Komisyonda TİGEM Genel Müdürü Hasan Gezginç, kurumun Türkiye'nin farklı bölgelerindeki 17 işletmede 3,3 milyon dekar arazi ve 8 bin personelle faaliyet sürdürdüğünü söyledi.
Tamamı sertifikalı tohumluk amacıyla yetiştirilen başta buğday olmak üzere arpa, tritikale ve yulaftan oluşan hububat üretiminin 2021'de 289 kilogram dekara verimle 283 bin ton olduğunu belirten Gezginç, 2022'de dekara verimin yüzde 28 artışla 371 kilograma, üretimin ise yüzde 8 artışla 307 bin tona ulaştığını söyledi.
Gezginç, 2023'te ise tarihi bir rekorla hububat üretiminin 392 bin tona yükseldiğine işaret ederek, "Türkiye'de geçen yıl yaşanan kuraklığa rağmen dekara 301 kilogram verimle toplam 297 bin ton hububat üretimi gerçekleştirildi. 2021'de 120 bin ton, 2022'de 125 bin ton, 2023'te 115 bin ton ve 2024'te 140 bin ton tohumluk, çiftçilerle buluşturuldu. Ülkemiz çiftçilerine 2025 yılında 230 bin ton sertifikalı hububat tohumu satışı hedeflenmiştir." bilgisini verdi.
Irak ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne (KKTC) 2022 ve 2023'te yaklaşık 4 bin ton, 2024'te ise toplam 11 bin ton buğday tohumu ihraç edildiğini belirten Gezginç, bu yıl ise 20 bin ton ihracat hedeflediklerini anlattı.
- "Damızlık sığır varlığında bu yılki hedef 70 bin baş"
Gezginç, damızlık sığır varlığının ise 2012'de 21 bin baş iken, 2024'te 41 bin başa yükseldiğini vurgulayarak, bu yıl hedefin 70 bin baş olduğunu belirtti. Yetiştiricilere her yıl 2 bin 750 damızlık sığır verdiklerini bildiren Gezginç, sayının bu yıl 9 bin baş olarak hedeflendiğini söyledi.
Malatya'daki Sultansuyu İşletmesi'nde 2011 yılında hizmete açılan Sperma Üretim Merkezi'nde 1 milyon dozun aşıldığını aktaran Gezginç, böylelikle ülkenin sperma ihtiyacının yüzde 40'ının karşılandığını ifade etti.
Gezginç, Et ve Süt Kurumu Genel Müdürlüğü (ESK) ile TİGEM arasındaki işbirliği kapsamında, kurum işletmelerinde ilk etapta 10 bin başa yakın erkek besilik sığır yetiştiriciliği başlatıldığını belirtti.
Halihazırda Ceylanpınar, Çukurova, Karacabey ve Konuklar işletmelerinde söz konusu yetiştiriciliğe devam edildiğini aktaran Gezginç, yetiştiricilerin etçi ırk gebe düve taleplerinin mayıs ayı sonundan itibaren karşılanacağını da bildirdi.
- "Bu yıl 33 bin baş damızlık koyun çiftçilerle buluşacak"
Gezginç, damızlık koyun varlığının 2012'de 114 bin baş olduğunu, bu sayının geçen yıl sonu itibarıyla 297 bin başa çıkarıldığını dile getirerek, bu yıl 33 bin baş damızlık koyunun çiftçilerle buluşmasının hedeflendiğini aktardı.
İşletmelerde halihazırda 1100 baş Ankara Tiftik Keçisi, 250 baş Kangal ve Akbaş çoban köpekleri ve yaklaşık 707 baş Asya ceylanı yetiştiriciliği yapıldığını da ifade eden Gezginç, toplam 1633 baş at varlığıyla safkan Arap atı yetiştiriciliği gerçekleştirildiği söyledi.
Gezginç, 2003-2015 döneminde 37 işletmeden 20'sinin özel sektör firmalarına kiralandığını, geçen yıl itibarıyla toplam 1,94 milyar lira yatırım yapıldığını bildirdi.
2009-2024 döneminde hayata geçirilen bazı projeler hakkında da bilgi veren Gezginç, 210 bin dekar olan sulu tarım arazilerinin, gerçekleştirilen yatırımlarla 1 milyon 41 bin dekara çıkarıldığına dikkati çekti.
Gezginç, Ceylanpınar'da geçen yıl faaliyete başlayan saatte 25 ton kapasiteli tohum tesisiyle birlikte TİGEM'in saatlik tohum üretim kapasitesinin 340 tona ulaştığını aktardı.
TİGEM'e bu yıl 306 geçici işçi ve 69 teknik eleman alımının planlandığını söyleyen Gezginç, kurumun 2021 yılından itibaren hasılasını her geçen yıl artırdığını bildirdi. Gezginç, 2021'de 132 milyon lira olan karın geçen yıl 1,2 milyar liraya yükseldiğini belirtti.
Türk Sudan Uluslararası Tarım ve Hayvancılık Anonim Şirketinin ise 2018'de kurulduğunu hatırlatan Gezginç, "Bu şirketin yüzde 80 hissesi Türkiye'ye, yüzde 20'si de Sudan tarafına aittir. Ancak Sudan'da yaşanan hükümet değişikliği, pandemi ve Nisan 2023'te başlayan iç karışıklık nedeniyle Türk özel sektör firmalarının yatırımları için 780 bin 500 hektar arazi ile pilot çiftlik için kurulacak olan 12 bin 500 hektar olmak üzere toplam 793 bin hektar arazinin şirkete devri sağlanamamıştır. Şirketin üretim faaliyetlerine başlayamaması nedeniyle şirket tasfiye edilmiştir." diye konuştu.
Konuşmaların ardından komisyon üyelerinin sorularını yanıtlayan Gezginç, kurumun 2024'te kredi borcu olmadığını dile getirdi. Gezginç, TİGEM'e ait bir işletmedeki yaşanan hırsızlık vakasına ilişkin soruya ise "800 bin lira civarında bir malzeme çalındı ve savcılığa intikal etti. Hukuki yargılama devam ediyor. İdari ve hukuki her türlü tedbir alınmıştır." yanıtını verdi.
Görüşmelerin ardından TİGEM'in 2021-2022 yıllarına ilişkin hesapları ibra edildi. Türk Sudan Uluslararası Tarım ve Hayvancılık AŞ'nin ise söz konusu yıllara ait hesapları genel görüşe sunuldu.
