2007-01-30 - 21:50
ŞANS OYUNLARINA YENİ DÜZENLEME...
Şans Oyunları Hasılatından Alınan Vergi, Fon Ve Payların Düzenlenmesi Hakkında Kanun Tasarısı, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda bazı değişikliklerle kabul edildi.
Şans Oyunları Hasılatından Alınan Vergi, Fon Ve Payların Düzenlenmesi
Hakkında Kanun Tasarısı, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda
bazı değişikliklerle kabul edildi.

Tasarıyla, üç ayrı kurum ve kuruluş tarafından tertip edilen şans oyunları
hasılatı üzerinden alınan vergiler ile çeşitli kurum ve kuruluşlara yapılan
kaynak aktarımlarındaki dağınıklık ve karmaşıklığa son verilmesi amaçlanıyor.

Şans oyunları ve kamuya aktarılacak kaynaklarla ilgili düzenlemelerin tek
çatı altında toplanmasıyla, çeşitli kanunların içinde yer alan şans oyunları ve
kamuya aktarılacak kaynaklarla ilgili düzenlemeler de yürürlükten kaldırılacak.
Diğer kanun ve kanun hükmünde kararnameler ile bunlara dayanılarak çıkarılan
mevzuatın bu Kanuna aykırı hükümleri uygulanamayacak.

Şans oyunlarında ödenecek ikramiyeler, oyun planlarıyla belirlenecek. Her
bir kurum ve kuruluşun tertip ettiği tüm şans oyunları için bir takvim yılı
içinde ödeyeceği ikramiyelerin toplamı, aynı dönemdeki hasılatının yüzde 40'ından
az, yüzde 59'undan fazla olamayacak. İlgili kurum ve kuruluşlar, yıllık ikramiye
ortalamaları bu sınırlar içerisinde kalmak kaydıyla, tertip ettikleri her bir
şans oyunu için farklı ikramiye oranları belirleyebilecek.

Hasılatı önceden öngörülen oyunların oyun planlarında ödenecek ikramiyeler
tutar olarak, hasılatı önceden belli olmayan oyunların planlarında ise ödenecek
ikramiyeler, oran olarak belirlenecek.

İlgili kurum ve kuruluşların bir takvim yılı içindeki her türlü yatırım ve
işletme giderlerinin toplamı, aynı dönemde elde ettikleri hasılat ve diğer
gelirler toplamının yüzde 20'sini geçemeyecek.

Şans oyunlarının lisans veya işletim hakkının devri halinde, lisans veya
işletim hakkı sahibi kuruluşa ödenecek paylar ile at yarışları hasılatından
Türkiye Jokey Kulübüne aktarılan müessese payı, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı
emrine açılan özel hesaba aktarılan tutarlar ve Spor Toto Teşkilat Müdürlüğünce
oynatılan şans oyunları hasılatından Futbol Federasyonuna, Gençlik ve Spor Genel
Müdürlüğü ve spor kulüplerine aktarılan tutarlar, bu orana dahil olacak.

ŞANS OYUNLARI VERGİSİ

Her türlü şans oyunları faaliyetinden elde edilen hasılat, Şans Oyunları
Vergisine (ŞOV) tabi olacak. Verginin matrahı şans oyunlarından elde edilen
hasılat tutarı olacak. Verginin mükellefi, kendisine şans oyunları tertip etme
hak ve yetkisi verilmiş kurumlar, bu hak ve yetkinin devri halinde ise mükellef
devralan kurum, kuruluş veya özel hukuk tüzel kişileri olacak.

ŞOV, at yarışlarında yüzde 7, futbol müsabakalarına dayalı müşterek
bahislerde yüzde 5 ve diğer şans oyunlarında yüzde 10 olarak uygulanacak.
Bakanlar Kurulu bu oranları bir katına kadar artırmaya veya yarısına kadar
indirmeye ya da tekrar kanuni seviyesine getirmeye yetkili olacak.

ŞOV; Gelir ve Kurumlar Vergisi uygulamasında gider olarak kullanılamayacak,
hiçbir vergiden de mahsup edilemeyecek. Bu verginin uygulanmasına ilişkin usul ve
esaslar ile verilmesi gereken beyannamelerin şekil, içerik ve eklerini
belirlemeye Bakanlık yetkili olacak.

KAMU PAYININ DAĞITIMI

Yıllık şans oyunları kamu payı tahmini dikkate alınmak suretiyle Savunma
Sanayi Destekleme Fonu, Tanıtma Fonu, Olimpiyat Oyunları Hazırlık ve Düzenleme
Kurulu ile Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumuna aktarılmak üzere Bakanlık
bütçesine ödenek konulacak, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumunun yıllık
bütçesine ödenek ayrılırken bu pay dikkate alınacak.

İlgili kurum ve kuruluşların bir önceki takvim yılına ait kesin hesap ve
mali tabloları, her takvim yılının sonundan itibaren azami 3 ay içinde
çıkarılarak ödenmesi gereken kamu payları buna göre hesaplanacak ve bu tutarlar,
yıl içinde ödenen tutarlarla karşılaştırılacak. Bu karşılaştırma sonucunda varsa
eksik hesaplanan kamu payları, Nisan ayının sonuna kadar Bakanlık Merkez
Saymanlığına yatırılacak. Fazla hesaplanan tutarlar ise takip eden döneme ilişkin
kamu payından mahsup edilecek.

BELEDİYELERE PAY VERİLMEYECEK

Tasarıyla, şans oyunlarının düzenlendiği yer belediyelerine pay ödenmesine
son veriliyor.

Komisyonda kabul edilen bir önergeyle, düzenleme kapsamındaki kamu kurum ve
kuruluşları için belirlenen yatırım ve işletme giderlerine ilişkin sınırlamanın,
2008 yılı sonunda günün koşullarına göre yeniden gözden geçirilmesi benimsendi.
Ancak, yatırım ve işletme giderlerine ilişkin azami oran; Türkiye Jokey Kulübü
için yüzde 26, futbol müsabakalarında müşterek bahis için yüzde 38, Milli Piyango
İdaresince düzenlenen şans oyunları için ise yüzde 18 olarak uygulanacak.

Spor Toto Teşkilat Müdürlüğü tarafından düzenlenen ''İddaa'' oyununun
vergilendirilmesinde, 1 Ocak 2004'ten düzenlemenin yürürlüğe gireceği tarihe
kadar yüzde 3 oranı uygulanacak. Bu tarihten sonra ise ŞOV, yüzde 5 olacak.

Tasarıya eklenen bir diğer geçici maddeyle Bakanlar Kurulu, bakanlığın
teklifi üzerine ülkenin tanıtımına, uluslararası organizasyonların
gerçekleşmesine, spor ve kültürel faaliyetlerin yaygınlaştırılıp geliştirilmesine
yönelik olarak, bedeli Milli Piyango İdaresince karşılanmak üzere, idarenin unvan
ve logosunu taşıyan tesisler yaptırılmasına, tesislerin yapılacağı yer ve
işletilmesi ile ihaleye ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkili kılınıyor.

Bu tesisler için yapılacaK harcamalarla Milli Piyango İdaresinin 3 yıl
içinde yapacağı otomasyon ve oyun sistemine ilişkin yatırım harcamaları, Kamu
İhale Kanununda yer alan yatırım ve işletme giderlerine ilişkin sınırlamalara
tabi olmayacak.

Komisyonda, CHP'li üyelerin, ''İddaa'' oyununa ilişkin düzenlemeyle bir
şirkete çıkar sağlandığını ileri sürmeleri, tartışmalara yol açtı.

Tasarı üzerinde görüşlerini dile getiren AK Parti İstanbul Milletvekili İnci
Özdemir, Türkiye Yarış Atları Yetiştiricileri ve Sahipleri Derneğinin
başkanlığını yaptığını belirterek, atçılığın sorunlarını yaşayan birisi olduğunu
vurguladı. ''Bu kaynak boşa akmazsa herkes istifade eder, ama boşa akarsa sadece
çamurunu alırsınız'' diyen Özdemir, tasarının atçılık sektörüne çok büyük
katkılar sağlamayacağını, sadece ''cansuyu'' niteliğinde olacağını savundu.

Özdemir, tasarıyla şans oyunlarından belediyelere aktarılan paylardan
vazgeçilmesiyle ilgili olarak, ''Bir atçı olarak belediyelerden bugüne kadar bir
kuruşluk hizmet almadım. Çöplerimizi bile almadılar, su içindeki kalan atlarımız
için yardım almadık, onların ölümünü seyrettik. Evet ortada bir pasta var. Ama bu
pastanın ununu, şekerini, çikolatasını, elektriğini suyunu ben veriyorum ve
ortaya mükemmel bir pasta çıkıyor. Bunda hiçbir katkısı olmayanlarla ya da
elimdeki malzemeyi alarak bu pasta yapılamaz'' diye konuştu.

Cironun nasıl artırılacağının geçmişte görüldüğünü anlatan Özdemir, cironun
1 ay içinde yüzde 50 artabileceğini ileri sürdü.

''SHÇEK VE BELEDİYELERİN PAYI KORUNSUN''

CHP Trabzon Milletvekili Akif Hamzaçebi, tasarının dağınık mevzuatı
sadeleştirmesi açısından olumlu, ancak kamuya aktarılacak paylarla ilgili
belirsizlik taşıdığını söyledi. SHÇEK'in, bu düzenlemeden en olumsuz etkilenen
kurum olacağını savunan Hamzaçebi, kurumun üstlendiği görevler açısından, payının
güvence altına alınmasını istedi.

CHP İstanbul Milletvekili Birgen Keleş de aynı görüşe katıldığını
belirterek, ''9 çocuk doğurup yuvaya verenler var ama... Bunu önlemenin yolu bu
olmamalı. SHÇEK'in bu oyunlardan aldığı paya ihtiyacı vardır. Bu korunsun'' dedi.

CHP İzmir Milletvekili Bülent Baratalı, şans oyunlarının düzenlediği yer
belediyelerine verilen paydan vazgeçilmesini eleştirerek, ''Burada Başbakan'a bir
tuzak var. Çünkü kendisi de yerel yönetimlerden geliyor ve onların yaşadığı
sıkıntıyı biliyor'' dedi.
AK Parti Samsun Milletvekili Musa Uzunkaya'nın ''Tayland'a gitmesinler''
sözlerine Baratalı, ''Evet gitmesinler. Gidenler hakkında zaten gereken yapıldı''
karşılığını verdi.

'KUMAR MI?'' TARTIŞMASI

Tasarı üzerinde görüşlerini dile getiren Uzunkaya, şans oyunlarının
''Milli'' kavramıyla ifade edilmesine karşı olduğunu belirterek, bu tür oyunların
sosyal doku üzerinde olumsuz etkisi olduğunu savundu. Şans oyunlarını ''sigara
ile özdeşleştirdiğini'' belirten Uzunkaya, eşinin bileziğini zorla elinden alarak
şans oyunları oynayanlar olduğunu kaydetti.

Uzunkaya, ''(Acaba işin teşvikçisi mi oluyoruz) düşüncesi uyanıyor. Devletin
bu tür oyunları düzenlemesi, öncülük yapması sağlıklı mı? Ben bu oyunları
sigarayla özdeşleştiriyorum. Götürdüğü, getirdiğinden fazla olmuştur. Ülkenin
geleceğini düşünmek zorundayız. Hazine ve devlet 3 kuruş daha fazla gelir elde
etsin ama bu ülkenin geleceği nereye gidiyor? Hırsızlık, kapkaç gibi toplumu
tehdit eden olaylarda bu tür oyunları oynayanların etkisi nedir, bu konuda bir
çalışma var mıdır?'' dedi.

Özdemir, şans oyunlarının ''kumar'' gibi görülüp yasaklanmasının bu tür
oyunları önleyemeyeceğini, o zaman internette ya da merdivenaltında oynanacağını
belirterek, kumarhanelerin kapatılmasına karşılık kumarın başka yollarla
oynandığını söyledi.

CHP İstanbul Milletvekili Kemal Kılıçdaroğlu da yarışma kültürünün
yozlaşmaya neden olmaması gerektiğini belirterek, ''Ramazanda aldığı bileti ya da
kuponu götürüp Eyüp'te türbeye sürenler var, 'bana da çıkar mı' diye... Bir
insanının bu noktaya gelmesi çok yanlış. Ama iktidar bunları özelleştirecek. O
zaman reklamlardan geçilmeyecek. İnsanlar, sabah akşam bu oyunları oynayacak''
diye konuştu.

''İDDAA'' TARTIŞMASI

CHP'li üyelerin, Tasarının Geçici 4. maddesinde ''İddaa'' oyununun 1 ocak
2004 ile düzenlemenin yürürlüğe gireceği tarihe kadar yüzde 3 ile
vergilendirilmesiyle, bir şirkete çıkar sağlandığını ileri sürmesi, Komisyonda
tartışmaya yol açtı.

Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Mehmet Ali Şahin, konuyla ilgili
düzenlemenin Maliye Bakanlığı ile Spor Toto arasında, İddaanın nasıl
vergilendirileceği konusunun ihtilafa yol açtığını, bunu gidermek amacıyla ilgili
maddenin tasarıya konulduğunu söyledi. Kendilerinin ''İddaa'' oyununun yüzde 3,
Maliye Bakanlığının ise yüzde 10 vergilendirilmesi gerektiği görüşünü taşıdığını
anlatan Şahin, görüş istedikleri Danıştayın bu konuda görüş sunmadığını kaydetti.
Şahin, ''Spor Toto olarak hiçbir tereddütümüz yok'' dedi.

Kılıçdaroğlu, Şahin'in açıklamasının kendisini tatmin etmediğini belirterek,
''Vergi tahakkuk ettirilmemesi zaten bir suçtur. Bürokrasinin üzerindeki görevi
yasayla temizleyemezsiniz. Maliye Bakanı Unakıtan, size resmi yazıyla ihaleye
çıkmamanızı söyledi ama siz kendisini dinlemediniz. İhale yasa dışıdır. Bunun
hakkında gerekli işlemi yaptınız mı?'' dedi.

Şahin'in ifadesinin aksine bu oyunu düzenleyen şirketin çok büyük karlar
ettiğini ve en çok vergi ödeyenler arasında 25. sırada olduğunu kaydeden
Kılıçdaroğlu, ''ortağı Yunanlı bir şirket'' olan firmaya ayrıcalık yapıldığını
savundu.

Kılıçdaroğlu, ''Bu firmaya vergi tahakkuk ettirilmesini kim engelliyor? Bu
şirket, bu gücü nereden alıyor? Türkiye Jokey Kulübü aynı konuda davayı kaybetti
ve parayı ödedi. Bu şirkete çıkar sağlıyorsunuz? Siz de Hükümet de bunun hesabını
veremezsiniz. Firmaya bu çıkarı sağlarsanız, onlar da size çıkar sağlar'' diye
konuştu.

Maddeye itiraz değil, ''isyan ettiklerini'' ifade eden Kılıçdaroğlu,
''Türkiye Cumhuriyeti adına utanç duyuyoruz'' dedi.

CHP'li Hamzaçebi de geçmişe dönük düzenleme yapmanın Anayasaya aykırı
olduğunu ve düzenlemenin bu şekilde yasalaşması halinde yürütmeyi durdurma
istemiyle yasayı Anayasa Mahkemesine götüreceklerini ifade etti. Hamzaçebi,
yapılanın bir mükellefin vergi yükünü hafifletmek olduğunu ileri sürerek, ''Gelir
İdaresi, bunun yüzde 10 ile vergilendirilmesi gerektiğini söylüyorsa siz buna
'hayır, yüzde 3'tür' diyemezsiniz. Tahakkuk edecek bir vergiyi önlüyorsunuz.
POAŞ'ta farklı, burada farklı davranıyorsunuz'' diye konuştu.

CHP Mersin Milletvekili Mustafa Özyürek de düzenlemenin af niteliği
taşıdığını ve Genel Kurulda üçte 2 çoğunlukla kabul edilmesi gereğine dikkati
çekti.

''MUHATAP ŞİRKET DEĞİL SPOR TOTO''

Eleştirileri yanıtlayan Şahin, ''Kim kazandı size söyleyeyim; bu oyundan
Hazine 586 trilyon, kulüpler 291 trilyon kazandı. Bu parayla 40 spor salonu
yaptık. Bundan YURTKUR, SHÇEK, Savunma Sanayii ve diğer kamu kurumları kazandı.
Bunlara aktarılan 44 trilyon lira... Kimseye haksız kazanç sağlamadık. Böyle bir
şey asla mümkün değil. Eğer biz geçmişte yüzde 10 vergi alıp bunu yüzde 3'e
indirseydik haklı olurdunuz. Bu verginin muhatabı bir şirket değil, Spor
Toto'dur'' diye konuştu.

Şahin, CHP'li Kılıçdaroğlu'nun, şirketin adını sorması üzerine, ''İneltek''
yanıtını verdi.

Uzun süren tartışmaların ardından madde, 5'e karşı 6 oyla kabul edildi.

Komisyon tasarıyı kabul ederken, gündemindeki Milli Güvenlik Kurulu ve Milli
Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği Kanunu ile Devlet Memurları Kanununda
değişiklik öngören tasarının görüşmelerini erteledi.