2005-11-10 - 18:21
Sosyal güvenlik prim alacaklarının yeniden yapılandırılmasını öngören yasa tasarısı, tali komisyon olan TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu'nda kabul edildi.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Murat Başesgioğlu, düzenlemeyle ilgili olarak komisyona bilgi verirken, Mart ayı sonu itibarıyla SSK'nın özel sektörden 4.6 milyar YTL'lik alacağı ve Bağkur'un ise 16.7 milyar YTL prim alacağı bulunduğunu belirterek, yeniden yapılandırmanın nasıl olacağı konusunda bilgi verdi.
Bağkur'un tüm borçları, SSK'nın ise borç aslı 50 bin YTL ve altında olanların; borç asıllarının 1998 yılı sonuna kadar gecikme zammı, 1999 yılından başvuru tarihine kadar ise gecikme cezası oranları yerine TEFE oranı uygulanarak yeniden hesaplanacağını bildiren Başesgioğlu, bu hesap sonucu borcun ait olduğu döneme bağlı olarak toplam borç oranından farklı oranlarda terkinin söz konusu olacağını kaydetti.
Başesgioğlu, SSK'da borç aslı 50 bin YTL olanlar için Maliye Bakanlığı'nca ''çok zor durumda'' halinin belirlenmesi için kullanılan ''likidite rasyosu'' esas alınarak, borçlu kurumun mali durumuna bağlı olarak yüzde 30'e kadarının terkin yapılabileceğini söyledi.
Borcun ağırlıklı yaşına göre taksit sayısının belirleneceğine işaret eden Başesgioğlu, ''Taksit sayısı en fazla 36 ay olacaktır. Taksitlendirme farkı; 12 ayda ödenirse yıllık yüzde 5, 12 ayı aşan sürede ödenirse yılık yüzde 6, 24 ayı aşan sürede ödenirse yıllık yüzde 7 olacak'' dedi.
Toplam borçlarının yüzde 50'sini peşin olarak ödeyenler veya taksitlendirilmiş borçlarının yarısını ödeyenler için sağlık hizmetinden faydalanmanın mümkün olacağını kaydeden Başesgioğlu, yapılan düzenlemeyle bir yandan borçların yeniden yapılandırıldığını diğer yandan da alacakların birikmesinin önlendiğini söyledi.
Başesgioğlu, yeniden yapılandırma için ''primini düzenli ödeyenler cezalandırılıyor'' eleştirisini haklı bulduğuna işaret ederek, bu eleştirileri de gözönünde bulundurarak makul bir düzenleme yapmaya çalıştıklarını anlattı.
ELEŞTİRİLER...
Komisyon görüşmelerine katılan TİSK, TESK ve Türk-İş temsilcileri ise tasarıyı eleştirerek, ''uygulama şansı olmadığını'' ileri sürdüler. Borcun hesaplama yönteminin ağır bir borç çıkmasına neden olduğunu belirten temsilciler, değişiklik yapılmasını önerdi.
Tasarının geneli üzerinde söz alan CHP ve AK Parti'li üyeler de tasarıyı eleştirdi.
CHP Ankara Milletvekili Bayram Meral, yaklaşık 26 trilyon liralık bir borcu içeren düzenlemenin uygulanabilir olmaktan uzak olduğunu savundu. Bugüne kadar ''yeniden yapılandırma'' adı altında çok sayıda af çıkarıldığını ileri süren Meral, bunlarda tahsilat oranının çok düşük kaldığını vurguladı. Meral, ''Yapılması gereken yüksek olan primleri düşürmektir. Ödenebilecek bir orana çekilmeli'' dedi.
AK Parti Gümüşhane Milletvekili Sabri Varan da primini yatırmayan BAĞ-KUR'lu mükelleflerin SSK'lıların aksine sağlık hizmetinden yararlanamadığını öne sürerek, bunun uygulamada haksızlığa neden olduğunu söyledi.
AK Parti Aksaray Milletvekili Ahmet Yaşar ise yeniden yapılandırmada borcun hesaplanma yönteminin, borçluya ciddi bir mali yük getireceğini belirterek, indirim oranının yüzde 50'ye kadar çekilmesi gerektiğini savundu. Aksi taktirde yeniden yapılanmaya başvursa da mükellefin zamanı geldiğinde taksitlerini ödeyemeyeceğini kaydeden Yaşar, bunu geçmişteki uygulamalarda da gördüklerini söyledi.
CHP Kocaeli Milletvekili İzzet Çetin de Bağkur ve SSK prim alacağı ve borçları konusunda 19. kez düzenleme yapıldığını anımsatarak, ''Bu yöntem, dürüst ve namuslu vatandaşları enayi yerine koymaktır'' dedi.
AK Parti Manisa Milletvekili Hüseyin Tarıverdi, yeniden yapılandırma tarihinin 31 Mart 2005 yerine, 31 Ekim 2005 olmasını, ayrıca 36 ay olan taksitlendirme süresinin ise 48 aya çıkarılmasını önerdi. Tanrıverdi, avukat ve noter gibi topluluk sigortasına tabi olanların da kapsama dahil edilmesini istedi. Tanrıverdi, borçlu olduğu gerekçesiyle esnafa sağlık hizmeti verilmemesini eleştirerek, esnafın sağlığının gözardı edilemeyeceğini kaydetti.
CHP'li milletvekillerinin ''borçların bir defaya mahsus olarak affedilmesini'' içeren önergesi ise kabul edilmedi.
''2003'TEKİ DÜZENLEMEDE AMAÇLANAN HEDEFE ULAŞILAMADI''
Milletvekillerinin eleştirilerini yanıtlayan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Murat Başesgioğlu da daha önce hayata geçirilen yeniden yapılandırmaların amacına ulaşmadığı yönündeki eleştirilere, ''2003 yılında çıkardığımız yasayla, amaçladığımız hedefe ulaşamadık'' diye yanıt verdi.
Başesgioğlu, 2003 yılında Bağkur'da 735 bin mükellefin uygulamadan yararlanmak için başvurduğunu, bunlardan 445 bin mükellefin taahhütlerini yerine getirdiğini ve yaklaşık 1.5 katrilyon liralık tahsilat gerçekleştirildiğini bildirdi. Bakan Başesgioğlu, SSK'da 235 bin işyerinin başvurduğunu ve 436 trilyon lira tahsilat yapıldığını, ayrıca isteğe bağlı olanların 188 trilyon liralık ödemesiyle toplam 624 trilyon liralık tahsilata ulaşıldığını söyledi. Başesgioğlu, toplam 2 katrilyon liralık tahsilatın yapıldığını ifade etti.
Türkiye'de sosyal güvenlik sisteminin zorunlu olduğuna dikkati çeken Başesgioğlu, ''Bir mükellef, sağlık kuruluşlarına hiç gitmese de primini ödemek zorundadır. Bu yeniden yapılandırılırken de değişemez. Eğer sağlığı ayırırsak bu kez ödeyenlere haksızlık yapmış oluruz'' dedi.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Başesgioğlu, sosyal güvenlik kuruluşlarına yıllarca sosyal yardım kuruluşları gibi bakıldığını dikkati çekerek, ''Yıllarca bir karne, bir mahalleye, köye yetmiş. Ama bu yol, yol değil. Sosyal güvenlik kuruluşlarımız bu zihniyet nedeniyle bugünkü durumda'' diye konuştu.
Milletvekillerinin önerilerini, Bakan arkadaşlarıyla değerlendireceğini bildiren Başesgioğlu, topluluk sigortasına dahil olanların kapsama alınacağını ifade etti.
PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU'NA TEPKİ
Komisyon, tasarıyı, geneli üzerindeki görüşmelerin ardından maddelerine geçmeden kabul etti. Komisyon, tasarı üzerindeki önerilerini raporla asıl komisyon olan Plan ve Bütçe Komisyonu'na sunacak.
AK Parti Çorum Milletvekili Agah Kafkas, tali komisyon olarak görüştükleri çeşitli tasarı ve tekliflerle ilgili raporlarının asıl komisyon olan Plan ve Bütçe Komisyonu tarafından dikkate alınmadığını belirterek, ''Plan ve Bütçe Komisyonu'nun bu antidemokratik tavrını kınıyorum. Bunu da kendilerine iletelim'' dedi.
Komisyon Başkanı Cevdet Erdöl, konuyu Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanı Sait Açba ile görüşeceğini söyledi.
Bağkur'un tüm borçları, SSK'nın ise borç aslı 50 bin YTL ve altında olanların; borç asıllarının 1998 yılı sonuna kadar gecikme zammı, 1999 yılından başvuru tarihine kadar ise gecikme cezası oranları yerine TEFE oranı uygulanarak yeniden hesaplanacağını bildiren Başesgioğlu, bu hesap sonucu borcun ait olduğu döneme bağlı olarak toplam borç oranından farklı oranlarda terkinin söz konusu olacağını kaydetti.
Başesgioğlu, SSK'da borç aslı 50 bin YTL olanlar için Maliye Bakanlığı'nca ''çok zor durumda'' halinin belirlenmesi için kullanılan ''likidite rasyosu'' esas alınarak, borçlu kurumun mali durumuna bağlı olarak yüzde 30'e kadarının terkin yapılabileceğini söyledi.
Borcun ağırlıklı yaşına göre taksit sayısının belirleneceğine işaret eden Başesgioğlu, ''Taksit sayısı en fazla 36 ay olacaktır. Taksitlendirme farkı; 12 ayda ödenirse yıllık yüzde 5, 12 ayı aşan sürede ödenirse yılık yüzde 6, 24 ayı aşan sürede ödenirse yıllık yüzde 7 olacak'' dedi.
Toplam borçlarının yüzde 50'sini peşin olarak ödeyenler veya taksitlendirilmiş borçlarının yarısını ödeyenler için sağlık hizmetinden faydalanmanın mümkün olacağını kaydeden Başesgioğlu, yapılan düzenlemeyle bir yandan borçların yeniden yapılandırıldığını diğer yandan da alacakların birikmesinin önlendiğini söyledi.
Başesgioğlu, yeniden yapılandırma için ''primini düzenli ödeyenler cezalandırılıyor'' eleştirisini haklı bulduğuna işaret ederek, bu eleştirileri de gözönünde bulundurarak makul bir düzenleme yapmaya çalıştıklarını anlattı.
ELEŞTİRİLER...
Komisyon görüşmelerine katılan TİSK, TESK ve Türk-İş temsilcileri ise tasarıyı eleştirerek, ''uygulama şansı olmadığını'' ileri sürdüler. Borcun hesaplama yönteminin ağır bir borç çıkmasına neden olduğunu belirten temsilciler, değişiklik yapılmasını önerdi.
Tasarının geneli üzerinde söz alan CHP ve AK Parti'li üyeler de tasarıyı eleştirdi.
CHP Ankara Milletvekili Bayram Meral, yaklaşık 26 trilyon liralık bir borcu içeren düzenlemenin uygulanabilir olmaktan uzak olduğunu savundu. Bugüne kadar ''yeniden yapılandırma'' adı altında çok sayıda af çıkarıldığını ileri süren Meral, bunlarda tahsilat oranının çok düşük kaldığını vurguladı. Meral, ''Yapılması gereken yüksek olan primleri düşürmektir. Ödenebilecek bir orana çekilmeli'' dedi.
AK Parti Gümüşhane Milletvekili Sabri Varan da primini yatırmayan BAĞ-KUR'lu mükelleflerin SSK'lıların aksine sağlık hizmetinden yararlanamadığını öne sürerek, bunun uygulamada haksızlığa neden olduğunu söyledi.
AK Parti Aksaray Milletvekili Ahmet Yaşar ise yeniden yapılandırmada borcun hesaplanma yönteminin, borçluya ciddi bir mali yük getireceğini belirterek, indirim oranının yüzde 50'ye kadar çekilmesi gerektiğini savundu. Aksi taktirde yeniden yapılanmaya başvursa da mükellefin zamanı geldiğinde taksitlerini ödeyemeyeceğini kaydeden Yaşar, bunu geçmişteki uygulamalarda da gördüklerini söyledi.
CHP Kocaeli Milletvekili İzzet Çetin de Bağkur ve SSK prim alacağı ve borçları konusunda 19. kez düzenleme yapıldığını anımsatarak, ''Bu yöntem, dürüst ve namuslu vatandaşları enayi yerine koymaktır'' dedi.
AK Parti Manisa Milletvekili Hüseyin Tarıverdi, yeniden yapılandırma tarihinin 31 Mart 2005 yerine, 31 Ekim 2005 olmasını, ayrıca 36 ay olan taksitlendirme süresinin ise 48 aya çıkarılmasını önerdi. Tanrıverdi, avukat ve noter gibi topluluk sigortasına tabi olanların da kapsama dahil edilmesini istedi. Tanrıverdi, borçlu olduğu gerekçesiyle esnafa sağlık hizmeti verilmemesini eleştirerek, esnafın sağlığının gözardı edilemeyeceğini kaydetti.
CHP'li milletvekillerinin ''borçların bir defaya mahsus olarak affedilmesini'' içeren önergesi ise kabul edilmedi.
''2003'TEKİ DÜZENLEMEDE AMAÇLANAN HEDEFE ULAŞILAMADI''
Milletvekillerinin eleştirilerini yanıtlayan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Murat Başesgioğlu da daha önce hayata geçirilen yeniden yapılandırmaların amacına ulaşmadığı yönündeki eleştirilere, ''2003 yılında çıkardığımız yasayla, amaçladığımız hedefe ulaşamadık'' diye yanıt verdi.
Başesgioğlu, 2003 yılında Bağkur'da 735 bin mükellefin uygulamadan yararlanmak için başvurduğunu, bunlardan 445 bin mükellefin taahhütlerini yerine getirdiğini ve yaklaşık 1.5 katrilyon liralık tahsilat gerçekleştirildiğini bildirdi. Bakan Başesgioğlu, SSK'da 235 bin işyerinin başvurduğunu ve 436 trilyon lira tahsilat yapıldığını, ayrıca isteğe bağlı olanların 188 trilyon liralık ödemesiyle toplam 624 trilyon liralık tahsilata ulaşıldığını söyledi. Başesgioğlu, toplam 2 katrilyon liralık tahsilatın yapıldığını ifade etti.
Türkiye'de sosyal güvenlik sisteminin zorunlu olduğuna dikkati çeken Başesgioğlu, ''Bir mükellef, sağlık kuruluşlarına hiç gitmese de primini ödemek zorundadır. Bu yeniden yapılandırılırken de değişemez. Eğer sağlığı ayırırsak bu kez ödeyenlere haksızlık yapmış oluruz'' dedi.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Başesgioğlu, sosyal güvenlik kuruluşlarına yıllarca sosyal yardım kuruluşları gibi bakıldığını dikkati çekerek, ''Yıllarca bir karne, bir mahalleye, köye yetmiş. Ama bu yol, yol değil. Sosyal güvenlik kuruluşlarımız bu zihniyet nedeniyle bugünkü durumda'' diye konuştu.
Milletvekillerinin önerilerini, Bakan arkadaşlarıyla değerlendireceğini bildiren Başesgioğlu, topluluk sigortasına dahil olanların kapsama alınacağını ifade etti.
PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU'NA TEPKİ
Komisyon, tasarıyı, geneli üzerindeki görüşmelerin ardından maddelerine geçmeden kabul etti. Komisyon, tasarı üzerindeki önerilerini raporla asıl komisyon olan Plan ve Bütçe Komisyonu'na sunacak.
AK Parti Çorum Milletvekili Agah Kafkas, tali komisyon olarak görüştükleri çeşitli tasarı ve tekliflerle ilgili raporlarının asıl komisyon olan Plan ve Bütçe Komisyonu tarafından dikkate alınmadığını belirterek, ''Plan ve Bütçe Komisyonu'nun bu antidemokratik tavrını kınıyorum. Bunu da kendilerine iletelim'' dedi.
Komisyon Başkanı Cevdet Erdöl, konuyu Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanı Sait Açba ile görüşeceğini söyledi.
