2006-06-15 - 17:40
TBMM AB UYUM KOMİSYONU...
TBMM AB Uyum Komisyonu'nda, ''Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumu''nun kaldırılarak, yerine ''Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu'' kurulmasını öngören kanunu tasarısı, kabul edildi.
Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener, kurulması
öngörülen kurum ile Dünya Sağlık Örgütü Tütün Kontrolü Çerçeve
Sözleşmesinin gerektirdiği yeni düzenlemelerin uygulamaya konulması ve
tütün kontrolü programı için ulusal bir koordinasyon merkezinin hayata
geçirilmesinin mümkün olacağını söyledi.

Alkollü içeceklerin üretimi ve ticaretinin düzenlenmesi konusunda
bir yetki karmaşası yaşandığını ifade eden Şener, ''Devletin farklı
birimlerinin düzenleme yapmaya çalışması, kamu kaynaklarının israf
edilmesine yol açmaktadır. Alkollü içkilerin ithalatında iki yerden
izin alınma zorunluluğu AB tarafından ticaretin engellenmesi olarak
değerlendirilmiştir'' diye konuştu.

Son zamanlarda, piyasaya sahte alkollü içki sürülmesine ve
bunlardan kaynaklanan ölüm olaylarına dikkati çeken Bakan Şener, şöyle
devam etti:
''Piyasa denetim ve gözetiminin yaygın ve etkin bir şekilde
yapılması zorunluluğu bir kez daha ortaya çıkmıştır. Tarım ve
Köyişleri Bakanlığının, Türkiye çapında sahip olduğu teşkilat yapısı
ile piyasa gözetim ve denetim işlevlerini, sınırlı personel kadrosuna
sahip olan ve taşra teşkilatı bulunmayan Tütün, Tütün Mamulleri ve
Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme Kurumuna göre çok daha verimli ve
etkin bir şekilde yerine getireceği değerlendirilmektedir. Bu
çerçevede, alkollü içeceklerin üretimi ve ticareti ile ilgili
konularda düzenleme yapma yetkisi, AB uyum süreci ilkeleri ile de
uyumlu olarak tek elde toplanmakta ve böylece hem kamu kaynaklarının
israf edilmesi önlenmekte, hem de alkollü içecekler ile ilgili
yaşanmakta olan yetki karmaşası sorunu, çözüme kavuşturulmaktadır.''

Komisyon Başkanı AK Parti Aksaray Milletvekili Ali Rıza Alaboyun
da oluşturulacak kurul üyelerinin en az 2'sinin sivil toplum
örgütlerinin temsilcisi olması ve kuruma alınacaklar arasında
kimyagerlerin de bulunması önerisini komisyon raporuna ekleyeceklerini
belirtti.

Tasarıya göre, Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu Teşkilatı,
kurul ve başkanlıktan oluşacak. Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme
Kurulu 7 üyeden oluşacak. Kurul üyeleri, bilimsel amaçlı yayın, ders
ve konferans gibi etkinlikler hariç olmak üzere, kurumdaki resmi
görevlerinin yürütülmesi dışında kalan resmi veya özel hiçbir görev
alamayacak, ticaretle uğraşamayacak. Kurul üyeleri ile eş ve
çocukları, Kurumun düzenlemek ve denetlemekle yetkili olduğu sektör
veya alanla ilgili sermaye piyasası araçlarına sahip olamayacak.

Kurumun karar organı olarak Kurul, tütün, tütün mamulleri, etil
alkol ve metanol piyasalarını düzenlemek ve denetlemek, bu piyasalar
ile ilgili genel ve düzenleyici işlemler yapmak ve kararlar almakla
yetkili ve görevli olacak.

Kurul kararlarını uygulamakla görevli Başkanlık; Başkan, başkan
yardımcıları ve hizmet birimlerinden oluşacak. Başkanlığın ana hizmet
birimleri, ''Tütün Dairesi Başkanlığı'', '' Tütün Mamulleri Dairesi
Başkanlığı'', ''Alkol Dairesi Başkanlığı'', ''Analiz ve Değerlendirme
Dairesi Başkanlığı'', ''Tütün Kontrolü Dairesi Başkanlığı'' ve
''Denetleme Dairesi Başkanlığı''ndan oluşacak.

Danışma birimlerini ise ''Hukuk Dairesi Başkanlığı'', ''Strateji
Geliştirme Dairesi Başkanlığı'' ve ''Başkanlık Müşavirliği''
oluştururken, ''İnsan Kaynakları ve Destek Hizmetleri Dairesi
Başkanlığı'' ise yardımcı hizmet birimi olacak.

Kurul Başkan ve üyeliklerine atananlar ile Kurum personeli Emekli
Sandığı Kanunu'na tabi olacak. Mali açıdan özerk bir yapıya sahip
olacak Kurumun bütçesi, Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu
hükümlerine göre oluşturulacak.

Sahte ve izinsiz alkollü içki yapımının önlenmesi için alkol
piyasasında düzenleyici görev verilen Kurum, yakıt biyoetanolü
konusunda düzenleme yapmaya yetkili olacak. Kurum, tütüne olan talebin
azaltılması için çalışacak.

-TÜTÜN ALIMLARI-

Üretici tütünleri, yazılı sözleşme esası veya açık artırma
yöntemiyle alınacak ve satılacak.

Sözleşmeli üretim esasına göre üretilen tütünlerin fiyatları,
tütün mamulleri üreticileri, tüccarlar, üreticiler ve temsilcileri
arasında varılan mutabakata göre belirlenecek. Yazılı sözleşme
yapılarak üretilen tütünler dışında kalan üretici tütünleri, açık
artırma merkezlerinde açık artırma yöntemiyle alınacak ve satılacak.

Tütün ticareti yapmak, tütün işleme tesisi kurmak ve üretime
başlamak için Kurumdan izin veya uygunluk belgesi alınacak.

Bir yere mahsus tütün çeşidinin tohum veya fidelerini başka
çeşitlere ayrılmış olan yerlere ekmek, dikmek veya bu amaçlarla
taşımak için Kurumdan izin almak şart olacak. Tütün tohumu ve
fidelerinin yurt dışına çıkarılması ve ithali, Kurumun uygun görüşü ve
Tarım ve Köyişleri Bakanlığının izni ile yapılacak.

Tütün mamulleri satış belgeleri, il özel idarelerince verilecek.

Türkiye'de, marka bazında sigara için yıllık en az 1 milyar 400
milyon adet, diğer tütün mamulleri için yıllık en az 12 ton üretenler,
aynı markadan olmak üzere serbestçe ithalat yapabilecek,
fiyatlandırabilecek ve satabilecek.

Bu üretim miktarlarına ilişkin şartları yerine getirmeyenlerce
yapılacak sigara ve diğer tütün mamullerinin ithalatına, ithal edilen
tütün mamullerinin fiyatının belirlenmesine ve yurt içinde
pazarlamasına ilişkin usul ve esaslar Kurumun önerisi üzerine Bakanlar
Kurulu tarafından belirlenecek. Bu miktarları değiştirmeye Bakanlar
Kurulu yetkili olacak.

-CEZALAR-
Kurumdan tesis kurma izni almaksızın tütün işlemek veya tütün
mamulleri üretmek üzere fabrika, tesis veya imalathane kuranlar,
üretim izni almaksızın fabrika veya tesislerde tütün işleyenler veya
tütün mamulü üretenler, piyasaya bandrolsüz veya taklit tütün ve tütün
mamulü arz edenler ile arz etmek üzere elinde bulunduranlar hakkında,
2 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 1000 günden 5000 güne kadar adli para
cezası uygulanacak.

Tütün mamullerinde kullanılan bandrol, etiket, hologram, pul,
damga veya benzer nitelikteki ayırt edici işaretleri taklit edenler
hakkında, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis, 500 güne kadar adli para cezası
hükmolunacak.

Kurumdan izin veya uygunluk belgesi alanlar ile bilimsel amaçlı
çalışan kuruluşlar, tütün ve tütün mamulleri ile ilgili analiz yapan
laboratuvarlar dışında tütün kıyan, öğüten, parçalayan ve bu gibi
işlemlerden geçirilmiş tütün mamullerini satanlar, 6 aydan 1 yıla
kadar hapis, 100 güne kadar adli para cezasına çarptırılacak. Tütün
veya tütün mamullerini, satış belgesi olmaksızın satmak amacıyla
elinde bulunduranlar veya satışını yapanlar ile belgesiz satıcılara
mamulat temin eden toptan satıcılara, 6 aydan 2 yıla kadar hapis ve
her kilogram için 20 günden az olmak üzere adli para cezası verilecek.

Kurul, kanuna aykırı hareket eden gerçek veya tüzel kişilere idari
yaptırımlar da uygulayabilecek.

-ALKOLLÜ İÇKİLER-
Tasarıyla, İspirto ve İspirtolu İçkiler İnhisarı Kanunu'nda
değişiklik yapılarak, alkol ve alkollü içkilerin üretimi ve
ticaretiyle ilgili düzenlemeler yeniden belirlendi.

Buna göre, alkollü içkilerin üretimi, ticareti, piyasa gözetim ve
denetimi ile alkollü içkilerin kayıt dışı üretiminin ve piyasaya
arzının önlenmesi amacıyla kayıt dışı hammadde girişinin ve bunların
işlenmesine yönelik kontrollere ilişkin usul ve esaslar, Tarım ve
Köyişleri Bakanlığı tarafından belirlenecek. Tarım ve Köyişleri
Bakanlığınca yapılacak düzenlemelerde, Tütün ve Alkol Piyasası
Düzenleme Kurumunun görüşü alınacak.

Etil alkol ve metanolün üretimi, üretiminin planlanması,
işlenmesi, denatürasyonu, geri kazanımı, ambalajlanması, depolanması,
kullanım amacıyla elde bulundurulması, taşınması, dağıtımı, piyasaya
arzı, ithalatı, ihracatı ile piyasa gözetim ve denetimine ilişkin
idari ve teknik düzenlemelerin yapılması ve bu düzenlemelere
uygunluğun denetlenmesi, Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumunca
yerine getirilecek.

Etil alkol, metanol ve alkollü içki üretimi, üretim izni almış
kişiler tarafından, üretim izni alınan tesise ait adreste, üretim izni
alınan kategorilerde ve kendi adlarına tescilli markalar kullanılmak
kaydıyla yapılabilecek.

Bira ve şarap üretenler haricindeki etil alkol, metanol ve alkollü
içki üretici firmalarında, yıllık en az 1 milyon litre kapasiteli,
yeni teknolojiye sahip entegre tesis kurmaları şartı aranacak.

Etil alkol, metanol ve alkollü içki tesislerinin kurulması,
üretime başlanması ve proje tadilatı faaliyetlerinin her biri için
gerekli izinlerin alınması zorunlu olacak. Üretim izinleri, beş yıl
geçerli olacak.

-ALKOLLÜ İÇKİLERİN SATIŞI-
Etil alkol, metanol ve alkollü içkiler, dağıtım yetki belgesinde
faaliyet alanı tanımlanmış üretici ve ithalatçı gerçek veya tüzel
kişiler tarafından piyasaya arz edilebilecek. Alkollü içkiler dökme
olarak piyasaya arz edilemeyecek.

Dökme distile alkollü içki sevkıyatı, sadece alkollü içki
üreticileri tarafından, aynı marka altındaki ürünlerin farklı
tesislerde üretilmesi durumunda, ürün standardını sağlamak amacıyla
yapılabilecek.

Piyasaya arz ambalajında etil alkol ve alkollü içkilerin toptan,
perakende veya açık olarak satışını yapmak isteyenlerin, işyeri açma
ve çalışma ruhsatı haricinde, il özel idarelerinden satış belgesi
almaları zorunlu olacak. İl özel idaresi, açık alkollü içki satış
belgesi vermeden önce yetkili kolluk kuvvetinin görüşünü alacak.
Kolluk kuvveti görüşünü yedi gün içinde verecek.

Satış belgeleri; il merkezleri, büyükşehir belediyesine dahil
ilçeler ile ilçe merkezleri ayrımı esas alınarak yönetmelikle
belirlenecek bedel karşılığında verilecek. Bu bedel her yıl yeniden
tespit edilecek.

Satış belgelerinin verilmesi, sürelerinin uzatılması, yenilenmesi,
iptali, belge bedelleri ve satıcıların uymaları gereken esaslar ile
satış yerleriyle ilgili hususlar, kamu düzeni, kamu güvenliği ve genel
sağlığın korunmasına yönelik esaslar çerçevesinde İçişleri
Bakanlığının görüşü alınarak Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu
tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek.

Satış belgesi alındığı yıl için geçerli olup, belgede belirtilen
işyeri ve dağıtım alanları dışında satış yapılamayacak.

Açık alkollü içki satış belgesi sahibi olmayanlar, alkollü
içkileri ambalajlarını bozarak satamayacaklar.

-CEZALAR-
Tesis kurma izni almaksızın etil alkol, metanol veya alkollü içki
üretimi yapabilecek veya üretim prosesinin herhangi bir aşamasını
gerçekleştirebilecek nitelikte makine, ekipman, ham madde, yarı mamul
veya malzemenin bir veya birkaçını içeren tesis kuranlar, 1 yıldan 3
yıla kadar hapis cezasına ve 500 güne kadar adli para cezasına
çarptırılacak.

Üretim izni almaksızın etil alkol, metanol veya alkollü içki
üretenler hakkında 2 yıldan 5 yıla kadar hapis, 1000 günden 5000 güne
kadar adli para cezasına hükmolunacak. Bu hüküm üretim izni alınan
tesisin dışında veya üretim izni alınan kategoriler dışında üretim
yapanlar hakkında da uygulanacak.

İzinsiz veya sahte olarak üretilen ya da kaçak olarak yurda
sokulan etil alkol, metanol veya alkollü içkilerde kullanılmak üzere
bandrol, hologram veya benzer nitelikteki ayırt edici işaretlerin
sahtesini yapan, bunların satışını yapan veya bunları tedarik eden
veya bulunduran kişiler hakkında 1 yıldan 3 yıla kadar hapis, 500 güne
kadar adli para cezasına hükmolunacak.

-''ARAÇ, PERSONEL VE TAŞINMAZ...''-
Kaldırılan Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası
Düzenleme Kurumuna ait araç, gereç, taşıt ve hizmet binaları dahil her
türlü taşınır ve taşınmazlar ile tüm hak ve yükümlülükler, Tütün ve
Alkol Piyasası Kurumu'na devredilecek.

Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası Düzenleme
Kurumunda görev yapmakta olan personelden kadro ve görev unvanları
değişmeyenler başka bir işleme gerek kalmaksızın kadrolarına atanmış
olacak, kadro ve görev unvanları değişenler veya kaldırılanlar, derece
ve kademelerine uygun kadrolara 3 ay içinde atanacak.

Kaldırılan Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Piyasası
Düzenleme Kurumunda uzmanlık yeterlik sınavında başarılı olup uzmanlık
unvanını almaya hak kazandığı halde, Anayasa Mahkemesinin iptal kararı
dolayısıyla ''uzman'' kadrosuna ataması yapılamayan uzman
yardımcıları, başka bir işleme gerek kalmaksızın uzman kadrosuna
atanmış sayılacak.

Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri Anonim Şirketi,
ülke genelinde ürün arzının devamlılığını sağlamayı ve yerli tütünden
yapılan sigaraların harman reçetelerinde kullanılan tütün çeşitlerinin
geleceğini güvence altına almayı teminen, 2005 ürün yılı için sözleşme
imzalanan üreticiler ile bu miktarı aşmamak koşuluyla 2006 ve 2007
ürün yılları için tütün üretim ve alım-satım sözleşmesi
imzalayabilecek.

Öte yandan, Komisyon üyelerinin Genel Kurul çalışmalarına
katılmaları üzerine komisyon gündemindeki, yabancıların çalışma
izinlerine ilişkin kanun tasarısının görüşmeleri haftaya ertelendi.