ADALET KOMİSYONU...

Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, erken yaşta evliliklerle ilgili düzenlemeye ilişkin, "Tecavüzcülerle alakalı bir düzenleme olmadığı halde maalesef kamuoyundaki tartışmalar nedeniyle biz meramımızı anlatamadık, başkaları daha iyi anlattı, şu oldu, bu oldu. Ama toplumda bu düzenlemenin yapılmaması konusunda gözle görülür şekilde bir konsensüs oluştu." dedi.

Adalet Komisyonu, AK Parti Ankara Milletvekili Ahmet İyimaya başkanlığında Ceza Muhakemesi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı'nın, geri verilen geçici 1. maddesinin erken yaşta evliliklere ilişkin ikinci fıkrasının tasarı metninden çıkarılması gündemiyle toplandı.

Bakan Bozdağ, toplantının başında yaptığı konuşmada, tasarıya, Meclis Genel Kurulunda geçici maddeyle eklenen fıkra üzerinde hem parlamento içinde hem parlamento dışında önemli tartışmalar yaşandığına işaret etti.

Bozdağ, "Ciddi eleştiriler, öneriler dile getirildi. Bu hem kendi içimizde hem de diğer kamuoyunda yoğun şekilde tartışıldı. Bu tartışmalar sonunda bizim muradımız dışında bu eklenen fıkranın bir algı kurbanı olduğunu çok net bir şekilde görme durumu söz konusu oldu. Esasında AK Parti hükümetleri olarak biz, erken yaşta evlilikleri önlemek konusunda Cumhuriyet tarihinde en büyük reformları yapan hükümet olduk." diye konuştu.

İktidarlarında erken yaşta evliliklerin önlenmesi, kadın ve çocukların haklarının korunması yönünde hayata geçirdikleri yasal düzenlemeleri anlatan Bozdağ, gündemdeki tasarının çocuklara yönelik cinsel suçlarda cezaları artıran diğer maddeleri hakkında da bilgi verdi.

Bu düzenlemelerin cezaların caydırıcılığı hesap edilerek yapılmış, erken yaşta evliliklerin önlenmesi kadın ve çocukların korunmasına yönelik düzenlemeler olduğunun altını çizen Bozdağ, şöyle konuştu:

"Kanunlar, toplumlarda bir kültürün oluşmasına, gelişmesine ve değiştirilmesine büyük katkılar sağlamaktadır. Fakat takdir edersiniz ki yüzyıllardır bizim toplumumuzda varolan erken yaşta evlilik gerçeğini 2005'te yürürlüğe giren Türk Ceza Kanunu ile 2002'de yürürlüğe giren yeni Medeni Kanun'un birden bire tamamen değiştirmesi ve herkesi aynı noktaya çekmesi oldukça güçtür. Bu kültür nasıl zaman içinde oluştuysa bunun değişmesi, ortadan tamamen kalkması da zaman alacaktır."

Tartışmaların farkındalık yaratma noktasındaki önemine de dikkati çeken Bozdağ, erken evlilikler konusunda Türkiye'nin her ilinde yaşanan sorunlar olduğunu belirtti.

Bozdağ, geçmişte yapılan yasal düzenlemelerin sorunun tamamen ortadan kaldırılmasını sağlamadığını dile getirerek, TBMM'de aile bütünlüğünü olumsuz etkileyen unsurları araştıran komisyonun raporunda bu soruna çözüm bulunması hususunun dile getirildiğini aktardı.

Anayasa Mahkemesi'nin konuya ilişkin parlamentonun gerekli düzenlemeleri yapmasına da işaret eden kararlarını hatırlatan Bozdağ, şunları kaydetti:

"BİMER'e, Bakanlığımıza, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığına gelen yüzlerce mektup var. Bütün bunlar Türkiye'de bu anlamda ciddi bir sorun olduğunu gösteriyor. Siyaset de sorun çözme sanatıdır. Bir sorun varsa biz bunu görmezden gelemeyiz. Bu önerge esasında aile komisyonunun, Anayasa Mahkemesinin, BİMER'den, CİMER'den ve Bakanlıklarımıza iletilen toplumsal, bireysel taleplerin aynı zamanda bütün partilere de bunların gittiğini düşünüyorum. Bizim yaptığımız şey; bu sorunu çözmeye dönük, bir defa uygulanacak geçici bir düzenlemeydi. Kesinlikle tecavüzcülere af getiren bir düzenleme değildi. Tecavüzcülerle alakalı bir düzenleme olmadığı halde maalesef kamuoyundaki tartışmalar nedeniyle biz meramımızı anlatamadık, başkaları daha iyi anlattı, şu oldu, bu oldu. Ama toplumda bu düzenlemenin yapılmaması konusunda gözle görülür şekilde bir konsensüs oluştu. Biz AK Parti olarak bugüne kadar toplumdan gelen her sese kulak verdik. Adımlarımızı toplumun taleplerine, beklentilerine göre attık. Doğru olduğuna inandığımız adımları eğer topluma anlatamamışsak, toplum bunu yanlış görüyorsa yine toplumun sesine kulak verip geri adım attık. Bu konuda esasında iyi niyetli ve doğru olan bir düzenlemeyi toplumsal bir sorunu çözen düzenlemeyi milletimizden gelen tepkiler geliştirilen önerileri dikkate almak suretiyle geri çekmek olarak gerçekleştiriyoruz. Esasında biz burada milletimizin talebine uyuyoruz, doğruyu yapmaktan vazgeçerek."

AK Parti Kastamonu Milletvekili Hakkı Köylü, erken yaşta evliliklerin önlenmesinde yerel yöneticilere önemli görevler düştüğünü belirterek, "Kaymakamların, köy muhtarlarına, çocukların evlendirilmelerine şiddetle karşı çıkmalarını, bunları engelleyemedikleri takdirde ihbar etmelerini söylemesi gerekirdi. Köydeki insanlar ciddi bir cezası olduğunu bilse buna tevessül etmezdi." dedi.

AK Parti Ankara Milletvekili Ahmet İyimaya başkanlığında toplanan Adalet Komisyonunda, Ceza Muhakemesi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı'nın, komisyona geri gönderilen geçici 1. maddesinin, erken yaşta evliliklere ilişkin ikinci fıkrası tasarı metninden çıkarıldı.

Görüşmeler sırasında söz alan CHP Balıkesir Milletvekili Namık Havutça, söz konusu düzenlemenin komisyona geri çekilmesinin isabetli olduğunu belirtti. Havutça, düzenlemelinin komisyonlarda tartışılmadan, Genel Kurul aşamasında gündeme alınmasını eleştirdi.

Havutça, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Böylesine önemli bir meselenin öncelikle Adalet Komisyonunda eni boyuna tartışılması gerekirdi. Sadece bizim komisyonumuzda da değil, aile ve insan haklarıyla ilgili komisyonlarda da tartışılması ve gerçekten bizim gelenek, görenek, örf ve adetlerimizden kaynaklı küçük yaşta evlilikler, bununla ilgili mağduriyetler varsa, bunun çözümünün ayrıca konuşulması gerekirdi. Adalet Komisyonunda biz doğruyu buluyoruz ortak akılla. Ama ne oluyorsa Genel Kurulda oluyor. Bir anda ortak akıl bozuluyor. Böylesi önemli bir sorunun gece yarısı verilen önerge ile düzeltilmesini hedeflemek, siyaseten de hukuken de doğru değil. Adalet ve Kalkınma Partisi olarak sizin de bu siyasal olgunluğu göstermeniz, toplumumuzun rahatlaması bakımından isabetli olmuştur. Bundan sonra da toplumun tüm kesimlerini ilgilendiren konuların mutabakatla geçirilmesi isabetlidir. Bu yönde çaba gösteren bütün arkadaşlarımı tebrik ediyorum."

Havutça'nın, bazı kesimlerin küçük yaşta evliliklerin üzerini dinsel gerekçelerle örtmeye çalıştığını söylemesi üzerine, AK Parti Balıkesir Milletvekili Mahmut Poyrazlı, konunun dinle alakası olmadığını belirterek, tepki gösterdi.

CHP Ankara Milletvekili Necati Yılmaz, düzenlemenin geri çekilmesi ile Türkiye'nin, bir facianın eşiğinden döndüğünü, bu noktaya kadınların kararlı ve bütünlüklü tutumu ile gelindiğini kaydetti.

Yılmaz, söz konusu düzenlemenin bir önerge ile tasarıya eklendiğini hatırlatarak, komisyonda bulunan Adalet Bakanı Bekir Bozdağ'a, "Sayın Bakanım beni hoşgörün ama bu önergenin verilmesinin ayıbı sizin üzerinizde kaldı. Keşke vermemiş olsaydınız." dedi.

Türkiye'nin gerçek gündemine dönmesi gerektiğine işaret eden Yılmaz, "Biz cezaevinden çıkaracağımız tecavüzcüleri konuşurken, hala toprağın altından çıkarılmayı bekleyen göçük altında işçiler var. Bizim bunları konuşmamız lazım." ifadelerini kullandı.

AK Parti Kastamonu Milletvekili Hakkı Köylü ise erken yaşta evliliklerin önlenmesi konusunda eğitim ve bilinçlenmenin önemine işaret etti.

Başta yerel yöneticilerin, halka, küçük yaşta evliliklerin suç olduğunu anlatması gerektiğini vurgulayan Köylü, şunları söyledi:

"Bizim kaymakamlarımız sık sık muhtarları toplarlar yol, su elektrik; bunları görüşürler. Ama hiçbirinin çıkıp da aklına bu konuyla ilgili bir şey söylemek gelmemiştir. Aslında en büyük mesele budur. Bu bir suçtur ve cezası da çok ağırdır. Vatandaşların büyük bir kısmı da bunu bilmiyordur. Kaymakamların, köy muhtarlarını topladığı zaman bu konuyu onlara açması, 14, 15 yaşındaki çocukların evlendirilmelerine şiddetle karşı çıkmalarını söylemesi gerekirdi. Bunları engelleyemedikleri takdirde ihbar etmelerini söylemesi gerekirdi. Dolayısıyla köydeki insanlar bunun ciddi bir cezası olduğunu bilse buna tevessül etmezdi. Kaymakamlar bunu şiddetli bir şekilde ortaya koyarak yüzde 90'ını engellerdi. Düğün oluyor, herkes gidiyor. Bakıyorsun, iki çocuk evleniyor. Bu çocuklar niye evleniyor, yaşı tutuyor mu diye herkesin sorması gerekir."

Köylü, başta Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı olmak üzere, ilgili tüm bakanlıkların da konunun takipçisi olması gerektiğini vurguladı.

CHP Eskişehir Milletvekili Cemal Okan Yüksel, tasarının tümünün komisyon ve Genel Kurul aşamasındaki görüşmelerinde partilerin iş birliği ve anlaşma ile hareket ettiğini, ancak son aşamada gelen önergenin aradaki güveni sarstığını ifade etti.

Erken evliliklere ilişkin düzenlemeye yönelik itirazlarını ilk andan itibaren yaptıklarını, konunun toplumda da büyük tepkiye neden olduğunu kaydeden Yüksel, tüm bu süreçlerde iktidarın önergeyi savunmayı sürdürdüğünü bildirdi.

Yüksel, "Hepimiz hür iradesiyle karar verme yeteneğine sahip insanlarız. Beş gün toplumsal muhalefet yapıldı, milletvekilleri açıklama üstüne açıklama yaptı, bir geri adım atmadınız. Ondan fazla, 'Geri çekmeyeceğiz' açıklaması yaptınız. Bir gece yarısı saraydan talimat geldi, sabah geri çektiniz. Biz nasıl milletin iradesini temsil ettiğimizi iddia edeceğiz. AKP'ye oy verenler de dahil bütün millet ayaktayken onların tepkilerine kulak tıkayıp da sadece bir kişinin iradesine uygun iş yapmak ne kadar doğru?" değerlendirmesinde bulundu.

AK Parti Afyonkarahisar Milletvekili Ali Özkaya, küçük yaşta evliliklerin mantıklı bir yanı olmadığını ve doğru bulmadığını, ancak var olan evliliklerde yaşanan sorunların da görmezden gelinemeyeceğini vurguladı.

Özkaya, siyaset kurumunun bu sorunların giderilmesine yönelik çözümler üretmesi gerektiğini anlattı.

HDP İstanbul Milletvekili Filiz Kerestecioğlu, konuşmasına, "Bu vicdansız tasarının önümüze getirilmesi ve üç-dört gündür toplumun bununla uğraştırılıyor olması kadar üzüntü verici bir şey olamaz." sözleriyle başladı.

İktidarın çocuk istismarı ve erken yaşta evliliklerin önlenmesi konusunda yeterli düzenlemeleri yapmadığını ileri süren Kerestecioğlu, hala geç olmadığını, yasal önlemlerin hızla hayata geçirilebileceğini bildirdi.

MHP Bursa Milletvekili Kadir Koçdemir, tartışmaya neden olan önergenin sahibinin, altında imzası olanlar mı yoksa Adalet Bakanı mı olduğunu merak ettiğini belirtti.

İmzası bulunan milletvekillerinin komisyonda bulunmadığını kaydeden Koçdemir, bunun yasama faaliyetinin "mış gibi" yapıldığının bir göstergesi olduğunu savundu.

Koçdemir, iktidarda olanların kendilerini sürekli haklı görme yanılgısına düşebileceğini, AK Parti'de de bu durumu gördüğünü kaydederek, düzenlemeye yönelik muhalefetin tepkilerinin çok daha önceden dikkate alınmasının gerektiğini aktardı.

AK Parti Bartın Milletvekili Yılmaz Tunç da Mecliste çocuk hakları konusunda daimi bir komisyon kurulmasının yararlı olacağını vurguladı.

Komisyon Başkanı İyimaya da toplantının kapanışında yaptığı kısa konuşmada, komisyonların yasama faaliyetlerindeki önemine değindi.

Yasal düzenlemelerin mutlaka ilgili komisyonlardaki müzakereler sonrasında gündeme gelmesi gerektiğine işaret eden İyimaya, bu şekilde yol almanın daha sağlıklı ve bilimsel olduğunu kaydetti.

Görüşmelerin tamamlanmasının ardından, kabul edilen önerge ile geçici 1. maddenin erken evliliklere ilişkin fıkrası tasarıdan çıkarıldı.

İyimaya, toplantının açılışında komisyon üyelerine Yrd. Doç. Dr. Sinan Kocaoğlu'nun, "Yargı Kararları Işığında Cinsel Dokunulmazlığa Karşı Suçlar" başlıklı kitabını dağıttı.

Gündemdeki tasarının Genel Kurulda tümünün oylaması aşamasında sürecin durduğunu, hükümetin geçici 1. maddeyi geri çektiğini ifade eden İyimaya, maddenin ikinci fıkrasının metinden çıkarılması yönünde bir irade ortaya çıktığını, komisyonda bu doğrultuda hazırlanan önergenin görüşmelerinin yapılacağını kaydetti.

Görüşmelerin ardından, tasarının geçici 1. maddesinin erken yaşta evliliklerle ilgili, cinsel istismar suçunda mağdur ile failin evlenmesi halinde fail hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılması veya cezanın ertelenmesine imkan veren ikinci fıkrasının metinden çıkarılmasına ilişkin önerge kabul edildi.