TÜRK ASKERİ, ADEN KÖRFEZİ'NE GİDİYOR...

Tezkerenin oylamasından önce söz alan DSP Balıkesir Milletvekili Hüseyin
Pazarcı, deniz haydutluğu ve korsanlığın ayrı kavramlar olduğunu ancak bunların
bir arada kullanılmasının uluslararası düzeyde karışıklık yaratacağını söyledi.
Pazarcı, Güvenlik Konseyi kararlarında sadece deniz haydutluğundan bahsedildiğini ifade etti.

Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül de yetkide boşluk bırakmamak, yetkinin
daha geniş olması açısından iki kavramı da kullandıklarını bildirdi.
MHP İzmir Milletvekili Erdal Sipahi de Türk askerinin, en riskli ve alarm
veren ülkelerin bulunduğu bir coğrafyaya gittiğini kaydetti.

-KARA OPERASYONUNDA GÖREVLENDİRİLMEYECEK-

Konuşmaların ardından, tezkere, yapılan işari oylamada Genel Kurulda
kabul edildi.
Tezkereyle, daha önce farklı coğrafyalarda görev yapan Türk askeri, bu
kez Aden Körfezi, Somali karasuları ve Arap Denizi'ne gidecek.
Tezkereye göre, bölgede konuşlandırılacak TSK deniz unsurları, Somali
toprakları üzerinde, korsan/deniz haydutları ve silahlı soygun yapan kişilere
yönelik herhangi bir kara operasyonunda görevlendirilmeyecek. Korsanlık ve
silahlı soygun yaptığından şüphe duyulan tekneleri telsizle sorgulayacak, bayrak
devletinin rızası halinde bu gemilere çıkacak, geminin bayraksız olması
durumundaysa uluslararası hukuk kuralları çerçevesinde müdahalede
bulunabilecek.
Bölgeye gidecek Türk askeri, ticaret gemilerine refakat ve koruma
sağlayacak, korsan/deniz haydutları ve silahlı soygun yapanların saldırısına
uğrayan ticaret gemilerine yardım edecek, gerektiğinde bu kişileri yakalayacak,
gözaltına alacak, sorgulayacak, delil toplama dahil her türlü adli kolluk
işlemlerini yapacak, bu kişilerin kullandığı deniz araçlarına müdahale edecek,
durduracak, etkisiz hale getirecek ve el koyacak.

-23. KEZ İZİN ALDI-

TBMM, Genel Kurul'da kabul edilen bu tezkereyle, 1950'den bu yana yurt
dışına asker göndermek için 23. kez izin aldı.
Meclis, bugüne kadar Türk askerinin yabancı ülkelere gönderilmesi
konusunda çeşitli istemlere sahne oldu. TBMM, 1950 yılından sonra ilk kez,
Kore'ye Türk askerinin gönderilmesi için dönemin hükümetine izin verdi. TBMM, 6
Aralık 1950 tarihli birleşiminde, ''dünya barışını kurmak, korumak ve insanlığın
emniyet ve huzurunun sağlanması amacıyla Türk askerinin BM orduları saflarına
katılması'' yönündeki Başbakanlık Tezkeresi'ni kabul etti.

-KIBRIS-

Meclis, Kıbrıs'a asker gönderilmesi konusunda çeşitli tarihlerde 3 kez
izin verdi. Bu konudaki ilk tezkere, 16 Mart 1964 tarihini taşıyor. 1961
Anayasasının 66. maddesine dayandırılan bu karar, ''16 Ağustos 1960 tarihinde,
Lefkoşa'da Türkiye, Yunanistan, Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda ile Türkiye
arasında imzalanan anlaşmalar uyarınca Kıbrıs'a Türk Silahlı Kuvvetlerinin
gönderilmesine izin verilmesini'' içeriyordu.
TBMM, 17 Kasım 1967'de, ''Hükümete verilen yetkinin kullanılmasından
doğacak inkişaf ve ihtilatlar karşısında; lüzum, hudut, şümulü Hükümetçe takdir
ve tayin olunacak şekilde Türk Silahlı Kuvvetlerinin yabancı ülkelere
gönderilmesine'' izin verdi.
Kıbrıs konusundaki 3. tezkere ise 20 Temmuz 1974 tarihinde kabul edildi.
Dış siyasi olayların ortaya çıkardığı ağır şartlar sonunda ve TBMM'nin 1964 ve
1967 yıllarında verilen izinlerine dayanarak Kıbrıs'a yapılan indirme ve çıkarma
harekatının ortaya çıkaracağı durum karşısında gerekliliği, sınırı ve miktarı
Hükümetçe takdir ve tayin olunacak şekilde Türk Silahlı Kuvvetlerinin yabancı
ülkelere gönderilmesine izin verilirken, aynı günkü birleşimde ''TBMM'nin
kahraman ve şanlı Türk Silahlı Kuvvetlerine güven, dilek ve takdirleri'' de
iletildi.

-KÖRFEZ KRİZİ-

Irak'ın Kuveyt'i işgaliyle başlayan Körfez Krizi sürecinde de TBMM'den 3
tezkere çıktı.
Körfez Krizi sürecinde, ABD ve müttefiklerinin Irak'a yönelik askeri
harekatı aşamasında Türkiye'de çok uluslu bir gücün konuşlandırılması gündeme
geldi. Hükümet, ''Ülkemize bir tecavüz vuku halinde derhal mukabele edilmesi
maksadına münhasır olarak'' Türk Silahlı Kuvvetlerinin yabancı ülkelere
gönderilmesi veya yabancı silahlı kuvvetler mensuplarının Türkiye'de bulunması
konularında TBMM'den izin istedi. Bu izin, 12 Ağustos 1990 tarihinde hükümete
verildi.
Önceleri ''Çekiç Güç'' olarak adlandırılan, daha sonra sadece hava
gücüyle sınırlı olan ''Kuzeyden Keşif Harekatı'', bu izin kapsamında Türkiye'ye
konuşlandırıldı.
TBMM, yine aynı kapsamda 5 Eylül 1990 ve 17 Ocak 1991 tarihlerinde BM
Güvenlik Konseyi kararını desteklemek ve Türkiye'nin muhtemel tehlikelere karşı
güvenliğinin idame ettirilmesini sağlamak, kriz süresince ve sonrasında
olabilecek gelişmeler ışığında Türkiye'nin çıkarlarını korumak amacıyla Türk
askerinin yabancı ülkelere gönderilmesine ve yabancı silahlı kuvvetlerin
Türkiye'de bulunmasına izin verdi.

-BOSNA-HERSEK'TEN AFGANİSTAN'A...-

Türk askeri, Körfez Krizi sonrasında dünyanın farklı köşelerindeki savaş
ortamlarında görev aldı. Bu amaçla TBMM'den alınan izin sonrasında Türk askeri
Bosna-Hersek'ten Afganistan'a kadar geniş bir coğrafyada görev yaptı.
Hükümetler, 8 Aralık 1992'de iki ayrı tezkereyle Somali ve
Bosna-Hersek'e, 20 Şubat 1997'de İsrail-Filistin çatışmalarının yaşandığı El
Halil'e, 10 Nisan 1997 ve 23 Temmuz 1998'de Arnavutluk'a, 8 Ekim 1998'de
Kosova'ya, 10 Ekim 2001'de Afganistan'a asker göndermek için TBMM'den izin
aldı.

-YENİDEN IRAK VE 1 MART TEZKERESİ...-

ABD'nin Irak'a yönelik operasyonuyla ilgili olarak 4 Başbakanlık
Tezkeresi, 2003'te TBMM'ye sunulurken, bunlardan Türk askerinin yabancı ülkelere
gönderilmesi ve yabancı ülke askerlerinin Türkiye'ye gelmesini içeren tezkere,
yoğun tartışmaların ardından 1 Martta kapalı oturumda görüşüldü. Irak Savaşı
nedeniyle ''TSK'nın yabancı ülkelere gönderilmesi ve yabancı silahlı kuvvetlerin
Türkiye'de bulunması için Hükümet'e yetki verilmesine'' ilişkin Başbakanlık
Tezkeresi, TBMM Genel Kurulu'nda 1 Mart 2003'te ''salt çoğunluğa ulaşılmaması''
nedeniyle kabul edilmedi. Bu oylamaya 533 milletvekili katılmış, 264 kabul, 250
ret, 19 çekimser oy kullanılmıştı.
Türkiye'deki askeri üs ve tesisler ile limanlarda gerekli yenileştirme,
geliştirme, inşaat ve tevsi çalışmaları ile altyapı faaliyetlerinde bulunmak
amacıyla ABD'li teknik ve askeri personelin 3 ay süreyle Türkiye'de bulunmasına
izin verilmesine ilişkin karar, 6 Şubat 2003 tarihinde TBMM'den çıktı.
TBMM, 20 Mart 2003'te, TSK'nın Kuzey Irak'a gönderilmesine; bu
kuvvetlerin belirlenecek esaslar çerçevesinde kullanılmasına ve muhtemel bir
askeri harekat kapsamında yabancı silahlı kuvvetlere mensup hava unsurlarının
Türk hava sahasını kullanmalarına 6 ay süreyle izin verdi.
Irak ile ilgili 2003'teki diğer tezkere ise 7 Ekim tarihli oldu.
Başbakanlık Tezkeresiyle, Hükümete, Türk Silahlı Kuvvetlerinin, güvenlik ve
istikrara katkı yapmak amacıyla Irak'a gönderilmesi, bu kuvvetlerin görev ye
kullanılmasına ilişkin gerekli düzenlemelerin yapılması için 1 yıl süreyle izin
verdi.

-KONGO VE LÜBNAN'A ASKER GÖNDERİLMESİ-

Kongo'daki seçimlerde güvenliği sağlayacak uluslararası güce, Türkiye'nin
asker göndermesine ilişkin Başbakanlık Tezkeresi, 27 Haziran 2006'da TBMM Genel
Kurulunda kabul edildi.
TBMM'den, Lübnan'a asker gönderilmesine ilişkin karar, 5 Eylül 2006
tarihinde çıktı.
29 Mayıs 2007 tarihli, Lübnan'da BM Geçici Görev Gücü (UNIFIL)
kapsamındaki Türk askerlerinin görev süresinin 1 yıl daha uzatılmasını öngören
Başbakanlık Tezkeresi ise TBMM'de kabul edildi.
Meclisin kabul ettiği son tezkereler ise TSK unsurlarının, Irak'ın, terör
örgütü PKK'nın yuvalandığı kuzey bölgesi ile mücavir alanlara gönderilmesi için
Hükümete 1 yıl süreyle izin verilmesini ve bu sürenin 1 yıl daha uzatılmasını
öngörüyordu.