Komisyon, AK Parti Samsun Milletvekili Mehmet Muş başkanlığında toplandı.
Muş, DEM Parti Grup Başkanvekili seçilmesi nedeniyle komisyon üyeliği sona eren Muş Milletvekili Sezai Temelli yerine Antalya Milletvekili Hakkı Saruhan Oluç'un komisyon üyeliğine seçildiğini bildirdi.
AK Parti Adıyaman Milletvekili Resul Kurt, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, çalışma hayatıyla ilgili düzenlemeler içeren İşsizlik Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'ne ilişkin sunum yaptı.
Düzenlemenin maddelerine ilişkin bilgiler veren Kurt, teklifle, ilave istihdamın sağlanması ve özel politika gerektiren kadın, genç ve mesleki yeterlilik belgesi sahibi olan işsizlerin istihdamının desteklenmesi amacıyla 2011 yılından bu yana uygulanan ve yüzde 55'i kadın olmak üzere yıllık ortalama 650 bin kişinin yararlandığı teşvik uygulamasına, 31 Aralık 2025 tarihine kadar devam edilmesi ve uygulamanın 31 Aralık 2026 tarihine kadar uzatılabilmesi için Cumhurbaşkanına yetki verilmesinin amaçlandığını söyledi.
Özel sektör işverenlerine, sosyal güvenlik sigorta primi işveren payının tamamı oranında destek sağlandığını belirten Kurt, asgari ücret desteğinin 2016 yılından bu yana verildiğini, desteğin yıllık maliyetinin yaklaşık 56,5 milyar lira olarak gerçekleşeceğinin tahmin edildiğini bildirdi.
AK Parti'li Kurt, uygulamanın finansmanının İşsizlik Sigortası Fonu'ndan sağlanacağını ifade ederek, "Asgari ücret desteği uygulamasında amaç, tüm iş yerlerinin tüm çalışanları için destekten faydalanmasından ziyade daha çok asgari ücret düzeyine yakın kazanç bildiriminde bulunan küçük ve orta ölçekli işletmelerin desteklenerek asgari ücret artışından kaynaklı işten çıkarmaların ve kayıt dışı istihdama yönelmelerini önlemektir." diye konuştu.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının iş sağlığı ve güvenliği alanında denetim yapmaya yetkili olduğunun hüküm altına alındığını, ancak denetimin kimler tarafından yerine getirileceğinin açık olmadığını söyleyen Kurt, düzenlemeyle, denetim yapacak unvanlara Kanunda açıkça yer verilerek uygulamada ortaya çıkan tereddütlerin giderileceğini kaydetti.
Teklifte, iş sağlığı ve güvenliğine yönelik idari para cezalarına ilişkin uyum düzenlemesinin de yer aldığını aktaran Kurt, "Kanun teklifimizle çalışma hayatında sıkıntı yaşanan konuların yeniden düzenlenmesi, günümüz şartlarına uygun hale getirilmesi, iş sağlığı ve güvenliğinde modern önlemler alınması amaçlanmaktadır." ifadesini kullandı.
CHP Grubu adına söz alan Malatya Milletvekili Veli Ağbaba, emeklilerin içler acısı durumda olduğunu, en temel gıda ürünlerine dahi erişemediğini savundu.
Türkiye'deki emekli maaşlarının, Avrupa ülkelerinden daha düşük olduğunu belirten Ağbaba, "Ortalama emekli maaşı Almanya'da bin 400 avro, Belçika'da bin 200 avro, Türkiye'de ise 300 avro civarında. Bizi kıskanan Almanya, 5 katımız maaş ödüyor." ifadesini kullandı.
CHP'li Ağbaba, emekli maaşlarında aylık bağlama oranlarının tekrar yükseltilmesini talep ederek, "Eskiden olduğu gibi ekonomik büyüme, emekli maaş hesabına katılmalı. Kök aylığı en düşük emekli aylığının altında kalanlara yapılacak zam, en düşük emekli aylığının üzerine uygulanmalı. Emekli bayram ikramiyeleri asgari ücret seviyesine çıkarılmalı. En düşük emekli maaşı, Türkiye'nin, pazarın, hayatın gerçeğiyle uyumlu değil. Mutlaka asgari ücret seviyesine çekilmeli." diye konuştu.
DEM Parti Grubu adına konuşan Antalya Milletvekili Hakkı Saruhan Oluç, İşsizlik Sigortası Fonu'nun sermayeyi desteklemek üzere kullanıldığını, uygulamanın çalışanlar açısından hiçbir karşılığının olmadığını söyledi.
Emekli maaşlarının büyük çoğunluğunda yüzde 33-36 arasında artış yaşanacağını aktaran OIuç, en düşük emekli maaşının asgari ücret düzeyine çekilmesini de önerdi.
- "Emekli maaşlarında denge sağlanacak"
Saadet Partisi Grubu adına konuşan İstanbul Milletvekili Selim Temurci, İşsizlik Sigorta Fonu'ndan çalışanlardan çok işverene kaynak aktarıldığını söyleyerek, fonun isminin "istihdam sigorta fonu" olarak değiştirilmesi önerisinde bulundu.
Fondan emeklilere ödeme yapılmasını isteyen Temurci, "Emeklilerimize İşsizlik Sigortası Fonu'ndan bir defaya mahsus olmak üzere belli bir tutarı verelim. Böylece emeklimiz nefes almış olsun. Bu fon orada durdukça belli yapılar oradan para alacak. İşverenin, fona yatırdığı yüzde 2'den fazla para çekmiş olması doğru değil, bir sınırlamaya ihtiyaç var." görüşünü paylaştı.
MHP Grubu adına söz alan Konya Milletvekili Mustafa Kalaycı, teklifle, ilave istihdama teşvik uygulamasının süresinin uzatılmasının doğru olduğunu ifade ederek, bunun istihdam artışına katkı sunduğunu dile getirdi.
Asgari ücretteki artış nedeniyle yükselen işveren maliyetinin bir kısmının fondan karşılanacağını hatırlatan Kalaycı, "Asgari ücret desteğini doğru ve önemli bir düzenleme olarak görüyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
En düşük emekli aylığının 10 bin liraya çıkarılmasına ve işçi emekli maaşlarına ilave yüzde 5'lik artış yapılmasına yönelik düzenlemelerin teklife eklenmesinin öngörüldüğünü belirten Kalaycı, partisinin, emekli aylıklarının iyileştirilmesi gerektiğini sürekli dile getirdiğini anımsattı. Kalaycı, bu taleplerinin dikkate alındığını vurgulayarak, "Emekli maaşlarında denge sağlanacak. Yapılan hesaplamalara göre, temmuz zammıyla birlikte emeklilere yüzde 70'in üzerinde zam verilmesi söz konusu olacak." dedi.
- "Gerçekleştirmek boynumuzun borcu"
AK Parti Grubu adına konuşan Ankara Milletvekili Orhan Yegin, teklifle, istihdamın korunmasının ve artırılmasının, dezavantajlı kesimlerin istihdamının teşvik edilmesinin sürdürülmesinin amaçlandığını söyledi.
Muhalefet milletvekillerinin İşsizlik Sigortası Fonu'na yönelik eleştirilerine işaret eden Yegin, fona, işçi, işveren ve devletin katkı sağladığına dikkati çekti. Yegin, "İşsizlik Sigortası Fonu, 1 puan çalışandan, 1 puan devletten, 2 puan da işverenden alınarak oluşan bir fondur; istihdam piyasalarında yaşanacak sorunların bütün muhataplarına dönük çözüm üretmek üzere kullanılabilir. Fon, işsizliği önlemeye ve istihdamı artırmaya yöneliktir. 'Fon işverene peşkeş çekiliyor' ifadesi doğru değil ve çok acımasız." diye konuştu.
AK Parti'li Yegin, partisinin, vaatlerini yerine getirdiğine işaret ederek, "(Yapacağız) dediğimiz ne varsa bunları gerçekleştirmek boynumuzun borcudur." ifadesini kullandı.
Hiç kimseyi ayrıştırmadan hizmet ettiklerini dile getiren Yegin, herkesin ve tüm şehirlerin refah düzeyini artırmayı hedeflediklerini de aktardı.
Teklifin ilk imza sahiplerinden Resul Kurt, milletvekillerinin eleştiri ve sorularını yanıtladı.
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü tarafından yetkilendirilip denetlenen kurumlara ilişkin verileri paylaşan Kurt, "2023 yılında Genel Müdürlükçe 317 OSGB, 39 eğitim kurumu, 77 iş hijyeni laboratuvarı denetlenmiş." bilgisini verdi.
Kurt, İşsizlik Sigortası Fonu'nun harcamalarının, Sayıştay ile bağımsız denetim kuruluşlarınca denetlendiğine işaret ederek, "Fon'un amacı, prim ödeyenlere işsiz kaldıkları dönemde sadece işsizlik ödeneği vermek değil aynı zamanda istihdam artırıcı koruyucu tedbirler almak; işgücü niteliğini artırmak, işgücü piyasalarını araştırmak, geliştirmek, özellikle ihtiyaç duyulan mesleklere yönelik bir takım eğitim programları da dahil olmak üzere çalışmalar yapmak." ifadelerini kullandı.
Fon hesaplarına da değinen Kurt, "Fon şeffaf bir şekilde sürekli bilgilerini paylaşmaktadır. Toplam Fon varlığı hiçbir dönemde eksiye düşmemiştir. Pandemiden dolayı 2020 ve 2021 yıllarında işyerlerinin belki yüzde 90-95'i kapalıydı. Bu dönemde hem kısa çalışma ödeneği verildi hem buna hak kazanamayanlara nakdi ücret desteği sağlandı. Bundan dolayı sadece 2020 ve 2021 yılının gelirleri, o yılın giderlerini karşılayamadı." dedi.
Resul Kurt, emekli aylıklarına yönelik eleştirilere karşılık şunları söyledi:
"Bugün en düşük emekli aylığı 10 bin, en yüksek aylık 59 bin 640 liraya karşılık gelmektedir. Elbette ülkemize hizmet eden emeklilerimiz için ne yapsak azdır. İnşallah bütçe imkanları çerçevesinde önümüzdeki süreçlerde daha iyi artışlar söz konusu olabilecektir. Ama her şeyi 10 bin lira alan aylık alan emekli üzerine kurmak çok yanlış. Eğer çalışanların ödediği prim yüksekse, prime göre aylık alıyor. Türkiye'de çalışma hayatında emekli aylıklarında yaşanan sorunlar, üç beş günün değil 60-70 yıldır devam eden politikaların sonuçlarıdır."
Komisyonda, teklifin maddeleri üzerinde görüşmelere geçildi.
