2007-06-03 - 18:10
TBMM Genel Kurulunda, jeotermal ve doğal mineralli su kaynaklarının etkin şekilde aranması, araştırılması ve üretilmesini düzenleyen kanun teklifi kabul edilerek yasalaştı.
TBMM Genel Kurulunda, jeotermal ve doğal mineralli su kaynaklarının etkin
şekilde aranması, araştırılması ve üretilmesini düzenleyen kanun teklifi kabul
edilerek yasalaştı.
Jeotermal Enerji Kaynakları ve Mineralli Sular Kanunu, belirlenmiş veya
belirlenecek jeotermal ve doğal mineralli su kaynakları ile jeotermal kökenli
gazların arama ve işletme dönemlerinde, kaynaklar üzerinde hak sahipliği, devri,
terki, kaynak kullanımının ihalesi, sona erdirilmesi, denetlenmesi, kaynak ve
kaptajın (suyun muhafazası) korunmasına yönelik usul ve esasları düzenliyor.
Kanuna göre, jeotermal kaynaklar ve doğal mineralli sulara ilişkin haklar,
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına, Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre kurulmuş
tüzel kişiliğe sahip şirketlere, kamu iktisadi teşebbüslerine verilecek.
Arama ruhsatı süresi 3 yıl olacak, gerekli hallerde 1 yıl uzatılacak.
İşletme ruhsat sahibi, projesinde belirtilen süre içinde işletmeye geçmemesi veya
işletme ruhsatının iptali halinde, saha, il özel idaresince ihaleye çıkarılacak.
İşletme ruhsat süresi 30 yıl olacak; ruhsat sahibinin talep etmesi halinde,
süre sonunda 10'ar yıllık dönemler halinde uzatılacak.
Ruhsat sahibi, sel, yangın, deprem, heyelan veya beklenmeyen bir durumun
ortaya çıkması halinde, gerekçe ve süre belirterek, 10 gün içinde idareye
başvuracak; bu sürenin, ruhsat süresine eklenmesini ve bu süredeki
yükümlülüklerinin askıya alınmasını isteyecek.
Jeotermal kaynak dağıtımı ve üretimi yapan şirketler,sanayi kuruluşu ve atık
arıtma kuruluşu olarak değerlendirilecek. Bu değerlendirmeye göre, başta elektrik
tarifeleri olmak üzere sanayi kuruluşları ve atık arıtma kuruluşlarına tanınan
tüm teşvik ve haklardan yararlanabilecek.
HARÇLAR
Faaliyetler her yıl il özel idareleri tarafından denetlenecek. İdarenin
talep etmesi halinde, MTA da denetim yapabilecek. Denetimler için ruhsat sahibi,
MTA'ya bin YTL ödeyecek.
Arama ve işletme ruhsatları devredilebilecek. İdare, kaynağa ilişkin
hakların, devir, haciz, rehin, ipotek ve sona erme konularını içeren bir sicil
tutacak.
Jeotermal kaynaklar için bin YTL, doğal mineralli sular için 500 YTL arama
ruhsatı harcı alınacak. İşletme ruhsatlarında, harç miktarı 4 kat olarak
uygulanacak.
Ruhsat aşamasında, hektar başına, ruhsat harcının yüzde 1'i tutarında ruhsat
teminatı alınacak. Bu oranı yüzde 50 oranında artırma ve eksiltmeye, Bakanlar
Kurulu yetkili olacak. Teminat, 15 bin YTL'den az olamayacak.
Kaynaklardan elde edilen su, gaz ve buharın doğrudan veya dolaylı
kullanıldığı tesislerin gayri safi hasılatının yüzde 1 oranında idare payı, her
yıl haziran sonuna kadar idareye ödenecek.
FAALİYET DURDURMA
Ruhsat sahibinin projesinde belirtilmeyen konularda veya izinsiz faaliyette
bulunduğu tespit edilmesi halinde faaliyeti durdurulacak, teminat 3 katına
çıkarılacak ve 1 ay içinde tamamlattırılması istenecek.
Ruhsat sahibince kaynak koruma alanı etüdü yapılmadan işletmeye geçilmesi
veya koruma alanı etüdünde öngörülen önlemlere uyulmamasının tespiti halinde,
faaliyetler durdurularak, teminat irat kaydedilecek. Verilen 6 ay sonunda gerekli
önlemler alınmaz ve teminat verilmezse faaliyetler durdurulacak.
İdare payının süresi içinde ödenmemesi halinde, teminat irat kaydedilerek, 2
aylık süre verilecek. Bu süre içinde idare payı yatırılmaz ve teminat
tamamlanmazsa, yine faaliyetler durdurulacak.
İşletme faaliyeti öncesinde kaynağın koruma alanları etüdü, ruhsat sahibi
tarafından yaptırılacak.
Ruhsat sahibi, kullanım sonrası açığa çıkacak akışkanı, çevre limitlerini
dikkate alarak deşarj edebilecek. Akışkan içeriği, çevre limitlerine göre deşarja
izin vermiyorsa, reenjekte edilecek.
Entegre jeotermal kaynak kullanım alanı dışındaki müstakil kaplıca ve doğal
mineralli su işletmelerinde, reenjeksiyon ve enjeksiyon şartı aranmayabilecek.
MTA'YA GELİR
MTA, jeotermal ve doğal mineralli su kaynak aramalarını, ruhsat harcı ve
teminattan muaf şekilde, ruhsat alarak yapacak. MTA'nın arama ruhsatı aldığı
sahalarda kaynak varlığı tespit edilirse, bu alan MTA tarafından ihale edilecek.
Arama ruhsat süresi sonuna kadar MTA'ya devredilen ruhsatlar, ihale
edilecek. İhaleden elde edilen gelirin yüzde 50'si MTA'ya öz kaynak olacak.
MTA, yurtiçi ve dışında özel veya kamu tüzel kişilikleriyle jeotermal kaynak
ve doğal mineralli sulara yönelik arama, araştırma, geliştirme, bilimsel ve
teknik çalışma yapabilecek. Asgari yüzde 20 olmak kaydıyla ilgili şirketle
varılan anlaşma çerçevesinde belirlenecek oranda, işletme gelirinden pay alacak.
Turizm belgeli tesislerin jeotermal su kullanım bedeli, kullanılan jeotermal
su miktarına göre belirlenecek.
Kazanılmış hakların sahipleri, kaynağa ve sahadaki tesislere ait bilgi ve
projeleri, hak sahibi olduğunu gösterir ruhsat, izin, imtiyaz, sözleşme, sicil ve
benzeri belgeleri, işletme projesi ve teminat makbuzlarıyla 6 ay içinde idareye
başvurarak, intibak yaptıracak.
KÖMÜR TAHSİS İHALESİ
Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer tarafından iade edilen Nükleer Güç
Santrallerinin Kurulması Kanununda yer alan bazı düzenlemeler, önergeyle kanuna
eklendi.
Buna göre, Elektrik Üretim Anonim Şirketi (EÜAŞ)tarafından yapılacak kömür
tahsis ihalesi sonucunda, kömür kullanım hakkı elde edecek şirketler tarafından
yapılacak 1000 megavat üzeri güçte, yerli kömür yakıtlı elektrik santrallerinden
2014 sonuna kadar işletmeye girenlerin ürettiği elektrik, perakende ve toptan
satış lisansı sahibi şirketler tarafından, 15 yıl süreli ikili anlaşmalarca satın
alınabilecek.
Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketi (TETAŞ), toptan ve
perakende satış şirketlerine satışı yapılacak miktar ile santralin üreteceği
yıllık elektrik miktarı arasında ikili anlaşmaya bağlanamayan üretim bakiyesi
oluşursa, bu miktar için alım anlaşması yapacak.
EÜAŞ tarafından 1000 megavat üzeri güçte yerli kömür yakıtlı elektrik
santrali yapılması amacıyla, kömür tahsis ihalelerinde, isteklilerce, yıllara
sari olarak rödavans bedeli, 15 yıllık süre için yıllara sari olan elektrik
enerjisi üretim miktarları ve yıllık birim elektrik enerjisi satış fiyatları
teklif edilecek.
Bu ihalelerde seçim, şartnamede belirlenecek esaslar dahilinde teklif
edilecek yıllık üretim miktarları ile yıllık birim elektrik enerjisi satış
fiyatlarının çarpımı sonucu oluşacak elektrik alım bedellerinin önceden
saptanmış, belirli bir iskonto üzerinden, ihalenin yapıldığı tarihe indirgenmiş
değerleri toplamı ile rödavans bedelinin değerlendirilmesi sonucunda yapılacak.
şekilde aranması, araştırılması ve üretilmesini düzenleyen kanun teklifi kabul
edilerek yasalaştı.
Jeotermal Enerji Kaynakları ve Mineralli Sular Kanunu, belirlenmiş veya
belirlenecek jeotermal ve doğal mineralli su kaynakları ile jeotermal kökenli
gazların arama ve işletme dönemlerinde, kaynaklar üzerinde hak sahipliği, devri,
terki, kaynak kullanımının ihalesi, sona erdirilmesi, denetlenmesi, kaynak ve
kaptajın (suyun muhafazası) korunmasına yönelik usul ve esasları düzenliyor.
Kanuna göre, jeotermal kaynaklar ve doğal mineralli sulara ilişkin haklar,
Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına, Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre kurulmuş
tüzel kişiliğe sahip şirketlere, kamu iktisadi teşebbüslerine verilecek.
Arama ruhsatı süresi 3 yıl olacak, gerekli hallerde 1 yıl uzatılacak.
İşletme ruhsat sahibi, projesinde belirtilen süre içinde işletmeye geçmemesi veya
işletme ruhsatının iptali halinde, saha, il özel idaresince ihaleye çıkarılacak.
İşletme ruhsat süresi 30 yıl olacak; ruhsat sahibinin talep etmesi halinde,
süre sonunda 10'ar yıllık dönemler halinde uzatılacak.
Ruhsat sahibi, sel, yangın, deprem, heyelan veya beklenmeyen bir durumun
ortaya çıkması halinde, gerekçe ve süre belirterek, 10 gün içinde idareye
başvuracak; bu sürenin, ruhsat süresine eklenmesini ve bu süredeki
yükümlülüklerinin askıya alınmasını isteyecek.
Jeotermal kaynak dağıtımı ve üretimi yapan şirketler,sanayi kuruluşu ve atık
arıtma kuruluşu olarak değerlendirilecek. Bu değerlendirmeye göre, başta elektrik
tarifeleri olmak üzere sanayi kuruluşları ve atık arıtma kuruluşlarına tanınan
tüm teşvik ve haklardan yararlanabilecek.
HARÇLAR
Faaliyetler her yıl il özel idareleri tarafından denetlenecek. İdarenin
talep etmesi halinde, MTA da denetim yapabilecek. Denetimler için ruhsat sahibi,
MTA'ya bin YTL ödeyecek.
Arama ve işletme ruhsatları devredilebilecek. İdare, kaynağa ilişkin
hakların, devir, haciz, rehin, ipotek ve sona erme konularını içeren bir sicil
tutacak.
Jeotermal kaynaklar için bin YTL, doğal mineralli sular için 500 YTL arama
ruhsatı harcı alınacak. İşletme ruhsatlarında, harç miktarı 4 kat olarak
uygulanacak.
Ruhsat aşamasında, hektar başına, ruhsat harcının yüzde 1'i tutarında ruhsat
teminatı alınacak. Bu oranı yüzde 50 oranında artırma ve eksiltmeye, Bakanlar
Kurulu yetkili olacak. Teminat, 15 bin YTL'den az olamayacak.
Kaynaklardan elde edilen su, gaz ve buharın doğrudan veya dolaylı
kullanıldığı tesislerin gayri safi hasılatının yüzde 1 oranında idare payı, her
yıl haziran sonuna kadar idareye ödenecek.
FAALİYET DURDURMA
Ruhsat sahibinin projesinde belirtilmeyen konularda veya izinsiz faaliyette
bulunduğu tespit edilmesi halinde faaliyeti durdurulacak, teminat 3 katına
çıkarılacak ve 1 ay içinde tamamlattırılması istenecek.
Ruhsat sahibince kaynak koruma alanı etüdü yapılmadan işletmeye geçilmesi
veya koruma alanı etüdünde öngörülen önlemlere uyulmamasının tespiti halinde,
faaliyetler durdurularak, teminat irat kaydedilecek. Verilen 6 ay sonunda gerekli
önlemler alınmaz ve teminat verilmezse faaliyetler durdurulacak.
İdare payının süresi içinde ödenmemesi halinde, teminat irat kaydedilerek, 2
aylık süre verilecek. Bu süre içinde idare payı yatırılmaz ve teminat
tamamlanmazsa, yine faaliyetler durdurulacak.
İşletme faaliyeti öncesinde kaynağın koruma alanları etüdü, ruhsat sahibi
tarafından yaptırılacak.
Ruhsat sahibi, kullanım sonrası açığa çıkacak akışkanı, çevre limitlerini
dikkate alarak deşarj edebilecek. Akışkan içeriği, çevre limitlerine göre deşarja
izin vermiyorsa, reenjekte edilecek.
Entegre jeotermal kaynak kullanım alanı dışındaki müstakil kaplıca ve doğal
mineralli su işletmelerinde, reenjeksiyon ve enjeksiyon şartı aranmayabilecek.
MTA'YA GELİR
MTA, jeotermal ve doğal mineralli su kaynak aramalarını, ruhsat harcı ve
teminattan muaf şekilde, ruhsat alarak yapacak. MTA'nın arama ruhsatı aldığı
sahalarda kaynak varlığı tespit edilirse, bu alan MTA tarafından ihale edilecek.
Arama ruhsat süresi sonuna kadar MTA'ya devredilen ruhsatlar, ihale
edilecek. İhaleden elde edilen gelirin yüzde 50'si MTA'ya öz kaynak olacak.
MTA, yurtiçi ve dışında özel veya kamu tüzel kişilikleriyle jeotermal kaynak
ve doğal mineralli sulara yönelik arama, araştırma, geliştirme, bilimsel ve
teknik çalışma yapabilecek. Asgari yüzde 20 olmak kaydıyla ilgili şirketle
varılan anlaşma çerçevesinde belirlenecek oranda, işletme gelirinden pay alacak.
Turizm belgeli tesislerin jeotermal su kullanım bedeli, kullanılan jeotermal
su miktarına göre belirlenecek.
Kazanılmış hakların sahipleri, kaynağa ve sahadaki tesislere ait bilgi ve
projeleri, hak sahibi olduğunu gösterir ruhsat, izin, imtiyaz, sözleşme, sicil ve
benzeri belgeleri, işletme projesi ve teminat makbuzlarıyla 6 ay içinde idareye
başvurarak, intibak yaptıracak.
KÖMÜR TAHSİS İHALESİ
Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer tarafından iade edilen Nükleer Güç
Santrallerinin Kurulması Kanununda yer alan bazı düzenlemeler, önergeyle kanuna
eklendi.
Buna göre, Elektrik Üretim Anonim Şirketi (EÜAŞ)tarafından yapılacak kömür
tahsis ihalesi sonucunda, kömür kullanım hakkı elde edecek şirketler tarafından
yapılacak 1000 megavat üzeri güçte, yerli kömür yakıtlı elektrik santrallerinden
2014 sonuna kadar işletmeye girenlerin ürettiği elektrik, perakende ve toptan
satış lisansı sahibi şirketler tarafından, 15 yıl süreli ikili anlaşmalarca satın
alınabilecek.
Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketi (TETAŞ), toptan ve
perakende satış şirketlerine satışı yapılacak miktar ile santralin üreteceği
yıllık elektrik miktarı arasında ikili anlaşmaya bağlanamayan üretim bakiyesi
oluşursa, bu miktar için alım anlaşması yapacak.
EÜAŞ tarafından 1000 megavat üzeri güçte yerli kömür yakıtlı elektrik
santrali yapılması amacıyla, kömür tahsis ihalelerinde, isteklilerce, yıllara
sari olarak rödavans bedeli, 15 yıllık süre için yıllara sari olan elektrik
enerjisi üretim miktarları ve yıllık birim elektrik enerjisi satış fiyatları
teklif edilecek.
Bu ihalelerde seçim, şartnamede belirlenecek esaslar dahilinde teklif
edilecek yıllık üretim miktarları ile yıllık birim elektrik enerjisi satış
fiyatlarının çarpımı sonucu oluşacak elektrik alım bedellerinin önceden
saptanmış, belirli bir iskonto üzerinden, ihalenin yapıldığı tarihe indirgenmiş
değerleri toplamı ile rödavans bedelinin değerlendirilmesi sonucunda yapılacak.
