2025-06-17 - 19:58
TBMM GENEL KURULU TOPLANDI
TBMM Genel Kurulu, Meclis Başkanvekili Tekin Bingöl başkanlığında toplandı.

Başkanvekili olarak ilk kez Genel Kurul'da bulunduğunu belirten, partisine ve tüm milletvekillerine şükranlarını sunan Bingöl, TBMM'nin savaşın orta yerinde kurulduğunu, bu nedenle Meclis çatısının kutsal bir çatı olduğunu dile getirdi.

Bingöl, TBMM'nin ilk başkanı Gazi Mustafa Kemal Atatürk başta olmak üzere Birinci Meclis'ten bugüne kadar görev yapanlardan hayatını kaybedenleri rahmetle andı, hayatta olanlara sağlık ve huzur dolu bir yaşam diledi.

Meclis'in, tarihi boyunca dramatik olayların da yaşandığı bir yer olduğunu hatırlatan Bingöl, 12 Aralık 2023'teki bütçe görüşmelerinde Genel Kurulda kalp krizi geçiren ve 14 Aralık'ta kaldırıldığı hastanede yaşamını yitiren Saadet Partisi Kocaeli Milletvekili Hasan Bitmez'i, kalp rahatsızlığı dolayısıyla tedavi altına alındığı hastanede hayatını kaybeden TBMM Başkanvekili ve DEM Parti İstanbul Milletvekili Sırrı Süreyya Önder'i andı.

Bingöl, Önder'in ömrünü barışa adadığını dile getirerek, "Sırrı Süreyya Önder, barışı savunanların tarihe derin bir iz bıraktığını bizlere bir kez daha gösterdi. İnanıyorum ki kendisi gitti ama ruhu bir barış güvercini gibi bu çatı altında olacak ve umuyorum ki Sırrı Süreyya Önder'in barış çabaları, önümüzdeki süreçte hepimizin ortak çabası olacak." dedi.

Manisa Büyükşehir Belediye Başkanı Ferdi Zeyrek'in evinde elektrik akımına kapılarak hayatını kaybettiğini anımsatan Bingöl, "Bu iyi insanlarla milletin temsilcisi olmuş ve bugün aramızda olmayan tüm kayıplarımızı rahmetle, saygıyla anıyorum." ifadesini kullandı.

Bingöl, Meclis'in halk iradesinin hayat bulduğu, farklı seslerin ve düşüncelerin istişare edilerek milletin ortak geleceğinin oluşturulduğu yer olduğunu belirterek, "Ancak bu iradenin en temel dayanaklarından biri olan temsiliyet hakkı, bu dönemde ciddi bir ihlale uğramıştır. Halkın oylarıyla seçilen Can Atalay'ın hala cezaevinde tutulması, çok açık bir anayasa ihlalidir." diye konuştu. Bingöl, TBMM, bu konuda üzerine düşen görevi yerine getirmesi gerektiğini söyledi.

Bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da Cumhuriyet değerlerine, insan haklarına, hukuka, adalete, demokrasiye ve eşitliğe tavizsiz bir şekilde taraf olacağını vurgulayan Bingöl, şöyle konuştu:

"Ancak Başkanvekili sıfatıyla yürüteceğim tüm çalışmalarda her siyasi görüşten milletvekillerimizin söz hakkını özgürce kullanabildiği, düşüncelerini rahatlıkla ifade edebildiği, çoğulculuğu esas alan bir çalışma iklimi oluşturmaya özen göstereceğim. Çoğunluğun bu çatı altında korunması, halkın iradesinin tecelli etmesi, Türkiye Cumhuriyeti'nin ilerleyebilmesinin garantisidir. Görevimi yürütürken, İçtüzük'e ve evrensel hukuk ilkelerine bağlı kalacağım. Adaletle ve Meclisimizin tarihine yakışır bir ciddiyette görevimi yerine getireceğim."

Bingöl, güdeme geçmeden önce 3 milletvekiline gündem dışı söz verdi.

AK Parti Van Milletvekili Kayhan Türkmenoğlu, Türkiye-İran Parlamentolararası Dostluk Grubu Başkanı olarak söz aldığını belirterek, İsrail'in İran'a düzenlediği hava saldırılarını en güçlü şekilde kınadıklarını ifade etti.

İsrail'in saldırılarının bölge barışına, küresel istikrara ve insanlık onuruna yönelmiş açık bir provokasyon olduğunu dile getiren Türkmenoğlu, "Tüm dünyanın sessiz kaldığı bu suskunluğu biz reddediyoruz. Bu coğrafyada sadece seyirci değiliz, biz bu coğrafyanın sahibiyiz. Türkiye, tarihsel hafızası, stratejik konumu ve vicdan temelli dış politikasıyla bu saldırganlığa karşı söz söyleme hakkına ve gücüne sahiptir." dedi.

Türkmenoğlu, İsrail'in, daha büyük çatışmalara yol açabilecek saldırgan eylemlerine bir an önce son vermesi gerektiğini belirterek, "Orta Doğu'da daha fazla kan ve yıkım görmek istemediğimizi tekrar ifade etmek istiyoruz. Savaşın yayılmaması için uluslararası toplumu acilen harekete geçmeye çağırıyoruz." diye konuştu.

Görüşmeler sırasında TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş ile resmi ziyaret kapsamında Türkiye'de bulunan Gürcistan Parlamentosu Başkanı Şalva Papuaşvili ve beraberindeki heyet, TBMM Genel Kurulu'nu ziyaret etti.

TBMM Başkanvekili Bingöl, Papuaşvili ve beraberindeki heyete Genel Kurul adına "Hoş geldiniz" dedi.

MHP Çankırı Milletvekili Pelin Yılık, Çankırı'nın tarih boyunca pek çok medeniyete ev sahipliği yaptığını, Milli Mücadele yıllarında İstanbul'dan Anadolu'ya nakledilen cephane ve insan kaynağının ulaştırılmasında tarihi bir rol üstlenen İstiklal Yolu'nun da sembolü olduğunu anlattı.

Çankırı'da kadın çalışma oranının yükseltilmesinin önemine değinen Yılık, "Bu sebeple, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığımız ile işbirliği içerisinde, mesleki eğitimlerin ilimiz genelinde desteklenmesi ve Çankırı ilimizde halihazırda mevcut olan 1 kadın kooperatifi sayısının artırılması yönündeki çalışmamız sürmektedir." diye konuştu.

CHP Kars Milletvekili İnan Akgün Alp ise cuma günü Kars Organize Sanayi Bölgesi'ne atık su arıtma tesisi ihalesinin yapılacağını ve bu projeye 2025 Yılı Yatırım Programı'nda bin lira ayrıldığını öne sürerek tepkisini dile getirdi.

AK Parti Grup Başkanvekili Abdulhamit Gül, "İsrail'in yapmış olduğu bu saldırılar sadece bölgenin değil, dünyanın ve insanlığın da telafisi mümkün olmayan birtakım saldırılarla ve sonuçlarla karşı karşıya kalmasını doğurmaktadır. İsrail'in bu anlamda yapmış olduğu soykırımın karşısında uluslararası tüm mekanizmaların da devreye girmesi gerekmektedir." dedi.

TBMM Genel Kurulu'nda siyasi partilerin grup başkanvekilleri yerlerinden söz alarak gündeme ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Yeni Yol Partisi Grup Başkanvekili Mehmet Emin Ekmen, Saadet Partisince İsrail'in Gazze'deki saldırılarına ve ablukasına karşı İstanbul Üsküdar'da 15 Haziran'da düzenlenen "Özgür Gazze Mitingi"ne birçok siyasi partinin katıldığını belirterek, "Bu miting, Türk kamuoyunun siyasi parti ayrımı göstermeksizin Gazze hassasiyetini ortaya koymuştur." diye konuştu.

İYİ Parti Grup Başkanvekili Buğra Kavuncu, İsrail'in İran'a saldırılarıyla başlayan çatışmaya değinerek, İsrail'in saldırısının kabul edilemez olduğunu belirtti. Türkiye'nin, bu çatışmaya, kendi ulusal menfaat penceresinden bakmak zorunda olduğunu kaydeden Kavuncu, "Zira yanı başımızda gerçekleşen bu büyük çatışma, ileride büyük bir savaşa evrilme ihtimali olan bu çok riskli ortam, Türkiye açısından da çok büyük riskler, ekonomik risk taşımaktadır." ifadesini kullandı.

Kavuncu, Türkiye'nin enerjide bağımlı olan bir ülke olduğunu söyleyerek, "Bugün fiyatı 75 dolarlara vurmuş olan petrolün varil fiyatının 100 doları aşma riski taşıdığı uzmanlar tarafından belirtiliyor. Bunun Türkiye'ye nasıl bir maliyet getireceği, Türkiye'yi nasıl bir sıkıntı içerisine sokacağı aşikar." sözlerini sarf etti.

- "İsrail'in saldırganlığı, bölgesel çatışma ve küresel istikrarsızlığın kaynağıdır"

MHP Grup Başkanvekili Erkan Akçay, bölgenin ve dünyanın yeni bir İsrail saldırganlığıyla karşı karşıya olduğuna işaret ederek, bugün karşı karşıya kalınan durumun sadece iki ülke arasındaki bir savaş olmadığını belirtti. Akçay, "İsrail'in saldırganlığı, bölgesel çatışma ve küresel istikrarsızlığın kaynağıdır. İsrail'in sözde 'yükselen aslan' adını verdiği, gerçekte düpedüz bir terör operasyonu olan son saldırısı, İsrail'in vandal ve kanlı yüzünü bir kez daha gözler önüne sermiştir." şeklinde konuştu.

"Dur" denilmediği takdirde İsrail'in daha da azgınlaşacağını ve bölgeyi tam anlamıyla bir kan gölüne çevirme potansiyeline sahip olduğunu dile getiren Akçay, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bu terör devletine karşı askeri, ekonomik ve stratejik önlemlerin alınmasının vakti çoktan gelmiştir. Bebekleri öldüren, yardım gemilerini hedef alan bu barbarlık, tarihin çöplüğüne süpürülmelidir. İsrail'in son saldırılarının altındaki Türkiye'ye yönelik sinsi mesajını da doğru okumak gerekmektedir. Terörsüz Türkiye ve Türkiye Yüzyılı projelerinden rahatsızlığını her fırsatta açığa vuran İsrail'in, bu güç gösterisi karşısında Türkiye olarak birliğimizi ve dirliğimizi tüm gücümüzle koruyup güçlendireceğiz."

DEM Parti Grup Başkanvekili Sezai Temelli, İsrail'in İran'a saldırılarıyla başlayan çatışmaya değinerek, İsrail'in 7 Ekim 2023'ten beri bölgede bir katliam gerçekleştirdiğini belirtti.

Temelli, önce sivillerin hayatını kaybettiği bu çatışmanın bir an önce sonlanması gerektiğini dile getirerek, "Bu savaşın sonlanmasının yegane yolu, bölgenin barışa ve huzura kavuşmasından geçiyor." ifadesini kullandı.

Bölgeyi demokratikleştirmenin yolunun topyekun bir demokrasi mücadelesinden geçtiğini ve burada da Türkiye'ye önemli roller düştüğünü söyleyen Temelli, "Tabii ki diplomasi faaliyetlerini sürdürelim, bir an önce ateşkesi sağlamak ve savaşı durdurmak için her türlü kanalı zorlayalım ama her şeyden önce, bugün Türkiye'nin gündeminde olan barış sürecini ilerletmek için de adımlar atalım." değerlendirmesinde bulundu.

CHP Grup Başkanvekili Murat Emir, İsrail'in İran'a saldırılarıyla başlayan çatışmayla özellikle sivillerin katledildiğini ifade etti.

Ekonomi politikalarını eleştiren Emir, "Gerçek işsizlik şu anda 13 milyonu geçti ama baktığınız zaman iktidar bu sorunu görmezden geliyor." sözlerini sarf etti.

Emir, TÜİK verilerine göre son 5 aylık enflasyon oranının çok yüksek olduğunu ancak asgari ücretin hedef enflasyona göre verildiğini de söyledi.

- "Türkiye'yi karada, denizde, havada daha güçlü bir noktaya getirecek çalışmalarımızı sürdüreceğiz"

AK Parti Grup Başkanvekili Abdulhamit Gül, İsrail'in İran'a saldırılarıyla başlayan çatışmaya değinerek, İsrail'in saldırılarını şiddetle kınadı ve saldırılarda hayatını kaybedenler için başsağlığı diledi.

İsrail'in bu tutumunun, bölgeye istikrar getirme çabalarını sabote ettiğine dikkati çeken Gül, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın bütün diplomatik yolları kullanarak bu konuda çözüm bulunması konusunda çok yoğun bir mesai içerisinde olduğunu belirtti.

Gül, küresel barışın tesisi ve daha adil bir dünyanın sağlanması için Türkiye'nin öncü rolünü üstlenmeye devam edeceğini vurgulayarak, şunları kaydetti:

"Dünyanın ihtiyacı barıştır, uzlaşmadır, diyalogdur ve istikrardır. İsrail'in yapmış olduğu bu saldırılar sadece bölgenin değil, dünyanın ve insanlığın da telafisi mümkün olmayan birtakım saldırılarla ve sonuçlarla karşı karşıya kalmasını doğurmaktadır. İsrail'in bu anlamda yapmış olduğu soykırımın karşısında uluslararası tüm mekanizmaların da devreye girmesi gerekmektedir. Gazze bizim temel gündemimiz. Gazze'de yapılan insanlık dışı saldırılar ve soykırım fiillerinin sona ermesi için de uluslararası toplum maalesef şimdiye kadar bir-iki çok olumlu çabanın dışında netice alıcı, caydırıcı bir mekanizma kuramamıştır."

Türkiye'nin bugün kendi savaş uçağını ihraç edebilecek bir noktaya geldiğine dikkati çeken Gül, "Çelik Kubbe Projesi ve devam eden diğer projelerle vatandaşlarımızın bu anlamda hem istikrarını hem güvenliğini sağlayacak çalışmaları yaptık ve bundan sonra da yapmaya devam edeceğiz. Türkiye'yi karada, denizde, havada daha güçlü bir noktaya getirecek çalışmalarımızı sürdürmeye devam edeceğiz." diye konuştu.

Öte yandan Genel Kurulda partilerin grup başkanvekilleri, TBMM Başkanvekili Tekin Bingöl'ü tebrik etti ve görevinde başarılar diledi.

TBMM Genel Kurulunda Yeni Yol Partisi, İYİ Parti, DEM Parti ve CHP'nin gündeme ilişkin grup önerileri kabul edilmedi.

Genel Kurul'da Yeni Yol Partisinin "Gazze'ye insani yardım ulaştırılması", İYİ Partinin "İsrail'in İran'a saldırılarıyla başlayan çatışma", DEM Parti'nin "Netanyahu hükümetinin savaş politikaları" ve CHP'nin "ekonomi" konusundaki grup önerileri ayrı ayrı görüşüldü.

Partisinin grup önerisi üzerinde söz alan Yeni Yol Partisi Gaziantep Milletvekili Ertuğrul Kaya, Gazze'de soykırım devam ederken İsrail'in bu kez de İran'a saldırdığını belirterek, İsrail'in saldırganlığının durdurulması gerektiğini ifade etti.

TBMM Adalet Komisyonu Başkanı ve AK Parti İstanbul Milletvekili Cüneyt Yüksel, İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarının dünyada vicdan sahibi herkesi derinden yaraladığını dile getirdi. Gazze'deki sivil altyapının yok edildiğini, açlığın Filistinlilere karşı silah olarak kullanıldığını dile getiren Yüksel, uluslararası toplumun tüm çabalarına rağmen Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının, İsrail'in engellemeleri nedeniyle mümkün olamadığını kaydetti.

İsrail'in amacının Gazze'yi tamamen yaşanmaz hale getirmek ve halkı göçe zorlamak olduğunu vurgulayan Yüksel, İsrail'in kendisine sağlanan sınırsız askeri, maddi ve siyasi desteğin verdiği cesaretle şimdi de İran'ı tekrar hedef aldığını söyledi. Yüksel, "İsrail'in İran'a yönelik hukuk dışı saldırılarını en güçlü şekilde kınadık, kınıyoruz. Saldırılar uluslararası hukukun açık bir ihlalidir. Netanyahu ve hükümeti uluslararası kamuoyunun dikkatini Gazze'deki soykırım ve katliamdan uzaklaştırmayı da amaçlamaktadır." değerlendirmesinde bulundu.

- "Bu kurumun, sivilleri katleden bir devletin eylemlerini kınamaktan aciz kalması ahlaki bir çöküştür"

İYİ Parti Tekirdağ Milletvekili Selcan Taşcı, İsrail'in İran'a yönelik saldırılarıyla başlayan çatışmaya değinerek, İran'ın tampon olma durumunun ortadan kalkması ve İran'da bulunan sığınmacılar ile İranlıların Türkiye sınırına yönelmesi durumunda güvenlik sorununun derinleşeceğini söyledi. Taşcı, buna yönelik tedbir alınmasını istedi.

Türkiye'nin enerji ihtiyacının önemli kısmını ithalatla karşıladığını anlatan Taşcı, "Yaşananların cari açık, enflasyon ve dış ticaret dengesi üzerinde oluşturacağı baskıya karşı, yönelmek durumunda kalacağımız alternatif rotalar ve enerji arz güvenliği konusunda tedbir almak zorundayız. İran'da faaliyet gösteren terör örgütlerinin saplamaya hazırlandığı üçüncü hançere karşı tedbir almak zorundayız." ifadesini kullandı.

İsrail'in İran'a yönelik saldırılarını kınayan Taşcı, İran halkına başsağlığı diledi.

Avrupa Birliği Uyum Komisyonu Başkanı ve AK Parti Van Milletvekili Burhan Kayatürk, dün Avrupa Parlamentosu'nda Gazze'de yaşanan insanlık dramını gündeme taşıyan ve İsrail'in saldırgan tutumunu kınayan önerinin oy çokluğuyla reddedildiğini belirterek, "Avrupa'nın merkezinde, demokrasinin beşiği olduğunu iddia eden bu kurumun, çocuk, kadın ve sivilleri katleden bir devletin eylemlerini kınamaktan aciz kalması ahlaki bir çöküştür." dedi.

-"Bu kadar tahammülsüz durumdalar"

DEM Parti İstanbul Milletvekili Cengiz Çiçek, İsrail'in Filistin'de soykırımcı politikalara imza attığını, İran saldırısıyla sadece İran halkını değil, Orta Doğu halklarının tümünü soykırımın eşiğine getirmek üzere olduğunu belirtti. Çiçek, "Dünyamız bu yönüyle Orta Doğu merkezinde yeniden bir değişim dönüşüm sürecini yaşıyor." ifadesini kullandı.

Türkiye-Avrupa Birliği Karma Parlamento Komisyonu Türk Grubu Eş Başkanı ve AK Parti İstanbul Milletvekili İsmail Emrah Karayel, Türkiye'nin dünyada barışın sağlanması için verdiği çabayı anlattı.

Türkiye'nin bölgede barışı destekleyen, barışın taraftarı olarak hiçbir yerde çatışmanın başlamaması için gayret sarf ettiğini vurgulayan Karayel, Türkiye'nin değişik coğrafyalarda olan çatışmaların da en kısa sürede sona ermesi için çalışmalarını sürdüreceğine işaret etti.

Avrupa Parlamentosunun İsrail'i kınayan bir bildiriye "ret" oyu verdiğini belirten Karayel, Avrupa Birliği Parlamentoları Avrupa İşleri Komisyonları Konferansı kapsamındaki bir oturumda Gazze'deki soykırımı anlatırken mikrofonunun kapatıldığını anımsattı. Karayel, "Demokrasi, insan hakları havariliği yapanlar, ifade özgürlüğünden bahsedenler maalesef İsrail'in soykırım işlediği ifade edildiğinde Avrupa Birliği toplantısında dahi mikrofonu kapatıyorlar. Bu kadar tahammülsüz durumdalar." diye konuştu.

Görüşmelerin ardından yapılan oylamalarda, Yeni Yol Partisi, İYİ Parti, DEM Parti ve CHP'nin gündeme ilişkin grup önerileri kabul edilmedi.

Genel Kurulda, DEM Parti İstanbul Milletvekili Keziban Konukcu Kok'un "Ev Emekçileri ve Ev İşlerinde İstihdam Edilen Kişilere Yönelik Kanun Teklifi"nin doğrudan gündeme alınması önergesi de reddedildi.

Genel Kurul'da daha sonra Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde (KHK) Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin görüşmelerine geçildi.