2011-11-03 - 10:30
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile bağlı kuruluşların bütçelerinin görüşülmesine başlandı. Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonuna, Bakanlığının 2012 yılı bütçesini sundu.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile bağlı kuruluşların bütçelerinin görüşülmesine başlandı.
Komisyonda bugün, Diyanet İşleri Başkanlığı, Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı ile Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığının bütçeleri de ele alınacak.
Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonuna, Bakanlığının 2012 yılı bütçesini sundu. Yeni yapılandırılan Bakanlığın görevleri hakkında bilgi veren Yazıcı, bunlar arasında gümrük politikasını belirlemek ve uygulamak, özellikle gümrük rejimleri, gümrük vergilerinin tahsili işlemlerini yürütmek, kaçakçılığı önlemek, izlemek ve soruşturmanın da yer aldığını anlattı.
Türkiye'de 24 kara, 7 demiryolu, 54 deniz ve 47 hava olmak üzere toplam 132 sınır kapısını kapsayan 143 gümrük idaresi bulunduğunu belirten Yazıcı, Bakanlığın insan kaynağının hem nitelik hem de nicelik olarak iyileştirilmesi kapsamında önemli adımlar atıldığını ifade etti.
Yazıcı, bu yıl başından bugüne kadar bin 400 personelin açıktan atama işlemlerinin tamamlandığını, yine bu yılın sonuna kadar yaklaşık 800 yeni personel alınmasının planlandığını söyledi.
Bu yılın Ocak-Eylül periyotunda gümrük kapılarında 1 milyon 624 bin beyanname ile 181,6 milyar dolarlık ithalat, 1 milyon 934 bin beyanname ile 99,5 milyar dolarlık ihracat yapıldığını anlatan Yazıcı, yine aynı dönemde 69 milyon 600 bin 922 yolcunun giriş-çıkış yaptığını açıkladı.
Gümrükte başlatılan yeni uygulamalar hakkında bilgi veren Yazıcı, mevzuatı yenilediklerini belirtti. Yazıcı, Türkiye'nin AB ülkelerine yönelik ''Ortak Transit Sözleşmesi''ne taraf olmasıyla birlikte nakliyecilerin gümrük kapılarındaki işlem yoğunluğunun azaltıldığını anlattı.
Antrepoları gümrük işlemlerinin hızlandırılması amacıyla ''lojistik merkez'' haline dönüştürüldüğünü belirten Yazıcı, hızlı kargo düzenlemesiyle de gönderilerde dış ticaret işlemlerinden kaynaklanan maliyetin ortadan kaldırıldığını söyledi.
Gümrük iş ve işlemlerinin daha verimli yapılabilmesi için ayrıca, 'Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği Projesi''ni uyguladıklarını ifade eden Yazıcı, ''Bakanlığımızın bütün bu çalışmalarını tamamlayan bir diğer proje de tarihi ipek yolunun yeniden canlandırılması amacıyla, 2008 yılında çalışmalarına başlanan İpek Yolu Projemizdir'' dedi.
Gümrük ve ticaret politikalarının oluşturulması amacıyla Gümrük ve Ticaret Konseyi oluşturulduğunu anlatan Yazıcı, gümrük kapılarının da yenilendiğini söyledi.
Nusaybin Gümrük Kapısı'nın inşaat çalışmalarının sürdüğünü, Gürcistan ile Çıldır-Aktaş, İran ile Van-Kapıköy ve Iğdır-Dilucu sınır kapıları konusunda anlaşmalar imzalandığını ifade eden Yazıcı, Habur sınır kapısında yaşanan yoğunluğun azaltılması amacıyla ikinci bir köprü yapılmasının planlandığını bildirdi.
Kaçakçılıkla mücadele konusunda teknolojik altyapının güçlendirildiğini belirten Yazıcı, ''Akaryakıt Kaçakçılığı ile Mücadele Eylem Planı'' hazırlandığını ifade etti. Bu plan çerçevesinde, bu yılın 9 ayında 222 olayda 22,7 milyon TL değerinde 9 bin 518 ton kaçak akaryakıt ele geçirildiğini açıkladı.
Hayati Yazıcı, kaçakçılıkla mücadele çalışmaları çerçevesinde 1,8 milyon TL değerinde 555 bin 850 paket sigara, 24 bin 750 TL değerinde 2,5 ton kaçak çay ele geçirildiğini bildirdi.
Yazıcı, ayrıca, Türkiye'de ilk defa ele geçirilen mevzuatta uyuşturucu madde olarak tanımlanmamış olan ''Khat'' bitkisi ile sentetik esrar olarak tanımlanan ''Bonzai'' adlı maddenin ilgili kanuna ilave edilerek yasaklı maddeler arasında yer almalarının sağlandığını söyledi.
Bakan Yazıcı, 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkındaki Kanunun 1 Ocak 2012'de yürürlüğe gireceğini anımsatarak, ''Hal Kayıt Sisteminin'' bu kanun öngördüğü önemli bir düzenleme olduğunu belirtti. Yazıcı, bu sistemle sebze ve meyde kayıtdışılığın önleneceğini ifade etti.
Hayati Yazıcı, şu anda 1 milyon 967 bin 567 esnaf ve sanatkarın kayıt altında olduğunu bildirdi.
Rekabet Kurumunun çalışmaları hakkında da bilgi veren Yazıcı, 2010 yılı ile karşılaştırıldığında Rekabet Kurumu tarafından 2011 yılında esastan verilen para cezalarında 12 kata yakın bir artış görüldüğünü belirtti. Yazıcı, Bakanlığın 2012 mali yılı bütçesinin toplam 384 milyon 676 bin lira olduğunu, bunun 202 milyon 793 bin TL'sinin personel giderlerine, 47 milyon 371 bin TL'sinin sosyal güvenlik kurumu ve devlet primi giderlerine, 76 milyon 500 bin TL'sinin sermaye giderlerine, 55 milyon TL'sinin mal ve hizmet alımı giderlerine, 3 milyon 12 bin lirasının da cari transferlere tahsis edildiğini bildirdi.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, Gümrük ve Ticaret Bakanlığının 2012 yılı bütçesi üzerindeki görüşmeler sürüyor.
Bütçe üzerine söz alan CHP İstanbul Milletvekili Aydın Ayaydın, bundan birkaç yıl öncesine kadar rüşvet ve yolsuzluklarla anılan gümrük teşkilatının, bugün içinde bulunduğu pozitif anlamdaki gelişmeyi görmekten mutlu olduğunu söyledi.
Artık gümrük teşkilatlarında münferit olaylar dışında, ''yolsuzluk ve rüşvet vardır'' diye bir algıya rastlamanın mümkün olmadığını ifade eden Ayaydın, bu kadar kısa sürede gümrük teşkilatlarının hem fiziki yapıları hem de rüşvet ve kaçakçılıkla anılan imajının bu denli değişmiş olmasında Bakan Hayati Yazıcı'nın katkısının büyük olduğunu ifade etti.
Rekabet Kurulunun kurucu başkanı olduğunu anımsatan Ayaydın, çok başarılı çalışmalarla hizmete başlayan kurumun bugün geldiği noktanın iç açıcı olmadığını savundu. Ayaydın, şöyle konuştu:
''Kurumun imajı zedelenmiştir. Rakebet Kurulu ve de kurumun içinde üst kademelerde, hatta karar boyutunda önemli mevkilerde bulunan ve adeta bir saç ayağı oluşturan dar bir kadro tarafından oluşturulan bir güç, Kurul Başkanını bile zaman zaman devre dışı bırakan uygulamalara imza atmıştır. Kimi zamanlarda Başkanın dahi sözü geçmediği bu dar kadro, karar mekanizmasında etkili olmuş, gerek idari gerek mesleki kararlarda gücü ele geçirmiştir.''
MHP Antalya Milletvekili Mehmet Günal da, MHP'nin 2023 Türkiye vizyonuna ilişkin sloganı olduğunu, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın daha sonra bu fikri benimsediğini savundu. Bundan dolayı mutlu olduklarını ifade eden Günal, ''Ancak bu, bizim beyannamelerimizde de vardı. Birisinin kaynağından bir şey alındığı zaman kaynağı gösterilmesi gerekiyor. Burada bir rekabet ihlali var mı?'' dedi.
CHP Eskişehir Milletvekili Kazım Kurt, Bakanlığın en önemli işlevlerinin, ticaret odaları, esnaf odaları, kooperatifler, tüketici hakları gibi iç piyasayı direkt ilgilendiren unsurlardan oluştuğunu söyledi. Bu konuların, vatandaşın günlük yaşamını etkileyen önemli konular olduğunu belirten Kurt, bakanlığın bu hizmetlerde daha hassas olması gerektiğini söyledi.
Kurt ayrıca, tüketicinin korunması konusunda sivil toplum örgütlerinin çalışmalarının desteklenmesi, özellikle halkın daha fazla bilinçlendirilmesi gerektiğini kaydetti.
CHP Balıkesir Milletvekili Haluk Gümüş, Türkiye'de KOBİ'lerin özellikle Çin ürünleri karşısında rekabet edememesi nedeniyle iflas eşiğine geldiğini, bunun da istihdamı etkilediğini söyledi. Dünyanın bazı ülkelerinde Çin mallarına karşı uygulanan gümrük siyasetinin izlenmesi gerektiğine işaret eden Gümüş, bu konuda ileride daha büyük sorunların oluşmaması için şimdiden önlem alınmasının yararlı olacağını dile getirdi.
AK Parti Manisa Milletvekili Recai Berber, Rekabet Kurulunun özellikle son yıllarda kendi inisiyatifi ile kendi görevini en iyi şekilde yerine getirmeye çalıştığını ifade etti.
Kooperatifçilikle ilgili sorunlara değinen Berber, ''Kamudan destek verelim kooperatif kurun'' denildiğinde bile insanların kooperatifçilikten uzak durduğunu söyledi. Berber, ''Bu sorunu çözmek için kooperatifleri de halka açık şirket kabul edilip, buralara profesyonel, bağımsız yönetim kurulu üyeliği şartı getirilemez mi?' dedi.
MHP Konya Milletvekili Mustafa Kalaycı, esnaf ve sanatkarların ekonominin can damarı olduğunun söylendiğini, ancak bu sektörün sorunlarının çözülmediğini ileri sürdü. Esnaf ve sanatkarın zor şartlar altında çalışmalarını sürdürdüğünü belirten Kalaycı, ''Ekonomik kriz esnaf ve sanatkarımızı tam kalbinden vurmuştur. Özellikle AKP döneminde ivme kazanan büyük alışveriş merkezleri, esnaf ve sanatkarın faaliyetlerini daralttı. Alışveriş merkezlerinin şehrin dışına taşımasını öngören düzenlemeyi bu dönem yapacak mısınız?' dedi.
Hükümetin bakanları tarafından da terör örgütü PKK'nın akaryakıt ve tütün kaçakçılığından kaynak elde ettiğini söylediğini belirten Kalaycı, kaçakçılığın üzerine daha fazla gidilmesi gerektiğini sözlerine ekledi.
Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, Suriye ile yaşanan sorunun en önemli yansımasının Nusaybin Gümrük Kapısı olduğunu belirterek, ''Nusaybin'i biz ortak gümrük kapısı yapmak konusunu planladık, anlaşma yaptık. İlgili bakanla birlikte temeli attık. Şimdi kapı bitiyor, karşı kapımız yok. Orada yaşadığımız sorun nedeniyle Habur Gümrük Kapısının yoğunluğu artmıştır'' dedi.
Yazıcı, bakanlığının 2012 yılı bütçesinin tümü üzerindeki konuşmalarının tamamlanmasının ardından milletvekillerinin sorularını ve eleştirilerini yanıtladı.
Bazı milletvekillerinin, ''Kanun Hükmünde Kararnameler ile düzenleme yapılıyor. Kurumların birleştirilmesinde hatalar yapıldı'' şeklindeki eleştirilerini yanıtlayan Yazıcı, ''Bunlar çok öznel yaklaşımlar. Bana göre de Dış Ticaret ile Gümrük'ün birleştirilmesi doğru değil. Çünkü Dış Ticaret Müsteşarlığı, daha çok karar alan bir kurum iken Gümrük uygulayıcı bir kurumdur. Yani karar alıcı ile uygulayıcının bir arada olmasının doğru olmadığını düşünüyorum. Şu anki yapının çok daha doğru, gerçekçi olduğunu düşünüyorum. Piyasa denetimi, tüketicinin korunması gibi kurumlarla Gümrük'ün birleştirilmiş olması denetimler bakımından daha olumlu sonuçlara yol açacağını düşünüyorum'' diye konuştu.
Yazıcı, Çin'den gelen ürünlerin kontrollerinin yapıldığını belirterek, ''Bu hem gümrük sahalarına girişlerde, hem piyasada yapılıyor. Çin'den ithal edilen ürünlerin tüm ticaretimiz içerisindeki payı yüzde 9,26 seviyesindedir'' dedi.
Esnafa kullandırılan kredi miktarları hakkında bilgi veren Yazıcı, Türkiye Kooperatifçilik Strateji Belgesi'ni hazırladıklarını, belgeyi bu yıl sonuna kadar açıklayacaklarını ifade etti. Bakan Yazıcı, belgenin tüm paydaşlarının katılımıyla yoğun bir çalışmanın ardından hazırlandığını anlattı.
Kooperatifler Kanunu'nu üzerindeki çalışmaların sürdüğünü belirten Yazıcı, çalışmanın taslak halinde Meclise getirileceğini söyledi. Yazıcı kooperatiflerin desteklenmesine yönelik çalışmaların sürdüğünü belirtti.
AB ile Gümrük Birliği anlaşmasının nihai hedefinin AB'ye tam üyelik olduğunu vurgulayan Yazıcı, ''Bu bir hazırlık sürecidir. Gümrük Birliği anlaşmasının da getirdiklerini götürdüklerini ölçüp, biçip, tarttığımızda aleyhimizde olan tarafları var, lehimizde olan tarafları var ama bana göre çoğunluk lehimizde. Fakat AB'nin o sözleşme kapsamında bazı yükümlülüklerini yerine getirmediği özellikle 3. ülkelere serbest ticaret anlaşmaları konusunda bir ayak sürüdüğü de bir gerçek'' şeklinde konuştu.
Esnafa sağlanan destekler ve imkanlar hakkında bilgi veren Yazıcı, imalat sektöründeki esnafa KOSGEB kredisi verildiğini söyledi. Esnaf ve sanatkarların AR-GE projelerinin de desteklendiğini anlatan Yazıcı, çok sayıda KOBİ'ye desteğin devam ettiğini ifade etti. Yazıcı, yeni girişimlere 27 bin TL hibe desteği sağlandığını belirtti.
AVM'lere ilişkin konuların da hükümetin gündeminde olduğunu belirten Yazıcı, şöyle devam etti:
''Resmi Gazete'de 11.10.2010 tarihli mükerrer sayısında yayımlanan 2012 yılı programının uygulanması, koordinasyonu ve izlenmesine dair Bakanlar Kurulu kararında 153 nolu tedbir aynen şöyle: 'Toptan ve perakende ticaret sektörünün düzenlenmesine yönelik mevzuat çalışmaları tamamlanacak. Bu tedbirin gerçekleşme tarihi 2012 yılı Aralık sonu olarak öngörülmüştür.' İnşallah bu tasarıyı paydaşlarıyla birlikte tartışıp, müzakere ettikten sonra Yüce Meclise getireceğiz.''
Akaryakıt kaçakçılığıyla ilgili mücadelenin tüm paydaşlarla birlikte sürdürüldüğünü belirten Yazıcı, Akaryakıt Kaçakçılığıyla Mücadele Eylem Planı'nın hayata geçirilmesi için bu konudaki mücadeleyi sürdüren kurum olarak paydaş kurumların bakanları düzeyinde bir toplantı planladıklarını bildirdi.
Akaryakıt harici ürünlerin ithalatıyla ilgili olarak 2009 yılından itibaren farklı bir uygulamaya gidildiğini anımsatan Yazıcı, ''Biz bunun da değişmesi kanısındayız. Bunu tekrar EPDK'nın iznine bağlar duruma getireceğiz. Bir taraftan sanayicimizi destekleyeceğiz ama bir taraftan da ekonominin en büyük kamburu olan akaryakıt kaçakçılığı sorununu minimize etmek için çalışmalarımızı sürdüreceğiz'' dedi.
Gümrük kapılarında kontrollerin artık ''risk'' bazlı yapıldığını belirten Yazıcı, bu konuyla ilgili Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü kurulduğunu anlattı. Tüm risk değerlendirmelerinin merkezdeki birimler kanalıyla yapıldığını anlatan Yazıcı, ''Değerlendirmeler otomatik olarak kapılara bildirilir. Risk değerlendirmesi sonucu kırmızı hatta düşer. Araçların arama-tarama işinin hangi memur tarafından yapılacağını da merkez belirler. Bunun da amacı, orada herhangi bir suiistimal söz konusu olmasın. Böyle hassas bir uygulama içerisindeyiz'' diye konuştu.
Yazıcı bir başka soruyu yanıtlarken, 2012 yılında esnaf ve sanatkarlara verilecek kredi miktarının 5,6 milyar TL olarak öngörüldüğünü bildirdi. Bakan Yazıcı, ''Esnaf ve sanatkarlarımız bu miktarı inşallah kullanırlar'' dedi.
Bir milletvekilinin, ''Suriye ile yaşanan sorun dolayısıyla yeni gümrük kapıları açılacak mı?'' sorusunu Yazıcı, şöyle yanıtladı:
''Suriye ile önemli bir sorun yaşıyoruz. Belki sorunun çok önemli yansıması Nusaybin kapısı. Nusaybin'i biz ortak gümrük kapısı yapmak konusunu planladık, anlaşma yaptık. Hatta Suriyeliler, bizim bu konudaki yap-işlet-devret modeli kapsamında partnerlerimizle bir anlaşma da parafe ettiler. Onlara yaptıracaklardı. İlgili bakanla birlikte temelini attık. Hemen 10-15 gün içinde onlar da temeli atıp başlayacaklardı. Gümrük kapısının yerini daha uygun bir yere aldık. Şimdi kapı bitiyor, karşı kapımız yok. Böyle bir sorunla karşı karşıyayız. Orada yaşadığımız sorun nedeniyle Habur Gümrük Kapısının yoğunluğu artmıştır.''
Geçen yıl fiyatların artması sonucu et kaçakçılığı yaşandığını anlatan Yazıcı, ''Çok ilginçtir. ÇOk yaygın değil ama örnekleri var. Vatandaşın biri yurtdışına, temin ettiği eti üzerine sarıyor, getiriyor o kadar ilginç şeyler var yani. Bagajdaki giyim eşyalarının içerisinde et getiriyor. Bunlar çok mu, az mı tutar diyeceksiniz? Tuttuğu oluyor. Araçta bölmeler yapıyor, getiriyor. Bir taraftan gümrükte akışı sağlayacaksınız, kuyrukları önleyeceksiniz ama diğer taraftan kaçağın her türü konusunda büyük bir feraset içerisinde olacaksınız'' şeklinde konuştu.
Kaçakçılıkla mücadelede eğitimli köpeklerin devreye sokulduğuna dikkati çeken Yazıcı, bu köpeklerin ilk kez çay ve tütün kaçaklığında kullandığını söyledi. Gümrük kapılarının tümünün gerek sabit gerekse mobil x-ray cihazlarıyla donatıldığını anlatan Yazıcı, gelecek yıl bu konuda alımların süreceğini sözlerine ekledi.
Rekabet Kurumu Başkanı Nurettin Kaldırımcı da, kurumun daha başarılı olmak adına elinden geleni yaptığını, mevzuatın ve organizasyonun yenilenmesi amacıyla yoğun bir şekilde çalışıldığını söyledi. Kaldırımcı, ''Yeni kurulların, kurumların kurumsallaşması dediğimiz olgu belki zamanla ortaya çıkacak bir gerçek olacaktır'' dedi.
Üst kurumların farklı bir yaklaşımı, anlayışı ve düzenlemeleri gerektirdiğini belirten Kaldırımcı, şöyle devam etti:
''Politik iradenin, kamu yönetiminin diğer unsurlarının ve toplumun bu kurumların çalışmasını, varlığını, misyonunu desteklemesi çok önemlidir. Kurumun daha başarılı olması için çaba gösteriliyor. Milletvekillerimizin KHK'ya ilişkin yaptıkları değerlendirmelerin arka planında kurumun ihtiyaçları var. Dünyada değişiklikler oldu, AB'de değişikler oldu. Bunlar çerçevesinde nasıl daha etkin çalışabiliriz? Bunun amaçla KHK talebi ortaya çıktı.''
(16.45)
Komisyonda bugün, Diyanet İşleri Başkanlığı, Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı ile Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığının bütçeleri de ele alınacak.
Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonuna, Bakanlığının 2012 yılı bütçesini sundu. Yeni yapılandırılan Bakanlığın görevleri hakkında bilgi veren Yazıcı, bunlar arasında gümrük politikasını belirlemek ve uygulamak, özellikle gümrük rejimleri, gümrük vergilerinin tahsili işlemlerini yürütmek, kaçakçılığı önlemek, izlemek ve soruşturmanın da yer aldığını anlattı.
Türkiye'de 24 kara, 7 demiryolu, 54 deniz ve 47 hava olmak üzere toplam 132 sınır kapısını kapsayan 143 gümrük idaresi bulunduğunu belirten Yazıcı, Bakanlığın insan kaynağının hem nitelik hem de nicelik olarak iyileştirilmesi kapsamında önemli adımlar atıldığını ifade etti.
Yazıcı, bu yıl başından bugüne kadar bin 400 personelin açıktan atama işlemlerinin tamamlandığını, yine bu yılın sonuna kadar yaklaşık 800 yeni personel alınmasının planlandığını söyledi.
Bu yılın Ocak-Eylül periyotunda gümrük kapılarında 1 milyon 624 bin beyanname ile 181,6 milyar dolarlık ithalat, 1 milyon 934 bin beyanname ile 99,5 milyar dolarlık ihracat yapıldığını anlatan Yazıcı, yine aynı dönemde 69 milyon 600 bin 922 yolcunun giriş-çıkış yaptığını açıkladı.
Gümrükte başlatılan yeni uygulamalar hakkında bilgi veren Yazıcı, mevzuatı yenilediklerini belirtti. Yazıcı, Türkiye'nin AB ülkelerine yönelik ''Ortak Transit Sözleşmesi''ne taraf olmasıyla birlikte nakliyecilerin gümrük kapılarındaki işlem yoğunluğunun azaltıldığını anlattı.
Antrepoları gümrük işlemlerinin hızlandırılması amacıyla ''lojistik merkez'' haline dönüştürüldüğünü belirten Yazıcı, hızlı kargo düzenlemesiyle de gönderilerde dış ticaret işlemlerinden kaynaklanan maliyetin ortadan kaldırıldığını söyledi.
Gümrük iş ve işlemlerinin daha verimli yapılabilmesi için ayrıca, 'Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirliği Projesi''ni uyguladıklarını ifade eden Yazıcı, ''Bakanlığımızın bütün bu çalışmalarını tamamlayan bir diğer proje de tarihi ipek yolunun yeniden canlandırılması amacıyla, 2008 yılında çalışmalarına başlanan İpek Yolu Projemizdir'' dedi.
Gümrük ve ticaret politikalarının oluşturulması amacıyla Gümrük ve Ticaret Konseyi oluşturulduğunu anlatan Yazıcı, gümrük kapılarının da yenilendiğini söyledi.
Nusaybin Gümrük Kapısı'nın inşaat çalışmalarının sürdüğünü, Gürcistan ile Çıldır-Aktaş, İran ile Van-Kapıköy ve Iğdır-Dilucu sınır kapıları konusunda anlaşmalar imzalandığını ifade eden Yazıcı, Habur sınır kapısında yaşanan yoğunluğun azaltılması amacıyla ikinci bir köprü yapılmasının planlandığını bildirdi.
Kaçakçılıkla mücadele konusunda teknolojik altyapının güçlendirildiğini belirten Yazıcı, ''Akaryakıt Kaçakçılığı ile Mücadele Eylem Planı'' hazırlandığını ifade etti. Bu plan çerçevesinde, bu yılın 9 ayında 222 olayda 22,7 milyon TL değerinde 9 bin 518 ton kaçak akaryakıt ele geçirildiğini açıkladı.
Hayati Yazıcı, kaçakçılıkla mücadele çalışmaları çerçevesinde 1,8 milyon TL değerinde 555 bin 850 paket sigara, 24 bin 750 TL değerinde 2,5 ton kaçak çay ele geçirildiğini bildirdi.
Yazıcı, ayrıca, Türkiye'de ilk defa ele geçirilen mevzuatta uyuşturucu madde olarak tanımlanmamış olan ''Khat'' bitkisi ile sentetik esrar olarak tanımlanan ''Bonzai'' adlı maddenin ilgili kanuna ilave edilerek yasaklı maddeler arasında yer almalarının sağlandığını söyledi.
Bakan Yazıcı, 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkındaki Kanunun 1 Ocak 2012'de yürürlüğe gireceğini anımsatarak, ''Hal Kayıt Sisteminin'' bu kanun öngördüğü önemli bir düzenleme olduğunu belirtti. Yazıcı, bu sistemle sebze ve meyde kayıtdışılığın önleneceğini ifade etti.
Hayati Yazıcı, şu anda 1 milyon 967 bin 567 esnaf ve sanatkarın kayıt altında olduğunu bildirdi.
Rekabet Kurumunun çalışmaları hakkında da bilgi veren Yazıcı, 2010 yılı ile karşılaştırıldığında Rekabet Kurumu tarafından 2011 yılında esastan verilen para cezalarında 12 kata yakın bir artış görüldüğünü belirtti. Yazıcı, Bakanlığın 2012 mali yılı bütçesinin toplam 384 milyon 676 bin lira olduğunu, bunun 202 milyon 793 bin TL'sinin personel giderlerine, 47 milyon 371 bin TL'sinin sosyal güvenlik kurumu ve devlet primi giderlerine, 76 milyon 500 bin TL'sinin sermaye giderlerine, 55 milyon TL'sinin mal ve hizmet alımı giderlerine, 3 milyon 12 bin lirasının da cari transferlere tahsis edildiğini bildirdi.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, Gümrük ve Ticaret Bakanlığının 2012 yılı bütçesi üzerindeki görüşmeler sürüyor.
Bütçe üzerine söz alan CHP İstanbul Milletvekili Aydın Ayaydın, bundan birkaç yıl öncesine kadar rüşvet ve yolsuzluklarla anılan gümrük teşkilatının, bugün içinde bulunduğu pozitif anlamdaki gelişmeyi görmekten mutlu olduğunu söyledi.
Artık gümrük teşkilatlarında münferit olaylar dışında, ''yolsuzluk ve rüşvet vardır'' diye bir algıya rastlamanın mümkün olmadığını ifade eden Ayaydın, bu kadar kısa sürede gümrük teşkilatlarının hem fiziki yapıları hem de rüşvet ve kaçakçılıkla anılan imajının bu denli değişmiş olmasında Bakan Hayati Yazıcı'nın katkısının büyük olduğunu ifade etti.
Rekabet Kurulunun kurucu başkanı olduğunu anımsatan Ayaydın, çok başarılı çalışmalarla hizmete başlayan kurumun bugün geldiği noktanın iç açıcı olmadığını savundu. Ayaydın, şöyle konuştu:
''Kurumun imajı zedelenmiştir. Rakebet Kurulu ve de kurumun içinde üst kademelerde, hatta karar boyutunda önemli mevkilerde bulunan ve adeta bir saç ayağı oluşturan dar bir kadro tarafından oluşturulan bir güç, Kurul Başkanını bile zaman zaman devre dışı bırakan uygulamalara imza atmıştır. Kimi zamanlarda Başkanın dahi sözü geçmediği bu dar kadro, karar mekanizmasında etkili olmuş, gerek idari gerek mesleki kararlarda gücü ele geçirmiştir.''
MHP Antalya Milletvekili Mehmet Günal da, MHP'nin 2023 Türkiye vizyonuna ilişkin sloganı olduğunu, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın daha sonra bu fikri benimsediğini savundu. Bundan dolayı mutlu olduklarını ifade eden Günal, ''Ancak bu, bizim beyannamelerimizde de vardı. Birisinin kaynağından bir şey alındığı zaman kaynağı gösterilmesi gerekiyor. Burada bir rekabet ihlali var mı?'' dedi.
CHP Eskişehir Milletvekili Kazım Kurt, Bakanlığın en önemli işlevlerinin, ticaret odaları, esnaf odaları, kooperatifler, tüketici hakları gibi iç piyasayı direkt ilgilendiren unsurlardan oluştuğunu söyledi. Bu konuların, vatandaşın günlük yaşamını etkileyen önemli konular olduğunu belirten Kurt, bakanlığın bu hizmetlerde daha hassas olması gerektiğini söyledi.
Kurt ayrıca, tüketicinin korunması konusunda sivil toplum örgütlerinin çalışmalarının desteklenmesi, özellikle halkın daha fazla bilinçlendirilmesi gerektiğini kaydetti.
CHP Balıkesir Milletvekili Haluk Gümüş, Türkiye'de KOBİ'lerin özellikle Çin ürünleri karşısında rekabet edememesi nedeniyle iflas eşiğine geldiğini, bunun da istihdamı etkilediğini söyledi. Dünyanın bazı ülkelerinde Çin mallarına karşı uygulanan gümrük siyasetinin izlenmesi gerektiğine işaret eden Gümüş, bu konuda ileride daha büyük sorunların oluşmaması için şimdiden önlem alınmasının yararlı olacağını dile getirdi.
AK Parti Manisa Milletvekili Recai Berber, Rekabet Kurulunun özellikle son yıllarda kendi inisiyatifi ile kendi görevini en iyi şekilde yerine getirmeye çalıştığını ifade etti.
Kooperatifçilikle ilgili sorunlara değinen Berber, ''Kamudan destek verelim kooperatif kurun'' denildiğinde bile insanların kooperatifçilikten uzak durduğunu söyledi. Berber, ''Bu sorunu çözmek için kooperatifleri de halka açık şirket kabul edilip, buralara profesyonel, bağımsız yönetim kurulu üyeliği şartı getirilemez mi?' dedi.
MHP Konya Milletvekili Mustafa Kalaycı, esnaf ve sanatkarların ekonominin can damarı olduğunun söylendiğini, ancak bu sektörün sorunlarının çözülmediğini ileri sürdü. Esnaf ve sanatkarın zor şartlar altında çalışmalarını sürdürdüğünü belirten Kalaycı, ''Ekonomik kriz esnaf ve sanatkarımızı tam kalbinden vurmuştur. Özellikle AKP döneminde ivme kazanan büyük alışveriş merkezleri, esnaf ve sanatkarın faaliyetlerini daralttı. Alışveriş merkezlerinin şehrin dışına taşımasını öngören düzenlemeyi bu dönem yapacak mısınız?' dedi.
Hükümetin bakanları tarafından da terör örgütü PKK'nın akaryakıt ve tütün kaçakçılığından kaynak elde ettiğini söylediğini belirten Kalaycı, kaçakçılığın üzerine daha fazla gidilmesi gerektiğini sözlerine ekledi.
Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, Suriye ile yaşanan sorunun en önemli yansımasının Nusaybin Gümrük Kapısı olduğunu belirterek, ''Nusaybin'i biz ortak gümrük kapısı yapmak konusunu planladık, anlaşma yaptık. İlgili bakanla birlikte temeli attık. Şimdi kapı bitiyor, karşı kapımız yok. Orada yaşadığımız sorun nedeniyle Habur Gümrük Kapısının yoğunluğu artmıştır'' dedi.
Yazıcı, bakanlığının 2012 yılı bütçesinin tümü üzerindeki konuşmalarının tamamlanmasının ardından milletvekillerinin sorularını ve eleştirilerini yanıtladı.
Bazı milletvekillerinin, ''Kanun Hükmünde Kararnameler ile düzenleme yapılıyor. Kurumların birleştirilmesinde hatalar yapıldı'' şeklindeki eleştirilerini yanıtlayan Yazıcı, ''Bunlar çok öznel yaklaşımlar. Bana göre de Dış Ticaret ile Gümrük'ün birleştirilmesi doğru değil. Çünkü Dış Ticaret Müsteşarlığı, daha çok karar alan bir kurum iken Gümrük uygulayıcı bir kurumdur. Yani karar alıcı ile uygulayıcının bir arada olmasının doğru olmadığını düşünüyorum. Şu anki yapının çok daha doğru, gerçekçi olduğunu düşünüyorum. Piyasa denetimi, tüketicinin korunması gibi kurumlarla Gümrük'ün birleştirilmiş olması denetimler bakımından daha olumlu sonuçlara yol açacağını düşünüyorum'' diye konuştu.
Yazıcı, Çin'den gelen ürünlerin kontrollerinin yapıldığını belirterek, ''Bu hem gümrük sahalarına girişlerde, hem piyasada yapılıyor. Çin'den ithal edilen ürünlerin tüm ticaretimiz içerisindeki payı yüzde 9,26 seviyesindedir'' dedi.
Esnafa kullandırılan kredi miktarları hakkında bilgi veren Yazıcı, Türkiye Kooperatifçilik Strateji Belgesi'ni hazırladıklarını, belgeyi bu yıl sonuna kadar açıklayacaklarını ifade etti. Bakan Yazıcı, belgenin tüm paydaşlarının katılımıyla yoğun bir çalışmanın ardından hazırlandığını anlattı.
Kooperatifler Kanunu'nu üzerindeki çalışmaların sürdüğünü belirten Yazıcı, çalışmanın taslak halinde Meclise getirileceğini söyledi. Yazıcı kooperatiflerin desteklenmesine yönelik çalışmaların sürdüğünü belirtti.
AB ile Gümrük Birliği anlaşmasının nihai hedefinin AB'ye tam üyelik olduğunu vurgulayan Yazıcı, ''Bu bir hazırlık sürecidir. Gümrük Birliği anlaşmasının da getirdiklerini götürdüklerini ölçüp, biçip, tarttığımızda aleyhimizde olan tarafları var, lehimizde olan tarafları var ama bana göre çoğunluk lehimizde. Fakat AB'nin o sözleşme kapsamında bazı yükümlülüklerini yerine getirmediği özellikle 3. ülkelere serbest ticaret anlaşmaları konusunda bir ayak sürüdüğü de bir gerçek'' şeklinde konuştu.
Esnafa sağlanan destekler ve imkanlar hakkında bilgi veren Yazıcı, imalat sektöründeki esnafa KOSGEB kredisi verildiğini söyledi. Esnaf ve sanatkarların AR-GE projelerinin de desteklendiğini anlatan Yazıcı, çok sayıda KOBİ'ye desteğin devam ettiğini ifade etti. Yazıcı, yeni girişimlere 27 bin TL hibe desteği sağlandığını belirtti.
AVM'lere ilişkin konuların da hükümetin gündeminde olduğunu belirten Yazıcı, şöyle devam etti:
''Resmi Gazete'de 11.10.2010 tarihli mükerrer sayısında yayımlanan 2012 yılı programının uygulanması, koordinasyonu ve izlenmesine dair Bakanlar Kurulu kararında 153 nolu tedbir aynen şöyle: 'Toptan ve perakende ticaret sektörünün düzenlenmesine yönelik mevzuat çalışmaları tamamlanacak. Bu tedbirin gerçekleşme tarihi 2012 yılı Aralık sonu olarak öngörülmüştür.' İnşallah bu tasarıyı paydaşlarıyla birlikte tartışıp, müzakere ettikten sonra Yüce Meclise getireceğiz.''
Akaryakıt kaçakçılığıyla ilgili mücadelenin tüm paydaşlarla birlikte sürdürüldüğünü belirten Yazıcı, Akaryakıt Kaçakçılığıyla Mücadele Eylem Planı'nın hayata geçirilmesi için bu konudaki mücadeleyi sürdüren kurum olarak paydaş kurumların bakanları düzeyinde bir toplantı planladıklarını bildirdi.
Akaryakıt harici ürünlerin ithalatıyla ilgili olarak 2009 yılından itibaren farklı bir uygulamaya gidildiğini anımsatan Yazıcı, ''Biz bunun da değişmesi kanısındayız. Bunu tekrar EPDK'nın iznine bağlar duruma getireceğiz. Bir taraftan sanayicimizi destekleyeceğiz ama bir taraftan da ekonominin en büyük kamburu olan akaryakıt kaçakçılığı sorununu minimize etmek için çalışmalarımızı sürdüreceğiz'' dedi.
Gümrük kapılarında kontrollerin artık ''risk'' bazlı yapıldığını belirten Yazıcı, bu konuyla ilgili Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü kurulduğunu anlattı. Tüm risk değerlendirmelerinin merkezdeki birimler kanalıyla yapıldığını anlatan Yazıcı, ''Değerlendirmeler otomatik olarak kapılara bildirilir. Risk değerlendirmesi sonucu kırmızı hatta düşer. Araçların arama-tarama işinin hangi memur tarafından yapılacağını da merkez belirler. Bunun da amacı, orada herhangi bir suiistimal söz konusu olmasın. Böyle hassas bir uygulama içerisindeyiz'' diye konuştu.
Yazıcı bir başka soruyu yanıtlarken, 2012 yılında esnaf ve sanatkarlara verilecek kredi miktarının 5,6 milyar TL olarak öngörüldüğünü bildirdi. Bakan Yazıcı, ''Esnaf ve sanatkarlarımız bu miktarı inşallah kullanırlar'' dedi.
Bir milletvekilinin, ''Suriye ile yaşanan sorun dolayısıyla yeni gümrük kapıları açılacak mı?'' sorusunu Yazıcı, şöyle yanıtladı:
''Suriye ile önemli bir sorun yaşıyoruz. Belki sorunun çok önemli yansıması Nusaybin kapısı. Nusaybin'i biz ortak gümrük kapısı yapmak konusunu planladık, anlaşma yaptık. Hatta Suriyeliler, bizim bu konudaki yap-işlet-devret modeli kapsamında partnerlerimizle bir anlaşma da parafe ettiler. Onlara yaptıracaklardı. İlgili bakanla birlikte temelini attık. Hemen 10-15 gün içinde onlar da temeli atıp başlayacaklardı. Gümrük kapısının yerini daha uygun bir yere aldık. Şimdi kapı bitiyor, karşı kapımız yok. Böyle bir sorunla karşı karşıyayız. Orada yaşadığımız sorun nedeniyle Habur Gümrük Kapısının yoğunluğu artmıştır.''
Geçen yıl fiyatların artması sonucu et kaçakçılığı yaşandığını anlatan Yazıcı, ''Çok ilginçtir. ÇOk yaygın değil ama örnekleri var. Vatandaşın biri yurtdışına, temin ettiği eti üzerine sarıyor, getiriyor o kadar ilginç şeyler var yani. Bagajdaki giyim eşyalarının içerisinde et getiriyor. Bunlar çok mu, az mı tutar diyeceksiniz? Tuttuğu oluyor. Araçta bölmeler yapıyor, getiriyor. Bir taraftan gümrükte akışı sağlayacaksınız, kuyrukları önleyeceksiniz ama diğer taraftan kaçağın her türü konusunda büyük bir feraset içerisinde olacaksınız'' şeklinde konuştu.
Kaçakçılıkla mücadelede eğitimli köpeklerin devreye sokulduğuna dikkati çeken Yazıcı, bu köpeklerin ilk kez çay ve tütün kaçaklığında kullandığını söyledi. Gümrük kapılarının tümünün gerek sabit gerekse mobil x-ray cihazlarıyla donatıldığını anlatan Yazıcı, gelecek yıl bu konuda alımların süreceğini sözlerine ekledi.
Rekabet Kurumu Başkanı Nurettin Kaldırımcı da, kurumun daha başarılı olmak adına elinden geleni yaptığını, mevzuatın ve organizasyonun yenilenmesi amacıyla yoğun bir şekilde çalışıldığını söyledi. Kaldırımcı, ''Yeni kurulların, kurumların kurumsallaşması dediğimiz olgu belki zamanla ortaya çıkacak bir gerçek olacaktır'' dedi.
Üst kurumların farklı bir yaklaşımı, anlayışı ve düzenlemeleri gerektirdiğini belirten Kaldırımcı, şöyle devam etti:
''Politik iradenin, kamu yönetiminin diğer unsurlarının ve toplumun bu kurumların çalışmasını, varlığını, misyonunu desteklemesi çok önemlidir. Kurumun daha başarılı olması için çaba gösteriliyor. Milletvekillerimizin KHK'ya ilişkin yaptıkları değerlendirmelerin arka planında kurumun ihtiyaçları var. Dünyada değişiklikler oldu, AB'de değişikler oldu. Bunlar çerçevesinde nasıl daha etkin çalışabiliriz? Bunun amaçla KHK talebi ortaya çıktı.''
(16.45)
