2007-05-31 - 18:05
TBMM GENEL KURULUNDA, CUMHURBAŞKANI SEZER'İN GERİ GÖNDERDİĞİ ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİNE İLİŞKİN YASA AYNEN KABUL EDİLDİ
Yasaya göre, genel seçimler 4 yılda bir yapılacak. Cumhurbaşkanı; 40 yaşını doldurmuş, yüksek öğrenim görmüş, TBMM üyeleri veya bu niteliklere ve milletvekili seçilme yeterliliğine sahip Türk vatandaşları arasından, halk tarafından seçilecek.
TBMM Genel Kurulunda, Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in
Meclise geri gönderdiği Anayasa değişikliğine ilişkin yasa aynen kabul edildi.

Yasaya göre, genel seçimler 4 yılda bir yapılacak.

TBMM, yapacağı seçimler dahil bütün işlerinde, üye tamsayısının en az üçte
biri (184) ile toplanacak.

TBMM, Anayasada başkaca bir hüküm yoksa, toplantıya katılanların salt
çoğunluğuyla karar verecek. Ancak karar yeter sayısı, hiçbir şekilde üye
tamsayısının dörtte birinin bir fazlasından (138) az olamayacak.

Cumhurbaşkanı; 40 yaşını doldurmuş, yüksek öğrenim görmüş, TBMM üyeleri veya
bu niteliklere ve milletvekili seçilme yeterliliğine sahip Türk vatandaşları
arasından, halk tarafından seçilecek.

Cumhurbaşkanının görev süresi, 5 yıla indirilecek; bir kimse, en fazla iki
defa (5 artı 5) cumhurbaşkanı seçilebilecek.

Cumhurbaşkanlığına, TBMM üyeleri içinden veya Meclis dışından aday
gösterilebilmesi, 20 milletvekilinin yazılı teklifiyle mümkün olacak. Ayrıca, en
son yapılan milletvekili genel seçiminde aldıkları geçerli oyların toplamı yüzde
10'u aşan partiler de ortak cumhurbaşkanı adayı gösterebilecek.

Cumhurbaşkanı göreve başlayıncaya kadar, görev süresi dolan cumhurbaşkanının
görevi devam edecek.

Anayasanın, ''seçim kanunlarında yapılacak değişikliklerin, yürürlüğe
girdikleri tarihten itibaren 1 yıl içinde uygulanamayacağına'' ilişkin maddesi,
cumhurbaşkanı seçiminde dikkate alınmayacak.

-CUMHURBAŞKANI SEÇİM SÜRECİ-

Cumhurbaşkanı seçimi, cumhurbaşkanının görev süresinin sona ermesinden
önceki 60 gün içinde; makamın herhangi bir sebeple boşalması halinde de boşalmayı
takip eden 60 gün içinde tamamlanacak.

11. Cumhurbaşkanı seçiminin ilk turu, kanunun Resmi Gazetede yayımını takip
eden 40. günden sonraki ilk pazar günü yapılacak.

İlk turda, geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday, cumhurbaşkanı
seçilecek. İlk turda bu çoğunluk sağlanamazsa, bu turu izleyen ikinci pazar günü,
ikinci tur yapılacak.

Bu oylamaya, ilk turda en çok oyu alan iki aday katılacak ve geçerli oyların
çoğunu alan aday, cumhurbaşkanı seçilecek.

Anayasanın 101. maddesince gösterilen adaylar, yazılı muvafakatleri,
Anayasadaki şartları içeren ve diğer ilgili belgelerle, ilk tur oylama tarihinden
30 gün önce TBMM Başkanlığına başvuracaklar.

Adayların başvurularında eksik bilgi ve belge tespit edilmesi halinde, TBMM
Başkanlığı tarafından, eksikliklerin giderilmesi için 3 günlük kesin süre
verilecek. Bu süre içinde eksikliklerin giderilmemesi halinde adaylar,
kendiliğinden adaylıktan çekilmiş sayılacak.

TBMM Başkanlığınca, Anayasa'nın 101. maddesinde belirtilen nitelikleri
taşıdıkları anlaşılan adaylara ilişkin kesin liste, 2 gün içinde ilan edilecek ve
Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Başkanlığına bildirilecek.

-OY SIRALAMASI ESAS ALINACAK-

Cumhurbaşkanı adayı gösterilen kamu görevlisi, aday gösterildiği tarihten
itibaren görevinden ayrılmış sayılacak. Görevinden ayrılan kamu görevlisinin
cumhurbaşkanı seçilememesi halinde, görevine geri dönmesi konusunda ilgili kanun
hükümleri uygulanacak.

Birinci tur seçim sonuçlarının kesinleşmesinden 2. tur oylamanın
sonuçlanmasına kadar, 2. oylamaya katılmaya hak kazanan adaylardan birinin ölümü
veya seçilme yeterliğini kaybetmesi halinde; ikinci oylama, boşalan adaylığın
birinci oylamadaki oy sıralaması esas alınarak sıradaki adayla doldurularak
yapılacak.

İkinci oylamaya tek adayın kalması halinde, bu oylama referandum şeklinde
olacak ve bu aday geçerli oyların çoğunluğunu aldığı takdirde cumhurbaşkanı
seçilecek.

Cumhurbaşkanının seçilmesine ilişkin usul ve esasların kanunla
düzenlenmesine kadar, Milletvekili Seçimi Kanunu, Seçimlerin Temel Hükümleri ve
Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun, Siyasi Partiler Kanunu, Anayasa
Değişikliklerinin Halkoyuna Sunulması Hakkında Kanun ile diğer kanunların,
maddeye aykırı olmayan hükümleri uygulanacak.

Anayasanın bazı maddelerinde değişiklik ile 2 geçici madde eklenmesini
öngören bu kanun, yayımı tarihinde yürürlüğe girecek ve halk oyuna sunulması
halinde tümüyle oylanacak.

ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİNE İLİŞKİN YASANIN OYLAMASI, 7 SAAT SÜRDÜ
YASANIN 1. MADDESİNİN 366 OYLA KABUL EDİLMESİNİN
ARDINDAN USUL TARTIŞMASI YAŞANDI

TBMM Genel Kurulunda, Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet
Sezer'in geri gönderdiği Anayasa değişikliğine ilişkin yasanın oylaması, 7 saat
sürdü.

TBMM Başkanı Bülent Arınç'ın, yasanın, milletvekili genel seçiminin 4 yılda
bir yapılmasını öngören 1. maddesinin 366 oyla kabul edildiğini açıklaması, usul
tartışmasına neden oldu.

CHP Ankara Milletvekili Oya Araslı, yerinden ayağa kalkarak, 1. maddenin
kabul edildiğine ilişkin açıklamanın Anayasa'ya aykırı olduğunu ifade ederek,
Başkanlık Divanının kararına itiraz etti ve Divanın tutumu hakkında usul
tartışması açılmasını istedi.

Arınç'ın, Araslı'nın bu talebini kabul etmesinin ardından, 2 CHP'li
milletvekili tutumun aleyhinde, 2 AK Parti'li milletvekili de lehinde söz aldı.

Arınç, usul tartışmasının ardından, tutumunun doğru olduğunu belirterek,
diğer maddelerin oylamasına geçti.

-CEMİL ÇİÇEK, BAĞIMSIZLARIN YANINA GİTTİ-

Eski Adalet Bakanı Cemil Çiçek, oylamalar başlamadan önce, bağımsız
milletvekilleri Ülkü Güney, Süleyman Bölünmez ve Göksal Küçükali'nin yanına
giderek, bir süre sohbet etti.

TBMM Başkanı Arınç, 6. maddenin Geçici 19. maddesinde yer alan
''...kendiliğinden...'' ifadesinin matbaada yanlışlıkla
''...kendiliklerinden...'' şeklinde yazıldığını ifade etti.

-MİLLETVEKİLLERİNE UYARI-

Bülent Arınç, 1. maddenin gizli oylamasına geçmeden önce, milletvekillerine
uyarıda bulundu.

''Bugün yapacağımız oylama, bundan önceki oylamalar gibi fevkalade
önemlidir. Anayasamızın önemli maddeleri değiştirilmektedir ve bu, ikinci
oylamadır'' diyerek, Başkanlık olarak tek defter üzerinden oylama işlemini
yapacakları söyledi.

Oylama yapılırken milletvekillerinin kendi illerini takip etmelerini, ön
sıraya geçmemelerini isteyen Arınç, bir düzen içerisinde oylamayı yapmak
mecburiyetinde olduklarını kaydetti.

Bülent Arınç, şöyle konuştu:

''Görevli arkadaşlarımızın dışında, ne grup yönetim kurulu üyelerinin ne
grup başkanvekillerinin, arkadaşlarımızın görevlerine müdahale içerecek biçimde
müdahil olmamalarını rica ediyorum. Arkadaşlarımız oylamanın nasıl yapılacağını,
hangi oyun ne anlama geldiğini çok iyi bilmektedirler. Bugün sürekli oylama
yapacağız. Bir intizam içerisinde en hayırlı neticenin çıkmasını temenni
ediyorum. Lütfen arkadaşlarımıza yardımcı olun.''

Arınç, oylamalar sırasında milletvekillerini, sükuneti sağlamaları konusunda
da bir kaç kez uyardı.

-ABDULLAH GÜL, ÇÖMEZ İLE GÖRÜŞTÜ-

Bu arada, oylamalar devam ederken, Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı
Abdullah Gül, AK Parti Balıkesir Milletvekili Turhan Çömez ile görüştü.

Gül, Anayasa değişikliğine ilişkin kanunun 4. maddesinin oylamasından sonra
Meclis bahçesine gelerek, Çömez ile yaklaşık yarım saat görüştü.

Görüşmeden sonra gazetecilerin sorusu üzerine Gül, ''Kendi milletvekilimizle
görüşmem çok normal. Bunda bir şey yok. Kendisi benim 20 yıllık arkadaşım'' dedi.

Turhan Çömez de görüşmenin Anayasa oylamasıyla bir ilgisi olmadığını
belirterek, ''1. maddenin oylamasına katılmadım ama diğer oylamalara katıldım''
diye konuştu.

Bütün oylamalara katılan Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, oyunu kullandıktan
sonra Başkanlık Divanının arkasındaki bölüme geçerek, diğer oylamayı bekledi.
Erdoğan, yemek için verilen 1 saatlik arada ise makamına geçti.

CHP Balıkesir Milletvekili Ali Kemal Deveciler'in, yasanın 1. maddesinin
gizli oylamasının sonucu açıklanmadan, sonucu Başkanlık Divanından öğrenip,
ellerini havaya kaldırarak CHP grup başkanvekillerinin yanına gitmesine, AK
Parti'li milletvekilleri laf atarak, tepki gösterdi.

İkinci tur oylamada yasanın tümü ve maddeleri, 366 ile 375 arasında kabul
oyu aldı.

-ESKİYAPAN KATILMADI-

AK Parti grubu, 2. tur oylamaya başlamadan milletvekillerine Meclis üyeler
lokantasında kahvaltı verdi.

Yasanın, ''seçimlerin 4 yılda bir yapılmasını'' öngören 1. maddesinin 366 oy
almasının ardından, iktidar ve muhalefet kulisi hareketlendi. Usul tartışmasını
kulisteki televizyonlardan izleyen milletvekilleri, ''paketin akıbetinin ne
olacağını'' konuştu. 1. maddenin ardından yapılan diğer oylamalarda 367'nin
bulunması için çaba sarf eden AK Parti yöneticileri, sık sık kulise ve bahçeye
çıkarak oyunu kullanmayan milletvekillerini uyardı.

Kulislerdeki sohbet konularından biri, Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı
Abdüllatif Şener'in seçimlerde milletvekili adayı olup olmayacağıydı... Bu konuda
gazetecilerin ısrarlı sorularını yanıtsız bırakan Şener, ''4 Haziranı bekleyin''
demekle yetindi. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan da gazetecilerin soruları üzerine,
''Bu konuda bana gelmiş bir şey yok'' karşılığını verdi.

Oylama başlamadan Meclise gelen Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı
Abdullah Gül, Genel Kurula girmeden önce kuliste AK Parti Genel Başkan Yardımcısı
Hayati Yazıcı ile bir süre görüştü.

AK Parti Kayseri Milletvekili Muharrem Eskiyapan, rahatsızlığı nedeniyle
oylamaya katılmadı. Eskiyapan, oylamalara niye katılmadığını soran gazetecilere,
''Bel fıtığı nedeniyle evde yatıyorum. Bu nedenle İstanbul'dan gelemedim'' dedi.