SELİN SAYEK BÖKE (İzmir) - Yüce Meclisi saygıyla selamlıyorum.

Sayın milletvekilleri, 5 Aralık 1934'te, tam seksen yedi yıl önce, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan kadınlar seçme ve seçilme haklarının güvence altına alındığı bir günü yaşadılar. Seksen yedi yıl sonra, 5 Aralığa günler kala, karşımızda büyük bir sorumluluk ve tarihî bir fırsat var. Fırsat var çünkü Cumhuriyet Halk Partisinin, Sayın Genel Başkanımızın ilk imzacısı olduğu, kadın-erkek tüm milletvekillerinin ortak imzasıyla Meclise sunulmuş olan, siyasette eşit temsili sağlayacak teklifimiz bugün gündeme alınıyor. (CHP sıralarından alkışlar)

Oylayacağımızın ne olduğunu hatırlatmak istiyoruz size: Eşitlikçi, özgür, demokratik bir geleceği birlikte kurup kurmayacağımıza dair bir oylama yapacağız bugün ve her birimiz -her birimiz- kullanacağımız oyla bazı sorulara yanıt veriyor olacağız.

YUSUF BAŞER (Yozgat) - Bekaroğlu'na gel, Mehmet Bekaroğlu'na gel. Nereden girdi? Bekaroğlu'na gel, Mehmet Bekaroğlu nereden girdi?

SELİN SAYEK BÖKE (Devamla) - Bir: Toplumun yarısını kadınlar oluşturuyor. Vereceğiniz yanıt şu: Kadınların siyasette de temsilin yarısını oluşturmasına "evet" mi diyeceksiniz yoksa "hayır" mı diyeceksiniz? (CHP sıralarından alkışlar, AK PARTİ sıralarından gürültüler)

BAŞKAN - Sayın milletvekilleri, lütfen hatibi dinleyelim, lütfen.

SELİN SAYEK BÖKE (Devamla) - Kadınların ve erkeklerin seçim listelerinde yüzde 50 temsilini önerdiğimiz bu teklifin kendisi bizim yanıtımızı ortaya koyuyor. İki: Kadınların seçilebilmelerini güvence altına alacak sıralamalarla listelerde yer bulmasına "evet" mi diyeceksiniz "hayır" mı diyeceksiniz? (CHP sıralarından "Evet" sesleri, alkışlar) Fermuar yöntemini getiren teklifimizin yanıtı açık. Kadınların siyasette eşit temsil hakkının hukuken güvence altına alınmasına, hukuka, yasalara "evet" mi diyeceksiniz "hayır" mı? (CHP sıralarından "Evet" sesleri, alkışlar) Yüksek Seçim Kurulunun listelerin yüzde 50 kota ve fermuar yöntemine uygunluğunu denetlemesine, uygun değilse listeleri reddetmesine "evet" mi diyeceksiniz "hayır" mı diyeceksiniz?

ZÜLFÜ DEMİRBAĞ (Elâzığ) - Bir CHP'ye bak, bir de AK PARTİ'ye bak.

SELİN SAYEK BÖKE (Devamla) - Gündeme alacağımız bu teklif sadece bir mevzuat değişikliği değil, sadece bir yasal düzenlemeden bahsetmiyoruz. (AK PARTİ sıralarından gürültüler)

Başkanım, ne kadar bağırmam gerekiyor?

BAŞKAN - Sayın milletvekilleri, rica ediyorum, lütfen sessiz.

SELİN SAYEK BÖKE (Devamla) - Sadece eşit temsili değil, birbirimizi dinlemeyi de öğrenmemiz gerekiyor. (CHP sıralarından "Bravo" sesleri, alkışlar; AK PARTİ sıralarından gürültüler)

BAŞKAN - Sayın milletvekilleri, rica ediyorum.

YELDA EROL GÖKCAN (Muğla) - CHP'de kaç kadın milletvekili var?

HASAN ÇİLEZ (Amasya) - Selin Hanım, ayda yılda bir gelip konuşuyorsun, sen bizi hiç dinlemiyorsun, biz dinliyoruz.

SELİN SAYEK BÖKE (Devamla) - Bu teklif, bunların ötesinde bir teklif. Toplumsal cinsiyet eşitliğini, çağdaş, demokratik bir toplumu isteyip istemediğinize dair bir oy kullanacaksınız bugün yani verdiğiniz oyla bir soruya yanıt vereceksiniz: İnsan haklarının güvence altına alındığı, toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlandığı, demokratik yarınlara "evet" mi diyeceksiniz yoksa "hayır" mı diyeceksiniz? (CHP sıralarından "Bravo" sesleri, alkışlar) Biz bu teklifi bu toplumun eşit yarısı olan...

ÖZNUR ÇALIK (Malatya) - Şimdiye kadar Cumhuriyet Halk Partisindeki kadın temsil oranını lütfen söyler misiniz.

SELİN SAYEK BÖKE (Devamla) - ...demokrasiyi yaşatan, sivil toplum örgütlerinde hak mücadelesi veriyor olan kadınlarla birlikte hazırladık.

ÖZNUR ÇALIK (Malatya) - Sadece yüzde 11'le kadın temsiliniz var. Şimdiye kadar ne yaptınız?

SELİN SAYEK BÖKE (Devamla) - Demokrasinin olmazsa olmazı ortak akıldır.

ÖZNUR ÇALIK (Malatya) - Yüzde 11 kadın temsiliniz var, sadece 16 kadın milletvekiliniz var.

SELİN SAYEK BÖKE (Devamla) - 400'e yakın kadın örgütünün görüşleridir bu tekliftekiler; 400'e yakın kadın örgütünün, 42 milyon kadının sesidir. (CHP sıralarından alkışlar) Onların sesine "evet" mi diyeceksiniz "hayır" mı diyeceksiniz?

Bu teklif sadece demokrasimize, sadece eşitliğe dair değil, kalkınmaya...

(AK PARTİ ve CHP sıraları arasında karşılıklı laf atmalar)

BAŞKAN - Arkadaşlar, rica ediyorum... Sayın milletvekilleri, sayın milletvekilleri, lütfen...

SELİN SAYEK BÖKE (Devamla) - ...ekonomik buhranı aşıp aşmayacağımıza dair yanıtınız olacak. (CHP sıralarından "Bravo" sesleri, alkışlar) Çünkü refah arttıran, kalkınma sağlayan politikaların güvencesi meclislerde kadınlardır. (AK PARTİ sıralarından gürültüler)

BAŞKAN - Sayın milletvekilleri, lütfen!

SELİN SAYEK BÖKE (Devamla) - Ben bağırırım gerekirse.

Bugün her mahallede kreş, her mahallede geceli gündüzlü bakımevi yatırımı yapacak bir sosyal devletin güvencesi olmadığı için her 3 kadından sadece 1'i istihdamda. Bu tabloyu değiştirmeye "evet" mi diyeceksiniz yoksa "hayır" mı diyeceksiniz? (CHP sıralarından alkışlar) Kadınların sokaklarda öldürüldüğü, yaşam hakkının gasbedildiği, işsizlikle baş başa bırakıldığı, iş bulan kadının güvencesiz çalıştırıldığı bu derin ekonomik buhranı kuran düzene "hayır" mı diyeceksiniz, yoksa bunu değiştirmeye "evet" mi diyeceksiniz? (AK PARTİ sıralarından gürültüler)

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayın sözlerinizi.

HASAN ÇİLEZ (Amasya) - Çok samimiyetsiz bir teklif Selin Hanım, çok samimiyetsiz bir teklif.

SELİN SAYEK BÖKE (Devamla) - Sorular açık: Kadınların siyasette eşit temsiline "evet" mi diyorsunuz "hayır" mı diyorsunuz? (CHP sıralarından "Bravo" sesleri, alkışlar) Kadınların katılımını keyfîliğe terk etmeyen, yasal güvence altına alan bir teklife "evet" mi diyorsunuz "hayır" mı diyorsunuz? Demokratik bir geleceğe "evet" mi diyorsunuz "hayır" mı diyorsunuz?

HASAN ÇİLEZ (Amasya) - CHP'de niye uygulamıyorsunuz? CHP'de neden uygulamıyorsunuz? Siz samimi değilsiniz.

SELİN SAYEK BÖKE (Devamla) - Bizim yanıtımız net, biz "evet" diyoruz.

Hepinizi saygı ve sevgiyle selamlıyorum. (CHP, HDP ve İYİ Parti sıralarından alkışlar)