SERBEST MUHASEBECİLİK KALKIYOR

TBMM Genel Kurulunda, serbest muhasebeciliği
kaldıran, serbest muhasebecilere mali müşavir olma hakkı tanıyan kanun
tasarısı kabul edilerek yasalaştı.
Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli
Mali Müşavirlik Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunu, yeni
Ticaret Kanunu ve Basel-2 kriterlerinin uygulamaya girmesiyle birlikte,
işlevlerini yitirecek olan serbest muhasebecilerin durumu yeniden
düzenleniyor. Kanunun adı, ''Serbest muhasebecilik'' ibaresi
kaldırılarak ''Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali
Müşavirlik Kanunu'' olarak değiştiriliyor.
Meslek mensubu olma şartı, TCK ile uyumlu hale getiriliyor. Buna göre,
meslek mensubu olmak için; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya
daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin
güvenliğine, anayasal düzene, milli savunmaya ve devlet sırlarına karşı
suçlar ile casusluk, zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık,
sahtecilik güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat
karıştırma, suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama veya
kaçakçılık suçlarından mahkum olmama şartı aranacak.
İki yıllık meslek yüksekokulu veya lise mezunu oldukları için mali
müşavirlik hakkı bulunmayan serbest muhasebeciler, sınavda başarılı olma
koşuluyla mali müşavir olabilecek.
Staj süresi, 2 yıldan 3 yıla çıkarılırken, staj süresinden sayılan
hizmetler yeniden düzenleniyor. Serbest muhasebeci mali müşavirlik
stajı, bağımsız çalışan serbest muhasebeci mali müşavir veya yeminli
mali müşavir yanında veya şirketlerinde yapılacak. Staja başlayabilmek
için staja giriş sınavını kazanmak ve Türkiye Serbest Muhasebeci Mali
Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği (TÜRMOB)
tarafından kurulan temel eğitim ve staj merkezi eğitim programını
tamamlayıp başarılı olmak şartı aranacak. Merkezin kurs ve
seminerlerinde geçen ve 6 ayı aşmayan süreler, staj süresinden sayılacak.
Kanunları uyarınca vergi inceleme yetkisini almış ve mesleki yeterlilik
sınavını vermiş olanlar, yeterlilik sınavını kazandıkları tarihten
itibaren açılacak yeminli mali müşavirlik sınavına genel hükümlere göre
katılabilecek. Ancak bunların yeminli mali müşavir ruhsatını
alabilmeleri için düzenlemede belirtilen süreyi tamamlamaları gerekecek.

-YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVI-

Yeminli mali müşavirlik sınavı, Birlik tarafından yazılı olarak
yapılacak. Maliye Bakanlığı, sınavın adil, tarafsız ve mevzuatına uygun
şekilde yapılması için gerekli önlemleri almaya yetkili olacak. 7
kişiden oluşacak sınav komisyonu başkanı ve üyeleri; 4'ü Maliye
Bakanlığı vergi denetim elemanları arasından, 1'i YÖK tarafından
önerilecek 2 aday arasından, 2'si ise TÜRMOB tarafından önerilecek 4
aday arasından Maliye Bakanı tarafından seçilecek.
Bölgesi içinde kendi mesleği konusunda en az 250 meslek mensubu bulunan
il merkezleri ve ilçelerde oda kurulacak. Bu odalar, bulundukları ilin
veya ilçenin adıyla anılacak. Ancak ilçelerde oda kurulabilmesi için, o
ilçedeki en az 100 meslek mensubunun yazılı başvurusu aranacak.
Meslek mensuplarından kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanlar ile
mesleği fiilen icra etmeyenler, odaya giriş ücreti ve yıllık üye
aidatlarını yüzde 50 indirimli olarak ödeyecek.
Oda yönetim kurulu üyeleri, kayıtlı olduğu meslek odasında en az 3 yıl
kıdemli olup serbest veya bir işyerine bağlı olarak fiilen mesleki
faaliyette bulunanlar arasından seçilecek. Üye sayısı 100'den az olan
odalarda 3 yıllık süre şartı aranmayacak. Odalarda üst üste 2 seçim
döneminde 2 defa Yönetim Kurulu başkanlığına seçilmiş olanlar, aradan
iki seçim dönemi geçmedikçe yönetim kurulu üyeliğine aday olamayacak.
Seçilme yeterliğini kaybeden Yönetim Kurulu üyelerinin görevi
kendiliğinden sona erecek.
Her oda, üye sayısına bağlı olmaksızın seçeceği 3 temsilciye ilave
olarak, üyelerinin 75'de biri oranında temsilci ve aynı sayıya kadar
yedek temsilci seçecek.
Birlik Yönetim Kurulu, kayıtlı olduğu meslek odasında en az 3 yıl
süreyle fiilen mesleki faaliyette bulunan Birlik Genel Kurulu üyeleri
arasından, 3 yıl için seçilen 9 asıl, 9 yedek üyeden oluşacak.
Yönetim Kurulu üyelerinden en az 5'i, yeminli mali müşavir olacak. Üst
üste 2 seçim döneminde 2 defa Birlik Yönetim Kurulu başkanlığına
seçilmiş olanlar, aradan iki seçim dönemi geçmedikçe yönetim kurulu
üyeliğine seçilemeyecek.

-SEÇİMLER NİSPİ TEMSİL SİSTEMİYLE YAPILACAK-

Seçimlerde, üyeler bağımsız veya aralarında oluşturacakları grupların
listelerinden aday olabilecek. Kurul üyelikleri ve Birlik genel kurulu
temsilcilikleri için ayrı oy pusulaları oluşturulacak. Oy pusulalarında,
grup listelerinden aday olanlar ilgili grup isimi altında, bağımsız
adaylar ise ayrıca listelenecek.
Oy pusulaları, hangi kurul üyeliği için hangi grup ya da bağımsız adaya
oy verileceğini gösterecek şekilde hazırlanacak, grup isimlerinin ve
bağımsız adayların adları yanına işaret konacak kare şeklinde kutulara
yer verilmek suretiyle çoğaltılıp, ilçe seçim kurulu mührüyle
mühürlendikten sonra kullanılacak. Oylar, pusulada yer alan grup ya da
bağımsız adayların ismi yanındaki kutu işaretlenmek suretiyle
kullanılacak. Oy verme işlemi, gizli oy açık tasnif esasına göre
yapılacak. Üye listelerinde adı yazılı bulunmayan meslek mensupları, oy
kullanamayacak.
Seçime katılacak grupların ve bağımsız adayların adları alt alta ve
aldıkları geçerli oy, hizalarına yazılacak. Grupların oy sayıları, önce
bire, sonra ikiye, sonra üçe... şeklinde devam edilmek suretiyle,
yedekler dahil o kurulun çıkaracağı üye ve Birlik Genel Kurul temsilci
sayısına ulaşılıncaya kadar bölünecek. Elde edilen paylar ile bağımsız
adayların aldıkları oylar, ayrım yapılmaksızın en büyükten en küçüğe
doğru sıralanacak.
Üyeler, oda veya birlik, yönetim, denetim ve disiplin kurullarından
sadece birinde görev alabilecek.

-EĞİTİM SEMİNERLERİ-

Meslek mensupları, mesleki faaliyetlerini fiilen devam ettirmeleri için
birlik ve odalar tarafından düzenlenecek mesleki geliştirme ve eğitim
seminerlerine katılmak zorunda olacak.
Meslek mensupları iş elde etmek için reklam sayılabilecek faaliyetlerde
bulunamayacak, tabela veya basılı kağıtlarında ruhsatname ile
belirlenene mesleki unvanları dışında başka sıfat kullanamayacak.
Oda genel kurulları da Birlik genel kurulunda olduğu gibi 3 yılda bir
yapılacak.
Birlik Genel Kuruluna katılacak yönetim kurulu başkan ve üyelerinin
sadece genel kurula katılma ve oy kullanma hakları mevcut olacak,
kurullara seçilebilmek için ise düzenlemeyle öngörülen şartları
taşımaları gerekecek. Birlik yönetim kurul başkanlığına seçilebilmek
için en az 5 yıl yeminli mali müşavirlik yapma şartı aranacak.

-SINAV ŞARTI ARANMAYACAKLAR-

Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Türkiye genelinde mali denetim yapan
kamu bankalarının müfettişleri ile kanunları uyarınca vergi inceleme
yetkisi almış olanlardan, bu yetkilerini aldıkları tarihten itibaren
kamu kurum ve kuruluşlarında 8 yıllık hizmet süresini dolduranlar ile en
az 8 yıl öğretim üyesi, öğretim görevlisi ve profesör olarak çalışanlar
için serbest muhasebeci mali müşavirlik sınav şartı aranmayacak.
Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten önce, kanunları uyarınca vergi
inceleme yetkisini almış ve mesleki yeterlilik sınavını vermiş
olanlardan, kanunda belirtilen 10 yıllık süreyi tamamlamamış olanlar,
usul ve esasları Maliye Bakanlığınca belirlenecek ve Bakanlıkça
yapılacak özel mali müşavirlik sınavında başarılı olmaları kaydıyla
yeminli mali müşavir olma hakkı kazanacak. Ancak bu kişilerin yeminli
mali müşavir ruhsatını alabilmeleri için düzenlemede belirtilen süreyi
tamamlamaları şartı aranacak.
Yasayla, 1 Nisan 2008 tarihinden sonra yapılacak seçimlerden itibaren
üst üste 2 seçim döneminde oda veya birlik yönetim kurulu başkanı olan
seçilmiş olanlar, aradan 2 seçim dönemi geçmedikçe yönetim kurulu üyesi
olarak seçilemeyecek.
Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra yapılacak ilk seçimde, her
oda, üye sayısına bağlı olmaksızın seçeceği 3 temsilciye ilave olarak
üyelerinin 60'ta biri oranında birlik genel kurulu temsilcisi ve aynı
sayıda yedek temsilci seçecek.

-''BAZILARI BURADA OTURAMAZDI''-

Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, tasarının kabul edilmesinin ardından
yaptığı teşekkür konuşmasında, sivil toplum örgütlerinde bütün
görüşlerin dile getirilmesinin önemine işaret ederek, ''Bazı görüşler
için 'benim listem kazandı, sen sus' demek, antidemokratiktir. Mevcut
uygulama da antidemokratikti, Eğer o sistem burada uygulansaydı, bazı
arkadaşlarımız gelip burada oturamazdı'' dedi.
Unakıtan, yapılan değişiklikle, sivil toplum örgütlerinde bütün
görüşlerin temsil edileceğini ifade ederek, demokratikleşme, adalet ve
hukuka uygunlukta yeni bir adım attıklarını söyledi.
Tasarının kabul edilmesinin ardından birleşime ara verildi.