2006-10-31 - 22:00
TBMM Genel Kurulunda, Tohumculuk Kanunu Tasarısı kabul edildi.
Kanun, tarla bitkileri, bağ-bahçe bitkileri, orman bitki türleri ve diğer
bitki türlerinin çoğaltım materyaline ait çeşitlerin ve genetik kaynakların kayıt
altına alınması, tohumlukların üretimi, sertifikasyonu, ticareti, piyasa denetimi
ve kurumsal yapılarla ilgili düzenlemeleri içeriyor.
Kanunla, ''genetik kaynak'' kavramına açıklık getiriliyor. Genetik kaynak;
''bitki ıslahçıları ve bilim adamlarının ihtiyacı olan genlerin sağlandığı, bitki
yapılarında genetik farklılık ve farklı özellikler içeren potansiyel popülasyon,
bir ülkede veya bir bölgede doğal olarak bulunan bitkilerin yabani türleri ve
bunların geçiş formları, yerel çeşitler, özel amaçlarla geliştirilmiş çeşitler ve
bazı önemli karakterlere sahip ıslah materyalleri'' olarak tanımlanıyor.
Bitki çeşitlerinin tescili, üretim izni ve standart tohumluk çeşidiyle
genetik kaynaklar, bakanlıkça kayıt altına alınacak.
Bakanlık tarafından bitkisel ve tarımsal özellikleri belirlenerek, sadece
kayıt altına alınan çeşitlere ait tohumlukların üretimine izin verilecek.
Özel üretim alanlarının sınırları içinde, bakanlıkça izin verilmeyen
tohumluk veya bitkisel ürün yetiştirilemeyecek.
-AMBALAJLI VE ETİKETLİ OLACAK-
Tohumculuk sektörü teşvik edilecek ve desteklenecek. Buna göre, tohumculuk
sektörü, yurtiçinde yatırım yapmak kaydıyla, AB standartlarında ve uluslararası
rekabete uygun bir şekilde gelişmesi amacıyla bakanlıkça belirlenecek teşvik ve
desteklerden yararlandırılacak.
Yurtiçinde üretilen, tescil edilen ve üretimine izni verilen çeşitlerden,
tohumlukların sınıflarına göre yetiştirilen ve üretilen tohumluklar,
sertifikasyon işlemine tabi tutulacak.
Tarla ve laboratuvar kontrolleri yapılarak tohumluk standartlarına uygun
olarak sertifikalandırılan tohumluklar, usulüne göre ambalajlanarak
etiketlenecek.
Yurtiçinde, sadece kayıt altına alınmış çeşitlere ait tohumlukların
ticaretine izin verilecek. Bu tohumluklar, bakanlık tarafından belirlenmiş
nitelik ve standartlara uygun, sertifikalı veya kütüğe kaydedilmek üzere kabul
edilmiş veya standart tohumluk olarak ambalajlı ve etiketli olarak ticarete
sunulacak.
-TOHUMLUKLARIN İTHAL VE İHRACI-
Tohumlukların ithal ve ihracı, bakanlığın iznine tabi olacak. İthal edilecek
tohumluklarda, yurtiçi standartlara uygun olma şartı aranacak.
Tohumlukları yetiştiren, işleyen ve satışa hazırlayan, dağıtan ve satan
gerçek ve tüzel kişiler, Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca yetkilendirilecek ve
denetlenecek.
Kayıt altına alınan çeşitlerle tavsiye listesinde yer alan çeşitler,
bakanlıkça süreli olarak çıkarılacak bültende ilan edilecek.
Zarara neden olan kusurlu tohumluğu üreten, satan, dağıtan, ithal eden veya
başka şekilde piyasaya süren gerçek ve tüzel kişiler, meydana gelen zararı
karşılayacak.
-CEZALAR-
Sertifikasyon işlemine tabi tutulmadan ve analiz raporu alınmadan, uygun
şekilde ambalajlanmadan veya etiketlenmeden tohumluk satanlar, dağıtanlar, satışa
ve dağıtıma sunanlar veya şahsi ihtiyacından fazlasını ticarete konu olacak kadar
elinde bulunduranlara, 10 bin YTL idari para cezası verilecek. Bunun tekrarı
halinde, bu kişiler 5 yıl süreyle faaliyetten men edilecek.
Bakanlıktan yetki almadan tohumluk yetiştiren, işleyen, satışa hazırlayan,
dağıtan veya satan kişi ve kuruluşlara 10 bin YTL idari para cezası uygulanacak.
Bakanlıkça gerekli izin verilmeden ve kontrolleri yapılmadan tohumlukları
ithal ve ihraç edenler, ithal ve ihraçta gerçeğe aykırı bilgi ve belge verenler,
25 bin YTL para cezasına çarptırılacak. Fiilin tekrarı halinde 5 yıl süreyle
faaliyetten uzaklaştırılacak.
Tohumluk özel üretim alanları sınırları içinde kurallara uymadan tohumluk
veya bitkisel ürün yetiştirenlere, 3 bin YTL idari para cezası verilecek.
-BAKANLIK, YETKİLERİNİ DEVREDEBİLECEK-
İthal edilip ihracat amacıyla üretilen tohumluklarda, kayıt altına alma
şartı aranmayacak.
Ticarete konu olmamak, şahsi ihtiyaç miktarıyla sınırlı kalmak kaydıyla
çiftçiler arasında yapılacak tohumluk mübadeleleri ile deneme ve denetim amacıyla
kullanılan ve miktarı bakanlıkça belirlenecek tohumluklar, kanun hükümlerinden
istisna tutulacak.
Bakanlık, gerekli gördüğü hallerde yetkilerini kısmen veya tamamen birliğe,
kamu kurum ve kuruluşlarına, özel hukuk tüzel kişiliklerine, üniversitelere,
şartları belirlenmek kaydıyla süreli veya süresiz olarak devredebilecek.
-ALT BİRLİKLER KURULACAK-
Tohumculukla ilgili alt birlikler kurulacak. Alt birlikler, bitki
ıslahçıları, tohum sanayicileri ve üreticileri, fide üreticileri, fidan
üreticileri, tohum yetiştiricileri, tohum dağıtıcıları, üreticileri ve
tohumculukla ilgili diğer konularla uğraşan en az 7 gerçek veya tüzel kişi
tarafından faaliyet konularına göre kurulan tüzel kişiliğe sahip, kamu kurumu
niteliğinde meslek kuruluşları olacak.
-TÜRKİYE TOHUMCULAR BİRLİĞİ-
Alt birlikler arasındaki işbirliği ve dayanışmayı sağlamak, tohumculuk
sektörünün geliştirilmesi, sektörde faaliyet gösterenler arasında mesleki
dayanışmayı gerçekleştirmek amacıyla Türkiye Tohumcular Birliği kurulacak.
Birlik, tohumculuk sektörünün geliştirilmesi ve tohumculuk politikalarının
oluşturulmasına yardımcı olmak üzere bakanlığa önerilerde bulunacak.
Kanun hükümleri çerçevesinde orman bitki türlerine ilişkin olarak, genetik
kaynakların kaydı, tohumların üretilmesi, sertifikasyonu, ticareti ve piyasa
denetimi iş ve işlemleri bir protokol çerçevesinde Çevre ve Orman Bakanlığına
devredilecek.
Tohum üreten kamu kuruluşlarının personeline, 3 asgari ücreti aşmamak
kaydıyla üretimi teşvik amacıyla prim verilecek.
TBMM Başkanvekili İsmail Alptekin, Tohumculuk Yasasının kabul edilmesinin
ardından çalışma süresinin tamamlandığını belirterek, yarın saat 14.00'te
toplanmak üzere birleşimi kapattı.
