2008-06-09 - 15:20
İyimaya: "Egemenlik Yasama-Yargı çatışması, kabul edilebilir ve makul bir durum olarak nitelenemez. Önerinin kuvvetler ayrılığı ilkesiyle çatışan bir yönü yoktur. Yargıçlar devletini çağrıştıran bozulmaları önlemek, siyaset kurumunun görevidir""
- TBMM Haber Sitesi- TBMM Adalet Komisyonu Başkanı Ahmet İyimaya, Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararını merkeze alarak, 'askıya alıcı veto' önerisinde bulundu. İyimaya'nın bugün yaptığı yazılı açıklamada: "Anayasa Mahkemesinin anayasa değişikliklerini esastan iptal etmesi kararı, Türkiye'de varolan Anayasa Mahkemesi krizini bütün boyutları ile somut şekilde görünür kılmıştır" ifadelerine yer verilirken, "Anayasanın Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne tanıdığı 'tali kurucu iktidar yetkisi', Yüksek Mahkemenin bu kararıyla pratik olarak sona ermiştir" deniliyor.
İyimaya, açıklamanın ekinde, hazırlamış olduğu model taslağını da basın mensuplarıyla paylaştı.
"ANAYASA MAHKEMEMİZİ HUKUK ve DEMOKRASİ UYGARLIĞININ DOĞAL ve DÖNÜŞTÜRÜCÜ ZEMİNİNE ÇEKECEK BİR BÜYÜK REFORM KAÇINILMAZDIR"
İyimaya, Türkiye'nin adı konmamış bir Anayasa Mahkemesi krizi yaşadığını belirttiği taslak önerinin gerekçesinde şu ifadelere yer verdi: "Türk Anayasa Mahkemesi, bu yargı kolunun ve Anayasamızın kendisine yüklediği misyonun çoğu zaman gerisine düşmüştür. Hukukun üstünlüğünün ve özgürlüklerin sigortası konumundaki Yüksek Mahkememiz, bu üstün değerlerin vatanı olan Anayasaya nerede ise yabancılaşmıştır. Anayasa Mahkememizi hukuk ve demokrasi uygarlığının doğal ve dönüştürücü zeminine çekecek bir büyük reform kaçınılmazdır. Anayasa Mahkemesi'nin belli kararlarına karşı yasama organına tanınacak askıya alıcı veto yetkisi ciddi bir reformun parçasını oluşturur. Böyle bir modelde, yasama organının veto ettiği kararlar yürürlüğe giremeyecek, TBMM'nin kabul ettiği norm veya karar, hukuki varlık ve etkinliğini sürdürecektir."
ANAYASA MAHKEMESİ'NE KARŞI BİR DENETİM ve DENGE DİNAMİĞİ
Askıya alıca vetonun kullanılabileceği karar kategorilerinin çok iyi belirlenmesi gerektiğinin de vurgulandığı 'Gerekçe' metninde, önerinin temel amacının Anayasa Mahkemesi'ni anayasanın geniç anlam ve coğrafyasının dışına taşmasını önleyecek bir mekanizmanın, kurucu iktidar yeteneğine sahip bir güç ve yöntemle üretilmesini sağlamak olduğu belirtiliyor.
"Önerinin kuvvetler ayrılığı ilkesiyle çatışan bir yönü yoktur. Yargıçlar devletini çağrıştıran bozulmaları önlemek, siyaset kurumunun görevidir" ifadelerine yer verilen Gerekçede "Askıya alıcı vetonun Anayasa Mahkemesi krizine değilse bile, bu mahkememizin ürettiği krizlere çözüm oluşturacağı açıktır. Sistem krizlerinde son sözün, meşruiyetin ana kaynağı olan milletin temsil organına verilmesi, demokrasi bakımından da anlamlıdır" deniliyor.
TASLAK ÖNERİ NELERİDE ÖNGÖRÜLENLER...
'Askıya Alıcı Veto' önerisine göre TBMM, üye tam sayısının en az üçte birinin yazılı teklifi ve beşte üçünün gizli oyu ile, Anayasa Mahkemesinin iptal ve itiraz davlarına ilişkin kararları ile yürürlüğü durdurma kararları askıya alabilecek.
Askıya almak için; Anayasa Mahkemesi kararının Anayasaya açıkça aykırı olması, dürüst yorum ilkeleri ile bağdaştırılamaması, temel normun birden fazla anlam içermesi yahut kararda kanun ya da anayasa koyucu gibi davranılmış olması hallerinden birinin gerçekleşmiş olması şartı aranacak. Askıya alıcı veto uygulanan kuralın üzerinden beş yıl geçmedikçe Anayasa Mahkemesi aynı kuralı yeniden denetleyemeyecek.
Askıya alma teklifinin, Anayasa Mahkemesi kararının yayımını izleyen on gün içinde TBMM'ye verilmesi ve en geç üç ay içinde sonuçlandırılması gerekecek. Sonuca ilişkin TBMM kararları, Resmi Gazete'de yayımlanacak. Askıya alma teklifinin üç ay içinde sonuçlandırılamaması veya reddi halinde ise Anayasa Mahkemesi kararı yürürlüğe girecek.
Öneri taslağında, askıya alma kararının Anayasa Mahkemesi kararını bütün hüküm ve sonuçlarıyla ortadan kaldırması ve Mahkeme kararında denetlenmiş olan kanun ve kanun hükmünde kararnamenin, hiçbir işlem gerekmeksizin yürürlüğünü sürdürmesi öngörülüyor.
Anayasa Mahkemesi'ni zor zamanların ve vesayetin baskısından koruyacağı belirtilen askıya alıcı veto, Yasama organı üyelerinin statü ve özlük haklarına ilişkin düzenlemelerde kullanılmayacak.
İyimaya, açıklamanın ekinde, hazırlamış olduğu model taslağını da basın mensuplarıyla paylaştı.
"ANAYASA MAHKEMEMİZİ HUKUK ve DEMOKRASİ UYGARLIĞININ DOĞAL ve DÖNÜŞTÜRÜCÜ ZEMİNİNE ÇEKECEK BİR BÜYÜK REFORM KAÇINILMAZDIR"
İyimaya, Türkiye'nin adı konmamış bir Anayasa Mahkemesi krizi yaşadığını belirttiği taslak önerinin gerekçesinde şu ifadelere yer verdi: "Türk Anayasa Mahkemesi, bu yargı kolunun ve Anayasamızın kendisine yüklediği misyonun çoğu zaman gerisine düşmüştür. Hukukun üstünlüğünün ve özgürlüklerin sigortası konumundaki Yüksek Mahkememiz, bu üstün değerlerin vatanı olan Anayasaya nerede ise yabancılaşmıştır. Anayasa Mahkememizi hukuk ve demokrasi uygarlığının doğal ve dönüştürücü zeminine çekecek bir büyük reform kaçınılmazdır. Anayasa Mahkemesi'nin belli kararlarına karşı yasama organına tanınacak askıya alıcı veto yetkisi ciddi bir reformun parçasını oluşturur. Böyle bir modelde, yasama organının veto ettiği kararlar yürürlüğe giremeyecek, TBMM'nin kabul ettiği norm veya karar, hukuki varlık ve etkinliğini sürdürecektir."
ANAYASA MAHKEMESİ'NE KARŞI BİR DENETİM ve DENGE DİNAMİĞİ
Askıya alıca vetonun kullanılabileceği karar kategorilerinin çok iyi belirlenmesi gerektiğinin de vurgulandığı 'Gerekçe' metninde, önerinin temel amacının Anayasa Mahkemesi'ni anayasanın geniç anlam ve coğrafyasının dışına taşmasını önleyecek bir mekanizmanın, kurucu iktidar yeteneğine sahip bir güç ve yöntemle üretilmesini sağlamak olduğu belirtiliyor.
"Önerinin kuvvetler ayrılığı ilkesiyle çatışan bir yönü yoktur. Yargıçlar devletini çağrıştıran bozulmaları önlemek, siyaset kurumunun görevidir" ifadelerine yer verilen Gerekçede "Askıya alıcı vetonun Anayasa Mahkemesi krizine değilse bile, bu mahkememizin ürettiği krizlere çözüm oluşturacağı açıktır. Sistem krizlerinde son sözün, meşruiyetin ana kaynağı olan milletin temsil organına verilmesi, demokrasi bakımından da anlamlıdır" deniliyor.
TASLAK ÖNERİ NELERİDE ÖNGÖRÜLENLER...
'Askıya Alıcı Veto' önerisine göre TBMM, üye tam sayısının en az üçte birinin yazılı teklifi ve beşte üçünün gizli oyu ile, Anayasa Mahkemesinin iptal ve itiraz davlarına ilişkin kararları ile yürürlüğü durdurma kararları askıya alabilecek.
Askıya almak için; Anayasa Mahkemesi kararının Anayasaya açıkça aykırı olması, dürüst yorum ilkeleri ile bağdaştırılamaması, temel normun birden fazla anlam içermesi yahut kararda kanun ya da anayasa koyucu gibi davranılmış olması hallerinden birinin gerçekleşmiş olması şartı aranacak. Askıya alıcı veto uygulanan kuralın üzerinden beş yıl geçmedikçe Anayasa Mahkemesi aynı kuralı yeniden denetleyemeyecek.
Askıya alma teklifinin, Anayasa Mahkemesi kararının yayımını izleyen on gün içinde TBMM'ye verilmesi ve en geç üç ay içinde sonuçlandırılması gerekecek. Sonuca ilişkin TBMM kararları, Resmi Gazete'de yayımlanacak. Askıya alma teklifinin üç ay içinde sonuçlandırılamaması veya reddi halinde ise Anayasa Mahkemesi kararı yürürlüğe girecek.
Öneri taslağında, askıya alma kararının Anayasa Mahkemesi kararını bütün hüküm ve sonuçlarıyla ortadan kaldırması ve Mahkeme kararında denetlenmiş olan kanun ve kanun hükmünde kararnamenin, hiçbir işlem gerekmeksizin yürürlüğünü sürdürmesi öngörülüyor.
Anayasa Mahkemesi'ni zor zamanların ve vesayetin baskısından koruyacağı belirtilen askıya alıcı veto, Yasama organı üyelerinin statü ve özlük haklarına ilişkin düzenlemelerde kullanılmayacak.
