangi bir kanunda değişiklik yapan kanunlar yok. Hükmünü icra eden kanunlar içeriğinde değiştirilecek hüküm bulunmayan kanunlar, kanun hükmünde kararname yetki kanunları, milli mücadele kanunları ile diğer kanun ve kanun hükmünde kararnameler Yetki Kanunu kapsamı dışında bulunmaktadır. İnkılap kanunları da Yetki Kanunu kapsamı dışındadır. Yaklaşık olarak Yetki Kanunu kapsamında değişiklik yapılacak kanun sayısı 521, bu rakam artabilir, eksilebilir. Yapılan taramalar sonucunda kanun hükmünde kararname sayısı 40. Bu da artıp, eksilebilir. Madde bazında kaldırılacak madde sayısı 2 bin 483, değiştirilecek madde sayısı da 2 bin 470 olarak şu anda yaptığımız tespitler çerçevesinde görülmektedir."

Kanunlar üzerindeki taramaların Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğü, ilgili bakanlıklar, kurumlar tarafından çok detaylı bir çalışma ile yapıldığını aktaran Bozdağ, şunları söyledi:

"Seçimin erkene alınması nedeniyle bunları parlamentoya sunup, komisyonlarda tartışıp, Genel Kurulda müzakere ettikten sonra yasalaştırma imkanı maalesef kalmamıştır. Bu nedenle Yetki Kanun Tasarısı'nı, TBMM'ne sunmak hükümetimiz için bir tercih değil, bir zarurettir. Bunun başka da bir çözümü maalesef şu aşama da bulunmamaktadır. Çünkü 24 Haziran'da yapılacak seçimin arkasından seçim sonuçlarının kesinleşmesiyle birlikte muhtemeldir ki 5-10 Temmuz arasında yeni cumhurbaşkanı göreve başlayacak ve yeni sistem bütün gerekleri ve kurumlarıyla beraber yürürlüğe girecektir. O nedenle kanunlardaki bu uyumla ilgili kısımların bu süre içerisinde göreve başlamadan önceden çıkarılması, bazı kavramların ibarelerin, maddelerin metinlerinden çıkarılması, bazılarının uyum haline getirilmesi, bazılarının yürürlükten kaldırılması gibi bir takım işlerin tamamlanmış olması gerekiyor."

Cumhurbaşkanı göreve başladıktan hemen sonra da diğer Cumhurbaşkanlığı kararnamelerini çıkarması gerektiğini belirten Bozdağ, hükümetin kurduğu komisyonlar marifetiyle yeni seçilecek cumhurbaşkanının çıkaracağı Cumhurbaşkanı Kararname taslakları üzerinde de ciddi çalışmalar yapıldığını bildirdi. Seçilecek cumhurbaşkanının bunları inceledikten sonra hemen yürürlüğe koyabilecek hale getirildiğini aktaran Bozdağ, kanunlarla, kanun hükmünde kararnameler ile ilgili taramaların şu an itibarıyla bittiğini ancak eksiklikler ya da unutulanlar olup olmadığına ilişkin çalışmaların sürdüğünü ifade etti.

Bekir Bozdağ, "Bu Yetki Kanunu, parlamentonun seçim nedeniyle de kapanacak olması, 24 Haziran'dan sonra yeni sistemin yürürlüğe bütün gerek ve teşkilatıyla girecek olması nedeniyle huzurlarınıza bu tasarıyı getirmek zarureti hasıl olmuştur. Komisyonumuz uygun görür, Meclisimiz de kabul ederse bu çerçevede Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi uyum yasalarını ve değişikliklerini kanun hükmünde kararname ile hayata geçirme imkanı olacaktır." değerlendirmesinde bulundu.

CHP Ankara Milletvekili Bülent Kuşoğlu, yetki kanunu tasarısı ile ilgili, "Devlet düzeni yeniden kurulacak. Bunu kurmayı unutmuş olan Bakanlar Kuruluna sınırsız yetkiyi vereceğiz." dedi.

Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ'ın sunumunun ardından milletvekilleri söz aldı.

HDP Grup Başkanvekili Meral Danış Beştaş, bu düzenlemenin neden bugüne kadar Meclise gelmediğini sordu. TBMM Anayasa Komisyonunun görevinin açıkça gasp edildiğini savunan Beştaş, tasarının anayasaya aykırı olduğunu öne sürdü.

Vahim bir düzenlemeyle karşı karşıya olduklarını ifade eden Beştaş, daha cumhurbaşkanlığı sisteminin altyapısı olmadan, yeni sisteme dair hazırlık yapılmadan hemen erken seçim kararı alındığını, erken seçim kararının neden alındığına dair de tatmin edici yanıt verilmediğini söyledi.

Beştaş, usulen verilecek yetkiyle cumhurbaşkanlığı sistemine hazırlık yapıldığını belirterek, "Sonra ayrıntılara bakıyorsunuz, eyvah eyvah bu yetki kanunuyla her şey yapılabilir. Üstelik iktidar; eşit koşullarda seçime girmediği, devletin olanaklarını kendi lehine kullanırken. Anayasayı göz göre göre rafa kaldıramayız. Çekin. Seçim gerekirse ertelenir, Meclis tekrar çalıştırılır. Çünkü sistem basit bir sistem değil." diye konuştu.

HDP İzmir Milletvekili Ertuğrul Kürkcü, tasarıyla Bakanlar Kuruluna canının istediği her şeyi istediği gibi yapmak üzere sınırsız yetki verildiğini savunarak, bir düzenden razı olmadıkları başka bir düzene geçiş için bu yetkinin kendilerinden istediğini söyledi. Kürkcü, bunun, yetki teslim beyannamesi olduğunu öne sürdü.

Gidişatın çok tehlikeli olduğunu iddia eden Kürkcü, buna daha fazla ortak olmayacaklarını, toplantıdan ayrılacaklarını belirtti. Kürkcü, "Tamam. Bu tartışma bizim için bitmiştir." dedi.

Daha sonra Beştaş ve Kürkcü, salondan ayrıldı.

MHP Konya Milletvekili Mustafa Kalaycı, anayasa değişikliğine bakıldığında yürürlük tarihi itibariyle üç ayrı tarih öngörüldüğünü anımsattı. Kalaycı, birçok kanunda değişiklik yapılması gerektiğini ifade ederek, seçimler sonrasında uygulamaya geçildiğinde bir sıkıntı yaşanmaması açısından yetki kanunuyla KHK'larla gerekli düzenlemelerin yapılmasına ilişkin getirilen tasarıyı görüştüklerini kaydetti.

Kalaycı, tasarıda amaç ve kapsamda eksiklik, yanlışlık görmediklerini belirtti.

CHP Ankara Milletvekili Bülent Kuşoğlu, devlet aklının bu uyum düzenlemelerini şimdiye kadar ihmal etmesini anlayamadıklarını, bunun son güne kalmaması gerektiğini dile getirdi.

Tasarının içeriğiyle ilgili de sıkıntı bulunduğunu öne süren Kuşoğlu, "Başbakanlığı yok ediyoruz. Yerine bu yetkiyle ne konulacak, hangi yetkiler verilecek, nasıl bir devlet düzeni söz konusu olacak? Yetkinin sınırı da yok. Devlet düzeni yeniden kurulacak. Bunu kurmayı unutmuş olan Bakanlar Kuruluna bu sınırsız yetkiyi vereceğiz. Böyle bir konu yüz yılda bir gelir. Osmanlı'dan Cumhuriyete geçerken böyle bir yetki kullanmışız bir de şimdi. Bu kadar önemli, tarihi bir olay." dedi.

Kuşoğlu, yetkinin cumhurbaşkanının yemin etmesine kadar değil, seçimlere kadar verilmesini istedi.

Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ ise yeni düzenin, anayasada yer alan düzen olacağını bildirdi.

CHP İzmir Milletvekili Zekeriya Temizel, uyum düzenlemelerinin bugüne kadar getirilmemesinin, anayasanın amir hükmünü yerine getirmeme nedeniyle hükümet hakkında verilecek bir gensoru nedeni olabileceğini belirtti.

CHP İstanbul Milletvekili Mahmut Tanal da tasarının Anayasa Komisyonunda görüşülmesi gerektiğini ifade etti.

Komisyon Başkanı Süreyya Sadi Bilgiç, tasarının Anayasa Komisyonunda görüşülmesi gerektiği yönündeki değerlendirmelere yanıt verirken, yetki tasarılarının Anayasa Komisyonunda görüşüleceğine dair bir ibare bulunmadığını söyledi.

Bilgiç,1972'den bu yana 30 yetki kanununun 24'ünün Plan ve Bütçe Komisyonunda, 2'sinin Anayasa Komisyonunda, 1'inin Adalet Komisyonunda, 1'inin Dışişleri Komisyonunda, 1'inin Karma Komisyonda, 1'inin Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonunda görüşüldüğünü bildirdi.

Yetki tasarısında ağırlıklı teşkilat düzenlemeleri bulunduğuna işaret eden Bilgiç, bunların tamamının da Plan ve Bütçe Komisyonunun görev alanında olduğunu belirtti.

AK Parti'nin 16 yıllık iktidarı döneminde sadece 2011 yılında yetki kararnamesi bulunduğunu anımsatan Bilgiç, buna istinaden 35 KHK çıkarıldığını, önceki 20 yılda ise yetki kararnameleri çerçevesinde 450 KHK çıkarıldığını kaydetti.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu, 16 Nisan referandumuyla anayasada yapılan değişikliklere uyum için kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde (KHK) yapılacak düzenlemelerle ilgili Bakanlar Kuruluna yetki veren tasarıyı kabul etti.

Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Yapılan Değişikliklere Uyum Sağlanması Amacıyla Çeşitli Kanun ve KHK'lerde Değişiklik Yapılması Konusunda Yetki Kanunu Tasarısıyla, kanun ve KHK'lerde yer alan tüzük, Bakanlar Kurulu, Başbakan, Başbakanlık, kanun tasarısı gibi bazı ibareler yeni hükümet sisteminde olmayacağından, bu ibarelerin ilgili kanun ve KHK'lerden çıkarılabilmesi ve Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nin gerektirdiği düzenlemelerin yapılabilmesi için Bakanlar Kuruluna KHK çıkarma yetkisi veriyor.

Kanun ve KHK'lerde yer alan; bağlı, ilgili ve ilişkili kuruluşların bağlılık ve ilgilerine ilişkin hükümler, bakanlıkların, kamu kurum ve kuruluşlarının kurulması, kaldırılması, görevleri, yetkileri, personeli ve teşkilat yapısı ile üst kademe kamu yöneticilerinin atanmaları ile görevlerine son verilmesine ilişkin düzenlemeler ile belirtilen hususları içeren maddelerde yapılacak değişiklik ve yeni düzenlemeler, bu düzenlemenin kapsamında yer alacak.

Bakanlar Kuruluna, Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile anayasada yapılan değişikliklere uyum sağlamak üzere, çeşitli kanun ve KHK'lerde değişiklik yapılması hususunda düzenlemelerde bulunmak üzere şu konularda KHK çıkarma yetkisi veriliyor:

- Kamu kurum ve kuruluşlarının kuruluş, teşkilat, görev ve yetkilerinin düzenlenmesi,

- Kanunlar ve KHK'lerde yer alan tüzük, Bakanlar Kurulu, İcra Vekilleri Heyeti, İcra Vekilleri Heyeti Kararı, Bakanlar Kurulu Kararı, Bakanlar Kurulu Yönetmeliği, Hükümet, Başbakan, Başvekil, Başbakanlık, Başvekalet, sıkıyönetim, nizamname, kanun tasarısı gibi bazı ibarelerin değiştirilmesi, yürürlükten kaldırılması veya bu çerçevede kanunlar ve KHK'lerde yer alan ilgili hükümlerin yeniden düzenlenmesi,

- Mevcut bağlı, ilgili ve ilişkili kuruluşların bağlılık ve ilgilerinin yeniden belirlenmesi,

- Uygulama imkanı kalmayan kanun ve KHK'lerin yürürlükten kaldırılması,

- Kanun ve KHK'lerde yer alan bakanlıkların, kamu kurum ve kuruluşlarının kurulması, kaldırılması, görevleri, yetkileri, personeli ve teşkilat yapısı ile merkez ve taşra teşkilatlarının kurulması, üst kademe kamu yöneticilerinin atanmaları ile görevlerine son verilmesine ilişkin usul ve esasların düzenlenmesinin sağlanması, cumhurbaşkanının yürütme yetkisine ilişkin hususlara dair hükümlerin düzenlenmesi ile bu bent kapsamındaki ilgili hükümlerin değiştirilmesi veya yürürlükten kaldırılması.

Bu düzenlemeye göre çıkarılacak KHK'ler, aşağıdaki kanunlar ile diğer kanun ve KHK'lerin, bu düzenlemede belirtilen hususlara ilişkin hükümlerinde yapılacak değişiklik, yürürlükten kaldırma ve yeni düzenlemeleri kapsayacak:

"Kanunların ve Nizamnamelerin Sureti Neşir ve İlanı ve Meriyet Tarihi Hakkında Kanun, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Kanunu, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun, Başbakanlık Basımevi Döner Sermaye İşletmesi Kuruluşu Hakkında Kanun, Bakanlıklar ve Bağlı Kuruluşlarda Atama Usulüne İlişkin Kanun, Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Yurtdışı Teşkilatı Hakkında KHK, Genel Kadro ve Usulü Hakkında KHK, Resmi Gazete'de Yayımlanacak Olan Yönetmelikler Hakkında Kanun, Bakanlıkların Kuruluş ve Görev Esasları Hakkında 174 Sayılı KHK ile 13 Aralık 1983 Gün ve 174 Sayılı Bakanlıkların Kuruluş ve Görev Esasları Hakkında KHK'nin Bazı Maddelerinin Kaldırılması ve Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi Hakkında 202 Sayılı KHK'nin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun, Başbakanlık Teşkilatı Hakkında KHK'nin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun, İçişleri Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun, Orman Genel Müdürlüğü Teşkilat ve Görevleri Hakkında KHK'nin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun, Spor Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun, Hazine Müsteşarlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun, Kültür ve Turizm Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun, Sosyal Güvenlik Kurumu Teşkilatı Kanunu, Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu."

Tasarıyla, KHK'lerin hazırlanması sırasında göz önünde bulundurulacak ilkeler belirleniyor.

Bakanlar Kurulu, KHK yetkisini kullanırken yürürlükteki kanun ve KHK'lerin ilgili hükümlerinin 6771 sayılı Kanun ile Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında yapılan değişikliklerle uyumlu hale getirilmesini, kamu hizmetlerinin verimli, süratli ve etkin şekilde yürütülmesi ile hizmetin özelliği ve gereklerine uygun düzenlemeler yapılmasını, atama ve görevde yükselmede kariyer ve liyakat esasları ile nitelikli personel istihdamının esas alınmasını, kamu hizmetlerinde iş bölümü ve koordinasyonun sağlanmasını, benzer hizmetlerin tek kuruluş veya birim tarafından yürütülmesini ve kaynak kullanımında israfın önlenmesini göz önünde bulunduracak.

Bazı düzenlemelerin yapılabilmesi için Bakanlar Kuruluna, TBMM ve Cumhurbaşkanı seçimleri sonucunda cumhurbaşkanının ant içerek göreve başladığı tarihe kadar geçerli olacak şekilde KHK çıkarma yetkisi veriliyor.

Bakanlar Kurulu, yetki süresi içinde birden fazla KHK çıkarabilecek.

Bozdağ, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul edilen 6771 sayılı Kanunla Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Yapılan Değişikliklere Uyum Sağlanması Amacıyla Çeşitli Kanun ve KHK'larda Değişiklik Yapılması Konusunda Yetki Kanunu Tasarısı'nın görüşmelerinde milletvekillerinin eleştirilerini yanıtladı.

Anayasaya aykırılık değerlendirmeleri üzerine Bozdağ, tasarının, anayasaya aykırılığın söz konusu olmadığını bildirdi. Bozdağ, tasarının, anayasaya, hukuk devletine ve kurallara uygun olduğunu, herhangi aykırılık bulunmadığını ifade etti.

Bozdağ, Anayasa'ya göre daha önce KHK çıkarma yetkisi veren yetki kanunlarının kabul edildiğini, bunun 31. olacağını aktardı.

Anayasanın geçici maddesinde çok net şekilde hangi hükümlerin ne zaman yürürlüğe gireceğinin yer aldığını anımsatan Bozdağ, bir kısmının hemen, bir kısmının seçim takviminin başlamasıyla yürürlüğe girdiğini, bir kısmının da cumhurbaşkanının TBMM'de ant içtiği gün yürürlüğe gireceğini anlattı.

Bozdağ, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Anayasa'nın 91. maddesi ve kaldırılan bütün maddeler, yemin tarihinde yürürlükten kalkacak, halk oylamasında kabul edilen ve yürürlüğe girmemiş diğer maddeler de yemin tarihinde yürürlüğe girecektir. Dolayısıyla herhangi bir fasılasızlık söz konusu olmadığı gibi ihtilaf da yok. Anayasaya aykırı değildir. 91. madde de şu var: Bakanlar Kurulunun herhangi bir nedenle istifası, düşürülmesi veya yasama döneminin sona ermesi belli bir süre için verilmiş olan KHK çıkarma yetkisini sonlandırmaz. 24 Haziran'dan cumhurbaşkanının yemin ettiği güne kadar değişikliklerin yapılması, anayasaya aykırı değil anayasanın amir hükümlerine tam da uygun bir düzenlemedir. Kaldı ki bunu hükümet ne kadarını seçimden sonra ne kadarını önce kullanacak takdirini Bakanlar Kurulu yapacaktır. Süre bakımından da anayasaya aykırılık yoktur."

"Başbakanlık kalkıyor o zaman yerine ne koyacaksınız" sorusunu da yanıtlayan Bozdağ, uyum yasalarını bunun için yaptıklarını belirtti. Bozdağ, hangi düzenin geldiğinin, 16 Nisan halk oylamasıyla, öncesi ve sonrasıyla millete anlatıldığını söyledi.

Bekir Bozdağ, halk oylamasıyla milletin, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'ni kabul ettiğine dikkati çekerek, şunları kaydetti:

"Bu hükümet sisteminde, yasama, yürütme ve bunlar arasında ilişkiler, yasama denetimi ve diğer pek çok konu ayrı ayrı düzenlendi. Uyum yasalarıyla biz yeni düzen kurmayacağız, anayasanın kurduğu ve milletimizin de bilerek kabul ettiği Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'ne uyumlu olmayan meri mevzuatımızdaki kuralları uyumlu hale getireceğiz. Bunlar bazen ibare değişikliği olabilir. 'Başbakanlığa bağlıdır' deniliyor, Cumhurbaşkanlığına bağlıdır denilecek. Diyanet İşleri Başbakanlığı Başbakanlığa bağlı, yeni dönemde Cumhurbaşkanlığına bağlı olacaktır. Bu minvalde teknik bazı zorunlu kavramsal uyum yapılacaktır. Bazı kavramlara ihtiyaç kalmadığı için onlar madde metninden çıkarılacaktır. Yeni sistemin özüne uygun, bazı yeni düzenlemelere ihtiyaç olabilir, bunlar yapılacaktır. Kanunlarda da bu yeni sisteme göre madde değişiklikleri yapılması gerekecektir. Bunlar yapılacaktır. Bunun dışında anayasada öngörülmeyen bir şeyi hayata geçirmek üzere biz yetki almıyoruz. Anayasaya uygun düzenleme yapmak üzere yetki alıyoruz. Bu yetkinin kullanılması Anayasa Mahkemesinin denetimine tabidir. Anayasaya aykırı bir düzenleme yaptığımızda Anayasa Mahkemesinin bunu iptal edeceği de çok açıktır. "

Bozdağ, her bakanlığın kendi mevzuatını taradığını, AK Parti Genel Merkezinde Hayati Yazıcı başkanlığında kurulan uyum komisyonunda da detaylı çalışmalar yapıldığını anlattı. Bozdağ, bu çalışmalarda bulunan biri olarak, geceyi gündüze katan, büyük bir dikkat ve emekle çalışmaların yürütüldüğünü söyleyebileceğini, ihmalin söz konusu olmadığını bildirdi.

Binlerce kanun taraması yapıldığını dile getiren Bozdağ, bunları bürokratların taradığını ancak bunun siyasal gözle de gözden geçirilmesi gerektiğini vurguladı.

Yetki tasarısında bütün kanunları saymaları halinde bunun 14 sayfayı bulabileceğini belirten Bozdağ, örnek olarak bazı kanunları sıraladıklarını, diğer kanunları zikretme gereği duymadıklarını kaydetti.