ÇOCUK KAÇIRMAYI ÖNLEMEDE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ...

TBMM Genel Kurulunda, Uluslararası Çocuk
Kaçırmanın Hukuki Veçhelerine Dair Kanun Tasarısı kabul edilerek
yasalaştı.
Çocukların velayet hakkına sahip olmayan kişilerce bir ülkeden diğerine
haksız olarak götürülmesi olaylarının yol açtığı sorunların çözülmesini
amaçlayan yasaya göre, Adalet Bakanlığı, başvuruda bulunan kişi adına,
kaçırılan çocuğun (16 yaşını tamamlamamış) iadesi veya şahsi ilişki
kurulmasını sağlamak amacıyla idari ve adli işlemler yapmaya yetkili
olacak.
Adalet Bakanlığı, cumhuriyet savcılığı aracılığıyla, çocuğun bulunduğu
yerin tespiti ile menfaatlerinin korunması için gerekli önlemleri
alacak. Çocuğun ve kaçıran kişinin rızası ile iadesi veya taraflar
arasında sulh yoluyla bir çözüme ulaşılması için gerekli önlemlerin
alınması sağlanacak. Bunun mümkün olmaması halinde, Adalet Bakanlığı
adına, cumhuriyet savcılıkları, yetkili mahkemeye dava açacak. Dava ve
işlerle ilgili aile mahkemeleri görevli olacak.

-AKRABALARDAN BİRİNE TESLİM-

Mahkeme, esasa girmeden önce çocuğun iadesini uzmanlardan da yardım
alarak, sulh yoluyla çözülmesini sağlamaya çalışacak. Mahkeme, talep
üzerine veya resen, çocuğun yararının tehlikeye düşmesini önlemek için
dava sonuna kadar, çocuğun görüşü ve uzman raporu alarak, geçici
önlemlere başvurabilecek. Buna göre, çocuk, bakım ve gözetimini üzerine
alan akrabalardan birine teslim edilecek veya güvenilir bir aile yanına,
çocuk bakımının yapıldığı özel ve resmi kurumlara yerleştirilecek.
Mahkeme, çocuğun iadesi veya çocukla şahsi ilişki kurulmasına ilişkin
dava sonuçlanıncaya kadar, başvuruda bulunan ile çocuk arasında geçici
olarak, ziyaret veya şahsi ilişki kurulmasına karar verebilecek.

-İADE KARARI VE VELAYET HAKKI-

Çocuğun iadesi yönünde verilecek karar, velayet hakkına ilişkin hüküm
içermeyecek. Velayet hakkına ilişkin düzenleme yetkisi, çocuğun iade
edileceği devlete bırakılacak. Ancak iade talebinin reddedilmesi
durumunda, mahkeme velayet konusunda bir karar alabilecek. Çocuğun
götürüldüğü veya alıkonulduğu ülkenin mahkemesince, bir velayet kararı
verilmiş olsa dahi çocuğun iadesine karar verilebilecek.

-ÖNCELİK İADE DAVASINDA-

İade davası devam ederken, velayet davası açılmışsa, velayete ilişkin
dava, iade davasının sonuna kadar bekletilecek. İade ile velayet
davaları birleştirilmişse öncelikle iade davası sonuçlandırılacak.
Çocukların kaçırılmasına ilişkin davalar, adli tatilde de görülecek.
Çocuğun iadesine veya şahsi ilişki kurulmasına dair ilamlar, icra emri
tebliğ edilmeksizin, yerine getirilecek.
Geçici tedbir kararları, Cumhuriyet savcılıklarınca, SHÇEK veya diğer
ilgili kurum ve kuruluşlar aracılığıyla yerine getirilecek.

-İLAM, YOKLUĞUNDA YERİNE GETİRİLECEK-

Çocuğu yanında alıkoyan kişi bulunamaz veya hemen bulundurulması mümkün
olmazsa, ilam, yokluğunda yerine getirilecek. Alıkoyan kişi, çocuğun
bulunabileceği yerleri, hemen gösterecek, göstermezse bu yerler, zorla
açtırılacak. Kolluk kuvvetleri, icra müdürlüğünün yazılı başvurusu
üzerine yardım edecek.

-ZARAR GÖRMEMESİ SAĞLANACAK-

Çocuk hakkında koruma önlemleri alınırken, fiziksel ve zihinsel yönden
zarar görmemesi sağlanacak. İlamın yerine getirilmesi, çocuğun fiziksel
ve duygusal yönden gelişimini ağır bir şekilde tehlike altında
bırakacağının, uzman tarafından tespit edilmesi durumunda, tehlike
ortadan kalkıncaya kadar ertelenecek.
Çocuk, başvuruda bulunanın veya tayin edeceği bir kişinin ya da kurum
yetkilisinin huzurunda iade edilecek.

-GEÇİCİ TEDBİRLER-

Mahkeme, çocuğun iade ya da şahsi ilişki kurulması işlemleri
tamamlanıncaya kadar, yerinin değiştirilmemesi için geçici önlemlere
başvurabilecek.
Buna göre, mahkeme, çocuğun yurt dışına çıkışını, çocuk adına pasaport
alınması ve yenilenmesi işlemlerini durdurabilecek. Çocuğun okul,
muhtarlık veya nüfus kayıtlarının alınması veya değiştirilmesi
işlemlerinin durdurulmasına karar verebilecek. Pasaport ve kimlik
kayıtlarına, dava süresince el konulabilecek. Çocuğun tayin edilen
sürelerde yetkili makamlarca kontrol edilmesine karar verebilecek.

-GİDERLERİ DEVLET KARŞILAYACAK-

Çocuğun iadesi veya şahsi ilişki kurulması konusunda verilmiş bir karara
aykırı olarak, çocuğu gizleyen veya ilamın icrasından sonra tekrar
kaçıran taraf ile bu eylemlere katılanlar hakkında İcra ve İflas
Kanununun hükümleri uygulanacak.
Bir ailenin yanına veya paralı özel bir kurum veya benzeri kuruluşlara
yerleştirilen çocukların giderleri, devletçe karşılanacak.
Yasa hükümleri, 1 Ağustos 2000 tarihinden sonra meydana gelen dava ve
işler hakkında uygulanacak.