2008-02-14 - 13:30
Yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarının, gümrük kapıları dışında; mektupla, elektronik ortamda veya yaşadıkları ülkelerde oy kullanabilmesine olanak sağlayan tasarı, TBMM Anayasa Komisyonunda kabul edildi.
AK Parti İstanbul Milletvekili Burhan Kuzu'nun başkanlığında toplanan
Anayasa Komisyonu, Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri
Hakkında Kanunda değişiklik yapılmasına ilişkin tasarıyı, alt komisyon
raporu üzerinden görüştü.
Kabul edilen tasarıya göre, yurt dışındaki vatandaşların oy
kullanmalarıyla ilgili seçim işlerini yönetmek üzere Ankara'da Yurt Dışı
Merkez İlçe Seçim Kurulu oluşturulacak. İhtiyaç duyulması halinde birden
fazla yurt dışı merkez ilçe seçim kurulu oluşturulabilecek. Yüksek Seçim
Kurulu, bu konudaki gerekli düzenlemeleri yapacak.
Yurt dışında bulunan vatandaşların adres kayıt sistemindeki (MERNİS)
bilgilerine dayalı olarak ''Yurt Dışı Seçmen Kütüğü'' oluşturulacak.
-SEÇMEN KÜTÜKLERİNİ DÜZENLEME YETKİSİ-
YSK'ya, seçmenleri resen seçmen kütüğüne kaydetme yetkisi verilecek.
Buna göre, seçmen kütükleri, MERNİS'teki bilgiler esas alınarak YSK'ca
belirlenecek usul ve esaslara göre her yıl güncelleştirilerek
oluşturulacak. Gerektiğinde, seçmen kütüğünün, her 4 yılda bir yeniden
düzenlemesi ve her 2 yılda bir genel denetlenmesi için gerekli bilgileri
toplamak amacıyla, Türkiye'de aynı zamanda Nisan ayının ikinci pazar
günü yazım yapılmasına YSK'ca
Muhtarlık bölgesi askı listesinin, her yıl, nisan ayının ilk pazartesi
muhtarlıklarda askıya çıkarılması uygulamasından vazgeçilecek; bu
listeler, seçim dönemlerinde ve 2 hafta süreyle askıya çıkarılacak.
-BOYA UYGULAMASINA SON-
Seçimlerde parmaklara çıkmayan boya sürülmesi uygulamasına da son
verilecek. Sandık kurulu başkanı, oyunu kullanan seçmene kimlik kartını
verirken seçmen listesindeki adı hizasına imzasını attıracak. İmza
atamayanların sol elinin başparmağının izinin alınması yeterli olacak.
Bu parmağı olmayan seçmenin ise hangi parmağını bastığı yazılı olarak
belirtilecek.
-YURT DIŞINDA OY VERME YÖNTEMLERİ-
Yurt dışı seçmenler, gümrük kapıları dışında; mektup, sandık, elektronik
oylama yöntemlerinden biriyle de oy verebilecek.
Yabancı ülkenin durumuna göre, hangi yöntemle oy kullanılacağı Dışişleri
Bakanlığının görüşü alınarak YSK'ca belirlenecek.
Yurt dışı seçmenler, milletvekili genel seçimi, Cumhurbaşkanı seçimi ve
halk oylamasında oy verebilecekler. Yerel seçimlerde ise oy
kullanamayacaklar. Ayrıca sadece seçime katılan siyasi partilere oy
verebilecekler.
Yurt dışında ve yurt dışı temsilciliklerde seçim propagandası
yapılamayacak.
-YURT DIŞINDA MEKTUPLA OY KULLANMA-
Yüksek Seçim Kurulu, özel olarak imal ettirdiği oy pusulası ile özel
renkte bastırılmış oy zarflarını, Yurt Dışı Merkez İlçe Seçim Kuruluna
gönderecek. Yurt Dışı Merkez İlçe Seçim Kurulu, arkası kendi mührüyle
işaretlenmiş oy pusulası ile oy zarflarını, seçimlerden 75 gün önce
seçmenin yurt dışında kayıtlı olduğu adresine gönderecek.
Seçmene oyunu kullanmak üzere gönderilen özel zarflardan, bir köşesi
Yurt Dışı Merkez İlçe Seçim Kurulunun mührünü taşıyan küçük zarfa oy
pusulası konulacak. Bu zarf, üzerinde ''Yurt Dışı Merkez İlçe Seçim
Kurulu Ankara/TÜRKİYE'' yazılı orta boy ikinci zarfa konacak ve bu
ikinci zarf, üzerinde seçmenin yurt dışı adresi yazılı üçüncü büyük
zarfa yerleştirilecek.
Seçmenler oy kullandıkları zarfı, seçim günü saat 17.00'a kadar Yurt
Dışı Merkez İlçe Seçim Kurulunda bulunacak şekilde posta ile
gönderecekler.
Seçimin yapıldığı gün saat 17.00'den itibaren oy torbaları Yurt Dışı
Merkez İlçe Seçim Kurulunca açılarak sayım, döküm ve birleştirme
işlemleri yapılarak sonuçlar, Ankara İl Seçim Kuruluna iletilecek.
Sonuçlar, bu Kurulca tarafından da birleştirme tutanağı düzenlenerek
Yüksek Seçim Kuruluna gönderilecek.
-ELEKTRONİK ORTAMDA OY KULLANMA-
Yüksek Seçim Kurulu, yurt dışında bulanan vatandaşların Türkiye
Cumhuriyeti kimlik numarası aracılığıyla elektronik ortamda oy
kullanabilmeleri amacıyla gerekli teknik alt yapıyı kurmaya, güvenli oy
kullanılabilmesi amacıyla seçmenler için şifre veya benzeri güvenlik
tedbirleri ile mükerrer oy kullanılmasını engelleyecek önlemleri almaya
yetkili kılınacak.
Yurt dışındaki seçmenler, seçimin yapılacağı tarihten geriye doğru 30
gün öncesine kadar belirlenen süre içerisinde başlamak üzere, seçim günü
saat 17.00'a kadar elektronik ortamda oy kullanabilecekler.
-SANDIKTA OY KULLANMA, 45 GÜN ÖNCE BAŞLAYACAK-
Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı bulunan seçmenler, seçimin yapılacağı
günün 45 gün öncesinden başlamak üzere seçim gününden önceki 7. gün,
saat 17.00'a kadar Türkiye'nin yurt dışı temsilciliklerinde ve ihtiyaç
duyulması halinde yerel makamların uygun göreceği diğer yerlerde
kurulacak seçim sandıklarında oy kullanabilecekler. Oy kullanma işlemi
mahalli saatle 08.00-17.00 arasında yapılacak.
-GÜMRÜK KAPILARINDA OY VERME-
Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı bulunan seçmenler, seçimin yapılacağı
günün 45 gün öncesinden başlamak üzere, seçim günü saat 17.00'a kadar
yurda giriş ve çıkışlarında kullandıkları gümrük kapılarında kurulacak
seçim sandıklarında oy kullanabilecekler.
Mükerrer oy vermeye teşebbüs eden veya verenlere, 3 yıldan 5 yıla kadar
hapis cezası verilecek, ayrıca para cezası uygulanacak.
Sandık kurullarında görev alacak personele, (1200) gösterge rakamının
memur aylık katsayısının çarpımıyla bulunan tutar olan 59 YTL ödenecek.
-''ÇAĞDAŞ, DOĞRU BİR DÜZENLEME''-
Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Cemil Çiçek, görüşmelerde, yurt
dışında 155 ayrı ülkede yaşayan Türk vatandaşlarının Anayasal haklarını
kullanmaları için ''Esnek bir yasal düzenleme'' yapıldığını belirtti.
Çiçek, ''Çağdaş, doğru bir düzenlemedir. Parmak boyama gibi bir ayıptan
da Türkiye kurtulmuş olacaktır'' dedi.
-CHP'NİN MEKTUPLA OY KULLANMA KONUSUNDAKİ ENDİŞESİ-
CHP Kırklareli Milletvekili Turgut Dibek, mektupla oy kullanma
konusundaki endişelerini dile getirdi. Almanya dışındaki AB ülkelerinin
sandık kurulmasına izin verdiğini anlatan Dibek, düzenlemede, ''Sandık
yönteminin öncelikli olacağı'' konusunda bir ifadeye yer verilmesini
istedi.
Bakan Çiçek de yabancı ülkelerin politik açıklamalar yaptığını,
Almanya'nın da sandık kurulmasına izin vereceğinden emin olmadığını
ifade ederek, problemin Almanya ile ilgili olduğunu belirtti. Çiçek, oy
kullanma yöntemlerine ilişkin, ''YSK'nın elini ayağını bağlamayacak,
esnek düzenleme yapılmasının yararlı olacağını'' söyledi.
-MALİ BOYUTU-
CHP'li Dibek, yurt dışı temsilciliklerinde oy kullanma işleminin 75 gün
önceden başlamasına ilişkin süreyi, alt komisyonda 45 güne
düşürdüklerini belirterek, oy kullanma işleminin 1-2 gün içerisinde
bitirilmesinin mali açıdan önemine işaret etti.
Başbakan Yardımcısı Çiçek, ''Mali kaygıları hesaba katarak düzenlemeyi
yapmadık'' derken, Maliye Bakanlığı temsilcisi de tasarıdaki 75 günlük
süreyi dikkate alarak yaptıkları hesaplama hakkında bilgi verdi.
Maliye Bakanlığı temsilcisi, ''75 gün üzerinden, 2000 gösterge
rakamıyla, 3 milyon seçmenin olduğu, her sandıkta 300 seçmen oy
kullanacağı ve 10 bin sandık kurulacağı varsayımıyla, 500 trilyon
maliyeti olacağını hesaplamıştık'' ifadesini kullanarak, bu rakamın, oy
kullanma süresi ile gösterge rakamındaki değişiklikten sonra düştüğünü
belirtti.
Maliye Bakanlığı temsilcisi, sandık kurullarında görev alacak personele
mevcut duruma göre ''600'' gösterge rakamı esas alınarak 29 YTL 60 Ykr
ödendiğini, (1200) gösterge rakamının benimsenmesi durumunda ücretin 59
YTL'ye çıkacağını belirtti. Son seçimde toplam 70 milyon YTL ödeme
yapıldığını anlatan Maliye Bakanlığı temsilcisi, rakamın 1 kat daha
artacağına işaret etti.
