2012-05-17 - 14:00
TBMM PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU...
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapan Kanun Tasarısı'nın görüşmeleri başladı. Maliye Bakanı Mehmet Şimşek,"Tasarıyla, 22 yaş üzerindeki araçların hurdaya ayrılması teşvik ediliyor; vatandaşlarımızın fiilen hurdaya çıktığı halde, borçları nedeniyle üzerlerinde tutmak zorunda kaldıkları araçları ile bunların sürekli artan borç yüklerinden kurtarılması sağlanıyor."
Tasarı üzerinde Hükümet adına söz alan Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, ''Dokuzuncu Kalkınma Planı ile 2012-2014 yıllarını kapsayan Orta Vadeli Mali Planda İstikrarlı bir büyüme sürecinde istihdamı artırma cari açığı alınacak yapısal tedbirlerle azaltarak sürdürülebilir seviyelere çekmek, yurtiçi tasarruf seviyesini artırmak, mali disiplini güçlendirerek sürdürmek, maliye politikasının temel çerçevesi olarak belirlendi'' dedi.

Şimşek, bu önceliklere uygun olarak hazırlanan tasarıda, yatırımların ve istihdamın teşviki, bölgesel gelişmişlik farklarının azaltılması, stratejik yatırımların desteklenmesi, hizmet ihracının teşviki, teşviklerin etkinliğinin artırılması, esnafa yönelik iyileştirmeler, mükelleflere kolaylıklar getirilmesi, vergi adaletinin sağlanması, bilgi toplumuna geçişin hızlandırılması gibi önemli konularda düzenlemelerin yer aldığını belirtti.

Bakan Şimşek, yatırımın, istihdamın, girişimciliğin teşviki gibi unsurlarla Türkiye'nin, uluslararası rekabetçiliğine önemli katkılar sağlayacağına inandıklarını söyledi.

Ekonomik büyüme, üretim ve istihdamın en önemli kaynağını yatırımların oluşturduğuna işaret eden Şimşek, Hükümetleri döneminde yatırımlara yönelik önemli teşvikler getirildiğini, bu teşviklerin başarıyla uygulandığını belirtti.

Tasarıyla, yatırımlara yönelik teşviklerin etkinlik ve cazibesini artırdıklarını dile getiren Şimşek, ''Bu kapsamda, halihazırda yatırımların işletmeye başlanmasından sonra yararlanılabilen indirimli kurumlar vergisi uygulamasından, yatırım döneminde de yararlanılabilmesi imkanını getiriyoruz. Böylece yatırımcılarımız, devlet tarafından sağlanan yatırıma katkı tutarının yüzde 50'sine kadar kısmını, diğer faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlarından daha az vergi ödemek suretiyle kullanabilecek, daha yatırım aşamasında yatırım teşviklerinden faydalanmaya başlayacaktır. Bu, yatırımcının elinde yatırıma ayırabileceği daha fazla kaynak anlamına gelmektedir'' diye konuştu.

Şimşek, bölgesel gelişmişlik farklarının azaltılması amacıyla göreceli olarak daha az gelişmiş illerde yatırım ve istihdamın artırılması için gelir vergisi stopajı teşviki ve sigorta primi işçi ve işveren hissesinin büyük bir kısmının devletçe karşılanması suretiyle yatırımcının üzerindeki istihdamdan kaynaklı yüklerin azaltılmasının öngörüldüğünü kaydetti.

Asgari 500 milyon lira sabit yatırım öngörülen stratejik yatırımlar için inşaat işleri nedeniyle yüklenilen katma değer vergisinin, ilgili takvim yılının sonuna kadar indirim yoluyla telafi edilemeyen kısmının izleyen yılda mükellefe iade edilmesi şeklinde yeni nesil bir teşvik unsuru getirildiğini belirten Şimşek, stratejik yatırımların teşvikiyle, ithalat bağımlılığı yüksek ürünlerin Türkiye'de üretilmesi, cari açığın da buna bağlı olarak azaltılmasının amaçlandığını bildirdi. Şimşek, bu çerçevede, öngörülen teşvikle belirli büyüklükteki savunma, havacılık ve uzay alanındaki yatırımlar ile otomotiv, uzay veya savunma sanayine yönelik test merkezleri, rüzgar tüneli yatırımlarının teşvikinin amaçlandığını ifade etti.

Tasarıda, Türkiye'de ilk defa uygulamaya konulan bir teşvik unsuru olarak hizmet ihracatını destekleyen mekanizmaların devreye sokulduğuna işaret eden Şimşek, bu teşvik ile yurtdışında bulunan müşterilere, Türkiye'den verilen ve münhasıran yurtdışında yararlanılan; mimarlık, mühendislik, tasarım, yazılım, muhasebe kaydı tutma, çağrı merkezi, veri saklama, tıbbi raporlama gibi uzaktan erişimle verilen hizmetlerden elde edilen kazançların yarısının vergi matrahından düşülebilmesi imkanı getirildiğini anlattı. Şimşek, Türkiye'de yerleşik olmayan kişilere Türkiye'de eğitim ve sağlık alanında verilen hizmetlerin de teşvik edildiğini, eğitim ve sağlık işletmelerinin yurtdışı yerleşiklerden elde ettikleri kazancın yüzde 50'sinin beyanname üzerinden indirimine de imkan sağlandığını söyledi.

Hem bireysel hem de toplumsal refah açısından girişimciliğin bir zorunluluk olduğuna işaret eden Şimşek, ''Girişimciliğin ortaya çıkarılabilmesi ve geliştirilebilmesi açısından, finansmana erişimde sıkıntı yaşayan başlangıç veya büyüme aşamasındaki girişimlerin desteklenmesi büyük önem taşımaktadır'' dedi.

Şimşek, tasarıyla girişimciliğin desteklenmesi ve girişimcilerin kredi kullanma dışındaki alternatif finansman olanaklarına rahatlıkla erişebilmeleri için fon sağlayanlarla fon kullananları buluşturan girişim sermayesi mekanizması desteklendiğini belirtti.

Şimşek, Türkiye'nin, genç ve dinamik nüfusu, nitelikli işgücü, jeopolitik avantajları, hızlı büyüyen, gelişen ekonomisi, kültürel, tarihsel birikimi, gelişmiş piyasaları, finansal ürün, hizmet ve uygulama çeşitliliği, finans sektöründeki güçlü düzenleme çerçevesi ile dünyanın önemli, sayılı finans merkezleri arasındaki yerini almayı hedeflediğini bildirdi. Şimşek, tasarıyla, finans piyasalarının geliştirilmesi ve derinleştirilmesini sağlamak amacıyla yabancı fonların Türkiye'den yönetiminin teşvik edildiğini ifade etti.

Hazine tarafından yurtdışında ihraç edilecek kira sertifikalarının, vergisel açıdan teşvik edildiğine işaret eden Şimşek, böylece küresel sermayenin Türkiye'de daha fazla yatırım yapması için yeni bir kapı açılacağını anlattı.

Şimşek, tasarıyla, işletmelerin mali yapılarını güçlendirebilmek için finansman ihtiyaçlarını, borçlanma yerine öz kaynakları ile sağlamalarının teşvik edildiğini ifade etti.

Maliye Bakanı Şimşek, ''Yapılan düzenlemelerle, işletmelerimizin mali yapılarının daha da güçlendirilmesi, ülkemizdeki tasarruf seviyesinin yükseltilmesi ile İstanbul'un uluslararası finans merkezi olması yolunda önemli adımlar atılmış ve büyük ölçekli fonların Türkiye'ye çekilmesi vergisel açıdan teşvik edilmiş olacaktır'' diye konuştu.

Bazı meslek kollarının yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kaldığına dikkati çeken Şimşek, tasarıyla getirilen düzenlemeler hakkında şu bilgileri verdi: ''Daha önce faaliyetini işyeri açarak gerçekleştirmesi durumunda esnaf muaflığından faydalanamayanlardan; bastonculuk, semercilik, yazmacılık, yorgancılık, keçecilik, lüle ve oltu taşı işçiliği, çarıkçılık, yemenicilik, oyacılık gibi geleneksel, kültürel, sanatsal değeri olan ve kaybolmaya yüz tutan bazı meslek kollarında faaliyette bulunanlar bu tasarıyla vergiden muaf esnaf kapsamına alınmaktadır.

Vergiden muaf esnaftan isteyenlere, Gelir İdaresi Başkanlığınca 'Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi' verilebilmesine yönelik düzenleme de bu tasarıda yer almaktadır. Bu düzenleme ile esnaf ve sanatkarlarımızın vergisel açıdan durumu netleştirilerek bu kesime büyük bir kolaylık sağlanmıştır.

Gerekli şartları taşıyan gerçek usuldeki mükelleflerimizin tekrar basit usule dönebilmesine imkan tanınıyor.

Vatandaşlarımızın vergi ödemelerini ülke genelinde tüm vergi dairelerinden yapabilmelerine olanak sağlanıyor, fazla veya yersiz tahsil edilen vergilerin iadesinde devletin faiz ödemesi öngörülmektedir.

22 yaş üzerindeki araçların hurdaya ayrılması teşvik edilmekte ve vatandaşlarımızın fiilen hurdaya çıktığı halde, borçları nedeniyle üzerlerinde tutmak zorunda kaldıkları araçları ile bunların sürekli artan borç yüklerinden kurtarılması sağlanmaktadır.

Yapılan düzenlemelerle vatandaşlarımızı rahatlatacak büyük kolaylıklar getirilmekte, devlet ile mükellef haklarının daha adil bir zemine çekilmesi sağlanmaktadır.

Konut teslimlerinde konutun vergi değerini de esas alarak farklı KDV oranları belirleme konusunda Bakanlar Kurulu'na yetki verilmektedir.

İthal edilen cep telefonlarından tahsil edilen vergi uygulamasına paralel olarak yurtdışından yolcu beraberinde getirilen cep telefonlarından da 100 TL harç alınması öngörülmektedir.

AB üye ülke uygulamaları dikkate alınarak, tütün ve tütün mamullerinin vergilendirilmesinde etkinliği artırmaya yönelik yeni bir model öngörülmektedir. Vergiler yanında, paket başına maktu vergi uygulaması öngören yeni bir modele geçiyoruz. Burada, herhangi bir vergi artışının söz konusu olmadığının altını çizmek gerekir.''

Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, 2000 yılında gayri safi yurtiçi hasılanın, (GSYİH) yüzde 3,7'si civarında askeri harcama yapıldığını, şu anda bu rakamın yüzde 2,5 olduğunu bildirdi.

Şimşek, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda görüşülen Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapan Kanun Tasarısı üzerinde, milletvekillerinin sorularını yanıtladı.

Teşvikten dolayı 2013'te kaba hesapla 2 milyar lira civarında gelir kaybı olacağının tahmin edildiğini bildiren Şimşek, ''Gelir etkileri dikkate alınarak, duruma göre 450-900 milyon lira arasında tam yıl, bir gelir etkisi var. Net olarak gelir etkisi yaklaşık 1 milyarın üzerindedir. Duruma göre, bu etki daha da az olabilir daha da çok da olabilir'' dedi.

Şimşek, Türkiye'nin cari dolar açısından 2010'da 17. sırada yer aldığını, 2011'e geçerken 18. sıraya gerilediğini, Endonezya'nın para biriminin değerlenmesi nedeniyle Türkiye'yi geçtiğini söyledi. Şimşek, Türkiye'nin satın alma gücü paritesinde bir değişiklik olmadığını, 16. sırada yer aldığını anlattı.

Türkiye'nin bütçe açığının ve borcunun, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelere bakıldığında yüksek olmadığını belirten Şimşek, geçen yıl bütçe açığının GSYİH içinde yüzde 1,3'ü, genel devlet açığının henüz açıklanmadığını, muhtemelen yüzde 0,6-0,7 civarında olacağını bildirdi. Şimşek, bu rakamların, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler açısından makul olduğunu belirtti. Şimşek, bu yıl için bütçe açığının yaklaşık GSYİH'nın yüzde 1,5'u, genel devlet açığının yüzde 0,8 olacağının öngörüldüğünü ifade ederek, bu rakamların da dünyada makul görüldüğünü söyledi.

Şimşek, Türkiye'nin, yapısal sorunlarına rağmen bütçe performansı ve disiplininde iyi bir noktada olduğunu dile getirdi.

Bakan Şimşek, Milli Emlak Genel Müdürlüğü'nün yılda 10-12 bin gayrimenkul sattığını, 2B dolayısıyla karşı karşıya bulundukları portföyün ise yaklaşık 500 bin olduğunu bildirdi.

Herkesin son haftayı ve ayı beklemesi halinde büyük bir yığılma, sorunla karşı karşıya gelebilecekleri öngörüsüyle, ''Beklemeyin, son güne kalmayın, başvurun'' çağrısında bulunduğunu ifade eden Şimşek, ''Maliye Bakanlığı, bütçenin gidişatını kötü görüyor, ondan dolayı başvurun'' denilmediğini hatırlattı. Şimşek, ''Sırtımızı oraya dayamış değiliz. Bana kalırsa, Türkiye Cumhuriyeti bütçesinde, bütün bu türden gelirlerin çizgi altı olması, finansal kalemi olması lazım'' dedi.

Şimşek, bütçede, bu yıl sosyal güvenlik açığında bir artış bulunduğunu, bunun yansıdığını, zaman zaman sağlıkta sapmaların olduğunu bildirdi.

Personel boyutuyla öngöremedikleri durumla karşı karşıya olduklarını belirten Şimşek, ''Bunlara rağmen bu yıl için açık hedefimiz var yüzde 1,5 civarında. Bunu tutturmak, ülkenin kredibilitesini devam ettirmek, faizlerin yükselmemesi, kaynakların faize değil yatırıma, insanımıza gitmesi için elimizden geleni yapıyoruz, yapacağız'' diye konuştu.

Yılın ilk çeyreğinde, büyümede yeniden dengeleme sürecinin muhtemelen zirveyi bulduğunu dile getiren Şimşek, sözlerini şöyle sürdürdü:

''Geçen yılın ilk yarısında iç talebin büyümeye katkısı 15 puanın üzerinde, net ihracatın etkisi eksi 5 puan civarında. Yılın ikinci yarısında, alınan önlemlerle net ihracatın etkisi eksi 5'lerden artı 1,9'a çıktı, iç talebin etkisi 4,8 civarında. Dengeleme sürecinin bütçeye yansımaları var, bunlara rağmen bütçedeki manşet rakama bakıldığında bozulmanın temelinde faiz giderleri var. Faiz giderlerinde yılın tamamı için öngörülen rakam, ihtiyatlı bir rakam, muhtemelen altında olacak. 50 milyar lirayı aşmayacağız, aşmayacaksak büyük bir kısmı örnek olarak ilk yarıya yığıldıysa, bu rakam basit şekilde ortadadır.

Enerji hariç, cari açıkta düzelme var. Enerji kontrol edemediğimiz bir faktör, fiyatları biz belirlemiyoruz. Enerji hariç, cari açıkta Ekim'den bu yana yaklaşık 11-12 milyar dolarlık daralma var. Enerjiyi dikkate aldığınızda daralma 7 milyar dolar civarında.''

Şimşek, 2009'da değiştirilen teşvik sisteminden bu yana yaklaşık 376 bin istihdam yükümlülüğüyle, 157,4 milyara yakın bir yatırım teşvikinin olduğunu söyledi.

Vergiyi yeterince tabana yayamadıklarını belirten Şimşek, ancak mükellef sayılarında ciddi artışların olduğunu ifade etti. Şimşek, ''Vergiyi tabana yaymak için fazla konuşmadan, allandırmadan... Büyük bir çaba içindeyiz'' dedi.

Maliye Bakanı Şimşek, askeri harcamaların, zaman zaman gündeme geldiğine işaret ederek, 2000'de GSYİH'nın yüzde 3,7'si civarında askeri harcama yapıldığını, şu anda bu rakamın GSYİH'nın yüzde 2,5'u olduğunu bildirdi.

Devletin, en fazla Ar-Ge'sinin savunma sanayisine gittiğini bildiren Şimşek, ''Türkiye, savunma sanayisi ihtiyaçlarının eskiden yüzde 75'ini ithal ederken, bu oran yüzde 50'nin altına düştü. Türkiye, ithalata bağımlılığı azalttı. Askeri harcamalar, milli gelire oran olarak düştü. Ülkedeki cari açık sorununu, askeri harcamalarla ilişkilendirmek, rakamlar ortaya koyuyor doğru değil'' dedi.