SOSYAL GÜVENLİK REFORMU...

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda, 76 maddelik
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası kanununda değişiklik öngören
tasarının, bugün 21 maddesi daha kabul edildi.
Komisyonda bugün kabul edilen maddeler arasında, kamuoyunda tartışma
yaratan ve gazetecilerin de aralarında bulunduğu bazı iş kollarında
fiili hizmet zammını kaldıran düzenleme de bulunuyor. Bugün kabul edilen
21 maddeye göre, ölüm aylığından yararlanabilmek için en az 1800 gün
malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödeme şartı aranacak. Genel
sağlık sigortası primi dahil prim ve prime ilişkin borcu bulunan
BAĞ-KUR'lu hak sahibine ölüm aylığı bağlanmayacak.
Hak sahiplerine verilecek cenaze yardımı tutarı, brüt asgari ücret kadar
olacak. Sigortalıların kız çocukları ile eşlerine, talepte bulunmaları
halinde, almakta oldukları aylık veya gelirin bir yıllık tutarı kadar
bir defaya mahsus evlenme ödeneği verilecek.

-FİİLİ HİZMET ZAMMI-

Komisyonda kabul edilen maddeye göre, gazeteci ve milletvekillerinin de
aralarında bulunduğu bazı iş kollarında, kamuoyunda ''Yıpranma payı''
olarak bilinen fiili hizmet zammı kaldırılacak.
Gazeteciler, milletvekilleri, PTT dağıtıcıları, İnfaz Koruma Memurları,
Tarım Bakanlığı Zirai Mücadele ve Karantina Teşkilatı ile Veteriner
Teşkilatında görev yapanlar, Devlet Tiyatrosu Sanatçıları, Hava
Yollarındaki Uçucu Personel, Lokomotif Makinistleri, Gemi Adamları,
Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası üyeleri de fiili hizmet zammından
yararlanamayacak. Bu kişiler için kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar
kazandıkları süreler emeklilik yaşından düşecek.
Tasarıya göre, TSK, emniyet ve MİT mensupları ile dalgıçlar, radyoaktif
maddelerle yapılan işlerde çalışanlar, asit üretimi yapılan yerlerde,
demir ve çelik fabrikalarında ve kurşun izabe fırınlarında çalışanlara
bir yılda 90 gün fiili hizmet zammı verilecek. Kurşun ve arsenik işleri,
cam fabrikaları, çimento fabrikaları, kok fabrikaları ve termik
santralleri, alüminyum fabrikaları, döküm fabrikaları ile itfaiye ve
yangın söndürme işlerinde çalışanlara ise 60 günlük fiili hizmet zammı
verilecek.
Fiili hizmet zammından yararlanmak için belirtilen iş kollarında en az
10 yıl (3600 gün) çalışma koşulu aranacak. Yer altında çalışanlarda ise
bu süre 5 yıl (1800 gün) olacak.
Yer altında çalışanlar hariç, fiili hizmet zammı almaya hak kazananların
süreleri, 3 yılı geçmemek üzere emeklilik yaş hadlerinden indirilecek.
Daha önce bu düzenleme, 5 yıl olarak uygulanıyordu.
Kamu görevlilerinde, keyif verici içki ve her çeşit madde kullananlar,
intihara teşebbüs edenler, vazife malullüğü hükümlerinden
yararlanamayacak.
Kabul edilen bir önergeyle subay, astsubay, uzman jandarma ve uzman
erbaşlara, seferberlik ve savaş zamanında her 1 yıla 1 yıl itibari
hizmet süresi zammı verilecek. Bu nedenle eklenecek itibari hizmet
sürelerinin toplamı, 5 yılı geçemeyecek.
Birleşmiş Milletler Barış Gücünde görev alan polisler de askerler gibi
harp malullüğü zammından yararlanacak.

-İSTEĞE BAĞLI SİGORTA-

Türkiye'de yasal olarak ikamet edenler ile sosyal güvenlik sözleşmesi
imzalanmamış ülkelere götürülen Türk işçileri, ay içerisinde 30 günden
az çalışma, 18 yaşını doldurmuş olma ve kendi sigortalılığı nedeniyle
aylık bağlanmamış olma koşuluyla isteğe bağlı sigortalı olabilecek.
İsteğe bağlı sigorta primi, prime esas kazancın alt sınırı ile üst
sınırı arasında, sigortalı tarafından belirlenen prime esas aylık
kazancın yüzde 32'i olacak. Bu oran, yüzde 20 ile malullük, yaşlılık ve
ölüm sigortası primi, yüzde 12 ile de genel sağlık sigortası priminden
oluşacak.
Sigortalılara bağlanacak aylığın alt sınırı, ortalama aylık kazancının
yüzde 35'den az olamayacak.

-GENEL SAĞLIK SİGORTASI-

SSK, BAĞ-KUR, devlet memurları, isteğe bağlı sigortalılar, harcamaları,
taşınır ve taşınmaz malları ile bunlardan doğan hakları da dikkate
alınarak, kurumca belirlenecek test yöntemleri ve veriler kullanılarak
tespit edilecek aile içindeki gelirin kişi başına düşen aylık tutarı
asgari ücretin 3'te birinden az olan kişiler, vatansız ve sığınmacılar,
65 yaşını doldurmuş muhtaçlar, şeref aylığı alanlar, SHÇEK kanununa göre
korunma ve rehabilitasyon hizmetlerinden ücretsiz yararlananlar genel
sigortalı sayılacak.
Türkiye'de 1 yıldan az süre ikameti bulunan yabancılar, genel sağlık
sigortası kapsamı dışında tutulacak. 1 yılı dolduran yabancılar ise
genel sağlık sigortası kapsamına alınacak.
Bugüne kadar 37 maddesi kabul edilen tasarının görüşmelerine, yarın 40.
maddeden devam edilecek.