Komisyon, AK Parti Samsun Milletvekili Mehmet Muş başkanlığında toplandı.
CHP İzmir Milletvekili Rahmi Aşkın Türeli, kanun teklifinin Adalet Komisyonu ile Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonuna sevk edildiğini ancak tali komisyonlarda bu teklifin görüşülmediğini belirterek, konuya dair Plan ve Bütçe Komisyonuna bu komisyonlardan bir bilgi gelip gelmediğini sordu.
Türeli, bu konuda bir alt komisyon kurulmasını önerdi.
İYİ Parti İzmir Milletvekili Ümit Özlale de Türeli'nin düşüncelerine katıldığını vurgulayarak, bundan sonraki uygulamalarda bu yöntemin uygulanabileceğini dile getirdi.
MHP İstanbul Milletvekili İsmail Faruk Aksu, TBMM Başkanlığına sunulmasından itibaren uzunca bir süre kanun teklifinin incelenmesine fırsat verildiğini, bürokratlarla yapılan toplantıda bilgi verildiğini anımsatarak, alt komisyona ihtiyaç olmadığını düşündüklerini kaydetti.
Komisyon Başkanı Muş ise kanun teklifi dağıtıldıktan sonra 10 gün içinde tali komisyonlardan herhangi bir rapor ve geri dönüş yapılmazsa ana komisyonun toplantı yapabileceğini hatırlatarak, düzenlemenin dağıtımından itibaren 14 gün geçtiğini ve bu toplantıyı yapabileceklerini söyledi.
Milletvekillerine kanun teklifini incelemek için iki haftalık bir süre verildiğini belirten Muş, konunun enine boyuna tartışılması için de milletvekillerine süre kısıtı koymadan imkan sunduklarını açıkladı.
Teklifin ilk imza sahiplerinden AK Parti Ankara Milletvekili Ömer İleri, teklife ilişkin komisyona sunum yaptı.
Teklifin ilk imza sahibi AK Parti Ankara Milletvekili Ömer İleri, yaptığı sunumda, kripto varlıkların toplam piyasa değerinin 2021'de 3,5 kat artış gösterirken, piyasada 2022'nin Mayıs ayında başlayan çalkantı sonrasında toplam piyasa değerinin 2,6 trilyon dolardan 1 trilyon doların altına düştüğünü, 2024'ün Ocak ayında ise bu tutarın yaklaşık 1,8 trilyon dolar seviyesinde olduğunu dile getirdi.
- "Kripto varlıklarla ilgili gelişmelerin yakından takip ediliyor"
Türkiye'de kripto varlıkların oldukça ilgi gördüğünü kaydeden İleri, "Yurt içinde faaliyet gösterdikleri bilinen 10 kripto varlık hizmet sağlayıcıdan talep edilen bilgiler kapsamında bu platformlardaki yatırımcı sayıları toplandığında 18,2 milyon rakamına ulaşılmaktadır. Bu rakamın içerisinde birden fazla platformda hesap açan yatırımcılar da olduğu dikkate alındığında toplamda 10 milyonun üzerinde bakiyeli hesap bulunduğu değerlendirmesi yapılabilecektir." dedi.
Bu durumun olumlu tarafları gibi olumsuz tarafları da olduğunu kaydeden İleri, Thodex vakasını buna örnek gösterdi.
Avrupa Birliği ve bütün dünyada olduğu gibi konu hakkında düzenleme yapma çalışmalarının Türkiye'de uzun yıllardır devam ettiğine işaret eden İleri, kripto varlıklarla ilgili gelişmelerin yakından takip edildiğini anlattı.
Finansal İstikrar Kurulu, Mali Eylem Görev Gücü (FATF), Uluslararası Menkul Kıymet Komisyonları Örgütü (IOSCO), Uluslararası Para Fonu (IMF), Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD), Uluslararası Ödemeler Bankası (BIS), Avrupa Birliği gibi uluslararası çatı kuruluşlar tarafından yapılan çalışmaların yakından takip edildiğini kaydeden İleri, "Ülkemizde de Hazine ve Maliye Bakanlığımız koordinasyonunda, başta SPK, BDDK, TCMB, MASAK ve TÜBİTAK olmak üzere ilgili tüm kurum ve kuruluşlar ile bakanlıklarımızın ve akademisyenlerin katkı ve destekleri ile bugün gündemimizde olan kanun teklifi hazırlanmıştır." diye konuştu.
- Kripto varlıkları düzenleyen müstakil bir düzenleme olmamasının sebebi
Kanun teklifi çalışmalarında kripto varlıkları düzenleyen müstakil bir düzenleme yerine, Sermaye Piyasası Kanunu'na yapılacak ekleme ve değişikliklerle konunun düzenlenmesinin tercih edildiğini belirten İleri, bu durumun sebebinin dünyada da SPK'nin muadili olan kuruluşların bu konu üzerine eğilmesi ve mevcut görev ve faaliyetleri itibarıyla SPK'nin benzer nitelikte işler yapması olduğunun altını çizdi. İleri, AB'de ESMA (European Securities And Markets Authority), ABD'de SEC (Securities and Exchange Commission), Fransa'da AMF, Almanya'da BaFİN'in kripto varlıklar ile ilgili çalışmalar yaptığını söyledi.
AK Parti Ankara Milletvekili İleri, teklifin özü itibarıyla kripto varlıkların dayanağı olan dağıtık defter veya blok zinciri teknolojisini değil; bu varlıkların alım satımını ve saklamasını yapan kripto varlık hizmet sağlayıcılarını düzenleme altına aldığını dile getirerek, "Kripto varlıkların yatırım aracı olarak görülmesi ve özellikle alıcı ve satıcıyı bir araya getirerek borsa benzeri bir faaliyet gösteren kripto varlık hizmet sağlayıcıların düzenleme altına alınması gerekliliği birlikte değerlendirildiğinde teklif ile SPK kanununda düzenleme yapılması ve bu kurumların SPK'ce yetkilendirilmesi gerekliliği daha net bir şekilde ortaya çıkmaktadır." dedi.
- "Kapsayıcı ve geniş bir tanım tercih edilmektedir"
İleri, teklif ile Sermaye Piyasası Kanunu'nun "tanımlar" bölümünde değişiklik yapılması ve kripto varlık ekosisteminde yer alan bazı kavramların tanımlanmasının amaçlandığını söyledi.
Bazı kavramların bilinçli olarak tanım altına alınmadığına da değinen İleri, "Bunun altında yatan sebep ise bu tür teknolojilerin sürekli olarak gelişmekte olması, bir tanım yapılması durumunda düzenlemenin sınırının net çizgilerle çizilememesi ya da zamanla eksik kalması tehlikesidir. Böylece dolandırıcılık vakalarında tanımın dışında kalan ancak kripto varlık ya da dağıtık defter olarak değerlendirilen çalışmaların düzenleme altına alınamaması ihtimali olabilir." diye konuştu.
Merkez Bankasının 16.04.2021 tarih ve 31456 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Ödemelerde Kripto Varlıkların Kullanılmamasına Dair Yönetmelik"e işaret eden İleri, burada kripto varlıkların, varlığın kapsamına nelerin girmeyeceğinin vurgulanarak tanımlandığını hatırlattı. İleri, "Teklifte, kripto varlığın hukuki nitelendirmesinin yapılmasına yönelik kapsayıcı ve geniş bir tanım tercih edilmektedir. Söz konusu tanım da MiCA düzenlemeleri ile uyumludur." bilgisini verdi.
- "SPK'yi yetkilendiriyoruz ki gelecekte farklı uygulamalar çıkarsa bunların da önü açılsın"
Ülkelerin kripto varlıklara ilişkin düzenlemelerini yaparken "kripto varlıkların halka arzı" ve "kripto varlık hizmet sağlayıcıların yani alım satım platformlarının ve saklamacıların düzenlenmesi" konuları üzerinde odaklandıklarını söyleyen İleri, bu bağlamda, teklifte tanımlanan kavramlardan bir diğerinin "kripto varlık hizmet sağlayıcılar" olduğunu belirtti.
"Kripto varlık hizmet sağlayıcılar" kavramının içinde yer alan kripto varlık platformlarını SPK'nin düzenleyeceğini dile getiren İleri, teklifte de belli başlı hizmetlerin MiCA'nın ilgili hükümleri uyarınca belirtildiğini söyledi.
İleri, gelecekte değişebilecek teknoloji ile uyumun sağlanması amacıyla SPK tarafından belirlenecek diğer hizmetlerin de kripto varlık hizmet sağlayıcısı tarafından gerçekleştirilebileceğini anlattı.
Saklama hizmetlerinin önemine işaret eden İleri, "MiCA düzenlemelerinde öngörüldüğü gibi kripto varlık hizmet sağlayıcıların müşterilerinin kripto varlıklarının veya bu varlıklara ilişkin cüzdandan transfer hakkı sağlayan özel anahtarların saklanması saklama hizmeti olarak değerlendirilmekte, bunun yanı sıra 'Kurulca belirlenecek diğer saklama hizmetleri' de 'kripto varlık saklama hizmeti' kapsamında ele alınmaktadır. Bunun nedeni farklı farklı saklama hizmetlerinin sürekli olarak ortaya çıkmasıdır. Bu nedenle bu konuda da SPK'yi yetkilendiriyoruz ki gelecekte farklı uygulamalar çıkarsa bunların da önü açılsın, düzenlensin." ifadelerini kullandı.
Sadece alım satımın yapıldığı yapıların da teklifte platform olarak tanımlandığına dikkati çeken İleri, platform tanımının, MiCA'nın 3/18 hükmünde tanımlanan "kripto varlık alım satım platformlarının işletilmesi" faaliyeti kavramına karşılık geldiğini söyledi.
- "Tüm kripto varlık türlerinin sermaye piyasası mevzuatı kapsamında düzenlenmesi mümkün ve uygun değildir"
Kullanımlarına göre yapılan sınıflandırma uyarınca kripto varlıkların sermaye piyasası aracı tipi, hizmet ya da yararlanma tipi ve para tipi şeklinde ayrımlara tabi tutulabildiğini dile getiren İleri, "Teklif ile sermaye piyasası aracı olarak değerlendirilebilecek kripto varlıkların ihracına imkan tanınmasını teminen, kanunun 13'üncü maddesinde yapılan değişiklik ile sermaye piyasası araçlarının Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) nezdinde kayden izlenmesi yerine kripto varlık olarak ihraç edilen sermaye piyasası araçlarının saklandıkları hizmet sağlayıcılar tarafından sunulan elektronik ortam nezdinde kayden izlenebilmesine olanak tanıyan bir düzenleme de getirilmektedir." bilgisini verdi.
Kamu kurum ve kuruluşların kendi mevzuatlarından doğan yetkilerinin saklı tutulması yaklaşımı benimsenerek, diğer türdeki kripto varlıkların ihracının da önüne engel konulmadığını söyleyen İleri, "Nitekim tüm kripto varlık türlerinin sermaye piyasası mevzuatı kapsamında düzenlenmesi mümkün ve uygun değildir. Dolayısıyla bu kanunda düzenleme yoksa Sermaye Piyasası Kanunu'nun diğer hükümleri uygulama alanı bulmayacak ama yerine göre, Ticaret Bakanlığı gibi Merkez Bankası gibi diğer kurum ve kuruluşların yetkileri de saklı olacaktır." dedi.
- "Faaliyet şartlarının detayları ikincil düzenlemeler ile belirlenecek"
Teklif ile kripto varlık hizmet sağlayıcıların kuruluş ve faaliyetleri için SPK'den izin alınmasının zorunlu kılındığını, finansal kuruluşlara benzer şekilde hizmet sağlayıcılara asgari faaliyet şartları getirildiğini anlatan İleri, "Bunlar organizasyonel yükümlülükler, sermaye şartı, bilgi işlem altyapısı yükümlülükleri şeklinde olacak, faaliyet şartlarının detayları ikincil düzenlemeler ile belirlenecektir." diye konuştu.
Bu kurumların pay devirlerinin de SPK'nin iznine tabi kılındığına değinen İleri, platformlar üzerinden gerçekleştirilecek alım, satım, ilk satış ve dağıtım gibi işlemler ile takas, transfer ve saklama hizmetlerinin SPK tarafından düzenlenecek usul ve esaslar ile yürütüleceğini söyledi.
Platformlarda listelenecek kripto varlıklara müdahale edilmemesine yönelik politika benimsendiğini ve platformlara nezdlerinde işlem görecek kripto varlıkların belirlenmesine ilişkin yazılı prosedür oluşturma zorunluluğu getirildiğini kaydeden İleri, bu konudaki usul ve esasları belirleme yetkisi çerçevesinde SPK tarafından gerektiğinde işlem görebilecek kripto varlıklarla ilgili sınırlamalar getirilebilmesinin de mümkün olacağını belirtti.
- "Piyasa bozucu eylemlere ilişkin düzenleme ve denetlemenin de SPK tarafından yapılması öngörülüyor"
Kripto varlıkların fiyatlarının çok volatil olmasını da dikkate alarak, piyasa bozucu eylemlere ilişkin de düzenleme yapıldığını ifade eden İleri, şunları kaydetti:
"Fiyatı Türkiye'de oluşan kripto varlıklar için, piyasa bozucu eylemlere ilişkin düzenleme ve denetlemenin de SPK tarafından yapılması öngörülmektedir. Öte yandan platformlarda işlem gören tüm kripto varlıklarla ilgili olarak işlemlerin güvenilir, şeffaf, etkin, istikrarlı, adil, dürüst ve rekabetçi bir şekilde gerçekleşmesinin sağlanması konusunda platformlara yükümlülük getirilmektedir. Platformlar buna aykırı nitelikteki eylem ve işlemlerin tespit edilmesi, önlenmesi ve tekrarlanmaması amacıyla bünyelerinde gerekli gözetim sistemini kurmak ve her türlü önleyici tedbirleri almakla yükümlüdür. Böylelikle yatırımcıların bu piyasalarda işlem yaparken kötü niyetli girişimlerle mağduriyetler yaşamalarının önüne geçilmesi amaçlanmıştır. Ek olarak kitle fonlama platformlarındakine benzer şekilde, yatırımcı ile platform arasındaki uyuşmazlıklarda genel hükümlerin uygulama alanı bulacağı da belirlenmektedir. Yatırımcı Tazmin Merkezi (YTM) düzenlemeleri sadece yatırım kuruluşlarını kapsama aldığından, gelecekte oluşması muhtemel ihtilafları ve kamuya ilave bir külfet getirilmesini engellemek amacıyla platformların YTM kapsamında olmadığı da açık bir şekilde belirtilmektedir."
Kripto varlık hizmet sağlayıcılardaki kripto varlıkları müşterilerin isterlerse kendi cüzdanında isterlerse kripto varlık hizmet sağlayıcıları nezdinde saklayabileceği bir yapının öngörüldüğünü kaydeden İleri, "Böylece müşterinin kendi cüzdanında kripto varlık saklamasına izin verilmekte ve kendi tercihine göre güvenlik önlemleri alması sağlanmaktadır." dedi.
İleri, düzenleme ile kripto varlık hizmet sağlayıcılarının borçları nedeniyle müşterilerin kripto varlıklarının; kripto varlık hizmet sağlayıcılarının mal varlığının ise müşterilerin borçları nedeniyle kamu alacakları için olsa dahi haczedilemeyeceği, rehnedilemeyeceği, iflas masasına dahil edilemeyeceği ve üzerlerine ihtiyati tedbir konulamayacağının hükme bağlandığını anlattı.
Teklif kapsamında mali ve bilgi sistemleri bağımsız denetimlerinin SPK tarafından ilan edilen listede yer alan bağımsız denetim kuruluşlarınca yapılacağını söyleyen İleri, "Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının bilişim sistemlerinin işletilmesi, her türlü siber saldırı, bilgi güvenliği ihlalleri gibi fiillerden veya personelin her türlü davranışından kaynaklanan sorumlulukları bir tehlike sorumluluğu olarak öngörülerek kusursuz sorumlulukları düzenlenmektedir. Kripto varlık hizmet sağlayıcıları mensupları içinse, zararın kripto varlık hizmet sağlayıcılarından tazmin edilememesi ya da edilemeyeceğinin açıkça belli olması durumlarında kendilerine kusur atfedilmek şartıyla sorumluluk getirilmektedir. Ayrıca, Sermaye Piyasası Kanunu hükümlerinde tanımlanan bir kısım suçlar kripto varlık hizmet sağlayıcıları için de öngörülmekte, bankacılık mevzuatındaki zimmet kripto varlık hizmet sağlayıcılar bakımından da düzenlenmektedir. " ifadelerini kullandı.
İleri, "İzinsiz kripto varlık hizmeti sağlayıcılığı faaliyeti"nin bir suç olarak düzenlendiğini ve anılan suçun cezasının üç yıldan beş yıla kadar hapis olarak öngörüldüğünü aktardı.
- "Geçiş sürecini, yatırım yapmış vatandaşlarımızı etkilememesi için aşamalı olarak dizayn ettik"
İleri, Türkiye'de kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyetini yürütmekte olan kurumların durumlarını gözetecek bir de geçiş hükmünün de öngörüldüğünü söyledi.
Taslağın hazırlanması sırasında, "sıfır" noktasında olunmadığı, Türkiye'de halihazırda bu faaliyetleri gerçekleştiren kurumlar ve bu kurumlar nezdinde işlem yapan vatandaşların olduğunu dikkatli bir şekilde gözettiklerini söyleyen İleri, "Geçiş sürecini bazı tercihlerde bulunarak yatırım yapmış vatandaşlarımızı etkilememesi için aşamalı olarak dizayn ettik. Geçici madde ile belirli bir süre içerisinde (bir ay) KVHS'lerin SPK'ye başvuruda bulunmaları, eğer bulunmazlarsa tasfiye kararı almaları düzenlenmektedir." dedi.
Kanunun yayımından sonra SPK'nin 6 ay içerisinde ikincil düzenlemeleri yayımlaması gerektiğini belirten İleri, SPK geçiş hükmü kapsamında faaliyet gösteren kuruluşların yetkilendirilme işlemlerinin tamamlanması için bir süre belirleyerek, bu süre içerisinde yetki belgesi alamayan kuruluşların faaliyetlerini sonlandırmalarını isteyebileceğini söyledi.
Geçiş sürecinin de bir sınırı olacağını kaydeden İleri, bu süre içerisinde faaliyet izni alma yeterliliği gösteren platformların çalışmaya devam edeceğini, diğerlerinin ise tasfiye olacağını söyledi.
- "Vatandaşlarımızın ülkemizde faaliyet izni almış kurumların sağladığı korumalı alanı tercih edeceğine inanıyoruz"
Yurt içi platformların lisanslanması sürecinde gösterecekleri hassasiyeti yurt dışı platformlar ve bu platformlarda işlem yapan yatırımcılar için de göstereceklerini dile getiren İleri, "Taslakla Türk vatandaşlarının yurt dışı platformlarda işlem yapmasının yasaklanması söz konusu değildir. Vatandaşlarımız kambiyo mevzuatı hükümleri çerçevesinde kendi iradeleriyle yurt dışında işlem yapmaya devam edebilecekleri gibi yeni hesap açmalarında da bir engel yoktur. Öte yandan yurt dışında yerleşik kripto varlık hizmet sağlayıcılar faaliyetlerini Türkiye'de yerleşik kişilere yöneltemeyecek olup, bunu sonlandırmaları için üç aylık bir süre belirlenmiştir." bilgisini paylaştı.
Taslakta yöneltmenin kriterlerinin de belirlendiğini, buna göre; Türkiye'de iş yeri açılması, Türkçe internet sitesi oluşturulması, sunulan kripto varlık hizmetlerine ilişkin olarak doğrudan veya Türkiye'de yerleşik kişi ya da kurumlar aracılığıyla tanıtım ve pazarlama faaliyetlerinde bulunulması gibi eylemlerin, faaliyetlerin ülke vatandaşlarına yöneltildiğinin kabulünü gerektireceğini vurgulayan İleri, "Uzun vadede vatandaşlarımızın ülkemizde faaliyet izni almış, düzenlemelere tabi olarak faaliyetlerini sürdüren kurumların sağladığı korumalı alanı tercih edeceğine inanıyoruz." dedi.
İleri, blok zinciri teknolojisi ve kripto varlık ekosisteminin gelişmesinin önüne geçmekten özellikle kaçındıklarını, taslağın kanunlaşmasıyla beraber Türkiye'nin bu alanda örnek gösterileceğini söyledi.
AK Partili İleri'nin ardından milletvekilleri teklife ilişkin görüş ve eleştirilerini dile getirmeye başladı.
Teklifin tümü üzerinde söz alan CHP İzmir Milletvekili Rahmi Aşkın Türeli, kanun teklifini olumlu karşıladıklarını ancak gecikmiş bir düzenleme olduğunu söyledi. Türeli, diğer yabancı ülkelerdeki gibi Blockchain Strateji Belgesi'nin hazırlanması gerektiğini kaydetti.
Öte yandan Türeli, Hazine ve Maliye Bakanlığına "Bu alanın vergilendirilmesi konusunda bakanlığın düşüncesi nedir?"; Merkez Bankasına "Kripto parayı ödemelerde kullanacak mıyız?"; MASAK'a ise "Şu ana kadar şüpheli işlem bildirimi sonucunda ilave bir işlem yapıldı mı?" sorularını yöneltti.
- "Belli bir limite kadar küçük yatırımcılara devlet garantisi vardır, burada yok"
DEM Parti Antalya Milletvekili Hakkı Saruhan Oluç da geç kalmış bir kanun teklifi olduğunu belirterek, Thodex vakasında yaşanan mağduriyeti örnek vererek geç kalmanın bir açıklamasının olması gerektiğini söyledi.
Kur Korumalı Mevduat Hesabı'na da değinen Oluç, "Kamu açısından büyük kara delik, topluma faturası açısından büyük kara delik ama birileri de büyük paralar kazandılar kur korumalı mevduattan, değil mi? Demek ki burada da bu gecikmenin birilerine büyük getirisi olmuş." dedi.
Küçük yatırımcıların korunmadığını savunan Oluç, "Banka mevduatlarında bile belli bir limite kadar küçük yatırımcılara devlet garantisi vardır, burada yok. Niye yok?" diye sordu.
- "Vergilendirilmenin üzerinde mutlaka konuşmamız gerekiyor"
İYİ Parti İzmir Milletvekili Ümit Özlale, kanun teklifini olumlu bulduklarını belirterek, "Fakat bu kanun teklifi önümüzdeki dönemde hızla desteklenecek diğer kanun teklifleriyle birleştirmeli. Neden? Çünkü bizim bu platformda piyasada hesap verebilirlik ve şeffaflık kriterini sağlamamız gerekiyor." diye konuştu.
Kripto varlıkların "kara para aklama mekanizması" olarak görüldüğünü, bu durumun raporlarla sabit olduğunu kaydeden Özlale, bunun engellenmesi gerektiğini vurguladı.
Gelir eşitsizliğini azaltmak için daha adil bir vergi sistemi olması gerektiğinin altını çizen Özlale, "Burada hiçbir şekilde vergilendirilmeyen ve oldukça iyi bir kazanç sağlayan bir platform var; o yüzden, bu kanun teklifinden hemen sonra bizim bunun vergilendirilmesinin üzerinde mutlaka konuşmamız gerekiyor." ifadesini kullandı.
MHP İstanbul Milletvekili İsmail Faruk Aksu, düzenlemenin piyasaya ve yatırımcılara güven oluşturacağını söyleyerek, "Dünyada yapılan düzenlemelerde de aşağı yukarı bizdekine, yapılmaya çalışana benzer bir çerçevenin, ortak kanaatin oluştuğu anlaşılıyor." dedi.
Aksu, "Vergi kanunlarında değerleme, vergileme ölçüsü, istisna, indirim, vergiye ilişkin zorunlu alanların da bugün olmazsa yarın düzenlenmesi gerektiğini düşünüyoruz." sözlerine yer verdi.
Saadet Partisi İstanbul Milletvekili Selim Temurci, kanun teklifinin tarihi bir adım olduğunu vurgulayarak, "Teklifte kripto varlıkların nasıl kategorize edileceğine dair bir şeyi göremiyoruz, muhtemelen bunlar sonraki aşamada gelecek." dedi.
Türkiye'deki yerleşik kişilerin yurt dışındaki platformlardan varlık alıp satabileceklerini belirten Temurci, "Yurt içinde faaliyet gösterdikleri bilinen 10 kripto varlık hizmet sağlayıcı firma içerisinde yabancı platformlar var mı?" diye sordu.
- "Ortada bir oyun var ama hiçbir kural yok"
AK Parti Uşak Milletvekili İsmail Güneş, Thodex vakasında yaşanan mağduriyeti hatırlatarak, "2021 yılında Thodex vakasından sonra aşağı yukarı 2 milyar dolar uçmuş gitmiş. Şimdi biz bu yasal düzenlemeyi yapmakla iyi yapıyoruz. Niye? Burada bunu alıp satacak olan belli, dolayısıyla nasıl saklayacağı belli ve dolayısıyla devletin denetiminde." ifadelerini kullandı.
Kanun teklifinin bugünün şartlarında çıkması gerektiğini kaydeden Güneş, "Bir boşluk var. Bu boşluğu nasıl gidereceğiz biz? Ve biz, bu vatandaşa 'Kardeşim, bu kripto paraları alıp satmayın' desek, internet üzerinden, yurt dışından yine alıp satacak." dedi.
Güneş, "Yani bir nizama sokuyoruz. Ortada bir oyun var ama hiçbir kural yok; en azından birtakım kurallar getiriyoruz. Ama ileride de bizi bekleyen tehlikeleri bilmemiz gerektiğini düşünüyorum." diye konuştu.
CHP Malatya Milletvekili Veli Ağbaba, 22 yıl sonunda Türkiye'nin adeta hem kara para cennetine hem de kolay para kazanma cennetine dönüştüğünü savunarak, "Dünyanın mafya liderleri 400 bin dolar karşılığında Türk pasaportunu alıyor. Mafyalar, suç örgütü liderleri Türkiye'yi adeta teslim almış durumda." dedi.
"Thodex'e 2 milyar veren o vatandaşlara ne olacak?" diye soran Ağbaba, bu düzenlemenin vatandaşa bir garanti vermediğini ileri sürdü.
Kripto varlıklara ilişkin düzenlemeler içeren Sermaye Piyasası Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin TBMM Plan ve Bütçe Komisyonundaki görüşmeleri sırasında konuşan AK Parti Ankara Milletvekili Ömer İleri, bu konunun bir milli çıkar konusu, ortak bir yol haritası çizilmesi gereken bir alan olduğunu ve herkesin bunu idrak ettiğini belirtti.
Teklifin 2 hafta önce kamuoyuyla paylaşıldığını, o gün bazı soru işaretleri olduğunu ancak netleştirmeleri yaptıklarını söyleyen İleri, kamunun ve sektörün buraya bakışının son derece olumlu olduğunu söyledi.
Blok zincirin çok önemli bir alan olduğunu kaydeden İleri, "Türkiye olarak yakinen takip etmekle kalmayıp liderlik rollerini almamız gereken bir alandır." diye konuştu.
İleri, "Yasa teklifi, blok zincir teknolojileriyle dolaylı olarak ilgili ama doğrudan Türkiye'de blok zincir teknolojilerini şekillendirecek bir yasa teklifi değil, kapsamı da öyle konulmuyor zaten." ifadelerini kullandı.
- "Geç kalırsanız koruma işlevini yerine getiremezsiniz"
Bu düzenlemenin bir başlangıç olduğunu dile getiren İleri, yasayı takip eden süreçte peyderpey yeni düzenlemelerin geleceğini söyledi.
Yeni alanlarda yenilikçi teknolojilerde regülasyonlar ve düzenlemelerin aşama aşama süreç içerisinde dönüşerek hayata geçirileceğini kaydeden İleri, bunun Amerika'da da Avrupa'da da Asya'da da böyle olduğunu ifade etti.
Kanun teklifinin geciktiğine yönelik eleştirilere cevap veren İleri, "gecikme" eleştirisinin göreceli ve kendisinin katılmadığı bir eleştiri olduğunu belirtti. İleri, "Yeni bir alanı regüle ederken çok hızlı, hemen ilk gün bir şey yaparsanız kısıtlayıcı olursunuz; geç kalırsanız, amaçladığınız koruma işlevini yerine getiremezsiniz; yaptığınız regülasyon çok detaylı olursa inovasyonun önünü keser, az detaylı olursa yine hak kayıpları oluşturur. Burada çok önemli denge noktaları var." değerlendirmesinde bulundu.
- "Vergiyle ilgili ilerleyen süreçlerdeki gelişmeler zaten gündeme gelecektir"
Thodex örneğinin verildiğini hatırlatan İleri, "Evet, oldu bunlar. Bunlar olduğu için biz gecikmiş durumda mıyız acaba? Yani kararı bu bakış açısıyla mı vermemiz lazım yoksa acaba dünyada ne olup ne bitiyor, hangi ülke, hangi hızla, hangi düzenlemeleri hayata geçiriyor; bu bakış açısından mı bakmamız lazım? Bence mantıklı olan ikincisini takip etmemizdir." dedi.
Dünyanın önde gelen ülkelerinin daha yeni yeni bu düzenlemeleri yaptığına işaret eden İleri, Avrupa Birliği'nde MiCA'nın henüz uygulamaya geçme aşamasında olduğunu, ABD'de ise federal düzeyde bir çalışma olduğunu, Temsilciler Meclisinde oylamaya geldiğini söyledi.
Blok zincire yönelik bir stratejinin olup olmadığına yönelik soruya İleri, "Evet, var. Sanayi Bakanlığının 2023 yılında yayımladığı Sanayi Stratejisi Belgesi'nde blok zincire ayrılmış bir alan var, orada bir yol haritası var." yanıtını verdi.
Verginin, bu teklifin konusu olmadığını ifade eden İleri, "Vergiyle ilgili ilerleyen süreçlerdeki gelişmeler zaten gündeme gelecektir ama Türkiye'nin bu anlamda 'Vergi cenneti olacağız' söylemi de tam olarak doğru değil. Çünkü yabancı ülke vatandaşları da biliyorsunuz kendi ülkelerinde vergi uygulamalarına tabiler ve Türkiye'deki kazançlar da buralara tabi olacak." dedi.
- "Ülkemizle ilgili olumlu bir karar çıkması noktasında beklentimiz var"
Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı Osman Çelik, teklifte vergi konusu olmadığını ancak sektörden bu konuyla ilgili gelen yoğun bir talep olduğunu belirterek, "Bu konuyla ilgili çalışma yapılıyor. Burada amaç yerli ve yabancı yatırımcıyı kaçırmayacak, rahatsız etmeyecek bir düzenleme çalışması ama bununla ilgili sektörün de ısrarlı talepleri nedeniyle bir çalışma sürdürülüyor, önümüzdeki dönemde bununla ilgili açıklama yapılacaktır." bilgisini verdi.
FATF'ın gri listesi konusunda teknik uyum ve etkinlik uyumu konusu olmak üzere iki temel konu olduğunu anlatan Çelik, teknik uyumda 40 tavsiyenin 39'unun yerine getirildiğini, burada geri kalan bir konunun da kripto varlık piyasalarının düzenlenmesi olduğunu belirtti. Bu teklif yasalaşırsa onun da yerine gelmiş olacağını kaydeden Çelik, "Diğer tarafı, etkinlik uyumu, uygulamaya yönelik olarak gerekli uyum faaliyetini içeriyordu. Teknik rapor hazırlandı, bize göre biz ev ödevimizi yaptık, öngörülen tavsiyelerin tamamı yerine getirildi. Önümüzdeki günlerde bu değerlendirmeler sonucunda bu listeyle ilgili, ülkemizle ilgili olumlu bir karar çıkması noktasında beklentimiz var." diye konuştu.
- "Bu erişim yetkisini kripto benzerleri için de kullanacağız"
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı İbrahim Ömer Gönül, zimmet suçuyla ilgili olarak Bankacılık Kanunu ve teklifteki düzenlemeler arasında bir çatışma olup olmayacağına yönelik soruya, "Burada yapılacak değişiklikle hem maddenin açık olması hem de Bankacılık Kanunu'nun 160’ıncı maddesiyle bir çelişki oluşturmayacağı kanaatindeyiz çünkü bu, hem daha sonra çıkmış bir kanundur hem de konu burada düzenlendiği için ayrıca oraya bir atıf olmayacaktır." yanıtını verdi.
Erişim engeli yetkisine de değinen Gönül, "Erişim yetkisini ilk defa almıyoruz. Bunu biz Forex sitelerine şu anda uyguluyoruz, her hafta çıkardığımız haftalık bültenlerde bunu görebilirsiniz. Bunlar, şu anda yetkimiz dahilinde, bu yetkiyi kullanarak bu kanun maddesine de yazarak bu erişim yetkisini kripto benzerleri için de kullanacağız." ifadelerini kullandı.
Aracı kurumların yani platformların nemalandırılmaları ve bu nemalandırmaların nerede kullanılacağına ilişkin ise Gönül, "Bunlar müşterilerin kendi nemaları olduğu için müşteri lehine kullandırılacak, kesinlikle farklı bir amaç için kullandırılamayacaktır." bilgisini verdi.
Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının Türkiye Sermaye Piyasası Birliği üyeliğine yönelik Gönül, "Şu anda Sermaye Piyasası Birliği 15 senelik bir birlik ve giriş aidatı 400 bin lira, bu aidatı ödeyerek bu Birliğe mecburen üye olmak zorundalar." dedi.
Merkez Bankası Para Politikası Kurulu Üyesi Fatma Özkul, "Ödemelerde Kripto Varlıkların Kullanılmamasına Dair Yönetmelik" yayımlandıktan bir hafta sonra Thodex vakasının yaşandığını hatırlatarak, "Merkez Bankasının aslında öngörülü davranıp böyle bir yönetmelik yayımlaması da çok vakitli oldu. O günkü koşullarda o yönetmeliğin yayımlanması doğru bir karardı." dedi.
Düzenlemesi olmayan bir varlığın Merkez Bankasınca bir ödeme aracı olarak belirtilmesinin doğru bir yaklaşım olmayacağını kaydeden Özkul, teklif yasalaştıktan sonra paydaşlarla görüşüp bir revizenin söz konusu olabileceğini söyledi.
- Yaklaşık 60 kripto varlık hizmet sağlayıcısı MASAK'ın radarında
MASAK Başkanı Hasan Kaymak, kripto varlık hizmet sağlayıcıları tarafından düzenlenen şüpheli işlem bildirimlerine ilişkin, "2021 yılında 2 bin 233 adet şüpheli işlem bildirimi kripto varlık hizmet sağlayıcılarından gelmiş. 2022 yılında bu sayı 20 bin 569, 2023 yılında 48 bin 679." dedi.
Şu ana kadar yaklaşık 60 kripto varlık hizmet sağlayıcısının MASAK'ın radarına girdiğini açıklayan Kaymak, Thodex'teki zararın 350 milyon lira civarında olduğunu adli makamlarla birlikte MASAK'ın tespit ettiğini hatırlattı.
Kaymak, "Türkiye herhangi bir şekilde, 'kara para' açısından ekonomik sonuçları itibarıyla sıkıntılı bir ülke olduğu için gri listeye alınmadı. Belirlenen standartlara mevzuat ve uygulama açısından uyumluluğu denetlemeye alındı." diye konuştu.
"Gri liste dediğimiz şey bir izleme listesi; bir yasaklama, kötüleme listesi değil." ifadelerini kullanan Kaymak, Türkiye'nin daha somut göstergelere ihtiyaç olduğu için izlemeye alındığını dile getirdi. Kaymak, bu listeyi, "mevzuat olarak bize biraz daha somut gösterin" listesi olarak kabul etmek gerektiğini söyledi. Bunun, geçen sene kripto varlıklarla alakalı 100 milyon doları aşan el koyma işleminin yapılmasına vesile olduğunu ifade eden Kaymak, yurt dışı borsalardaki varlıklara savcılıklar talimatıyla el konulması için gerekli çalışmanın MASAK tarafından yapıldığını anlattı.
Kaymak, bugüne kadar denetimler neticesinde kripto varlık hizmet sağlayıcılarına 100 milyon TL'ye yakın ceza kesildiğini, düzenlemeden sonra bunun daha da artacağını belirtti.
Teklifle Sermaye Piyasası Kanunu'na kripto varlıklara ilişkin tanımlar ekleniyor.
Buna göre, "cüzdan" kripto varlıkların transfer edilebilmesini ve bu varlıkların ya da bu varlıklara ilişkin özel ve açık anahtarların çevrim içi veya çevrim dışı olarak depolanmasını sağlayan yazılım, donanım, sistem ya da uygulamalar olarak tanımlandı. Teklife göre, "kripto varlık" da dağıtık defter teknolojisi veya benzer bir teknoloji kullanılarak elektronik olarak oluşturulup saklanabilen, dijital ağlar üzerinden dağıtımı yapılan, değer veya hak ifade edebilen gayri maddi varlıklar olarak tanımlanıyor.
"Kripto varlık hizmet sağlayıcı", platformları, kripto varlık saklama hizmeti sağlayan kuruluşları ve bu Kanuna dayanılarak yapılacak düzenlemelerde kripto varlıkların ilk satış ya da dağıtımı dahil olmak üzere kripto varlıklarla ilgili olarak hizmet sağlamak üzere belirlenmiş diğer kuruluşlar olarak yer alırken, "kripto varlık saklama hizmeti" platform müşterilerinin kripto varlıklarının veya bu varlıklara ilişkin cüzdandan transfer hakkı sağlayan özel anahtarların saklanmasını, yönetimini veya Kurulca belirlenecek diğer saklama hizmetlerini tanımlayacak.
"Platform" kripto varlık alım-satım, ilk satış ya da dağıtım, takas, transfer, bunların gerektirdiği saklama ve belirlenebilecek diğer işlemlerin bir veya daha fazlasının gerçekleştirildiği kuruluşlar olarak tanımlanıyor.
Sermaye piyasası araçlarının Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) sistemine dahil olmadan kripto varlık olarak ihraç edilebilmesi için esaslar belirlenmesine yönelik Sermaye Piyasası Kurulu'na yetki verilmesi amaçlanıyor. Buna göre Kurul, sermaye piyasası araçlarının bu madde hükümlerine göre kayden ihraç edilerek MKK tarafından izlenmesi yerine kripto varlık olarak ihracına ve bunların oluşturulup saklandıkları hizmet sağlayıcılar tarafından sunulan elektronik ortam nezdinde kayden izlenmesine ilişkin esaslar belirleyebilecek.
Sermaye piyasası araçlarının kripto varlık olarak ihracı halinde; hakların izlenmesi, üçüncü kişilere karşı ileri sürülebilmesi ve devredilmesinde, kripto varlıkların oluşturulup saklandıkları elektronik ortamdaki kayıtlar esas alınacak. Kurul, bu elektronik ortamdaki kayıtlarla MKK sistemi arasında entegrasyon sağlanmasını zorunlu tutabilecek. Bu düzenlemenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Kurul tarafından belirlenecek.
- Kripto varlık hizmet sağlayıcıları
Düzenlemeye göre, kripto varlık hizmet sağlayıcıların kurulabilmesi ve faaliyete başlaması için Kurul'dan izin almaları zorunlu olacak. Bunlar münhasıran Kurulca belirlenecek faaliyetleri yerine getirecek. Bunların kuruluşlarına ve faaliyete başlamalarına, ortaklarına, yöneticilerine, personeline, organizasyonuna, sermayelerine ve sermaye yeterliliğine, yükümlülüklerine, bilgi sistemleri ve teknolojik altyapılarına, pay devirlerine, yapabilecekleri faaliyetlere, faaliyetlerinin geçici veya sürekli olarak durdurulmasına ilişkin esaslar ile faaliyetleri sırasında uymaları gereken diğer ilke ve esaslar Kurul tarafından belirlenecek. Pay devirlerinde Kurul izninin alınması zorunlu olacak.
Bu düzenlemelere aykırı olarak gerçekleştirilen devirler, pay defterine kaydolunmayacak ve bu hükme aykırı olarak pay defterine yapılan kayıtlar hükümsüz sayılacak.
Kripto varlık hizmet sağlayıcıları, sistemlerinin güvenli bir şekilde yönetilebilmesi için gerekli düzenlemeleri yapmak, önlemleri almak ve gerekli iç kontrol birim ve sistemlerini oluşturmakla yükümlü olacak. Kripto varlık hizmet sağlayıcıların kuruluşlarına ve/veya faaliyete başlamalarına Kurulca izin verilebilmesi için bilgi sistemleri ve teknolojik altyapıları konularında TÜBİTAK'ın belirleyeceği kriterlere uygunluk aranacak.
Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının ortaklarının taşıması gereken şartlar da teklifle hüküm altına alınıyor. Buna göre, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının ortaklarının müflis olmaması, konkordato ilan etmiş olmaması, uzlaşma suretiyle yeniden yapılandırma başvurusunun tasdik edilmiş olmaması ya da hakkında iflasın ertelenmesi kararı verilmiş olmaması şartlarının yanı sıra ilgili kanunlarda sayılan suçlardan kesinleşmiş mahkumiyetinin bulunmaması, işlem yasaklı olmaması; öte yandan gerekli mali güç ve işin gerektirdiği dürüstlük ve itibara sahip bulunması ve ortaklık yapısının şeffaf ve açık olması şartlarını taşımaları gerekecek.
Teklifle, platformların ortaklarına ve yönetim kurulu üyelerine, diğer sermaye piyasası kurumlarıyla benzer bazı asgari şartlar getirilerek gerekli mali güç ve işin gerektirdiği dürüstlük ve itibarın sağlanması amaçlanıyor.
Platformlar üzerinden kripto varlıkların alınıp satılmasına ve ilk satış ya da dağıtımının yapılmasına; kripto varlıkların takasına, transferine ve saklanmasına ilişkin usul ve esasların düzenlenmesi yetkisi SPK'ye veriliyor.
Kripto varlık hizmet sağlayıcıları, atıf yapılan hükümler dışında Kanun'un diğer hükümlerine tabi olmayacak. Kanunun ilgili fıkraları kapsamında Kurul düzenleyici işlemler tesis ederek ve özel nitelikli kararlar alarak uygulamayı düzenlemeye ve yönlendirmeye yetkili olacak. Kanunun ilgili maddeleri uyarınca Kurulca bankalara yükümlülük getirecek düzenlemeler için Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) görüşü alınacak.
Sermaye piyasası araçlarına özgü haklar sağlayan kripto varlıklara ilişkin olarak düzenleyici işlemler tesis etmek, özel ve genel nitelikte kararlar almak ve tedbir ve yaptırım uygulamak konusunda SPK yetkili olacak. Kurul, sermaye piyasası araçlarına özgü haklar sağlayan kripto varlıklar dışında, dağıtık defter teknolojisinin veya benzer bir teknolojik altyapının geliştirilmesi suretiyle oluşturulan, değeri bu teknolojiden ayrıştırılamayan nitelikte olan kripto varlıkların satış ya da dağıtımının, Kanunun sermaye piyasası araçlarıyla ilgili hükümlerine tabi olmaksızın platformlar nezdinde yapılabilmesi konusunda esaslar belirleyebilecek. Bu esaslara tabi olacak kripto varlıkları belirleme aşamasında teknik kriterler açısından değerlendirme yapmak üzere TÜBİTAK'tan ya da bakanlıklara bağlı, ilgili, ilişkili kurum ve kuruluşlar ile diğer kamu kurumlarından teknik rapor isteyebilecek. Bu kapsamda bir kripto varlığın teknolojik özelliklerinin uygun görülmesi ve bunların satış ya da dağıtımına izin verilmesi bunların kamuca tekeffülü anlamına gelmeyecek. Bu kripto varlıkların satış ya da dağıtımının yapılması suretiyle halktan para toplayanlar ile bunlara fon sağlayanlar arasındaki ilişkiler genel hükümlere tabi olacak. Bu işlemler sırasında Kurulca belirlenecek şekilde hazırlanan ve ilan edilen her türlü bilgilendirme dokümanını imzalayan gerçek ve tüzel kişiler bu dokümanlarda yer alan yanlış, yanıltıcı veya eksik bilgilerden kaynaklanan zararlardan müteselsilen sorumlu olacak.
Kurum ve kuruluşların, kripto varlıklara ilişkin olarak diğer mevzuattan kaynaklanan görev ve yetkileri saklı kalacak. Düzenleme kapsamındaki esaslar dahilinde platformlarda işlem gören kripto varlıklar dışındaki kripto varlıklara bu teklifteki hükümler uygulanmayacak. Kripto varlıklarla yapılan her türlü işleme ilişkin Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun ve ilgili mevzuat hükümleri saklı olacak. Kripto varlıkları konu edinen rehin sözleşmelerine, Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu uygulanmayacak.
- Platformlarda fiyatlar serbestçe oluşacak
Teklifle kripto varlık hizmet sağlayıcıların faaliyetleri ile kripto varlıkların transfer ve saklamasına ilişkin esaslar hüküm altına alınıyor.
Buna göre, kripto varlık hizmet sağlayıcıları ile bunlarda işlem yapmak isteyen müşteriler arasında imzalanan sözleşmeler yazılı şekilde veya uzaktan iletişim araçlarının kullanılması suretiyle mesafeli olarak ya da mesafeli olsun olmasın Kurulun yazılı şeklin yerine geçebileceğini belirlediği ve bir bilişim veya elektronik haberleşme cihazı üzerinden gerçekleştirilecek ve müşteri kimliğinin doğrulanmasına imkan verecek yöntemler yoluyla kurulabilecek ve buna ilişkin usul ve esaslar Kurul tarafından belirlenecek.
Kurul, kripto varlık hizmet sağlayıcılarla müşterileri arasında sözleşmelerin düzenlenmesine, kapsamına, değiştirilmesine, ücret ve masraflara, sözleşmenin sona ermesine, feshine ve bu sözleşmelerin içeriğinde yer alması gereken asgari hususlara ilişkin belirlemeler yapabilecek. Kripto varlık hizmet sağlayıcıların müşterilerine karşı sorumluluğunu ortadan kaldıran veya sınırlandıran her türlü sözleşme şartı geçersiz sayılacak. Platformlar müşterilerinin işlemlerine ilişkin itirazlarını ve şikayetlerini etkin şekilde çözecek dahili mekanizmalar kurmakla yükümlü olacak. Kripto varlık hizmet sağlayıcılar müşterilerin kimliklerini, Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun ve ilgili diğer mevzuat hükümleri kapsamında tespit etmekle yükümlü olacak.
Platformların kendi nezdinde işlem görecek veya ilk satış ya da dağıtımı yapılacak kripto varlıkların belirlenmesine ve bunların işlem görmesinin sonlandırılmasına ilişkin yazılı listeleme prosedürü oluşturulması zorunlu olacak; bu konuda Kurul tarafından ilke ve esaslar düzenlenebilecek. Belirlenecek ilke ve esaslarda, TÜBİTAK'ın ya da gerekli görülen diğer kurum ve kuruluşların görüşü alınarak kripto varlıkların teknolojik özelliklerine ilişkin teknik kriterlere yer verilebilecek. Bir kripto varlığın platformlarca listelenmiş olması bunların kamuca tekeffülü anlamına gelmeyecek.
Platformlarda fiyatlar serbestçe oluşacak. Platformlar işlemlerin güvenilir, şeffaf, etkin, istikrarlı, adil, dürüst ve rekabetçi bir şekilde gerçekleşmesinin sağlanması, piyasa bozucu nitelikte eylem ve işlemlerin tespit edilmesi, önlenmesi ve tekrarlanmaması amacıyla emir ve işlem esaslarını belirleyecek, bünyelerinde gerekli gözetim sistemini kuracak ve her türlü önleyici tedbirleri alacak.
- İşlem kayıtları
Platform nezdinde gerçekleştirilen piyasa bozucu nitelikte eylem ve işlemlere ilişkin olarak tespitleri yapmak, bu nitelikteki eylem ve işlemleri gerçekleştiren hesapların kısıtlanması, durdurulması ve kapatılması dahil olmak üzere gerekli tedbirleri almak ve ulaşılan tespitleri rapora bağlayarak Kurula bildirmekle yükümlü olacak.
Platformlar ile bunların müşterileri arasındaki ilişkiler ve platformlarda gerçekleştirilen işlemler nedeniyle taraflar arasında oluşan uyuşmazlıklar genel hükümlere tabi olacak. Platformlara, Kurul tarafından faaliyet izni verilmiş olması, işlemlerin kamunun güvencesi altında olduğu anlamına gelmeyecek. Kripto varlıklar yatırımcı tazmin hükümlerine tabi olmayacak.
Müşterilerin kripto varlık transferlerinin gerçekleştirildiği cüzdanlara ve fon transferlerinin gerçekleştirildiği hesaplara ilişkin kayıtlar kripto varlık hizmet sağlayıcılar tarafından güvenli, erişilebilir ve takip edilebilir şekilde tutulacak. Tüm işlem kayıtlarının bütünlüğü, doğruluğu ve gizliliği sağlanacak. Müşterilerin kripto varlık transfer işlemlerinde, Kurul ve Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı tarafından yapılan düzenlemelere uyulacak. Transfer mesajlarında gönderici ve alıcıya ilişkin yer alması öngörülen bilgi ve veriler, kripto varlık hizmet sağlayıcılar tarafından düzenlemelerde belirlenen sürelerde güvenli bir şekilde gönderilecek. Bu amaçla dağıtık defter teknolojisi, başkaca bağımsız bir mesajlaşma platformu veya uygulama ara yüzü gibi mesajlaşmaya imkan veren yazılım uygulamaları ve teknolojik araçlar kullanılabilecek.
Platformların müşterilerine ait kripto varlıkları, müşterilerin kendi cüzdanlarında bulundurulması esas olacak. Müşterilerin kendi cüzdanlarında bulundurmayı tercih etmedikleri kripto varlıklara ilişkin saklama hizmetinin, Kurul tarafından yapılacak düzenleme uyarınca yetkilendirilmiş ve BDDK tarafından uygun görülen bankalarca veya Kurulca kripto varlık saklama hizmeti sunma konusunda yetkilendirilmiş kuruluşlarca sunulması ve müşterilere ait nakitlerin bankalarda tutulması zorunlu olacak. Kurul, her bir kripto varlık için veya bunların dayandığı teknolojik özellikler ya da kripto varlıkların nitelik ve nicelikleri kapsamında saklama konusunda ayrı esaslar belirlemeye yetkili olacak.
Müşterilere ait nakit ve kripto varlıklar, kripto varlık hizmet sağlayıcıların malvarlığından ayrı olacak ve kayıtlar bu düzenlemeye uygun olarak tutulacak. Müşterilerin nakit ve kripto varlıkları, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının borçları nedeniyle, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının mal varlığı ise müşterilerin borçları nedeniyle kamu alacakları için olsa dahi haczedilemeyecek, rehin edilemeyecek, iflas masasına dahil edilemeyecek ve üzerlerine ihtiyati tedbir konulamayacak.
Kripto varlıklara yönelik yatırım danışmanlığı ve portföy yöneticiliği yapılmasına ilişkin usul ve esaslar SPK tarafından belirlenecek.
Kripto varlık hizmet sağlayıcılar yayın, ilan, reklam ve duyuruları ile her türlü ticari iletişimle ilgili olarak Kurulca belirlenen esaslara uyacak.
Kripto varlık hizmet sağlayıcılara icra edecekleri faaliyetleri gösteren yetki belgesi verilecek. Bankalar için BDDK'nin uygun görüşü aranacak.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul edilen kripto varlıklara ilişkin düzenlemeler içeren Sermaye Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'yle, Sermaye Piyasası Kanunu'nda değişikliğe gidiliyor. Buna göre, bankalar nezdinde tutulan müşteri nakitlerinin ilgili yatırım kuruluşu müşterileri için açılacak münferit hesap veya hesaplarda, yatırım kuruluşunun kendi nakit varlığından ayrı olarak izlenmesi esas olacak.
Müşteri hesaplarının bankalarda nemalandırılmasına ilişkin esaslar SPK tarafından belirlenecek. Müşteri hesapları kredi teminatı olarak gösterilemeyecek, bu hesaplar üzerinde yatırım kuruluşu lehine blokaj, rehin ve benzeri takyidat tesis edilemeyecek. Bankaların bu kapsamdaki sorumluluğu, yatırım kuruluşlarınca yapılan bildirimlerle sınırlı olacak. Bu hesaplarda bakiyesi yer alan müşterilerle ilgili tedbir, haciz ve benzeri her türlü idari ve adli talepler münhasıran ilgili yatırım kuruluşuna bildirilecek ve yatırım kuruluşunca yerine getirilecek.
Yatırım kuruluşlarınca müşteri nakitleri için bankalar nezdinde açılan hesaplar, banka muhasebesinde ayrı bir hesapta izlenecek. Bankalar yatırım kuruluşu müşteri nakitlerinin kaydedildiği hesaplara ilişkin olarak Kurulca belirlenen şekil ve sıklıkta Kurula bildirim yapmak zorunda olacak. Bu yükümlülük Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından Kurula tahsis edilen bir sistem yoluyla da yerine getirilebilecek.
- Hizmet sağlayıcılara Türkiye Sermaye Piyasaları Birliğine üye olma zorunluluğu
Kitle fonlama platformlarının ve kripto varlık hizmet sağlayıcıların Türkiye Sermaye Piyasaları Birliğine üye olmaları zorunlu olacak. Bu sayede bir meslek kuruluşu bünyesinde temsil edilmeleri ve sektörle tek bir ortak nokta üzerinden iletişim kurulabilmesi sağlanacak. Ayrıca sektörlerin kendi öz disiplinini sağlamasında Türkiye Sermaye Piyasaları Birliğinin öz düzenleyici fonksiyonundan yararlanılması da amaçlanıyor.
Teklifle, izinsiz sermaye piyasası faaliyetlerinin internet aracılığıyla yürütüldüğünün tespit edilmesi halinde uygulanacak tedbirler hüküm altına alınıyor. Buna göre, gelişen teknolojiyle birlikte internet ortamında işlenen suça konu yayınların içerik veya yer sağlayıcısının belirlenmesinde yaşanan sorunlar nedeniyle içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararı verilebilecek suçlarda yurt içi-yurt dışı ayrımının kaldırılmış olmasına uygun olarak izinsiz sermaye piyasası faaliyetlerinin internet aracılığıyla yürütülmesinde de yurt içi-yurt dışı ayrımı kaldırılıyor. Uygulanacak tedbirlere, içeriğin çıkarılması tedbiri de ekleniyor.
İzinsiz sermaye piyasası faaliyetlerinin internet aracılığıyla yürütüldüğü tespit edildiğinde, internet aracılığıyla yapılan yayınlarla ilgili olarak içeriğin çıkarılmasına veya erişimin engellenmesine Kurul tarafından karar verilecek ve uygulanmak üzere Erişim Sağlayıcıları Birliğine gönderilecek.
- Kripto varlık hizmet sağlayıcıların faaliyetlerinde uygulanacak tedbirler
Teklifte, kripto varlık hizmet sağlayıcıların faaliyetlerinde uygulanacak tedbirler de düzenleniyor.
Yurt dışında yerleşik platformlar tarafından Türkiye'de yerleşik kişilere yönelik faaliyette bulunulması ya da Kurulca yapılacak düzenlemeler kapsamında kripto varlıklara ilişkin yasaklanmış bir faaliyetin Türkiye'de yerleşik kişilere sunulması da izinsiz kripto varlık hizmet sağlayıcılığı sayılacak. Yurt dışında yerleşik platformlarca Türkiye'de iş yeri açılması, Türkçe internet sitesi oluşturulması, sunulan kripto varlık hizmetlerine ilişkin doğrudan veya Türkiye'de yerleşik kişi ya da kurumlar aracılığıyla tanıtım ve pazarlama faaliyetlerinde bulunulması durumlarından herhangi birinin varlığı halinde faaliyetlerin Türkiye'de yerleşik kişilere yönelik olduğu kabul edilecek. Faaliyetlerin Türkiye'de yerleşik kişilere yönelik olduğunun tespitine ilişkin ilave kıstaslar Kurul tarafından belirlenebilecek.
Kurul, kripto varlık hizmet sağlayıcıların faaliyetlerinden kaynaklanan nakit ödeme ve kripto varlık teslim yükümlülüklerini yerine getiremediği veya kısa sürede yerine getiremeyeceği ya da bunlardan bağımsız olarak mali yapılarının ciddi surette zayıflamakta olduğu ya da mali durumunun taahhütlerini karşılayamayacak kadar zayıflamış olduğunun tespiti halinde 3 ayı geçmemek üzere verilecek uygun süre içinde mali yapılarının güçlendirilmesini istemeye ya da herhangi bir süre vermeksizin doğrudan kripto varlık hizmet sağlayıcılarının faaliyetlerini geçici olarak durdurmaya yetkili olacak. Kurul ayrıca bunların faaliyet yetkilerini kaldırma, sorumluluğu tespit edilen yönetici ve çalışanların imza yetkilerini sınırlama veya kaldırma yetkisine sahip olacak.
Kurul, belirlediği esaslara ya da yasaklara aykırı olarak internet üzerinden ilan, reklam ve duyuru yapıldığına ilişkin bilgi edinilmesi, Kurulca belirlenen esaslara aykırı olarak kripto varlıklara yönelik yatırım danışmanlığı veya portföy yöneticiliği yapıldığına ilişkin bilgi edinilmesi ile izin alınmaksızın kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyetinin internet aracılığıyla yapıldığının Kurulca tespit edilmesi hallerinde internet aracılığıyla yapılan yayınlarla ilgili olarak içeriğin çıkarılmasına veya erişimin engellenmesine karar verebilecek ve uygulanmak üzere kararı Erişim Sağlayıcıları Birliğine gönderecek.
Kurulca belirlenen esaslara aykırı olarak internet dışındaki mecralardan ilan, reklam ve duyuru yapıldığının tespiti halinde, sorumluların ilgili mevzuat uyarınca ilan ve reklamları durdurulabilecek, kanuna aykırı belgeleriyle ilan ve reklamları toplatılabilecek. Söz konusu işlemler mahallin en büyük mülki idare amirinin bildirimi üzerine iş yeri açma ve çalışma ruhsatlarına ilişkin mevzuatta belirlenen yetkili idareler tarafından yerine getirilecek.
- Denetim ve yaptırımlar
Teklifle kripto varlık hizmet sağlayıcıların denetimi ve uygulanacak yaptırımlar hüküm altına alınıyor.
Buna göre, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının denetimi için Kurul personeli ile birlikte denetim faaliyeti icra etmek ya da kendi düzenlemelerinin imkan verdiği şekilde denetim faaliyeti yürütenlere teknik destek verecek şekilde meslek personeli olma şartı aranmaksızın nezaret etmek üzere, Kurulun talebi üzerine bakanlıklara bağlı, ilgili, ilişkili kurum ve kuruluşlar ile diğer kamu kurumlarından bu kurum ve kuruluşların onayıyla personel görevlendirilebilecek.
Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının mali denetimi ve bilgi sistemleri bağımsız denetimi, Kurulca ilan edilen listede yer alan bağımsız denetim kuruluşlarınca yapılacak. Bilgi sistemleri denetimine ilişkin ilave usul ve esaslar TÜBİTAK ya da gerekli görülen diğer kurum ve kuruluşların görüşü alınarak Kurulca belirlenecek. Kurul personeli ve görevlendirilen diğer personel, Kurulca belirlenecek program çerçevesinde yetkili kuruluşlarca yapılacak bilgi sistemleri denetimlerinin her aşamasına, denetçi bağımsızlığı ilkesini zedelemeksizin izleyici sıfatıyla eşlik edebilecek. Bu şekilde denetime katılanlar bağımsız denetim kuruluşlarının ulaştığı denetim sonuçlarıyla ilgili bir sorumluluk taşımayacak ve yetkili kuruluşun bilgi birikimini şahsına veya bir başka yetkili kuruluşa çıkar sağlamak için kullanamayacak.
Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının hukuka aykırı faaliyetleri ile nakit ödeme veya kripto varlık teslim yükümlülüklerini yerine getirememesinden kaynaklanan zararlardan kripto varlık hizmet sağlayıcıları sorumlu olacak.
Kripto varlık hizmet sağlayıcıları, bilişim sistemlerinin işletilmesi, her türlü siber saldırı, bilgi güvenliği ihlalleri gibi fiillerden veya personelin her türlü davranışından kaynaklanan kripto varlık kayıplarından Türk Borçlar Kanunu'nun ilgili hükmü kapsamında sorumlu olacak. Kayıpların kripto varlık hizmet sağlayıcılarından tazmin edilememesi veya edilemeyeceğinin açıkça belli olması halinde; kripto varlık hizmet sağlayıcı mensupları kusurlarına ve durumun gereklerine göre kayıplardan kendilerine yükletilebildiği ölçüde sorumlu olacak ve şahsi sorumlulukla ilgili olarak düzenlemenin ilgili hükmü uygulanacak. Hizmet sağlayıcıların kusuru olmaksızın sunulan hizmetlerde yaşanan kesintilerden kaynaklanan, geçici bir süre emir iletilememesi ya da işlem, transfer yapılamaması halleri ve benzeri hallerde ortaya çıkan zararlar bu kapsamda değerlendirilemeyecek.
Düzenlemelere aykırı fiillerde bulunanlara idari para cezası uygulanacak. Buna göre, "bilgi, belge vermeme, denetimin engellenmesi suçu"; "yasal defterlerde, muhasebe kayıtlarında, finansal raporlarda usulsüzlük suçu"; "denetimde talep edilen bilgiler hakkında sır saklama yükümlülüklerine uyulmaması suçu" kripto varlık hizmet sağlayıcılar bakımından da öngörülüyor. Düzenlemeye ve ilgili düzenlemelere aykırı şekilde satış ya da dağıtımının yapılması halinde de ilgili hükümler kapsamındaki yaptırımlar uygulanacak.
Müşterilere ait nakit ve kripto varlıklara ilişkin tedbir, haciz ve benzeri her türlü idari ve adli talepler kripto varlık hizmet sağlayıcıları tarafından yerine getirilecek.
Müşterilere ait nakit ve kripto varlıklara adli makamlarca el konulması halinde, el konulan varlıkların Kurulca yetkilendirilmiş saklama hizmeti sağlayan kuruluşlar nezdinde oluşturulan cüzdanlarda muhafazası için gerekli tüm işlemler adli makamlarca tesis edilecek.
Kanunun "piyasa bozucu eylemler", "bilgi suistimali" ve "piyasa dolandırıcılığı" başlıklı hükümleri kapsamında gerçekleştirilen inceleme ve denetimler kapsamında Kurulca internet aracılığıyla yapılan yayınlarla ilgili olarak içeriğin çıkarılmasına veya erişimin engellenmesine karar verilebilecek ve karar uygulanmak üzere Erişim Sağlayıcıları Birliğine gönderilecek.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul edilen kripto varlıklara ilişkin düzenlemeler içeren Sermaye Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'yle, aykırılıkların tespitinde ve uygulanacak yaptırımlarda dikkate alınacak finansal tablolar belirleniyor; ceza üst sınırının tespitinde esas alınacak brüt satış hasılatı ile vergi öncesi karın belirlenmesine ilişkin usul ve esasları düzenleme yetkisi Sermaye Piyasası Kuruluna tanınıyor.
Hakkında idari para cezası tesis edilecek ilgili kişinin gider kalemlerinin taraflar arasında serbestçe belirlenebildiği ve tesis edilecek idari para cezaları ya da örtülü kazanç olarak aktarılan tutar ile herhangi bir illiyet bağının bulunmadığı göz önünde bulundurularak, söz konusu gider kalemlerinin menfaat hesaplamalarında dikkate alınmaması ile menfaat hesabında karın realize edilip edilmediğine bakılmayacağı hususu netleştiriliyor. Bu şekilde idari para cezaları ya da örtülü kazanç olarak aktarılan tutara ilişkin menfaat hesaplamalarının daha kolay ve hızlı yapılabilmesi amaçlanıyor.
İzin almaksızın kripto varlık hizmet sağlayıcısı olarak faaliyet yürüttüğü tespit edilen gerçek kişiler ve tüzel kişilerin yetkilileri 3 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 5 bin günden 10 bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılacak.
- Kripto varlık hizmet sağlayıcılarda zimmet
Kripto varlık hizmet sağlayıcı görevi nedeniyle kendisine tevdi edilen veya koruma, saklama ve gözetimiyle yükümlü olduğu para veya para yerine geçen evrak veya senetleri, diğer malları veya kripto varlıkları kendisinin ya da başkasının zimmetine geçiren kripto varlık hizmet sağlayıcı yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile diğer mensupları, 8 yıldan 14 yıla kadar hapis ve 5 bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılacak; kripto varlık hizmet sağlayıcının zararını tazmin edecek.
Suçun, zimmetin açığa çıkmamasını sağlamaya yönelik hileli davranışlarla işlenmesi halinde faile 14 yıldan 20 yıla kadar hapis ve 20 bin güne kadar adli para cezası verilecek. Ancak, adli para cezasının miktarı kripto varlık hizmet sağlayıcının ve müşterilerinin uğradığı zararın 3 katından az olamayacak.
Faaliyet izni kaldırılan bir kripto varlık hizmet sağlayıcının; hukuken veya fiilen yönetim veya kontrolünü elinde bulundurmuş olan gerçek kişi ortaklarının, kripto varlık hizmet sağlayıcının ya da müşterilerinin kaynaklarını, her ne suretle olursa olsun kripto varlık hizmet sağlayıcının emin bir şekilde çalışmasını tehlikeye düşürecek şekilde doğrudan veya dolaylı olarak kendilerinin veya başkalarının menfaatlerine kullandırmak suretiyle, kripto varlık hizmet sağlayıcıyı veya müşterilerini zarara uğratmaları zimmet olarak kabul edilecek. Bu fiilleri işleyenler hakkında 12 yıldan 22 yıla kadar hapis ve 20 bin güne kadar adli para cezasına hükmolunacak; ancak, adli para cezasının miktarı kripto varlık hizmet sağlayıcının ve müşterilerinin uğradığı zararın üç katından az olamayacak. Ayrıca, meydana gelen zararın müteselsilen ödettirilmesine karar verilecek.
Soruşturma başlamadan önce, zimmete geçirilen para veya para yerine geçen evrak veya senetlerin, diğer malların veya kripto varlıkların aynen iade edilmesi veya uğranılan zararın tamamen tazmin edilmesi halinde, verilecek cezanın üçte ikisi indirilecek.
Kovuşturma başlamadan önce, zimmete geçirilen para veya para yerine geçen evrak veya senetlerin, diğer malların veya kripto varlıkların gönüllü olarak aynen iade edilmesi veya uğranılan zararın tamamen tazmin edilmesi halinde, verilecek cezanın yarısı indirilecek. Bu durumun hükümden önce gerçekleşmesi halinde, verilecek cezanın üçte biri indirilecek.
Zimmet suçunun konusunu oluşturan para veya para yerine geçen evrak veya senetleri veya diğer malların veya kripto varlıkların suçun işlendiği tarihteki değerinin azlığı nedeniyle verilecek ceza üçte birden yarıya kadar indirilecek.
- Kripto varlıklara ilişkin şahsi sorumluluk
Kripto varlık hizmet sağlayıcının zimmet sayılan karar ve işlemler gerçekleştirdiği tespit edilen yönetim kurulu başkan ve üyeleri, diğer mensupları, hukuken veya fiilen yönetim veya kontrolünü elinde bulundurmuş olan gerçek kişi ortaklarının müşterilere verdikleri zararla sınırlı olarak zimmete geçirildiği tespit edilen tutardan öncelikli olarak karşılanmasını sağlamak amacıyla şahsi sorumlulukları yoluna gidilerek, Kurulun talebi üzerine doğrudan şahsen iflaslarına mahkemece karar verilebilecek.
Bu karar ve işlemler üçüncü kişilere menfaat temini amacıyla yapıldığı takdirde, menfaat temin eden kişiler hakkında da temin ettikleri menfaat üzerinden uygulanacak.
Haklarında şahsi iflas kararı verilenlerin aktiflerinden nakit olanlar doğrudan doğruya, olmayanlar ise paraya çevrilmek suretiyle, müşterilerin zararlarının ödenmesinde kullanılacak. Aktiflerden öncelikle müşteri zararları ödenecek. Müşteri zararlarının tamamının karşılanamaması halinde garameten ödeme yapılacak. Müşteri zararları tamamen karşılandıktan sonra artan kısım haklarında şahsi iflas kararı verilenlere iade edilecek.
- Kripto varlıkların zimmet suçuna özel soruşturma usulü
Soruşturma ve kovuşturmalar Kurulun yazılı bildirimi üzerine veya gecikilmesinde sakınca görülen hallerde resen Cumhuriyet savcılarınca yapılacak ve Kurul haberdar edilecek. Başvuru üzerine kamu davası açılması halinde iddianamenin kabulü ile birlikte, bir örneği Kurula tebliğ edilecek ve Kurul aynı zamanda "katılan" sıfatını kazanacak.
Kovuşturmaya yer olmadığına karar verilirse, bu karar ilgisine göre Kurula ve soruşturmanın tarafı ilgililere tebliğ edilecek. Kurul ve ilgililer kendisine tebliğ edilen bu kararlara karşı Ceza Muhakemesi Kanunu'na göre itiraza yetkili olacak.
Tanımlanan zimmet suçuna ait davalar, fiilin işlendiği yerin bağlı olduğu ilin adıyla anılan 1 numaralı ağır ceza mahkemelerinde görülecek. Gerekli görülen yerlerde Adalet Bakanlığının teklifi üzerine Hakimler ve Savcılar Kurulunca bu tür suçlara bakmak üzere o yerlerdeki diğer ağır ceza mahkemeleri de görevlendirilebilecek. Bu suçlardan dolayı mahkum olanlar, Hazineye olan borçları ve tazminatları ödemediği veya bu borçlar ve tazminatlar malvarlıklarından tahsil olunamadığı sürece, bunlar hakkında koşullu salıverilme hükümleri uygulanmayacak.
Her yıl platformların bir önceki yılki faiz gelirleri hariç tüm gelirlerinin yüzde biri Sermaye Piyasası Kurulu, yüzde biri de TÜBİTAK bütçesine ilgili yılın mayıs ayı sonuna kadar ödenerek gelir olarak kaydedilecek.
- Kripto varlık hizmet sağlayıcılara ilişkin geçiş hükümleri
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyeti yürütenler, yürürlük tarihinden itibaren bir ay içinde, Kurulca belirlenecek belgelerle Kurula başvuruda bulunarak, ikincil düzenlemelerde öngörülecek şartları sağlayarak faaliyet izni almak üzere gerekli başvuruları yapacaklarına veya müşteri hak ve menfaatlerini zarara uğratmadan üç ay içerisinde tasfiye kararı alacaklarına ve tasfiye sürecinde yeni müşteri kabul etmeyeceklerine dair bir beyan sunmak zorunda olacak.
Kanunun yürürlüğü sonrasında faaliyete başlamak isteyenler faaliyetlerine başlamadan önce Kurula başvuruda bulunarak ikincil düzenlemelerde öngörülecek şartları sağlayarak faaliyet izni almak üzere gerekli başvuruları yapacaklarını beyan edecek.
Tasfiyeye gitmeyi tercih eden ya da belirlenen süre içinde Kurula başvuru yapmayan kuruluşlarda hesapları bulunan müşterilerin transfer taleplerinin yerine getirilmemesi izinsiz hizmet sağlayıcılığı faaliyeti suçunu oluşturacak.
Yurt dışında yerleşik kripto varlık hizmet sağlayıcılar, Türkiye'de yerleşik kişilere yönelik faaliyetlerini Kanunun yürürlüğe girdiği tarihi takip eden üç ay içerisinde sonlandıracak.
Müşterilerin kripto varlıkları nakde veya nakdi kripto varlığa çevirebilmelerine ve kripto varlıkların transferinin gerçekleştirilmesine imkan veren Türkiye’de yerleşik ATM ve benzeri elektronik işlem cihazlarının faaliyetleri Kanunun yürürlüğe girdiği tarihi takip eden üç ay içinde sonlandırılacak; faaliyetini sonlandırmayan ATM’ler mahallin en büyük mülki idare amirinin bildirimi üzerine işyeri açma ve çalışma ruhsatlarına ilişkin mevzuatta belirlenen yetkili idareler tarafından kapatılacak.
SPK ve TÜBİTAK bütçesine gelir kaydedilmesi uygulaması 2024 gelirleri üzerinden 2025 yılında uygulanmaya başlanacak.
İkincil düzenlemeler, kanunun yürürlük tarihinden itibaren 6 ay içinde çıkarılacak.
