2010-11-11 - 14:17
TBMM ADALET KOMİSYONU...
Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) Kanunu Tasarısı TBMM Adalet Komisyonunda kabul edildi.
Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK)
Kanunu Tasarısı TBMM Adalet Komisyonu'nda kabul edildi.

Komisyon toplantısında görüşmelerine dün başlanan HSYK Kanunu Tasarısı
ele alındı.

Görüşmeler sırasında, tasarının ''Hakkında Meslekten Çıkarma Kararı
Verilmiş Olanların Durumu'' başlıklı maddesiyle ilgili tartışma yaşandı.

Tasarının geçici üçüncü maddesine göre, meslekten çıkarma kararı verilmiş
olanların başvurusu halinde Genel Kurulun başvurunun kabulüne ya da reddine karar
verebileceğini belirten MHP Ordu Milletvekili Rıdvan Yalçın, bu düzenlemenin
''Ferhat Sarıkaya ile ilgili gündeme geldiğini'' söyledi. Yalçın, ''Kurul göreve
tekrar alsa ayrı dert almasa ayrı dert... Bunun doğuracağı riskleri almaya değer
mi? Kurula güven zafiyeti varken bu düzenleme siyasi polemiklere yol açacaktır''
dedi. Yalçın, HSYK'nın bu dosyaya yeniden bakmasıyla ''HSYK'nın geçmişteki
kararlarının gayri meşru sayılacağını'' öne sürdü.

CHP Zonguldak Milletvekili Ali İhsan Köktürk, düzenlemenin, ''Anayasa
değişikliği kapsamını aştığını, af niteliğinde olduğunu'' savundu.

CHP Afyonkarahisar Milletvekili Halil Ünlütepe ise bu düzenlemenin
''masumane olmadığını ve toplumdan kaçırıldığını'' iddia etti. Ünlütepe, ''Amaç
belli Ferhat Sarıkaya. HSYK yargı organı haline getiriliyor. Başvuru merci kurul
değil yargı organı olmalıdır'' dedi.

AK Parti Bartın Milletvekili Yılmaz Tunç, düzenlemenin kişiye özel
olmadığını söyledi.

AK Parti Denizli Milletvekili Mehmet Salih Erdoğan, ihraç edilenlerin
AİHM'e yaptığı başvurular sonucunda Türkiye'nin tazminat ödemeye mahkum
edildiğini kaydetti.

Adalet Bakanlığı Kanunlar Genel Müdürü Kenan Özdemir'in verdiği bilgiye
göre, 1982 yılından bu yana 96 hakim ve savcı meslekten ihraç edildi.

Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK)
üyeliği için aday olanların; kendilerini tanıtan, mesleki konularda düşüncelerini
açıklayan mektup, elektronik posta ve kısa mesaj göndermeleri, kapalı yer
toplantısı yapmalarına olanak sağlayan, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Kanunu
Tasarısı, TBMM Adalet Komisyonunda kabul edildi.

Tasarıya göre, HSYK Birinci Dairesi; Adalet Bakanlığı Müsteşarı,
Yargıtaydan seçilen 1, adli yargı hakim ve savcıları arasından seçilen 3, idari
yargı hakim ve savcıları arasından seçilen 1 ve Cumhurbaşkanınca seçilen 1 asıl
üyeden oluşacak.

İkinci Daire ise Yargıtay ve Danıştaydan seçilen 1'er, adli yargı hakim
ve savcıları arasından seçilen 2, idari yargı hakim ve savcıları arasından
seçilen 1 ve Cumhurbaşkanınca seçilen 2 asıl üyeden meydana gelecek.

Üçüncü Daire, Yargıtay ve Danıştaydan seçilen 1'er, Türkiye Adalet
Akademisi Genel Kurulunca seçilen 1, adli yargı hakim ve savcıları arasından
seçilen 2, idari yargı hakim ve savcıları arasından seçilen 1 ve Cumhurbaşkanınca
seçilen 1 üyeden kurulacak.

Üyelerin hangi dairede görev yapacağına Genel Kurul seçimle karar
verecek.

Genel Kurul, her dairenin kendi üyeleri arasından bir üyeyi o dairenin
başkanı olarak seçecek. Adalet Bakanlığı Müsteşarı daire başkanı seçilemeyecek.

Birinci Daire, atama ve nakletme, kadro dağıtma, İkinci Daire yükselme ve
birinci sınıfa ayırma işlemleri ile disiplin soruşturma ve kovuşturma, Üçüncü
Daire ise hakim ve savcı adaylarının mesleğe kabulü, hakim ve savcıların
görevlerini ilgili mevzuata uygun yapıp yapmadıklarına ilişkin denetime
bakacak.

Teftiş Kurulu, başkan, 2 başkan yardımcısı ve müfettişten oluşacak.

Kurul müfettişleri görevlerini yerine getirirken Teftiş Kurulu Başkanına,
Teftiş Kurulu Başkanı ise HSYK'ya karşı sorumlu olacak.

Teftiş Kurulu, hakim ve savcılar hakkında inceleme ve soruşturma
yapacak.

Teftiş Kurulu Başkanı ve yardımcıları, birinci sınıf hakim ve savcılar
arasından Genel Kurul tarafından atanacak.

Kurul müfettişleri denetimlerde yargı yetkisi ve yargısal takdire giren
konulara karışamayacak, tavsiye ve telkinde bulunamayacak.

HSYK üyeliği seçimleri 4 yılda bir olmak üzere, üyelerin görev süresinin
dolmasından önceki 65 gün içinde yapılacak.

Yargıtay, Danıştay ve Türkiye Adalet Akademisi genel kurullarından
seçilecek Kurul üyeliği için her üye, birinci sınıf adli ve idari yargı hakim ve
savcıları arasından seçilecek Kurul üyeliği için her hakim ve savcı; kendi
aralarından seçilecek asıl ve yedek üyelerin toplam sayısı kadar aday için oy
kullanabilecek. Daha fazla sayıda aday için oy verilmesi durumunda oy pusulası
geçersiz sayılacak. En fazla oy alan adaylar sırasıyla asıl ve yedek üye seçilmiş
olacak. Bu seçimler her dönem için bir defada ve gizli oyla, serbest, eşit, tek
dereceli, açık sayım ve döküm esaslarına göre yapılacak. Oyların eşitliği halinde
adaylar arasında kura çekilecek.

Seçimler, YSK'nın yönetim ve denetiminde yapılacak. Adli yargı hakim ve
savcılarının HSYK'ya üye seçmesi için her ilde, il seçim kurulunun yönetim ve
denetimi altında yapılacak seçimlerde, o ilde ve o ilin ilçelerinde görev yapan
hakim ve savcılar oy kullanacak.

YSK tarafından belirlenecek seçim takvimi, bu kurumun internet sitesinde
ilan edilecek.

Adaylar sadece YSK tarafından belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde öz
geçmişlerini bu iş için tahsis edilmiş bir internet sitesinde yayımlayabilecek.

Adaylar, kendilerini tanıtan ve mesleki konularda düşüncelerini açıklayan
mektup, elektronik posta ve kısa mesaj gönderebilecek, kapalı yer toplantısı
yapabilecek.

HSYK üyeliklerinin, ölüm, emeklilik, istifa gibi nedenlerle boşalması
halinde, Cumhurbaşkanı tarafından seçilen üyelikler için, boşalmayı takip eden 60
gün içinde kalan süreyi tamamlamak üzere yeni üyelerin seçimi yapılacak. Diğer
üyeliklerin boşalması halinde, asıl üyenin yedeği tarafından kalan süre
tamamlanacak.

Genel Kurulun toplantı yeter sayısını oluşturamayacak şekilde üyeliklerde
boşalma olması halinde, boşalan asıl ve yedek üyelikler için 60 gün içinde
yeniden seçim yapılacak. Bu seçim sonucunda asıl ve yedek üyeliğe seçilenler,
yerine seçildikleri üyelerin kalan sürelerini tamamlayacak.

Başkan dışındaki Kurul üyeleri ile yedek üyelerin, Hakimler ve Savcılar
Kanunu'na göre hakimlik ve savcılık mesleğinden çıkarılmayı gerektiren bir suçtan
dolayı kesin hüküm giymesi, çekilmesi, 65 yaşını doldurması hallerinde
kendiliğinden; Kurul üyesi olabilme şartlarından herhangi birini taşımadığının
sonradan anlaşılması veya Kurul üyeliği sırasında bu şartlardan herhangi birini
kaybetmesi halinde Genel Kurulun üye tam sayısının üçte iki çoğunluğunun bu
durumu tespit eden kararıyla HSYK üyeliği sona erecek.

Ayrıca, Kurulun seçimle gelen üyelerinin, görevlerini yerine
getiremeyeceklerinin sağlık kurulu raporuyla kesin olarak anlaşılması veya
görevlerine izinsiz, mazeretsiz ve kesintisiz olarak 15 gün ya da 1 yılda toplam
30 gün süre ile devam etmemeleri halinde, Genel Kurul üye tam sayısının üçte iki
çoğunluğunun kararıyla Kurul üyeliği sona erecek.

HSYK üyeliğine yüksek mahkeme üyeliğinden seçilenlerden Kurul üyeliği
sona erenler, herhangi bir işleme gerek olmaksızın ve boş kadro şartı
aranmaksızın, geldikleri yüksek mahkeme üyeliği görevine geri dönecek ve boşalan
ilk üye kadrosu kendilerine tahsis olunacak.

Adli ve idari yargı hakim ve savcılığından seçilenlerden sürenin
tamamlanmasından önce Kurul üyeliği sona erenler, Genel Kurul; sürenin
tamamlanması nedeniyle Kurul üyeliği sona erenler kendilerinden sonra oluşacak
Genel Kurul tarafından müktesepleri dikkate alınarak, tercih ettikleri 3 ayrı
ilden birinde uygun görülecek bir göreve atanacak.

Diğer kamu görevlerinden seçilenlerden Kurul üyeliği sona erenler
başvuruları üzerine, yetkili kurumları tarafından önceki görevlerine veya
kazanılmış hak aylık derecelerindeki başka bir göreve atanacak. Atama işlemleri,
Kurul üyeliğinin sona erdiği tarihten itibaren 30 gün içinde yapılacak. Atama
işlemi yapılıncaya kadar ilgililer izinli sayılacak ve Kurul üyeliği özlük
haklarından yararlanmaya devam edecek.

Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK)
Kanunu Tasarısı'na göre, HSYK'nın meslekten çıkarma kararlarına karşı yargıya
başvurulabilecek.

HSYK'nın meslekten çıkardığı hakim ve savcılara mesleğe dönüş yolu
açılıyor.

TBMM Adalet Komisyonunda kabul edilen tasarıya göre, Genel Kurul her
yılın ocak ayının 10. iş günü kendiliğinden toplanacak, yıllık olağan toplantı
günlerini tespit edecek. Başkan gereken hallerde Genel Kurulu olağanüstü
toplantıya çağırabilecek. Üye tam sayısının salt çoğunluğunun talebi üzerine
Genel Kurul olağanüstü toplanabilecek.

Genel Kurul en az 15 üyeyle toplanacak, üye tam sayısının salt
çoğunluğuyla karar alacak.

Daireler de Genel Kurulun usulüne göre toplanacak. 7 üyeden oluşan
daireler, en az 5 üyeyle toplanacak ve üye tam sayısının salt çoğunluğuyla karar
verecek.

Hakim ve savcılara, savunmaları alınmadıkça haklarındaki şikayet ve ihbar
üzerine verilen kararlar tebliğ edilmeyecek. Genel Kurulun ilk defa aldığı
kararlara karşı, Başkan veya ilgililer tebliğ tarihinden itibaren 10 gün içinde
yeniden inceleme talebinde bulunabilecek. Yeniden inceleme talebi üzerine verilen
kararlar kesin nitelik taşıyacak. Daire kararına karşı HSYK Başkanı ya da
ilgililerce 10 gün içinde yeniden inceleme talebinde bulunulabilecek. Bunun
üzerine verilen karara karşı yine 10 gün içinde Genel Kurula itiraz edilebilecek.
Genel Kurul kararı kesin olacak. Disipline ilişkin kararlara karşı şikayetçilerin
de yeniden inceleme ve itiraz hakları olacak.

Genel Kurulun veya dairelerin meslekten çıkarma kararlarına karşı yargı
mercilerine başvurulabilecek; diğer kararlar yargı denetimi dışında olacak.
Meslekten çıkarma kararlarına karşı açılan iptal davaları, ilk derece mahkemesi
olarak Danıştayda görülecek. Danıştay, bu davaları acele olarak ele alacak.

Kurulun seçimle gelen üyeleri, görev süresince, Yargıtay Daire Başkanı
için ilgili mevzuatında öngörülen tüm mali ve sosyal haklardan yararlanacak.

Kurul yedek üyeliğine seçilenler, asıl görevlerini yapmaya devam
edecek.

Kurulun seçimle gelen üyelerinin disiplin suçu oluşturan eylemleri
nedeniyle haklarında yürütülecek disiplin soruşturması ve kovuşturması, Genel
Kurul tarafından yapılacak. Kurulun seçimle gelen üyeleri hakkında yapılan ihbar
ve şikayetlerle ilgili olarak, Başkan tarafından bir daire başkanına ön inceleme
yaptırılabilecek. Daire başkanı, incelemesini yaptıktan sonra durumu bir raporla
Başkana bildirecek. Başkan, ihbar veya şikayeti doğrudan ya da inceleme
yaptırdıktan sonra Genel Kurula sunacak. Yapılan görüşme sonucunda; soruşturma
açılmasına yer olmadığına ya da soruşturma açılmasına karar verilecek. Soruşturma
açılmasına karar verilmesi halinde üyeler arasından, gizli oyla, 3 kişilik bir
soruşturma kurulu seçilecek. Soruşturma kurulu, yaptığı soruşturmayı, elde ettiği
bilgi ve delilleri gösteren ve bunlara göre disiplin cezası verilmesine yer olup
olmadığı hakkındaki kanaatini belirten bir rapor hazırlayacak ve Genel Kurula
sunacak. Soruşturma sonucu ilgiliye yazılı olarak bildirilecek. İlgili, Genel
Kurula bizzat veya vekili aracılığıyla sözlü ya da yazılı savunmasını vermeye
davet edilecek.

Ceza yönünden soruşturma veya kovuşturma başlatılmış olması, ayrıca
disiplin soruşturması yapılmasına ve disiplin cezası verilmesine engel olmayacak.
Disiplin soruşturmasını gerektiren eylemlerin işlenmesinden itibaren 3 yıl
geçmişse disiplin soruşturması açılamayacak. Disiplin cezasını gerektiren eylemin
işlendiği tarihten itibaren 5 yıl geçmişse disiplin cezası verilemeyecek.
Disiplin cezasını gerektiren eylemin, aynı zamanda bir suç teşkil etmesi ve suça
daha uzun bir zaman aşımı süresi öngörülmüş olması halinde bu süreler
uygulanacak.

Kurulun seçimle gelen üyelerinin, Kurul üyesi olmadan önceki
eylemlerinden dolayı disiplin kovuşturma ve soruşturmaları Kurul tarafından
bulunduğu aşamadan itibaren karara bağlanacak.

Kurulun seçimle gelen üyeleri hizmetin aksamasına yol açan veya Kurul
üyeliğinin vakar ve şerefi ile bağdaşmayan hal ve hareketlerinin sabit görülmesi
halinde, eylemin niteliğine ve ağırlığına göre uyarılacak veya Kurul üyeliğinden
çekilmeye davet edilecek. Disiplin cezasına ilişkin Genel Kurul kararlarına karşı
yeniden inceleme başvurusu yapılabilecek. Genel Kurulun yeniden inceleme
sonucunda verdiği kararlar kesin olacak. Kurul üyeliğinden çekilmeye davete
ilişkin kesinleşen kararın tebliğinden itibaren bir ay içinde görevden çekilmeyen
ilgilinin kurul üyeliği sona erecek.

Kurulun seçimle gelen üyelerinin görevlerinden dolayı veya görevleri
sırasında işledikleri suçlarla kişisel suçları hakkındaki soruşturma ve
kovuşturma izni işlemleri Genel Kurul tarafından, kovuşturma açılması kararı ve
kovuşturma mercilerinin belirlenmesi ise gösterilen yetkili merciler tarafından
tasarıda öngörülen hükümler uyarınca yapılacak.

Seçilmiş HSYK üyesi; hakkında kovuşturma yapılmasına ilişkin iznin
kesinleşmesi halinde görevle ilgili suçlarda Yüce Divan sıfatıyla Anayasa
Mahkemesinde, kişisel suçlarda Yargıtay Ceza Genel Kurulunda yargılanacak.

Ağır ceza mahkemesinin görevine giren suçüstü hallerinde soruşturma,
genel hükümlere göre yürütülecek.

Kurulun seçimle gelen üyelerinin kurul üyesi olmadan önceki suç teşkil
eden eylemlerinden dolayı soruşturma yapılması ve kovuşturma izni verilmesi
işlemleri, bulunduğu aşamadan itibaren Genel Kurul tarafından yürütülecek.

HSYK, kendi özel bütçesine sahip olacak. Bütçe tahsis edilene kadar
Kurulun giderleri Bakanlık bütçesinden karşılanacak.

Kurulun kendi sekretaryası olacak. Hizmet birimleri faaliyete geçinceye
kadar sekretarya hizmetlerini Bakanlık yerine getirecek.

HSYK tarafından daha önce haklarında meslekten çıkarma cezası verilen
hakim ve savcıların, bu cezanın kaldırılması için idari dava açmadan önce
tasarının yasalaştığı tarihten itibaren 60 gün içinde Kurula başvurması
gerekecek. Genel Kurul bu başvuruları kabul ya da reddedebilecek. Başvurunun
kabulü halinde önceki karar kaldırılacak. Hakimlik ve savcılık mesleğine kabulde
aranan niteliklerin kaybedilmemiş olması şartıyla ilgilinin bu mesleklere tekrar
atanmasına karar verilecek.

Başvurunun reddedilmesi durumunda Danıştaya dava açılabilecek. Danıştay
bu davaları acele olarak görecek. Mesleğe dönüş kararlarına karşı ise dava
açılamayacak.

Kurula 591 kadro tahsis edilecek.
(14:17)