Meclis Başkanvekili Adan, gündeme geçmeden önce üç milletvekiline gündem dışı söz verdi.
İYİ Parti Afyonkarahisar Milletvekili Hakan Şeref Olgun, Afyonkarahisar’da yaşanan kuraklık sorununa dikkat çekti.
Kuraklığın alarm verdiğini belirten Olgun, “Bu tablo, suyumuzun hızla tükendiğini, topraklarımızın verimsizleştiğini, tarım ve hayvancılığın çöküş tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu gösteriyor. İklim değişikliği su dengesini bozuyor, yağışlar düzensizleşiyor, yeraltı suları kuruyor, barajların doluluk oranları düşüyor. Özellikle tarım ve hayvancılığın bel kemiğini oluşturduğu Afyonkarahisar’da bu durum, gelecek nesiller için ciddi bir uyarı niteliği taşıyor.” dedi.
Olgun, kapsamlı bir su yönetimi reformu yapılması çağrısında bulundu.
CHP Samsun Milletvekili Murat Çan, Karadeniz’in en büyük liman kenti Samsun’un, iktidarın yanlış politikaları nedeniyle sosyoekonomik potansiyelini kaybettiğini savundu.
Samsun’un sahip olduğu büyük potansiyele rağmen hak ettiği değeri göremediğini ifade eden Çan, şöyle konuştu:
“Teşvikler, elle tutulur bir sanayi sıçramasına dönüşemedi ve istihdama sağladıkları katkı sınırlı kaldı. Kaynaklar yanlış tercihlerle boşa harcandı. Şu anda ise tüm bunların ötesinde hem ülkemizi hem bölgemizi hem de Samsun’u doğrudan tehdit eden kritik bir gelişmeyle karşı karşıyayız. Ukrayna ile Rusya arasında süren savaş, bölgenin deniz ticaretini büyük bir risk alanına dönüştürdü.”
Ukrayna’ya ait insansız deniz ve hava araçlarının, Rusya’ya giden ticari gemileri hedef alan saldırılar gerçekleştirdiğini öne süren Çan, bu saldırıların Türkiye’nin deniz yetki alanına giren sularda gerçekleştiğini iddia etti.
AK Parti Afyonkarahisar Milletvekili İbrahim Yurdunuseven ise kentin tarihi, kültürel ve turizm potansiyelini anlattı.
“Afyonkarahisar denince bazılarınızın aklından ‘ağustos ayında geçerken mola verip çay içerken üşüdüğümüz bir yer’ düşüncesi geçebilir.” diyen Yurdunuseven, şunları söyledi:
“Ama artık Afyonkarahisar, sadece içinden geçilen ya da mola verilen bir yer değil, gelinip kalınacak bir şehir olmuştur. Bu yeni dönemde sloganımız ‘Kal bu şehirde, kalp bu şehirde’ olacaktır. Artık bu şehir bir geçiş noktası değil, bir varış noktasıdır. Afyonkarahisar’ı görmeden, tatmadan geçme; gel ve kal bu şehirde.”
TBMM Genel Kurulu'nda siyasi partilerin grup başkanvekilleri yerlerinden söz alarak gündeme ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Yeni Yol Partisi Grup Başkanvekili Selçuk Özdağ, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edilen 2026 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi'nin görüşmelerine bazı kurumların bürokratlarının katılmamasını eleştirdi.
Komisyonda tüm partilerin oybirliğiyle kabul edilen önergeyle üst düzey bürokratların ücretlerine ciddi bir zam yapıldığını anlatan Özdağ, "Bunun düzeltilmesi için Yeni Yol olarak Genel Kurul'da önerge vereceğiz. Müfettişlere, uzmanlara, denetçilere tamam ama üst bürokratların maaşlarının bu şekilde bir zamla taltif edilmesini doğru bulmuyoruz." ifadelerini kullandı.
DEM Parti Grup Başkanvekili Sezai Temelli, Türkiye'de yaşayan Roman vatandaşların ayrımcılığa uğradığını ve dışlandığını öne sürerek, Romanların talep ve beklentilerinin giderilmesi gerektiğini söyledi.
TÜİK tarafından açıklanan Türkiye'nin bu yılın üçüncü çeyreğine ilişkin büyüme verilerini eleştiren Temelli, "Sanayi üretim endeksi düşüyor, kapasite kullanım oranı düşüyor, tarımda yüzde 13 küçülme var ama Türkiye büyümüş." diye konuştu.
Temelli, çocuk işçiliğinin sonlandırılması gerektiğini belirterek, Mesleki Eğitim Merkezi (MESEM) projelerini eleştirdi.
İYİ Parti Grup Başkanvekili Buğra Kavuncu, CHP'nin 39. Olağan Kurultayı'nda, yeniden Genel Başkanlığa seçilen Özgür Özel'i ve parti organlarına seçilenleri tebrik etti.
Yolsuzluk soruşturması kapsamında tutuklanarak İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı (İBB) görevinden uzaklaştırılan Ekrem İmamoğlu ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı hedef alan tehdit içerikli ifadeler kullandığı gerekçesiyle "Cumhurbaşkanını tehdit" suçundan hapis cezası verilen Fatih Altaylı'yı ve Gezi Parkı davası hükümlüsü Tayfun Kahraman'ı, Marmara Kapalı Ceza İnfaz Kurumu'nda ziyaret ettiğini anlatan Kavuncu, Kahraman hakkında Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin verdiği kararların uygulanması gerektiğini söyledi.
Kavuncu, Ekrem İmamoğlu ve gazeteci Fatih Altaylı'nın yargılama süreçlerine ilişkin eleştirilerde bulundu.
Vatikan Devlet Başkanı Papa 14. Leo'nun ve Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) Başkanı Mesut Barzani'nin geçen hafta Türkiye'ye geldiğini anımsatan Kavuncu, "Gerek Papa ziyaretinde gerekse Barzani ziyaretinde aydınlatılması gereken noktalar var." şeklinde konuştu.
- "Milli teknolojiler Türk mühendisliğinin ve azminin zaferidir"
MHP Grup Başkanvekili Erkan Akçay, yeniden CHP Genel Başkanlığa seçilen Özgür Özel'i kutladı, vefat eden 26. ve 27. Dönem AK Parti Giresun Milletvekili Cemal Öztürk'e Allah'tan rahmet, ailesi ve yakınlarına başsağlığı diledi.
Fergani Uzay tarafından tamamen milli imkanlarla geliştirilen Türkiye'nin ilk yörünge transfer aracı (YTA) FGN-TUG-S01'in uzaydaki görevine başladığını anımsatan Akçay, "Türkiye uzay liginde kritik bir eşiği daha aşmıştır. Bu adım sadece teknik bir başarı değil, stratejik bağımsızlığımızın yörüngedeki teminatıdır." dedi.
Bayraktar KIZILELMA'nın havacılık tarihinde görüş ötesi hava-hava füzesi kullanarak jet motorlu bir hava hedefini vuran ilk insansız savaş uçağı olduğunu hatırlatan Akçay, "Görülmeden gören, vurulmadan vuran bu milli teknolojiler Türk mühendisliğinin ve azminin zaferidir. Baykar'dan Fergani'ye, ASELSAN'dan TÜBİTAK SAGE'ye kadar imzamızı gökyüzüne ve uzaya atan tüm vatan evlatlarını MHP adına yürekten tebrik ediyorum." diye konuştu.
CHP Grup Başkanvekili Ali Mahir Başarır, Türkiye'nin ve Meclis'in gündeminin, insanların yaşadığı sıkıntıları karşılamadığını ileri sürdü.
İcra dairelerinde dosya sayısının 9 milyon 661 bine yükseldiğini, Kasım ayında açlık sınırının 29 bin 828 lira, yoksulluk sınırının 97 bin lira olduğunu iddia eden Başarır, "İşsizler ordusu son bir yılda 776 bin kişi artmış, toplam işsiz sayısı 12 milyon 41 bin kişiye yükselmiş. Felaket bir tabloyla karşı karşıyayız. Bugün de asgari ücret komisyonu toplanmıyor. Merak ediyorum, asgari ücret zammı ne olacak, yılbaşında emekli zammını ne yapacağız? Uzun süredir Meclis'te bütçe tartışılırken bunlarla ilgili en küçük bir destek ve ışık göremedik. Türkiye'nin, Meclisin ve bütçenin gerçek gündemi yoksulluktur, işsizliktir. Bunu konuşmalıyız." değerlendirmesinde bulundu.
Başarır, gazeteci Fatih Altaylı'nın sağlık sorunları bulunduğu gerekçesiyle tahliye edilmesi gerektiğini savundu.
- "Ortak geleceği, emin adımlarla ve hep beraber inşa edeceğiz"
AK Parti Grup Başkanvekili Abdulhamit Gül, CHP'nin 39. Olağan Kurultayı'nın Türk demokrasisi açısından hayırlara vesile olması temennisinde bulundu, yeniden Genel Başkanlığa seçilen Özgür Özel'i tebrik etti.
Savunma sanayi alanında çok önemli bir başarıya tanık olduklarını dile getiren Gül, Bayraktar KIZILELMA'nın havacılık tarihinde görüş ötesi hava-hava füzesi kullanarak jet motorlu bir hava hedefini vurduğunu anımsattı. Gül, "Bayraktar KIZILELMA'nın hedefi vurması, 'yapamazsınız' diyenlere milletimizin verdiği çok önemli bir cevap niteliğindedir." ifadesini kullandı.
"Terörsüz Türkiye" hedefine yönelik açıklamalarda bulunan Gül, son 50 yılını terörle mücadele ederek geçiren Türkiye'nin, artık bir başarıyı neticeye kavuşturma noktasında önemli bir süreci başlattığını vurguladı. Gül, şunları kaydetti:
"Kararlı bir şekilde ülkemizin bağımsızlığına, birliğine, huzuruna kast etmek isteyenlere karşı daha güçlü bir dayanışmayla, kardeşlikle geleceğe güçlü ve emin adımlarla yürüme noktasında önemli bir süreci ifa ediyoruz. Bu coğrafyada 86 milyonun kardeş, bir ve beraber olduğu ortak geleceği, emin adımlarla ve hep beraber inşa edeceğiz. Bu sürecin başarısız olması, silahların tekrar devam etmesi için gayret eden, çabaları sabote etmeye yönelik dil kullananları milletimiz asla tasvip etmemektedir. Milletimizin birliği, dirliği ve şehitlerimizin aziz hatırası çerçevesinde terörsüz bir Türkiye ve terörsüz bir bölge hedefini kararlı bir şekilde sürdüreceğiz."
TBMM Genel Kurulunda, CHP, DEM Parti, İYİ Parti ve Yeni Yol Partisinin gündeme ilişkin grup önerileri kabul edilmedi.
Genel Kurulda, Yeni Yol Partisinin "iklim değişikliği ve kuraklık", İYİ Partinin "sermaye piyasaları", DEM Parti'nin "ceza ve tevkifevleri" ve CHP'nin "TRT"ye ilişkin grup önerileri ayrı ayrı görüşüldü.
Partisinin grup önerisi üzerine konuşan Yeni Yol Partisi Adana Milletvekili Sadullah Kısacık, Türkiye'de göl ekosisteminin ciddi bir çöküş yaşadığını, son 60 yılda 240 gölden 186'sının kuruduğunu söyledi. Geriye kalanların ise kuruma ya da kirlilik tehdidiyle karşı karşıya olduğunu savunan Kısacık, "Ulusal sulak alan ve göl koruma seferberliğini bir an önce başlatmalıyız. Tarımsal sulamada vahşi sulama tamamen yasaklanmalı. Damla sulama bir devlet politikası haline getirilmeli. Yer altı suyu çekiminde sıkı denetim uygulanmalı. Baraj güvenliği ve su yönetimi için acil eylem planı açıklanmalı. Belediyelere entegre su tasarrufu ve geri kazanım projeleri için zorunluluk getirilmeli." dedi.
İYİ Parti Mersin Milletvekili Burhanettin Kocamaz, iktidarın izlediği politikalar sonucunda yer altı ve yer üstü zenginlikleri bakımından küresel krizden en az etkilenecek ülkeler arasında yer alan Türkiye'nin, iklim krizinden en fazla etkilenen ülkelerden biri haline geldiğini ileri sürdü.
Bu yıl yoğun kar yağmasını temenni eden Kocamaz, "Bu yıl susuzluk yüzünden yeterince sulanamayan tahıllarla meyve ve sebzelerdeki ürün kayıpları ciddi boyutlara ulaşmıştır. Tarımsal sulamada yaşanan bu durum, çiftçilerin kazancı hariç her türlü ürünün fiyatına yansımış, olan yine üreticilere ve tüketicilere olmuş." diye konuştu.
DEM Parti Ağrı Milletvekili Sırrı Sakık, Ağrı Patnos'taki hastanede kalorifer olmadığını, hastaların elektrik sobalarıyla hastaneye geldiklerini iddia etti. Yüzlerce hastanın kuyrukta beklediğini belirten Sakık, sağlık çalışanlarının üstlerinde palto ve kabanlarla sağlık hizmeti sunduklarını söyledi.
CHP Mersin Milletvekili Gülcan Kış, meselenin geçici yağış eksikliği olmadığını, bir ülkenin suyunu, toprağını ve tarımını doğrudan etkileyen bir beka sorunu olduğunu dile getirdi.
İklim değişikliğinin sofradaki ekmeği, çiftçinin üretim kararlarını ve şehirlerin su güvenliğini belirleyen ekonomik ve siyasal bir gerçeklik haline geldiğine işaret eden Kış, meteorolojik verilere göre yağışların yüzde 36 azaldığını, baraj doluluklarının yüzde 42'ye gerilediğini ifade etti. Kış, "Bu ülkenin acilen su yönetimi bakanlığına ihtiyacı vardır. Bilimsel, bütçeli, tek merkezli bir mekanizma kurulmadıkça bu kriz yönetilemez. Önümüzde iki tercih vardır: ya iklim krizinin yönettiği bir ülke olacağız ya da iklim krizini yönetecek devlet aklını kuracağız." diye konuştu.
- "Kuraklık Türkiye'ye özgü değil"
AK Parti Burdur Milletvekili Adem Korkmaz, bugün yaşanan kuraklığın Türkiye'ye özgü olmadığını, özellikle Akdeniz havzasındaki coğrafyayı yakından etkilediğini söyledi.
Değişmiş bir iklim gerçeğinin yaşandığını belirten Korkmaz, Türkiye'nin 2007'den bu yana hayata geçirdiği kuraklıkla mücadele stratejisi ve düzenli olarak güncellenen eylem planlarıyla su yönetimini, kuraklık riskinin öngörülmesini ve tarımsal üretimin sürdürülebilirliğini bütüncül bir yaklaşımla ele aldığını anlattı.
Türkiye'nin tarım ve gıdayı açık bir şekilde stratejik ve milli güvenlik meselesi kabul ettiğine dikkati çeken Korkmaz, şunları ifade etti:
"O halde geleceğe yönelik olarak suyun merkezi konumunun daha da güçlendiği, planlı üretim modelinin başarıyla uygulandığı, tarımsal üretim ölçeğini hızla yukarıya taşıyacak yapısal çalışmaları da içine alan tarımın sürdürülebilirliği ve gıda arzının istikrarı için üretim riskinin sadece üreticilerde olmadığı ve bu riskin toplumsal risk yönetimi olarak birlikte paylaşıldığı anlayış olan bir fonu hayata geçirme zorunluluğu artık çok çok önemlidir."
Görüşmelerin ardından yapılan oylamalarda, Yeni Yol Partisi, İYİ Parti, DEM Parti ve CHP'nin grup önerileri kabul edilmedi.
Genel Kurulda, CHP'nin Ceza Muhakemesi ve Türkiye Radyo ve Televizyon Kanunu'nda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi'nin doğrudan gündeme alınması önergesi de yapılan oylama sonucunda kabul edilmedi.
Önergenin oylanmasının ardından MHP Grup Başkanvekili Erkan Akçay ile CHP Grup Başkanvekili Murat Emir arasında tartışma yaşandı. Tartışmada iki grup başkanvekili, şarkı sözleriyle birbirine karşılık verdi.
Öte yandan, TBMM Engelli Bireylerin Sorunlarını Araştırma Komisyonu'nun çalışma süresi 1 ay uzatıldı.
TBMM Genel Kurulunda daha sonra vergiye yönelik düzenlemeleri de içeren Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda ve 631 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin görüşmelerine geçildi.
