Meclis Başkanvekili Adan, gündeme geçmeden önce üç milletvekiline gündem dışı söz verdi.

MHP Mersin Milletvekili Levent Uysal "sığınmacılar ve Türkiye", CHP Tokat Milletvekili Kadim Durmaz "Atatürk'ün Tokat'a gelişinin yıl dönümü", AK Parti Mardin Milletvekili Faruk Kılıç "Diyarbakır'ın Çınar, Mardin'in Mazıdağı ilçelerindeki mahalleleri etkileyen yangın" hakkında gündem dışı konuştu.

MHP'li Uysal, sığınmacı meselesinin, Mersin'i yakından ilgilendiren ve çözüm bekleyen çok önemli bir konu olduğunu söyledi.

Mersin'de her 7 kişiden birinin sığınmacı olduğunu ve halkın bu konuda huzursuzluk hissettiğini dile getiren Uysal, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin sığınmacılar konusundaki taleplerini hatırlattı. Göçün getirdiği sorunları ülkelerin tek başına çözemeyeceğini ancak Türkiye'nin bu konuda yalnız bırakıldığını kaydeden Uysal, "Uluslararası çözüm ortaklarıyla birlikte en sağlıklı ve hızlı biçimde sığınmacıların ülkelerine dönmelerini organize etmeliyiz. Çünkü aziz milletimiz misafirperverliğini en saygın biçimde yerine getirmiştir." diye konuştu.

CHP'li Durmaz, Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün Tokat'a gelişinin 105. yılını kutlayarak, Mustafa Kemal Paşa'nın yaktığı bağımsız meşalesinin Tokat'a kadar ulaştığını anlattı.

Atatürk'ün, Türk milletinin vatan sevgisini ve bağımsız ruhunu Tokat'ta ortaya koyduğunu dile getiren ve burada halka hitabını aktaran Durmaz, Tokat halkının, Kurtuluş Savaşı mücadelesinde Atatürk'e destek verdiğini ve Milli Mücadele sürecinde ona kenetlendiğini söyledi.

Durmaz, "Tokat dün olduğu gibi günümüzde de Atatürk'ün emanetlerine, laik ve çağdaş Cumhuriyet'e sahip çıkmaya devam edecektir." dedi.

- "Sağduyulu halkımız bu provokasyonculara gereken cevabı vermiştir"

AK Parti'li Kılıç, geçen hafta Mardin ve Diyarbakır'da çıkan yangın felaketini anımsatarak, yangının Mazıdağı'nda ilerlediğinin tespit edildiğini, ilk anda araç ve ekiplerin bölgeye sevk edildiğini anlattı. Yangının can kayıpları ve yaralanmalara yol açtığını hatırlatan Kılıç, kesin hasar tespit çalışmalarının devam ettiğini bildirdi. Kılıç, şunları kaydetti:

"Yangınla ilgili sosyal medya başta olmak üzere çeşitli dedikodu mecraları aracılığıyla akıl almaz yalanlar, iftiralar, çarpıtmalar hemen ortalığa saçılmıştır. En çok üzüntü duyduğumuz konu ise medeniyetlerin beşiği, dünyanın hoşgörü başkenti olarak gösterilen Mardin'imizde taziyeye gelen insanlara karşı, vatandaşları provoke eden kişilerin örgütlü bir şekilde dışardan getirilerek halkın huzurunu kaçırmaya çalışmaları oldu. İnancımız ve kültürümüz gereği taziye yerinde edebiyle, usulüyle sessiz bir şekilde oturulur ve vefat edenler için dua edilerek taziye sahiplerinin acısına ortak olunur. Mardin'imizin kültüründe, taziyeye gelene tepki göstermek gibi ahlak dışı eylemler yer bulmamıştır ve yer bulmayacaktır. Başta taziye sahipleri olmak üzere taziyeye gelen sağduyulu halkımız da bu provokasyonculara gereken cevabı vermiş; taziye sahipleri üzüntülerini ve mahcubiyetlerini Sayın Vali'mize iletmişlerdir."

DEM Parti Grup Başkanvekili Gülüstan Kılıç Koçyiğit, Mardin'de yangın felaketi için kurulan kriz koordinasyon merkezine yerel yönetimin dahil edilmediğini ve yangının çıkış sebebi konusunda dezenformasyon yapıldığını savundu.

AK Parti İstanbul Milletvekili Halit Yerebakan, Türkiye'nin, 1961'de başlayan yerli otomobil hayalinin, 6 yıl önce Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın çağrısıyla yeniden alevlendiğini ve Togg ile gerçeğe dönüştüğünü belirtti.

Milli teknolojinin bir sembolü haline gelen Togg'un, bugüne kadar 30 binden fazla kullanıcıyla buluştuğunu ve pazar payının bu yıl yüzde 40'a ulaştığını kaydeden Yerebakan, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bu rakamlar Togg'un sadece teknolojik bir başarı değil, aynı zamanda milletimizin teveccühünü kazanan bir proje olduğunun da kanıtıdır. Şimdi ihracatıyla Türkiye'nin yenilikçi yüzünü dünyaya duyuracaktır. Bugün ulusal gururumuz Togg'un kuruluş yıl dönümünde, bu büyük hayalin taşlarını özveriyle döşeyen tüm mimarlarına şükranlarımızı sunuyoruz. Unutmayalım ki Türkiye'nin gücü, milletimizin birlik ve beraberliğinden gelir ve Togg bu gücün en güzel örneklerinden biri olmuştur. Hep birlikte Cumhuriyet'imizin ikinci yüzyılında bilim ve teknolojinin ışığında daha nice başarılara imza atalım."

Genel Kurulda grup başkanvekilleri yerlerinden söz alarak gündeme ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Saadet Partisi Grup Başkanvekili Bülent Kaya, Diyarbakır'ın Çınar ilçesinde başlayıp Mardin'in Mazıdağı ilçesine yayılan afet sonucu 15 vatandaşın hayatını kaybettiğini, 78 vatandaşın yaralandığını hatırlattı. Yangının, aynı zamanda birçok mal kaybına da yol açtığını anlatan Kaya, "Maalesef tarımla ilgili bir yangın olmasına ve 15 insanın hayatını kaybetmiş olmasına rağmen Tarım Bakanının bölgeye gitmemiş olması devlet-millet kaynaşması açısından son derece ciddi bir eksikliktir." dedi.

Kaya, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan'ın bölgeye giderek taziye ziyaretinde bulunmasının kıymetli ve değerli olduğunu belirterek, şunları kaydetti:

"Sayın Bakana teşekkür ediyoruz ama burada, bir maden faciası olduğu zaman nasıl Çevre ve Şehircilik Bakanının aynı anda İliç'te olmasını bekliyorsak, bir sel felaketinde ilgili bakanın nasıl orada olmasını bekliyorsak tarım alanıyla ilgili bir olayda Tarım Bakanının orada olup o vatandaşların hem acısını paylaşması hem de bu yaraları saracağına dair güven duygusunu üst perdeden Hükümeti temsilen vermesi lazım. Dolayısıyla bu eksikliğin bir an önce giderilmesi lazım. Bu vatandaşlarımızın devlet-millet kaynaşması açısından asla ve asla yalnız bırakılmadığının hissine dahi kapılmaması lazım."

İYİ Parti Grup Başkanvekili Buğra Kavuncu, Diyarbakır'ın Çınar ve Mardin'in Mazıdağı ilçeleri arasındaki bölgede çıkan yangında hayatlarını kaybeden 15 vatandaşa Allah'tan rahmet, ailelerine ve sevenlerine sabır diledi.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in CHP Genel Başkan Yardımcısı Yalçın Karatepe ile görüştüğünü anımsatan Kavuncu, görüşmenin sorunları çözmeyeceğini söyledi. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nin değişmesi gerektiğini savunan Kavuncu, şöyle devam etti:

"Siz, Maliye Bakanının bu konularda karar veremediğini bildiğiniz halde gidip bunları sorduğunuzda alacağınız cevap ortadayken bunların hiçbirinin düzelmeyeceği de aşikardır. Normalleşme sürecinden bahsediliyor, iktidar ile ana muhalefet görüşüyor; güzel. Ama bakın, ben size nasıl normalleştiğimizi söyleyeyim: 15 vatandaşımızı yangında kaybettik, 8 kadın cinayeti oldu, yine 3 polisimiz aynı gün intihar etti. İnşallah bu görüşmeler ülkede bazı şeylerin düzelmesine yol açar. Ama böyle normalleşeceksek bu görüşmelerin, muhalefet ile iktidarın arasındaki komünikasyonu, olması gereken ilişkiyi normalleştirmeden başka ülkeye sağlayacak hiçbir faydası yoktur."

- "Gerekli hukuki tasarruf muhakkak yapılacaktır"

MHP Grup Başkanvekili Erkan Akçay, Diyarbakır'ın Çınar ve Mardin'in Mazıdağı ilçeleri arasındaki bölgede çıkan yangında yaşamını kaybeden vatandaşlara Allah'tan rahmet diledi, yaralılara geçmiş olsun temennisinde bulundu.

Kayıpların telafi edileceğini, mağduriyetlerin giderileceğine yönelik inancını dile getiren Akçay, "Devam eden adli soruşturma neticesinde yangının çıkış nedenleri tespit edilecek, sonrasında gerekli hukuki tasarruf da muhakkak yapılacaktır. Bu sürecin takipkisi olacağımızı da bu vesileyle paylaşmak istiyorum." diye konuştu.

DEM Parti Grup Başkanvekili Gülüstan Kılıç Koçyiğit, Diyarbakır'ın Çınar ve Mardin'in Mazıdağı arasındaki bölgede çıkan yangında yaşamını yitiren vatandaşlara Allah'tan rahmet, yakınlarına başsağlığı diledi. Bunun sıradan bir afet olmadığını ve göz göre göre 15 insanın hayatını kaybettiğini savunan Koçyiğit, "Bu ülkedeki her doğal olay bir felakete dönüşüyor." ifadesini kullandı. Koçyiğit, gece görüşlü yangın söndürme helikopterleriyle müdahale edilmediği için de bu olayın bir felakete dönüştüğünü savundu.

- "Yerli yersiz eleştirileri görüyoruz"

CHP Grup Başkanvekili Gökhan Günaydın, kamuya yönelik tasarruf tedbirlerinin 13 Mayıs'ta açıklandığını anımsatarak, "Kamunun temsil ve ağırlama gideri nisanda 61,2 milyon liraydı, mayısta tasarruf tedbirleri altında 418 milyon liraya çıktı; 7 kat arttı. Artık bu şan, bu şatafat, bu şöhret budalalığı nereye kadar devam edecek?" ifadelerini kullandı.

Günaydın, Diyarbakır'ın Çınar ve Mardin'in Mazıdağı arasındaki bölgede çıkan yangının, gece görüşlü yangın söndürme uçağı olmadığı için 15 vatandaşın diri diri can verdiğini söyledi. Muhalefet partilerinin grup önerilerini bu yangının araştırılması için verdiklerini anlatan Günaydın, AK Parti'nin, bunu desteklememesinden üzüntü duyduğunu ifade etti.

Son 5 yılda 450, son 20 yılda bin polis memurunun intihar ettiğini de anımsatan Günaydın, bunun TBMM tarafından araştırılması gerektiğini söyledi.

Bakan Şimşek'in CHP'li Karatepe ile görüşmesini anımsatan Günaydın, "Buna yönelik yerli yersiz eleştirileri görüyoruz. Eğer bugün AKP'nin asgari ücrete bir ara zam yapmayacağını öğreniyorsak bunu Yalçın Karatepe'nin ısrarlı takibi ve kamuoyuyla paylaşmasıyla öğreniyoruz. Eğer 10 bin liralık taban aylığı artırmayı düşünmediklerini, çoğu insanın 10 bin lira ile sürünmeye devam edeceğini öğreniyorsak bunu Yalçın Karatepe'nin ısrarlı takibi, aydın namusuyla yaptığı açıklamalardan öğreniyoruz." diye konuştu.

- "Yabancı düşmanlığı ve ırkçılığın arttığını üzülerek takip ediyoruz"

AK Parti Grup Başkanvekili Bahadır Yenişehirlioğlu, Manisa'nın Soma ilçesinde meydana gelen ve çevre illerden de hissedilen depremden etkilenen vatandaşlara geçmiş olsun temennisinde bulundu.

Diyarbakır ve Mardin'de meydana gelen yangınlardan zarar gören vatandaşlara geçmiş olsun dileklerini ileten Yenişehirlioğlu, vefat eden vatandaşlara Allah'tan rahmet, yaralılara acil şifa diledi.

Kurban Bayramı boyunca ve devamında Filistin'in acısının yüreklerde hissedildiğini ve mazlumların dualardan eksik edilmediğini ifade eden Yenişehirlioğlu, geçmiş Kurban Bayramı'nın getirdiği kardeşlik, dayanışma ve yardımlaşma ruhunun bütün dünyaya hakim olmasını Allah'tan niyaz etti.

Yenişehirlioğlu, 20 Haziran'ın Dünya Mülteciler Günü olduğunu belirterek, dünyanın vicdan ve merhamet başkenti olan Türkiye'nin, İslam medeniyetiyle şereflenmiş kadim devlet kültüründen aldığı sorumluluk bilinciyle açlıktan, çatışmalardan, iç savaş ve fakirlikten kaçan kardeşleri için daimi umut kapısı olduğunu ve bu vasfıyla da her platformda insan haklarının en güçlü savunucusu konumuna ulaştığını ifade etti. Yenişehirlioğlu, şunları kaydetti:

"Özellikle de sözde medeniyetin beşiği olan Batı'da karşılaştığımız mültecilere yönelik ayrımcılığın, yabancı düşmanlığı ve ırkçılığın arttığını üzülerek takip ediyoruz. Bugün özel bir gün, mülteci kardeşlerimizin acılarını paylaşmak, hüzünlerini hissetmek, içinde bulundukları zor duruma karşı empati geliştirmek ve hayatlarını yeniden inşa etme konusunda cesaret ve dirençlerine destek vermek için bir fırsattır. Filistin ve Doğu Türkistan başta olmak üzere zulüm altında kan ağlayan tüm mazlum coğrafyaları saygıyla selamlıyoruz. 20 Haziran Dünya Mülteciler Günü'nün bu noktada hassasiyet ve farkındalığa vesile olmasını temenni ediyorum."

Türkiye'nin Otomobili Girişim Grubu'nun (TOGG) 25 Haziran 2018'de kurulduğunu hatırlatan Yenişehirlioğlu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde 21 yılda Milli Teknoloji Hamlesi vizyonuyla savunma sanayisinden otomotive, enerjiden sağlığa her alanda büyük başarılar elde edildiğini anlattı. Yenişehirlioğlu, "TOGG, ülkemizin teknolojik gelişiminin, ekonomik kalkınmasının ve küresel itibarının sembolü olarak doğmuş, gelişmiş ve bugünkü seviyesine ulaşmıştır. Ülkemizin 60 yıllık hayalini gerçekleştiren Sayın Cumhurbaşkanımız başta olmak üzere, 5 babayiğidi, mühendislerimizi ve projeye alın teri katan tüm TOGG çalışanlarını tebrik ediyor, çalışmalarında başarılar diliyorum. Türkiye Yüzyılı'nın ilk meyvelerinden olan TOGG'umuzun tekerine taş değmesin, yolu açık olsun inşallah." şeklinde konuştu.

AK Parti'li Yenişehirlioğlu, 17 Haziran'ın Dünya Çölleşme ve Kuraklıkla Mücadele Günü olduğunu anımsatarak, partisinin çölleşme ve kuraklıkla mücadelede çok önemli yollar katettiğini anlattı. Yenişehirlioğlu, son yıllarda küresel ısınmanın da etkisiyle orman yangınlarında artış yaşandığına işaret ederek, orman alanlarının korunması ve yangınların önlenmesi için canla başla çalışan personele teşekkür etti, görevlerinde kolaylıklar diledi.

Genel Kurulda, Saadet Partisi, İYİ Parti ve CHP'nin "orman yangınları" DEM Parti'nin ise "Çınar ve Mazıdağı'ndaki yangın felaketi" hakkındaki grup önerileri ayrı ayrı görüşüldü.

Partisinin grup önerisi üzerinde söz alan Saadet Partisi Antalya Milletvekili Şerafettin Kılıç, Mardin ve Diyarbakır'da meydana gelen yangınlar nedeniyle geçmiş olsun dileklerini iletti. Yangına müdahalenin yetersiz kaldığını söyleyen Kılıç, bölgedeki elektrik dağıtım şirketine yönelik iddiaların da araştırılmasını istedi.

Türkiye'deki orman alanlarının azaldığını ve yeni ağaçlandırmalarla sadece istatistik artışlar yapıldığını belirten Kılıç, "Ağaçlandırılmış bölgelerin çok az bir kısmı ormana dönüşürken, birçoğu ormana dönüşemeden kurumaktadır." dedi. Kılıç, orman yangını riskinin yüksek olduğu yerlerde alınan tedbirlerin de artırılmasını istedi.

İYİ Parti Mersin Milletvekili Burhanettin Kocamaz, Mardin ve Diyarbakır'daki yangınlara havadan yeterince müdahale edilemediğini belirterek, şunları kaydetti:

"Oysa havadan yeterince müdahale edilmiş olunabilseydi bu köylerimizde belki de bu kadar can ve mal kaybı yaşanmayacaktı. Her yıl ülkemiz endişe verici boyutlarda orman yangınlarıyla karşı karşıya gelmektedir. Orman Genel Müdürlüğü verilerine göre geçen yılın 1-21 Haziran döneminde 84 orman yangını meydana gelirken bu yıl bu sayı yaklaşık 5 katına çıkmış, aynı sürede 399'a ulaşmıştır. Çıkan yangınlarda geçen yıl 41 hektar ormanlık alan zarar görürken bu yıl 2 bin 548 hektar alan zarar görmüştür. Bu yıl orman dışı alanlarda da yangın sayısı artmıştır."

DEM Parti İzmir Milletvekili Burcugül Çubuk, yangının elektrik dağıtım şirketi DEDAŞ'ın ihmali sonucu çıktığını iddia ederek, yangınları söndürmek için bölgeye helikopter gönderilmediğini savundu.

- "Vatandaşlarımızın tüm zararları devletimiz tarafından karşılanacaktır"

CHP Çanakkale Milletvekili Özgür Ceylan ise Mardin ve Diyarbakır'daki yangınların bayram atmosferini acıya ve hüzne boğduğunu ifade ederek, "Yangından etkilenen çiftçilerimizin zararları hükümet tarafından karşılanmalıdır. Gece görüşlü helikopter sayımızı artırmamız lazım. Helikopter ve uçakların su taşıma kapasitesi ve su depolama alanlarının sayısı artırılmalıdır. Tüm elektrik hatlarının acilen bakımları yapılmalıdır." diye konuştu.

AK Parti Diyarbakır Milletvekili Mehmet Sait Yaz, Diyarbakır'ın Çınar ve Mardin’in Mazıdağı ilçelerinde çıkan yangının Çınar ilçesindeki Köksalan, Bağacık, Yazçiçeği ve Ağaçsever mahalleleri ile Mazıdağı ilçesindeki Yücebağ, Şenyuva ve Yetkinler mahallelerinde etkili olduğu bilgisini vererek, şöyle devam etti:

"Çınar ilçemizdeki 4 mahallede toplam 19 bin 370 dekarlık tarım alanı, orman, mera ve hazine arazileri yanmıştır. 7 bin 900 dekar tarım alanı yanmış, bu alanın bin 111 dekarı hasadı yapılmayan alan, 9 bin 750 dekarı orman arazisi ve bin 720 dekarı ise mera ve hazine arazisidir. Mazıdağı ilçesinde ise Yetkinler ve Yücebağ mahalleleri ile Kelek mezrasında 7 bin dekarlık tarım alanının yandığı tespit edilmiş, bunun 4 bin dekarı hasadı yapılmamış buğday alanı, 3 bin dekarı hasat edilmiş araziden oluşmaktadır. Ayrıca, çiftçilerimizin bazı sulama ekipmanları da zayi görmüştür. Yanan alanlarda biyoçeşitliliğimizin hızlıca eski haline dönmesi ve alanın daha da zengin bir biyoçeşitliğe kavuşması için Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından alanda hem rehabilitasyon çalışmaları hem de yaban hayatını iyileştirici faaliyetler başlatılmıştır. Yangınla ilgili çok yönlü soruşturma elbette devam etmektedir. Vatandaşlarımızın tüm zararları devletimiz tarafından karşılanacaktır, bundan hiç kimsenin kuşkusu olmasın."

- " Siz sorumlusunuz birinci derecede"

DEM Parti'nin grup önerisinin görüşmeleri sırasında söz alan AK Parti Diyarbakır Milletvekili Galip Ensarioğlu, Mardin ve Diyarbakır'daki yangınlara kısa sürede müdahale edildiğini belirtti. Yangında 15 kişinin hayatını kaybettiğini anımsatan Ensarioğlu, "Bu mesele istismar edilecek bir mesele değil, istismar olmaz. Eğer bunu konuşacaksak, o zaman, sizin Eş Başkanınız, yangından yarım saat sonra oradaydı. Neredeydiniz? Yangın söndürmede birinci derecede itfaiye sorumludur. Sizin sorumluluğunuz büyük. Yangın araçlarınızın onda biri orada değil, personelinizin yirmide biri orada değil. Neden sevk etmediniz? Siz sorumlusunuz birinci derecede. Birbirimizi mi suçlayacağız burada, yakışıyor mu?" diye konuştu.

Grup önerisinin görüşmeleri sırasında DEM Parti Erzurum Milletvekili Meral Danış Beştaş ile AK Parti Diyarbakır Milletvekili Galip Ensarioğlu arasında sözlü tartışma yaşandı. Tartışmanın büyümesi üzerine, Meclis Başkanvekili Celal Adan birleşime ara verdi.

Görüşmelerin ardından yapılan oylamalarda CHP, DEM Parti, İYİ Parti ve Saadet Partisi'nin gündeme ilişkin grup önerileri kabul edilmedi.

CHP Çorum Milletvekili Mehmet Tahtasız'ın Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifinin doğrudan gündeme alınmasına ilişkin önergesi de yapılan oylama sonucunda kabul edilmedi.

- Meclis, 1 Temmuz'da tatile girmeyecek

AK Parti'nin "Meclis'in çalışma takvimine" ilişkin grup önerisi ise kabul edildi. Buna göre Meclis 1 Temmuz'da tatile girmeyerek, çalışmalarına devam edecek.

Genel Kurul, 26 Haziran'da Sermaye Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun teklifinin görüşmeleri tamamlana kadar, 3 Temmuz'da da Türk Sivil Havacılık Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi görüşmeleri tamamlana kadar çalışmalarına devam edecek.

Genel Kurul, 31 Temmuz'a kadar Salı, Çarşamba ve Perşembe günü birleşimlerinde denetim konularının görüşülmeyerek gündemin, "Kanun Teklifleri ile Komisyonlardan Gelen Diğer İşler" kısmında yer alan işlerin görüşecek.

AK Parti Grup Başkanvekili Bahadır Yenişehirlioğlu, grup önerisi üzerine söz alarak, şu ifadeleri kullandı:

"TBMM'nin İç Tüzük'ün 5'inci maddesine göre 1 Temmuz 2024'te tatil girmesi gerekiyordu fakat tatile girmeyerek çalışmalarımızı devam ettireceğiz. Amacımız: Meclisin çalışması, vatandaşın lehine olan kanunların çıkması."

Grup önerilerinin ardından Genel Kurulda, Sermaye Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun teklifinin görüşmelerine başlandı.