TBMM MİLLİ SAVUNMA KOMİSYONU

CHP Çanakkale Milletvekili Özgür Ceylan, Komisyonda görüşülen MKE'nin anonim şirket olmasını düzenleyen kanun teklifinin anayasa aykırı olduğunu, reddedilmesi gerektiğini söyledi.

AK Parti Kırıkkale Milletvekili Ramazan Can ise teklifin anayasa aykırılıkla herhangi bir ilişkisinin olmadığını belirtti.

Komisyon Başkanı İsmet Yılmaz da teklifin anayasa aykırılığının olmadığını kaydetti.

Yapılan oylama sonucunda anayasaya aykırılık talebi reddedilerek Makine ve Kimya Endüstrisi Anonim Şirketi Hakkında Kanun Teklifi'nin tümü üzerindeki görüşmelere geçildi.

Komisyon Başkanı Yılmaz, kanun teklifiyle, Makine ve Kimya Endüstrisi Anonim Şirketi'nin kuruluşu, yönetimi, denetimi, görev yetki ve sorumluluklarıyla, şirket personelinin statüsüne ilişkin usul ve esasların düzenlendiğini belirterek, "Ayrıca Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu, anonim şirket statüsünde yeniden yapılandırılacak olmasından dolayı mevcut kurum personelinin intibaklarına ilişkin esaslar ile geçiş hükümlerinin düzenlenmesi de öngörülmektedir." dedi.

Teklif sahibi olarak komisyona bilgi veren AK Parti Kırıkkale Milletvekili Ramazan Can, babası ve dedesinin de MKE'den emekli olduğunu söyledi. Can, "1984 yılında ortaokulu bitirdikten sonra sınavla MKE'nin çırak okuluna torna tesviyeci olarak girmiş, fabrikada tezgahların arasında çalışarak MKE'nin ekmeğini yiyerek İstanbul Hukuk Fakültesini dışarıdan bitirmiş, avukat olmuş, siyasete atılmış bir kardeşinizim. MKE'yi kuranlardan Allah razı olsun." dedi.

MKE'nin tarihçesini ve yaşanan süreçleri anlatan Can, "MKE Türkiye'nin, Kırıkkale'nin göz bebeğidir. MKE kesinlikle özelleştirilemez, özelleştirilmez. MKE Hazine'ye bağlanacak." ifadesini kullandı.

Bir bilgi kirliliğinin dolaştığını belirten Can, "Memleketimizin en güzide kurumlarından birini dünya silah devleriyle rekabet edecek hukuki altyapıya kavuşturmamız lazım. Bundan niye rahatsız olalım? Hiç kimsenin de rahatsız olacağına inanmıyorum." dedi.

Can, MKE'nin kamu iktisadi teşebbüsü (KİT) kapsamından çıkarılacağını ancak imtiyazların ise devam edeceğini söyledi. Can, işçi ve memurların haklarının da korunduğunu anlattı.

Milli Savunma Bakan Yardımcısı Muhsin Dere ise kanun teklifinin kamuoyunda bir süredir tartışıldığını anımsatarak MKE'nin tarihçesini ve çalışmalarını anlattı.

MKE'nin KİT statüsünde olmasına rağmen son birkaç yıllık süreçte ciddi atılımlar gerçekleştirdiğini belirten Dere, "Ülkemiz için son derece önemli olan kritik projeler bir bir hayata geçmeye başladı ama çağımızın savunma sanayindeki gelişmelerini dikkate aldığımızda, bizim müttefikimiz ya da karşımızda olan ülkelerdeki gelişmeleri dikkate aldığımızda biz bu hızın yeterli olmadığını değerlendiriyoruz. MKE inşallah çok daha farklı noktalara gider, bunu arzuluyoruz." şeklinde konuştu.

Dere, "Kanun teklifinde neyi amaçladık? Sermayesinin tamamı Hazine'ye ait olsun. MKE güncel tartışmalardan uzak olsun, özelleştirme baskısını hissetmesin çünkü KİT olunca özelleştirme baskısı her zaman var." diye konuştu.

MKE'nin özelleşmediğini vurgulayan Dere, "MKE'nin özelleşmesi bir yana özelleştirilmemesinin yolunu açıyor bu kanun." dedi.

Teklifin tümü üzerindeki görüşmeler devam ediyor.

CHP Kırıkkale Milletvekili Ahmet Önal, Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumunun (MKE) kurum içi örf, adet ve gelenekleri olan mükemmel bir kuruluş olduğunu belirterek, "Yapılan statü değişikliğiyle TBMM'nin denetimine tabi olan MKE, lağvedilerek bir anonim şirkete dönüşecek, böylece denetimden kaçırılacaktır. Hem çalışanlar açısından hem de ülke kaynaklarının kullanımı açısından bu kesinlikle kabul edilemez." diye konuştu.

MKE'nin yüzlerce yıllık bilgi birikimi, tecrübesi ve liyakati esas alan bir anlayışla çözülebilecek sorunlarının statü değişikliğiyle çözülecekmiş gibi gösterilmesinin ülke gerçekleriyle de bağdaşmadığını savunan Önal, "Bu örnekleri daha önce PTT ve ÇAYKUR'da yaşamış, demir yollarında tecrübe etmiş ülkemiz yeni bir vakayla karşı karşıyadır. Dahası anonim şirkete dönüştürülen kurumların bir çoğu zaman içerisinde özelleştirme kapsamına alınmış ve yine olan kurum çalışanlarına olmuştur. Biz, CHP olarak MKE ve bağlı fabrikalarının ikinci bir tank palet vakasına dönüştürülmesine asla izin vermeyeceğiz." ifadesini kullandı.

MHP Kırıkkale Milletvekili Halil Öztürk ise MKE'nin halen 40'dan fazla ülkeye ihracat gerçekleştirme başarısı gösteren azimli bir kurum olduğunu söyledi.

Günümüzde dünya savunma sanayisi ve üretiminin büyük bir bölümünün birkaç ülke tarafından gerçekleştirildiğini ve acımasız rekabet şartlarının söz konusu olduğunu vurgulayan Öztürk, "İleri teknolojili sektörlerden olan savunma sanayisi bugün ulusal düzeyde politika üretilen ve desteklenen bir sektör halini almış, MKE de bu kurumlar arasında faaliyetlerini sürdürmektedir." değerlendirmesinde bulundu.

Teklifin, tamamen ekonomik ve küresel piyasalarda yeni pazarlar kapma hedefine yönelik hazırlandığını, son günlerde bazı siyasi partilerce siyasi malzeme yapılmasını üzülerek izlediklerini dile getiren Öztürk, "Teklif metninden okunanların anlaşılamayacağını sanmıyorum. Özellikle MKE çalışanları açısından olayları çarpıtmanın, algı oluşturmanın ülkemizdeki huzuru bozmaya yönelik olduğunu da düşünmemek elde değildir." sözlerini sarf etti.

MKE'ye yönelik özelleştirme değerlendirmelerine de değinen Öztürk, "MHP, savunma sanayisinde önemli bir yer edinmiş olan, Türkiye'nin, TSK'nin her türlü mühimmat ihtiyacını karşılayan MKE'nin dün olduğu gibi bugün de yarın da özelleştirilmesine apaçık karşıdır." görüşünü paylaştı.

Öztürk, kanun teklifinin içine MKE'nin hiçbir şekilde özelleştirme kapsamında olmayacağının derç edilmesini istedi.

Kanun teklifinin bir özelleştirme teklifi olmadığını belirten Öztürk, "KİT olan bir kurumu Türk Ticaret Kanunu ile özel hukuk hükümlerine tabi anonim şirket haline çeviren bir tekliftir. Bu kamu kurumu olmaktan, kamu şirketi olmaya evirilen bir süreçtir. O bakımdan burada sadece bir statü değişikliği vardır. Burada bir atma, satma kesinlikle söz konusu değildir." dedi.

İYİ Parti Kayseri Milletvekili Dursun Ataş da MKE'nin, sıradan bir KİT'miş gibi düşünülmesi halinde büyük bir yanılgıya düşüleceğine dikkati çekti.

Kanun teklifinin bu haliyle iptal edilmesinin ve geri çekilmesinin en doğrusu olduğunu ileri süren Ataş, "Sunumlara baktığımda çok güzel ivme kazanmış, üç yıldır kar eden ve güzel silahlar, mühimmatlar ürettiği söyleniyor. Bir taraftan da 'hantal bir yapı, biz bunu idare edemiyoruz, değiştirelim' deniliyor. Burada bir tezatlık var. İşte bu da kafaları karıştırıyor." diye konuştu.

Kanun teklifinin tümü üzerindeki görüşmelerin tamamlanmasının ardından maddelerin görüşülmesine geçildi.

Kabul edilen maddelere göre; Türk Ticaret Kanunu ile özel hukuk hükümlerine tabi, başlangıç sermayesi 1 milyar 200 milyon lira olan MKE A.Ş. kurulacak. MKE A.Ş'nin, yönetimi, denetimi, görev, yetki ve sorumluluklarını düzenlenecek. Şirketin ilgili olduğu bakanlık, Milli Savunma Bakanlığı olacak.

MKE A.Ş, Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşü alınarak hazırlanacak esas sözleşmesinin imzalanmasının ardından yapılacak tescil ve ilan ile faaliyete geçecek.

Şirketin sermayesinin tamamı Hazine'ye ait olacak ancak, mülkiyet hakkı ile kar payı hakkına halel gelmemek ve pay sahipliğinden kaynaklanan bütün mali haklar Hazine ve Maliye Bakanlığında kalmak kaydıyla Hazine'nin şirketteki pay sahipliğine dayanan oy, yönetim, temsil, denetim gibi hak ve yetkileri Milli Savunma Bakanlığı tarafından kullanılacak.

MKE A.Ş, milli güvenlik hedefleri doğrultusunda askeri ve sivil amaçlı; her çeşit silah, mühimmat, patlayıcı ve kimyasal madde, petro-kimya ve diğer kimyevi ürünleri, makine, teçhizat, malzeme, hammadde, araç-gereç, cihaz, sistem ve platformları yurt içi ve yurt dışında üretme veya ürettirme, pazarlama ve ticaretini yapma, temsilcilik faaliyetlerinde bulunma, araştırma-geliştirme, ürün geliştirme ve mühendislik faaliyetleri, modernizasyon, tasarım, test, montaj, entegrasyon ve satış sonrası hizmeti yapma veya yaptırma, jenerik ve yenilikçi teknolojilerin yerli ve milli olarak geliştirilmesine ilişkin tematik araştırma merkezi/laboratuvarı, özel endüstri bölgesi veya eğitim kurumları kurma; her türlü kurum, kuruluş ve tüketiciye yönelik olarak proje mühendisliği, danışmanlık, teknoloji transferi, eğitim hizmetleri ile enerji, geri dönüşüm, taahhüt işleri yapma lojistik destek sağlama, mühimmat ayırma ve ayıklama faaliyetlerinde ve esas sözleşmesinde belirlenen diğer faaliyetlerde bulunabilecek.

Şirket, yüklendiği taahhütleri daha etkin şekilde yerine getirmek için aynı şekilde geri vermek veya gerçeğe uygun değerini ödemek şartıyla Milli Savunma Bakanlığı envanterinde bulunan hammadde, malzeme, araç-gereç, cihaz, teçhizat, yedek parça, sistem, alt sistem ve benzerlerini kullanabilecek. Milli Savunma Bakanlığı envanterinde bulunan bina, fabrika, imalathane, atölye, işyeri ve benzeri taşınmazlar, arazi, platform, silah, mühimmat, ekipman, sistem ve alt sistemler ile alt yapı ve test merkezleri Milli Savunma Bakanı onayı ile bedelsiz kullanılabilecek.

MKE A.Ş, yurt içi ve dışında şirket kurma, kurulmuş şirketleri satın alma, bu şirketlere iştirak etme veya bu şirketleri işletme, gerektiğinde yurt içi ve yurt dışında şube/temsilcilik açma, milli güvenlik ve ulusal kalkınma içeren yatırım projeleri için Cumhurbaşkanı Kararı ile kamulaştırma yapma yetkisine sahip olacak. Yurt dışında şirket kurma, kurulmuş şirketleri satın alma ve bu şirketlere iştirak etme Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşü alınarak, genel kurul kararı ile gerçekleştirilecek.

MKE A.Ş, ikili veya çok taraflı anlaşmalar gereği yabancı ülkeler tarafından Türkiye'de bırakılanlar ile kamu idareleri, kamu iktisadi teşebbüsleri ve sermayesinin en az yüzde 50'si kamuya ait olan bağlı ortaklıklarca ihtiyaç fazlası ve kullanım dışı bırakılan veya niteliğini kaybetmiş olan her türlü hava, deniz ve kara taşıtları, makine ve teçhizat ile tehlikeli veya tehlikesiz metal/metal bileşim atıkları, ekonomik değer taşıyan metal dışı (evsel nitelikte olmayan) mal ve malzemeleri; faaliyetlerini gerçekleştirmek için gerekli olan malzemelerin üretilmesinde hammadde olarak kullanmak ve gerektiğinde piyasada değerlendirmek üzere, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca belirlenen birim fiyatlarından satın alabilecek veya devralabilecek.

MKE A.Ş, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu'nun yetkilendirdiği bağımsız denetim kuruluşları arasından genel kurul kararı ile belirlenecek kuruluş tarafından bağımsız denetime tabi tutulacak. Hazırlanan bağımsız denetim raporu, genel kurula sunulmasının ardından MKE A.Ş tarafından Milli Savunma Bakanlığı ve Hazine ve Maliye Bakanlığı'na gönderilecek.

MKE A.Ş yönetim kurulu üyeleri, bir üyesi Hazine ve Maliye Bakanı'nın önereceği adaylar arasından olmak üzere genel kurul tarafından seçilecek. Genel müdür, genel kurul tarafından belirlenecek.

Yönetim Kurulu ve genel müdürün görev, yetki ve sorumlulukları, yönetim kurulu üye sayısı, Yönetim Kurulu Başkanı ve üyelerinin seçimi ve görev süreleri ile çalışma usul ve esasları, MKE A.Ş'nin faaliyet konuları, organları, teşkilat yapısı, tasfiye ve denetimi, iştirakler kurulması, devir ve tasfiyesi, mali hükümleri ile diğer konular şirketin esas sözleşmesiyle belirlenecek.

Yönetim kurulunda görev alan kamu görevlilerine, kamu iktisadi teşebbüsleri yönetim kurulu üyelerine ödenen tutarda ödeme yapılacak.

MKE A.Ş hizmetlerinin gerektirdiği görevler, İş Kanunu'na tabi personel eliyle yürütülecek. Şirket faaliyet alanı ile ilgili konularda geçici veya sürekli olarak yerli ve yabancı uyruklu personel istihdam edebilecek.

Şirkette istihdam edilecek personel hakkında kamu kurum ve kuruluşlarına personel alınmasına dair mevzuat hükümleri uygulanmayacak. İstihdam edilecek personelin; işe alınması, sayısı, nakli, görevlendirilmesi, eğitimi, niteliği, kadrosu, unvanı, ücreti ile diğer tüm mali ve sosyal hakları, terfisi, izni, çalışma esasları, vekalet, ödül ve disiplin işlemleri ile sözleşme esasları ve benzeri diğer uygulamaya ilişkin hususlar genel kurul tarafından çıkarılacak düzenlemeler ile belirlenecek.

MKE A.Ş bünyesinde çalışma izni veya çalışma izni muafiyeti ile yabancı uyruklu personel çalıştırılabilecek. Çalışma izni muafiyet belgesi verilen yabancı, bu belge ile iş sözleşmesi süresi boyunca Türkiye'de ikamet edebilecek ve şirket bünyesinde çalışabilecek.

Teklifin 7. maddesinin kabul edilmesinin ardından TBMM Milli Savunma Komisyonu Başkanı İsmet Yılmaz, teklifin kalan maddelerini görüşmek için toplantıyı 28 Haziran Pazartesi toplanmak üzere kapattı.