2006-06-21 - 14:09
TBMM Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonu'nda, kaçak petrolle mücadele öngören Petrol Piyasası Kanunu'nda değişikliğe ilişkin tasarı kabul edildi.
Tasarıya göre, akaryakıt dışında kalan solvent, madeni ve baz yağ, asfalt, solvent nafta ve benzeri petrol ürünlerinden elde edilen akaryakıt ile Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunca belirlenen seviyede ulusal marker içermeyen akaryakıt da kaçak petrol kapsamına alınacak.
Komisyonda kabul edilen bir önergeyle petrol boru hatlarında yapılacak tahribatla petrol ürünü hırsızlığı suçu da kaçak petrol kapsamına alındı.
Tasarıda, dağıtıcı lisans sahiplerinin, bayilerinde kaçak petrol satışını önleyen bir denetim sistemi kurmaları ve uygulamaları öngörülüyor. Kaçak petrolün, bu kanun hükümleri dışında satışa sunulması, satılması, bulundurulması; bu özelliği bilinerek ticari amaçla satın alınması, taşınması veya saklanması yasaklanırken, kaçak petrolün bulunması halinde el konularak, bulunduğu ildeki il özel idaresine teslim edilmesi de tasarıyla düzenleniyor.
Tasarıyla, kaçak petrol hakkında tasfiye kararı, soruşturma evresinde hakim tarafından; kaçak petrole el konulduğu tarihten itibaren 15 gün içinde verilecek.
Kaçak petrolden teknik düzenlemelere uygun olanlar, 1 ay içinde, il özel idareleri tarafından açık artırma; bunun mümkün olmaması halinde pazarlık usulüyle satılarak tasfiye edilecek; teknik düzenlemelere uygun olmayanlar ise satılmak üzere TASİŞ'e devredilecek.
KAÇAK PETROLDEN ELDE EDİLEN GELİR
Tasarıda, kaçak petrolün satışından elde edilen gelirden, vergiler yatırıldıktan sonra kalan paranın, bankada açılacak bir emanet hesaba yatırılması öngörülüyor.
Yargılamanın, tasfiye edilen kaçak petrolün sahiplerinin lehine sonuçlanması halinde, toplam satış bedelinden vergiler düşüldükten sonra kalan tutar, satış tarihinden kararın kesinleştiği tarihe kadar geçen süre için faiz hesaplanarak, hak sahibine ödenecek.
Emanet hesabındaki paranın yetersiz kalması durumunda, aradaki fark genel bütçeden karşılanacak; kaçak petrole ilişkin mahkumiyet hükmünün veya müsadere kararının kesinleşmesinden sonra emanet hesaptaki tutar, genel bütçeye gelir olarak yatırılacak.
LİSANS İPTALİ...
Kaçak petrole ilişkin mahkumiyet hükmü veya müsadere kararı kesinleşenler, kurum tarafından, varsa lisansları iptal edilerek kamuoyuna ilan edilecek. Bu kişilere, hiçbir şekilde yeniden lisans verilmeyecek.
Kaçak petrolle mücadele kapsamında, Kurumca, Tasfiye İşleri Döner Sermaye işletmeleri Genel Müdürlüğünce, il özel idarelerine yapılacak her türlü mal, araç-gereç ve hizmet alımlarında Kamu İhale Kanunu ile kaçak petrolün satışında, Devlet İhale Kanunu hükümleri uygulanmayacak.
İHBAR EDENLERE İKRAMİYE...
Bir ihbar sonucunda kaçak petrolün sahipli yakalanması halinde; petrolün satışından elde edilen toplam gelirin yüzde 10'u tutarında ihbar edene, yüzde 10'u tutarında kaçak petrolün yakalanması eylemine katılan kamu görevlilerine ikramiye ödenecek.
Kaçak petrole ilişkin mahkumiyet hükmünün veya müsadere kararının kesinleşmesini takip eden 1 ay içinde, petrolün satışından elde edilen gelirin yüzde 15'i tutarında ihbar edene, yüzde 15'i tutarında petrolün ele geçirilmesine katılan kamu görevlilerine ilave ikramiye verilecek.
İhbar olmadan kaçak petrolün sahipli yakalanması durumunda, petrolün satışından sonra vergiler dahil elde edilen toplam gelirin yüzde 10'u tutarında, kaçak petrolün yakalanması eylemine bizzat ve fiilen katılan kamu görevlilerine ikramiye verilirken; kaçak petrole ilişkin mahkumiyet hükmünün veya müsadere kararının kesinleşmesini takip eden bir ay içinde petrolün satışından elde edilen gelirin yüzde 15'i tutarında, kaçak petrolün yakalanması eylemine katılan kamu görevlilerine ilave ikramiye ödenecek.
Petrolün sahipli olmaması halinde ikramiyeler, bu miktarların yarısı tutarında ödenecek.
İkramiye ödemeleri, ilgili il özel idaresi tarafından öncelikle emanet hesaptan karşılanacak; yetmemesi halinde, aradaki fark Maliye Bakanlığınca ilgili il özel idaresine aktarılacak.
Kaçak petrole ilişkin mahkumiyet hükmünün veya müsadere kararının kesinleşmesini takip eden 1 ay içinde, kaçak petrolün satışının yüzde 25'i kadar, ilgili il özel idaresi bütçesine gelir kaydedilmek üzere, Maliye Bakanlığınca genel bütçeden ödeme yapılacak.
Bu arada, ihbar edenlerin kimlikleri, izinleri olmadıkça veya ihbarın niteliği, hakkında suç oluşturmadıkça açıklanmayacak.
CEZALAR
Kaçak petrolü satışa sunan, satan, bulunduran, bu özelliğini bilerek ticari amaçla satın alan, taşıyan veya saklayanlar, 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ve 20 bin güne kadar adli para cezasına çarptırılacak.
Ulusal markeri yetkisiz olarak üreten, satışa sunan, satan, yetkisiz kişilerden satın alan, kabul eden, bu özelliğini bilerek nakleden veya bulunduranlara 2 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 20 bin güne kadar adli para cezası verilecek.
GÖRÜŞMELER
Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener, TBMM'de akaryakıt kaçakçılığına ilişkin bir araştırma komisyonu kurulduğunu, komisyonun raporunda Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu'nun, petrol kaçakçılığıyla mücadelede yetersiz olduğunun belirtildiğini söyledi.
Raporda, 2 yılda tespit edilen 7.814.121.888 kg akaryakıtın kaçak olarak yurda girdiği, devletin 10.7 milyar YTL vergi kaybına uğradığı bilgilerine yer verildiğini kaydeden Şener, şunları kaydetti:
''Gümrük Müsteşarlığından alınan bilgiye göre de 2002'de 118 olayda 26 bin 890 ton, 2003 yılında 343 olayda 48 bin 100 ton, 2004 yılında 581 olayda 83 bin 111 ton, 2005 yılında 704 olayda 35 bin 217 ton, 30 Nisan 2006 tarihi itibariyle 2006'nın ilk üç ayında, 173 olayda 8 bin 235 ton kaçak akaryakıt yakalanmıştır.
Petrol piyasasının işleyebilmesi için kaçakçılıktan kaynaklanan haksız rekabetin önlenerek, adil bir rekabet ortamının ve ürün güvenliğinin sağlanması gerekmektedir. Bu nedenle 5015 Sayılı Petrol Piyasası Kanunu kapsamında yurtiçi ve yurtdışından temin edilen petrolün doğrudan veya işlenerek güvenli ve ekonomik olarak rekabet ortamı içinde kullanıcıları sunumuna ilişkin piyasa faaliyetlerinin eşitlikçi, istikrarlı, sağlıklı ve düzenli sürdürülebilmesi için petrol kaçakçılığının önlenmesi büyük önem taşımaktadır.''
CHP Adana Milletvekili Tacidar Seyhan, petrol ürünleri üzerindeki yüzde 70'e varan ÖTV ile KDV'nin makul seviyeye çekilmesiyle kaçakçılığın önlenebileceğini belirtti.
Hiçbir ülkede bir devlet memurunun görevini yapması nedeniyle ödüllendirilmediğine dikkati çeken Seyhan, ''Kamu görevlisinin, kaçakçılığı önleme görevi var. Görevini yaptığı için ödüllendirilmesi doğru bir yaklaşım değildir. Vatandaşa ihbar teşviki verilebilir ama umutlarımızı kamuoyunun ihbarcı olmasına bağlarsak fiyasko yaşarız'' diye konuştu.
Seyhan, sektörde 90 dağıtıcı firma bulunduğunu; depoların etkin denetimi için önlem alınması gerektiğini, aksi halde kaçakçılığın önlenemeyeceğini savundu.
Tasarı, görüşmelerin tamamlanmasının ardından komisyonda kabul edildi.
Komisyonda kabul edilen bir önergeyle petrol boru hatlarında yapılacak tahribatla petrol ürünü hırsızlığı suçu da kaçak petrol kapsamına alındı.
Tasarıda, dağıtıcı lisans sahiplerinin, bayilerinde kaçak petrol satışını önleyen bir denetim sistemi kurmaları ve uygulamaları öngörülüyor. Kaçak petrolün, bu kanun hükümleri dışında satışa sunulması, satılması, bulundurulması; bu özelliği bilinerek ticari amaçla satın alınması, taşınması veya saklanması yasaklanırken, kaçak petrolün bulunması halinde el konularak, bulunduğu ildeki il özel idaresine teslim edilmesi de tasarıyla düzenleniyor.
Tasarıyla, kaçak petrol hakkında tasfiye kararı, soruşturma evresinde hakim tarafından; kaçak petrole el konulduğu tarihten itibaren 15 gün içinde verilecek.
Kaçak petrolden teknik düzenlemelere uygun olanlar, 1 ay içinde, il özel idareleri tarafından açık artırma; bunun mümkün olmaması halinde pazarlık usulüyle satılarak tasfiye edilecek; teknik düzenlemelere uygun olmayanlar ise satılmak üzere TASİŞ'e devredilecek.
KAÇAK PETROLDEN ELDE EDİLEN GELİR
Tasarıda, kaçak petrolün satışından elde edilen gelirden, vergiler yatırıldıktan sonra kalan paranın, bankada açılacak bir emanet hesaba yatırılması öngörülüyor.
Yargılamanın, tasfiye edilen kaçak petrolün sahiplerinin lehine sonuçlanması halinde, toplam satış bedelinden vergiler düşüldükten sonra kalan tutar, satış tarihinden kararın kesinleştiği tarihe kadar geçen süre için faiz hesaplanarak, hak sahibine ödenecek.
Emanet hesabındaki paranın yetersiz kalması durumunda, aradaki fark genel bütçeden karşılanacak; kaçak petrole ilişkin mahkumiyet hükmünün veya müsadere kararının kesinleşmesinden sonra emanet hesaptaki tutar, genel bütçeye gelir olarak yatırılacak.
LİSANS İPTALİ...
Kaçak petrole ilişkin mahkumiyet hükmü veya müsadere kararı kesinleşenler, kurum tarafından, varsa lisansları iptal edilerek kamuoyuna ilan edilecek. Bu kişilere, hiçbir şekilde yeniden lisans verilmeyecek.
Kaçak petrolle mücadele kapsamında, Kurumca, Tasfiye İşleri Döner Sermaye işletmeleri Genel Müdürlüğünce, il özel idarelerine yapılacak her türlü mal, araç-gereç ve hizmet alımlarında Kamu İhale Kanunu ile kaçak petrolün satışında, Devlet İhale Kanunu hükümleri uygulanmayacak.
İHBAR EDENLERE İKRAMİYE...
Bir ihbar sonucunda kaçak petrolün sahipli yakalanması halinde; petrolün satışından elde edilen toplam gelirin yüzde 10'u tutarında ihbar edene, yüzde 10'u tutarında kaçak petrolün yakalanması eylemine katılan kamu görevlilerine ikramiye ödenecek.
Kaçak petrole ilişkin mahkumiyet hükmünün veya müsadere kararının kesinleşmesini takip eden 1 ay içinde, petrolün satışından elde edilen gelirin yüzde 15'i tutarında ihbar edene, yüzde 15'i tutarında petrolün ele geçirilmesine katılan kamu görevlilerine ilave ikramiye verilecek.
İhbar olmadan kaçak petrolün sahipli yakalanması durumunda, petrolün satışından sonra vergiler dahil elde edilen toplam gelirin yüzde 10'u tutarında, kaçak petrolün yakalanması eylemine bizzat ve fiilen katılan kamu görevlilerine ikramiye verilirken; kaçak petrole ilişkin mahkumiyet hükmünün veya müsadere kararının kesinleşmesini takip eden bir ay içinde petrolün satışından elde edilen gelirin yüzde 15'i tutarında, kaçak petrolün yakalanması eylemine katılan kamu görevlilerine ilave ikramiye ödenecek.
Petrolün sahipli olmaması halinde ikramiyeler, bu miktarların yarısı tutarında ödenecek.
İkramiye ödemeleri, ilgili il özel idaresi tarafından öncelikle emanet hesaptan karşılanacak; yetmemesi halinde, aradaki fark Maliye Bakanlığınca ilgili il özel idaresine aktarılacak.
Kaçak petrole ilişkin mahkumiyet hükmünün veya müsadere kararının kesinleşmesini takip eden 1 ay içinde, kaçak petrolün satışının yüzde 25'i kadar, ilgili il özel idaresi bütçesine gelir kaydedilmek üzere, Maliye Bakanlığınca genel bütçeden ödeme yapılacak.
Bu arada, ihbar edenlerin kimlikleri, izinleri olmadıkça veya ihbarın niteliği, hakkında suç oluşturmadıkça açıklanmayacak.
CEZALAR
Kaçak petrolü satışa sunan, satan, bulunduran, bu özelliğini bilerek ticari amaçla satın alan, taşıyan veya saklayanlar, 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ve 20 bin güne kadar adli para cezasına çarptırılacak.
Ulusal markeri yetkisiz olarak üreten, satışa sunan, satan, yetkisiz kişilerden satın alan, kabul eden, bu özelliğini bilerek nakleden veya bulunduranlara 2 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 20 bin güne kadar adli para cezası verilecek.
GÖRÜŞMELER
Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener, TBMM'de akaryakıt kaçakçılığına ilişkin bir araştırma komisyonu kurulduğunu, komisyonun raporunda Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu'nun, petrol kaçakçılığıyla mücadelede yetersiz olduğunun belirtildiğini söyledi.
Raporda, 2 yılda tespit edilen 7.814.121.888 kg akaryakıtın kaçak olarak yurda girdiği, devletin 10.7 milyar YTL vergi kaybına uğradığı bilgilerine yer verildiğini kaydeden Şener, şunları kaydetti:
''Gümrük Müsteşarlığından alınan bilgiye göre de 2002'de 118 olayda 26 bin 890 ton, 2003 yılında 343 olayda 48 bin 100 ton, 2004 yılında 581 olayda 83 bin 111 ton, 2005 yılında 704 olayda 35 bin 217 ton, 30 Nisan 2006 tarihi itibariyle 2006'nın ilk üç ayında, 173 olayda 8 bin 235 ton kaçak akaryakıt yakalanmıştır.
Petrol piyasasının işleyebilmesi için kaçakçılıktan kaynaklanan haksız rekabetin önlenerek, adil bir rekabet ortamının ve ürün güvenliğinin sağlanması gerekmektedir. Bu nedenle 5015 Sayılı Petrol Piyasası Kanunu kapsamında yurtiçi ve yurtdışından temin edilen petrolün doğrudan veya işlenerek güvenli ve ekonomik olarak rekabet ortamı içinde kullanıcıları sunumuna ilişkin piyasa faaliyetlerinin eşitlikçi, istikrarlı, sağlıklı ve düzenli sürdürülebilmesi için petrol kaçakçılığının önlenmesi büyük önem taşımaktadır.''
CHP Adana Milletvekili Tacidar Seyhan, petrol ürünleri üzerindeki yüzde 70'e varan ÖTV ile KDV'nin makul seviyeye çekilmesiyle kaçakçılığın önlenebileceğini belirtti.
Hiçbir ülkede bir devlet memurunun görevini yapması nedeniyle ödüllendirilmediğine dikkati çeken Seyhan, ''Kamu görevlisinin, kaçakçılığı önleme görevi var. Görevini yaptığı için ödüllendirilmesi doğru bir yaklaşım değildir. Vatandaşa ihbar teşviki verilebilir ama umutlarımızı kamuoyunun ihbarcı olmasına bağlarsak fiyasko yaşarız'' diye konuştu.
Seyhan, sektörde 90 dağıtıcı firma bulunduğunu; depoların etkin denetimi için önlem alınması gerektiğini, aksi halde kaçakçılığın önlenemeyeceğini savundu.
Tasarı, görüşmelerin tamamlanmasının ardından komisyonda kabul edildi.
