TBMM BAYINDIRLIK, İMAR, ULAŞTIRMA VE TURİZM KOMİSYONU...

TBMM Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm
Komisyonu, Yapı Denetim Kanununda değişiklik öngören kanun teklifini kabul
etti.

Teklife göre, illerde de İl Yapı Denetim Komisyonları kurulabilecek.
Komisyon, İl Bayındırlık ve İskan Müdürlüğünün teklifi üzerine, biri başkan olmak
üzere Merkez Yapı Denetim Komisyonunca görevlendirilecek 5 üyeden oluşacak.

Yapı denetim hizmet bedeli, yapının özelliği ve büyüklüğü ile bulunduğu
bölgenin fiziki, ekonomik ve sosyal özelliklerine göre belirlenecek. Bedel, 2
yıllık yapım süresi için yapı yaklaşık maliyetinin yüzde 1,5'i ile yüzde 3'ü
arasında tespit edilecek. Hizmet bedeli oranı, yapım süresi 2 yılı aşan iş için
yıllık yüzde 5 artırılacak ve yapım süresi 2 yıldan az olan işler için de yüzde 5
azaltılacak.

Yapı denetim kuruluşlarının hizmet bedellerinin ödenmesinde kullanılmak
üzere, Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca valilikler nezdinde yapı denetimi hesabı
açtırılacak. Yapı denetimi hizmet bedeli, yapı sahibince bu hesaba yatırılacak.
Yapı denetimi ile ilgili hizmetlerde kullanılmak üzere hizmet bedelinin yüzde 1'i
ruhsatı veren ilgili idarenin, yüzde 1'i de döner sermeye işletmesinin hesabına
aktarılacak.

Teklifte, aykırı fiiller ve haller ile bunlara karşılık olarak verilecek
cezalar sayılıyor.

Yapı denetim kuruluşlarından bu düzenlemede öngörülen esaslara göre
denetim görevini yerine getirmedikleri tespit edilenlere çeşitli cezalar
verilecek.

Tespit edilen fiil ve halin varlığına göre, idari para cezası, yeni iş
almaktan men cezası veya yapı denetim izin belgesinin iptali ile faaliyete son
verme cezası getiriliyor.

Yapı denetim şirketinin, 3. defa yeni iş almaktan men edilmesi durumunda
faaliyetine son verilecek.

Yapı denetim kuruluşunda çalışırken laboratuvarlarda da görev alan mimar
ve mühendislere 5 bin TL para cezası verilecek. Para cezaları 1 ay içinde
ödenecek.

Yeni iş almaktan men ve faaliyete son verme ile cezalandırılan kuruluş
ile laboratuvarın ortakları, 5 yıl süre içinde yeni bir denetim ve laboratuvar
kuruluşuna ortak da olamayacak.

Yapı denetim ve laboratuvar kuruluşuna 2 defa para cezası verilmesine
neden olan denetçi mimar ve mühendisin belgeleri iptal edilecek.

Bayındırlık ve İskan Bakanı Mustafa Demir, teklifin komisyondaki
görüşmeleri sırasında yaptığı konuşmada, yapı denetimine ilişkin kanunun 2001'de
çıkarıldığını anımsattı.

1999 depremlerinin güvenli yapıların yapılması konusundaki düşüncelerini
pekiştirdiğini ifade eden Demir, ''1999'da ruhsatlı ya da ruhsatsız ve kaçak
binaların neredeyse birbirleriyle yarıştığı bir afeti yaşadık'' dedi.

Demir, yapı denetiminin 19 ilde pilot uygulamasının devam ettiğini
belirterek, bu uygulamanın, yüzde 98 güvenli yapı yapılmasını temin ettiğini
kaydetti. Demir, şimdi yapı denetimini 81 ilde de uygulamak istediklerini
söyledi.

Türkiye'de yapılan binaların da Japonya'da olduğu gibi 9 şiddetinde
depreme dayanıklı şekilde yapılması gerektiğine işaret eden Demir, Meclis
kapanmadan bu teklifi yasalaştırmak istediklerini bildirdi.

CHP Antalya Milletvekili Tayfur Süner, teklife karşı çıkarak, 19 ilde tam
olarak uygulanamayan yapı denetimi sisteminin bütün illerde uygulanacak olmasının
sakıncalarına değindi.

AK Parti iktidarında birçok imar affının çıkartıldığını iddia eden Süner,
bu teklifin de seçim öncesinde ''seçmene selam'' düzenlemesi olduğunu öne
sürdü.

CHP Gaziantep Milletvekili Yaşar Ağyüz ise yaklaşan seçim öncesinde bu
teklifin görüşülmesini eleştirdi.

''Bu teklif, Japonya depremi sonrasında, 'bakın biz de depreme karşı bir
şeyler yapıyoruz' demek ve halka mesaj vermek için getirilen bir düzenlemedir.
Karadeniz seçmenine 'yaylaları, meraları kurtaracağız' denilen bir tekliftir''
diyen Ağyüz, getirilen düzenlemelerle binaların yapı denetiminin
sağlanamayacağını ileri sürdü.

Ağyüz, İmar Kanunu yeniden düzenlenmeden ve yapı denetimi bütün olarak
ele alınmadan sorunların çözülemeyeceğini savundu.

Ağyüz'ün eleştirilerine yanıt veren Komisyon Başkanı Nusret Bayraktar,
teklifi, Japonya'daki deprem öncesinde, Türkiye'nin deprem kuşağında olan bir
ülke olması nedeniyle verdiklerini söyledi. Bayraktar, AK Parti iktidarında kaçak
yapıların affedilmediğini belirtti.

MHP İstanbul Milletvekili Durmuşali Torlak da teklifin verilmesinde geç
kalındığını ifade etti.

Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği avukatı Nurten Çağlar Yakış, İmar
Kanunu ve yapı denetimi ile ilgili konularda büyük sıkıntılar yaşandığını ifade
ederek, ''Bunlar 1-2 günde halledilecek konular değil. Sayın Başkan çok iyi bir
hatip ve ikna edici konuşuyor ama ben konuyu iyi bildiğim için onun gibi
düşünmüyorum'' dedi.

Bunun üzerine Komisyon Başkanvekili İdris Güllüce, Yakış'ı, politik
konuşmaması, teknik konularda konuşması konusunda uyardı.

Güllüce'ye tepki gösteren CHP'li Ağyüz de ''Bırakın Başkan müdahale
etsin'' dedi. Yakış'ın, teklifteki bazı düzenlemelerin Anayasa'ya aykırı olduğunu
söylemesi üzerine ise Bakan Mustafa Demir, sadece milletvekillerinin
düzenlemelerin Anayasa'ya aykırı olduğunu söyleyebileceğini kaydetti.

Müzakerelerin ardından, teklif kabul edildi.

İmar Kanunu ile Yıpranan Tarihi ve Kültürel
Taşınmaz Varlıkların Yenilenerek Korunması ve Yaşatılarak Kullanılması Hakkında
Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Bayındırlık, İmar,
Ulaştırma ve Turizm Komisyonunda kabul edildi.

Teklifle, İmar Kanunu'nun ''İmar planlarında bakanlığın yetkisi''
başlıklı maddesinde değişiklik yapılarak, Bayındırlık ve İskan Bakanlığının bazı
yatırımlardaki imar planı yapma, yaptırma, değiştirme ve re'sen onaylama yetkisi
yeniden düzenleniyor.

Buna göre, bakanlık, gerekli görülen hallerde, milli güvenliğe dair
tesisler, askeri yasak bölgeler ve özel güvenlik bölgelerine dair her tür ve
ölçekteki planları ve plan değişiklikleriyle, ilgili idaresince iki aylık sürede
meclisinde görüşülerek karara bağlanmaması halinde, kamu yatırımları, genel
sığınak alanları, enerji ve telekomünikasyon tesisleri, altyapı, üstyapı, iletim
hatları ve büyükşehir sınırları dışındaki yanıcı, parlayıcı ve patlayıcı madde
üretim tesisleri ve depoları, toplu konut uygulamaları, ulaştırma, elektronik
haberleşme tesisleri ve Başbakanlık Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansının uygunluk
görüşü verdiği yatırımlara dair her tür ve ölçekte harita, jeolojik etüt,
gerektiğinde jeofizik etüt planları ile plan değişikliklerini yapmaya,
yaptırmaya, değiştirmeye ve re'sen onaylamaya yetkili olacak.

Bakanlık, harita ve parselasyon planlarını da yapmaya, yaptırmaya,
değiştirmeye ve re'sen onaylama yetkisine de sahip olacak.

Kamu kurum ve kuruluşları, kendilerinin mimar ve mühendisleri ile teknik
müşavirlik kuruluşlarından danışmanlık hizmeti satın alarak, yapacakları ve
yaptıracakları tesislere, yapı ruhsatı veya yapı kullanma izin belgesi
alabilecek.

İmar planı olmayan köylerde, ilkokul ve lise, ibadet yeri, sağlık tesisi,
güvenlik tesisi gibi yapılar için imar planı şartı aranmayacak. Ancak yer seçimi,
valilikçe oluşturulan bir komisyonca harita veya kadastro paftaları üzerinde
kesin sınırları ile belirlenecek.

Güvenlik ve emniyet ile Türk Silahlı Kuvvetlerinin harekat, eğitim ve
savunması bakımından önem arz eden yapı ve tesislere ilişkin imar planları
Bakanlıkça, parselasyon planları taşra teşkilatınca yapılacak, yaptırılacak ve
onaylanacak.

Ancak konut, sosyal tesis ve eğitim amaçlı yapılar hariç olmak üzere;
hudut güvenliği ile ilgili yapıların inşasında, proje ve fenni mesuliyet
sorumluluğu ilgisine göre Milli Savunma Bakanlığı veya İçişleri Bakanlığınca
üstlenilmek şartıyla imar planı, parselasyon planı, yapı ruhsatı ve yapı kullanma
izni şartı aranmayacak.

Köylerde yapılacak konut, hayvancılık veya tarımsal amaçlı yapıların yanı
sıra; bakkal, manav, berber ve köy kahvesi, köy lokanta, teşhir, tanıtım ve
teşhir büfeleri gibi yapılar için de inşaat ve iskan ruhsatı aranmayacak. Ancak
bu yapıların yöresel doku ve mimari özelliklere, fen ve sağlık kurallarına uygun
olması ve muhtarlıktan izin alınması gerekecek.

Köy yerleşik sınırı içerisinde Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı
Kanunu'nun hükümleri uygulanmayacak.

Köy yerleşik alan sınırları içinde, köy nüfusuna kayıtlı ve köyde sürekli
oturanlarca yapılan yapılardaki aykırılığın, verilen süre içinde giderilmesi
halinde, tahakkuk etmiş cezalar dahil, verilen idari para cezaları
uygulanmayacak.

Mera, yaylak ve kışlakların geleneksel kullanım amacıyla geçici yerleşme
yeri olarak uygun görülen kısımları valilikçe bu amaçla kurulacak komisyon
tarafından tespit edilecek. Bu yerlerin ot bedeli alınmaksızın tahsis amacı
değiştirilerek, Hazine adına tescilleri yapılacak.

Bu araziler talep sahiplerine bedeli karşılığında 29 yıla kadar tahsis
edilecek. İnşa edilecek yapıların kat adedi bodrum hariç olmak üzere ikiyi, yapı
inşaat alanı 200 metrekareyi geçemeyecek. Bu yapıların yöresel mimariye uygun ve
yöresel malzeme kullanılmak suretiyle yapılması zorunlu olacak.

Yenileme alan sınırları içerisinde, toplu yapı olarak sınırları uygulama
imar ve parselasyon planlarında belirlenmek kaydıyla, yapılı veya yapısız imar
parsellerine, belediye, il özel idaresi ve diğer ilgili kurullarca tasdik edilen
mimari projelere uygun olarak toplu yapı olarak tek bir kat mülkiyeti tesis
edilebilecek.

Teklifle, tarihi eserlerin bulunduğu alanlardaki mülk sahiplerinin
belediye ile anlaşarak, bu alanlardaki yenileme işlemlerinin, mülkiyet dokusunda
herhangi bir değişiklik yapılmadan belediyece res'en yapılmasına imkan
tanınıyor.

Buna göre, belediyeler ve il özel idareleri, bu alanlar içerisindeki
parsel maliklerinin sosyal altyapı ve tesisleri, ortak kullanım yerleri, sosyal
tesis ve hizmetlere ilişkin alanları kullanma ve yararlanma koşulları ile
masraflarına katılma biçimine ilişkin işletme projeleri hazırlayarak tapu
sicilinin beyanlar hanesinde belirtme yapabilecek, hazırlanmış olan restorasyon
ve restitüsyon projelerine uygun olarak irtifak hakkı tesis edebilecek.

Belediyeler ve il özel idareleri, ayrıca, parselasyon planları yapılmak
suretiyle belgeleri toplu yapı ilişkisini gösterir şekilde hazırlayarak kat
mülkiyeti ve kat irtifakını re'sen tapu siciline tescil ettirmeye yetkili
olacak.

(15.03)