KONUT FİNANSMANI SİSTEMİ (TUTSAT) KABUL EDİLEREK YASALAŞTI..

Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdüllatif
Şener, Tutsat (Mortgage) sistemiyle ''borçluluk artımı'' olacağı yönündeki
değerlendirmelere katılmadığını belirterek, ''Çünkü borçsuz ve umutsuz
yaşamaktansa, borçlu ve umutlu olmak, daha fazla tercih edilecek bir durum''
dedi.
Şener, TBMM Genel Kurulunda, kamuoyunda ''Mortgage'' olarak bilinen Konut
Finansman Sistemine (Tutsat) ilişkin tasarının kanunlaşmasının ardından teşekkür
konuşması yaptı.
Genel Kurulda, Türk mali sisteminin en büyük reformlarından birinin
gerçekleştirildiğini, yeni bir konut finansman sisteminin uygulamaya girdiğini
kaydeden Şener, bu kanunda her şeyden önce konut finansmanı kavramı getirildiğini
anlattı.
Bakan Şener, kanunla; bitmiş, tamamlanmış, kullanma izni olan konutların
satın alımında kredilendirmeye imkan sağlanacağını söyledi.
Kanunla, tamamlanmış konutların finansal kiralanmasına imkan sağlanacağını,
proje ve inşaat halindeki konutların bu sistemden yararlanacağını ifade eden
Abdüllatif Şener, şöyle devam etti:
''Konut sahibi olan kişilerin konutlarını yenilemek ve güçlendirmek ihtiyacı
duymaları halinde, sahip oldukları konutu teminat göstermek suretiyle krediye
ulaşacaklar. Ülkemizde depreme dayanıklı konut sorunu vardır. Mevcut konutların
depreme dayanıklı hale getirme sorunu vardır. Buna önemli ölçüde finansman
sağlayacak bir mekanizma devreye konuldu. Yeniden finansman kredileri söz
konusudur. Bir konutu alırken kredi alan, daha sonraki yıllarda faiz oranlarının
düşmesiyle önceki aldığı yüksek faizli krediyi ödemek istemeyenler, yeniden kredi
alabilecek, eski kredilerini kapatabilecek.''

-''KAMUNUN ALTYAPI YATIRIMLARI''-

Kanunun yürürlüğe girmesinden önce açılmış olan konut kredilerini
ilgililerin, Tutsat (Mortgage) kredisine göre yenileyebileceğini dile getiren
Şener, ''Konut finansman sistemi tanımında bulunmamakla birlikte kanunun Resmi
Gazetede yayınlanmasından sonra menkul kıymetlendirme yapılabilecek başka
krediler de var. Örneğin ticari amaçlı gayrimenkullere verilen krediler, o işyeri
teminat gösterilmek suretiyle menkul kıymetleştirmeye konu olacaktır'' dedi.
Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Şener, kamunun altyapı yatırımlarına
verilen kredilerin de aynı şekilde menkul kıymete dönüştürülmek suretiyle borsada
işlem görebileceğini ifade ederek, böylece kamu yatırımlarına yeni bir finansman
imkanının, bu kanunla birlikte ortaya çıkacağını bildirdi.

-''TOKİ, İMKAN SAHİBİ OLMAYANLARA YAPIYOR''-

Kanun ile birlikte konut edinmenin kolaylaşacağını belirten Şener, ''Ev
sahibi olmayan, konutu bulunmayan veya bulunduğu halde yeni konut sahibi olmak
isteyen insanlar, bu sistemle konut sahibi olabilecek'' dedi.
Tasarının görüşülmesi sırasında söz alan muhalefet milletvekillerinin, ''Dar
gelirliler konut sahibi olabilecek mi?'' diye sorular sorduğunu hatırlatan Bakan
Şener, şunları söyledi:
''TOKİ'nin yaptığı konutlarla, hiç imkan sahibi olmayan vatandaşlarımız da
ev sahibi haline dönüştürülüyor. Hükümet buna da öncelik ve önem vermektedir.
Halen bu projeler de yürümektedir. Ancak Mortgage sistemi ile birlikte hiç parası
olmayanlar veya çok az parası olanlar (bunun miktarını koymayalım elbette) konut
sahibi olamayacak. Ama şunu da bilmemiz lazım ki belli bir gelir düzeyine sahip
olanlar, konut alabilecek. Birikimi olmayanlar ve bu nedenle sürekli kira ödemeye
mahkum olan birtakım vatandaşlarımız, bu sistemden yararlanmak suretiyle hiç umut
edemez durumda oldukları halde konut sahibi olacaklardır. Bu sistemle birlikte
borçluluk artımı olacağı değerlendirmeleri yapıldı. Buna da katılmak mümkün
değil. Çünkü borçsuz ve umutsuz yaşamaktansa, borçsuz veya heyecansız
yaşamaktansa, borçlu ve umutlu olmak, daha fazla tercih edilecek bir durum.''

-''TÜKETİCİ DAVRANIŞLARI RASYONELLEŞECEK''-

Abdüllatif Şener, bu sistemin devreye girmesiyle birlikte tüketici
davranışlarının rasyonelleşeceğini, insanların önünde ev sahibi olabilme hedefi
olacağını bildirdi.
Bu hedef doğrultusunda, insanların bütçesini planlamayı öğreneceğini,
gelirini düzenleyeceğini anlatan Şener, ''Buna ulaşmak için gerekli mekanizmaları
canlandırma ihtiyacı içerisinde olacaktır. Hatta bu bir heyecan verecek, umut
verecek, buna bağlı olarak sürekli ev sahibi olabilmesi için gelir kaynaklarını
araştıracak, zorlayacak. İnsanımıza yaşama heyecanı vermesi açısından son derece
önemli temel noktalardan biri'' diye konuştu.
Bakan Şener, kanunun uygulanmasıyla birlikte, inşaat sektörünün
canlanacağını, ekonominin büyüyeceğini ve istihdama katkı sağlanacağına dikkati
çekti.
İnşaat sektörünün 200'ün üzerinde girdi kullandığına işaret eden Şener, bu
sektörün kullandığı malzemelerin tamamına yakınının Türkiye'de üretildiğini
hatırlattı.
İnşaat sektöründe bu malzemelere talep artacağı için diğer sektörlerde de
hareketlilik olacağını ifade eden Şener, gayrimenkul sektöründen başlamak üzere
ekonominin kayıt altına alınacağını söyledi.

-''DEPREME DAYANIKLI KONUTLAR''-

Bakan Şener, ruhsatlı, depreme dayanıklı konut üretiminin artmasının, planlı
kentleşmenin desteklenmesinin, bu kanunla birlikte ortaya çıkacağını belirterek,
bu sistemden yararlanmak için inşaatların imar planlarına uygun olması
gerektiğini vurguladı. Şener, ''Çürük binalar, Mortgage kredisiyle
desteklenmeyecek'' dedi.
Şener'in konuşmasının ardından Başkanvekili Nevzat Pakdil, birleşimi yarın
saat 14.00'te toplanmak üzere kapattı.

KANUNA GÖRE, GAYRİMENKUL DEĞERLEME UZMANLIĞI
LİSANSINA SAHİP OLANLAR, TÜRKİYE DEĞERLEME UZMANLARI
BİRLİĞİNE 3 AY İÇİNDE BAŞVURUDA BULUNACAK

BU KANUNDAN ÖNCE KREDİ ALAN TÜKETİCİLER, KANUNUN
YAYIMLANMASINDAN SONRA 3 AY İÇİNDE BAŞVURARAK,
SÖZLEŞMELERİNİN, BU KANUN KAPSAMI DIŞINDA
TUTULMASINI İSTEYEBİLECEK

SÜRESİ İÇİNDE TALEPTE BULUNMAYAN TÜKETİCİLERİN
ÖNCEKİ SÖZLEŞMELERİ KANUN KAPSAMINDA KABUL EDİLECEK

KONUT FİNANSMANI KURULUŞU, TÜKETİCİYE KARŞI, KONUTUN
TESLİMİNDEN İTİBAREN 1 YIL SÜREYLE SORUMLU OLACAK


Konut Finansmanı Sistemine İlişkin Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılması
Hakkındaki Kanuna göre, konut finansmanından kaynaklanan rehinle temin edilmiş
alacaklar ile TOKİ'nin rehinle temin edilmiş alacaklarının takibinde, rehnin
paraya çevrilmesi yoluyla takip yapılabilecek veya haciz yoluna başvurulabilecek.

-TEMİNAT DEĞERİ HESAPLAMASI...-

Yapı kullanma izni alınmış konutlar üzerine ipotek tesis edilmek suretiyle
teminat altına alınmış alacakların, ilgili konutun değerinin yüzde 75'ini, yapı
kullanma izni alınmış diğer gayrimenkuller üzerine ipotek tesis edilmek suretiyle
teminat altına alınmış alacakların ise ilgili gayrimenkulün değerinin yüzde
50'sini aşan kısmı teminat değerinin hesaplanmasında dikkate alınmayacak.
İpotek teminatlı menkul kıymetler ile varlık teminatlı menkul kıymetler itfa
edilinceye kadar, teminat havuzlarında yer alan varlıklar, teminat amacı dışında
tasarruf edilemeyecek, rehnedilemeyecek, teminat gösterilemeyecek,
haczedilemeyecek.
İpotek ve varlık teminatlı menkul kıymetler teminat havuzunun, konut
finansmanı fonunun, varlık finansmanı fonunun ve yatırım fonunun 3'er aylık
dönemlerin son iş gününde, net varlık değerlerinin yüz binde 5'ini aşmamak üzere
hesaplanacak kayda alma ücreti, 10 iş günü içerisinde özel hesaba yatırılacak.

-KONUT FİNANSMANI-

Konut finansmanı fonunu, ihraç edilen ipoteğe dayalı menkul kıymetler
karşılığında toplanan paralarla, ipoteğe dayalı menkul kıymet sahipleri hesabına
inançlı mülkiyet esaslarına göre oluşturulan malvarlığı oluşturuyor.
Fonun tüzel kişiliği olmayacak ancak mal varlığı kurucunun mal varlığından
ayrı olacak.
Fon mal varlığı, ihraç edilen ipoteğe dayalı menkul kıymetler itfa
edilinceye kadar, başka bir amaçla tasarruf edilemeyecek, rehnedilemeyecek,
teminat gösterilemeyecek, haczedilemeyecek.
Fonun geri ödeme güçlüğüne düşmesi halinde, fonun yönetim ve temsilinin
yatırımcıları koruma fonu veya atanacak diğer bir fon kurulu tarafından
yürütülmesine veya fonun başka bir kurucuya devredilmesine karar verilebilecek.
İpotek finansmanı kuruluşlarının, konut finansmanından kaynaklanan
alacakların devralınması, devredilmesi, devralınan alacaklardan oluşan
varlıkların yönetimi ve alacakların teminat olarak alınması suretiyle kaynak
temini amacıyla kurulan bir anonim ortaklığı olarak belirtildiği tasarıya göre,
konut finansmanından kaynaklanan alacakların ve diğer varlıkların teminat
gösterilmesi suretiyle ipotek finansmanı kuruluşlarından kaynak temin edilmesi
halinde, teminat gösterilen varlıklar, başka bir amaçla tasarruf edilemeyecek,
rehnedilemeyecek, teminat gösterilemeyecek, haczedilemeyecek.

-DEĞERLEME BİRLİĞİ KURULACAK-

Kanunla, Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği statüsünün oluşturulmasına
ilişkin esaslar da belirleniyor.
Gayrimenkul değerleme uzmanlığı lisansına sahip olanlar, kamu kurumu olan
Türkiye Değerleme Uzmanları Birliğine üye olmak için başvurmak zorunda olacak.
Lisans sahibi, lisans almaya hak kazandığının tebliğinden sonra 3 ay içinde
gerekli başvuruyu yapacak.
Birliğin statüsü, kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 2 yıl içinde
yürürlüğe konulacak.
Yetkileri kaldırılan ipotek finansmanı kuruluşlarının tedrici tasfiyelerine
karar verilecek; tasfiye işlemi Yatırımcıları Koruma Fonu tarafından yürütülecek.
Hakkında tedrici tasfiye kararı verilen ipotek finansmanı kuruluşunun
ödemeleri duracak.

-BAŞVURU GEREKECEK-

Kanunun yürürlüğe girmesinden önce kredi ve finansal kiralama sözleşmesi
imzalayan tüketiciler, kanunun yayımlanmasından sonra 3 ay içinde konut
finansmanı kuruluşuna başvurarak, sözleşmelerinin, bu kanun kapsamı dışında
değerlendirilmesini isteyebilecek. Süresi içinde talepte bulunmayan
tüketicilerin, kanunun yürürlüğe girmesinden önceki sözleşmeleri kanun kapsamında
kabul edilecek.
Finansal kiralama şirketleri kanunun yürürlük tarihinden itibaren 6 ay
içinde, konut finansmanı faaliyetinde bulunamayacak.
Yasayla, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunda, konut finansmanı kullanan
tüketicileri korumak amacıyla tanımlar arasına, ''Konut Finansmanı Kuruluşu''
eklendi. Böylelikle konut finansmanı faaliyetini yürüten kuruluşlar, Tüketicinin
Korunması Hakkında Kanunla ilgili hükümlere de tabi olacak.

-AYIPLI MAL-

Aynı kanunun ayıplı mal hususunu düzenleyen maddesinde yapılan değişiklikle,
konut finansmanı kuruluşu; imalatçı-üretici, satıcı, bayi, acente, ithalatçı ile
ayıplı maldan ve tüketicinin bu maddede yer alan seçimlik haklarından dolayı
tüketiciye karşı teslim tarihinden itibaren 1 yıl süreyle, kullandırdığı kredi
miktarı kadar müteselsilen sorumlu olacak.
İlan ve taahhüt edilen konutun teslimatının zamanında yapılmaması durumunda
kredi veren konut finansmanı kuruluşu, satıcı, bayi, acenta, ithalatçı,
kullandırdığı kredi miktarı kadar sorumlu olacak. Kredilerin devronulması halinde
dahi, kredi veren konut finansmanı kuruluşunun sorumluluğu devam edecek.
Konut finansmanı kuruluşları, tüketicilere sözleşme öncesinde kredi veya
finansal kiralama işlemleriyle ilgili genel bilgiler vermek ve tüketiciye teklif
ettikleri kredi sözleşmesinin koşullarını içeren sözleşme öncesi bilgi formu
vermek zorunda olacak.

-TEMERRÜDE DÜŞME DURUMU-

Borçlunun temerrüde düşmesi halinde konut finansmanı kuruluşu, borçluya
temerrüt tarihinden itibaren 5 iş günü içinde iadeli taahhütlü posta yoluyla
bildirimde bulunmakla yükümlü olacak.
Kredi kuruluşu, geri ödemelerin yapılmaması halinde kalan borcun tümünün
ödenmesi talep hakkını saklı tutmuşsa bu hak, ancak birbirini izleyen en az iki
ödemede temerrüde düşme halinde kullanılabilecek.
Finans sağlayan kuruluşun bu hakkını kullanabilmesi için en az 1 ay süre
vererek muacceliyet uyarısında bulunması gerekecek.
Kullanılan finansmanın teminatı olarak şahsi teminat verildiği hallerde,
konut finansman kuruluşu asıl borçluya ve diğer teminatlara başvurmadan, kefilden
borcun ödemesini isteyemeyecek.

-SÖZLEŞMELERDE NELER YER ALACAK-

Sözleşmelerde; kredi tutarı, finansal kiralama sözleşmeleri için toplam kira
bedeli, ipotek tesis edilen konuta ilişkin bilgiler, yıllık faiz oranı, toplam
borcun ana para, faiz ve diğer giderler itibariyle dağılımı, değişken faiz
ödemeli olan sözleşmelerde baz alınacak endeks gibi bilgiler yer alacak.
Ayrıca, ödeme planı, istenecek teminatlar, temerrüde düşülmesi durumunda
kredi sözleşmeleri için akdi faiz oranının yüzde 30 fazlasını geçmeyecek şekilde
gecikme faizi ve varsa konuta ait sigorta bilgileri gibi bilgiler de
sözleşmelerde yer bulacak.
Kiracı, finansal kiralama işlemlerinde, kiracılık sıfatını veya sözleşmeden
doğan haklarını, kiralayandan yazılı izin alarak devredebilecek.
TOKİ'nin konut satışından kaynaklanan ipotekli veya ipoteksiz alacakları,
ipotek finansmanı kuruluşlarınca devredilebilecek.

-KONUT FİNANSMANI KURULUŞLARI...-

Emeklilik sözleşmeleri, hayat sigortaları, sağlık sigortaları ile ihracata
ait nakliyat sigortalarında sözleşme ve poliçe üzerinden alınan paralar; ipotek
ve konut finansmanı kuruluşlarının, konut finansmanı fonlarının yaptıkları tüm
işlemler dolayısıyla lehe alınan paralar banka ve sigorta muameleleri vergisinden
muaf olacak.
Konut ve ipotek finansmanı kuruluşlarınca konut finansmanı kapsamında tesis
olunacak ipotek işlemleri, konutların kiracıya devri ile TOKİ'nin sattığı
konutlardaki ipotek işlemlerinden harç vergisi alınmayacak.
Sermaye piyasası araçları, konut finansmanı kuruluşları ve fonları ile
TOKİ'nin menkul kıymet ihracatı ve ihraca konu teminatlardan kaynaklanan her
türlü işlemleriyle ilgili makbuz ve kağıtlar, damga vergisinden muaf tutulacak.
Konut finansmanı amacıyla teminat gösterilen veya ipotek konulan konutun,
konut finansman kuruluşları veya ipotek finansmanı kuruluşları ya da 3. kişilere
teslimi (müzayede mahallinde yapılan satışlar dahil) ile bu şekilde alınan
konutun teslimi (müzayede mahallinde yapılan satışı dahil), katma değer vergisi
dışında tutulacak.
Görüşmeler sırasında, ''Konutu olmayan ücretlilere kredi faizlerini vergiden
düşme olanağı tanıyan'' düzenleme ise kanun metninden çıkarıldı.