HABİP EKSİK (Iğdır) - Teşekkürler Sayın Başkan.

Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.

Teklifin 12'nci maddesiyle 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu'nda bir değişiklik öngörülüyor. Bu maddede özellikle kalfalık belgesini kazanmış olan 12'nci sınıf öğrencilerine asgari ücretin yüzde 50'sinden az olmayacak şekilde ücret ödenmesi değişikliği var ve aynı zamanda 9, 10, 11'inci sınıftaki öğrencilere de bir ücret ödenmesi ve ücretlerin artırılmasıyla ilgili bir değişiklik var. Teklif genel anlamda olumlu görülse de birçok eksikliği de içinde barındırıyor. O açıdan ben, bu maddenin içerdiği eksikliklere özellikle vurgu yaparak birkaç şey söylemeye çalışacağım.

Birincisi, teklifin bu maddesinde şöyle bir durum söz konusu: Eşit işe eşit ücret ilkesine aykırıdır çünkü bir 12'nci sınıf öğrencisi şahıs da olsa kalfalık belgesini alan bir kişi artık o işin bütün inceliklerini, bilgi ve becerisini almıştır ve aynı zamanda bir usta gözetiminde de bu işi standartlarına uygun bir şekilde yapabilir anlamına gelmektedir. Kalfalık belgesini almış olmasına rağmen diğer kalfalardan daha az ücret alması, aslında bu iktidarın gençliğe bakış açısının ne kadar yanlış olduğunu gösteriyor çünkü bir kişi bu mesleği edinmişse, bu mesleğin bu belgesini almışsa artık ona eşit şekilde muamele etmek gerekir. Aslında bu maddedeki değişiklik, AKP iktidarının gençlere yönelik olan bakış açısını göstermektedir. Bakın gençlere, özellikle Z kuşağına bir soru sorulmuş, "Türkiye'deki temel sorun size hangi kelimeleri çağrıştırıyor?" diye bir araştırma şirketi sormuş. İlk verilen cevap kelime olarak "eşitlik" ikincisi "adalet" yani AKP iktidarının aslında daha hayatının baharında olan bu gençlerin algılarında, zihinsel algılarında oluşturduğu etki, eşitlik ve adalete aykırı bir durumun söz konusu olduğu. Teklifteki bu maddede de maalesef, bu durumun söz konusu olduğunu düşünüyoruz. O açıdan madem kalfalık belgesini almış, madem bu işi yapabilecek bilgi, becerileri o standartlarda öğrenmiş ve bir ustanın gözetiminde yapabilecek bir yeterliliğe kavuşmuşsa o zaman tam ücret alması gerekiyor.

İkinci durum, şunu özellikle belirtmek gerekir: Türkiye'de stajyerlik ve kursiyerlik durumları maalesef istismar ediliyor ve gerçekten 2016'dan sonra sayıları 360 binden 1 milyon 200 binin üstüne çıkmış durumda stajyerlik ve kursiyerlikle meslek edinme durumu. Bunun birçok işveren tarafından istismar edildiğini de hepimiz biliyoruz. Aynı zamanda Türkiye'deki iş sorununa, nitelikli personel sorununa da çözüm üretmediğini; tam tersi, çarkın yanlış bir şekilde dönmesine sebep olduğunu da biliyoruz. Elbette ki mesleki yeterlilik olması lazım, ebette ki çıraklık ve stajyerlik, kursiyerlik durumları olması lazım ama şunu belirtmekte fayda var: Bakın, bir işveren bir genci alıyor, o genç o iş yerinde kurs alıyor, stajyerlik yapıyor, süresini geçiriyor ama bu süreyi geçirdikten sonra aldığı belge veya aldığı eğitim sonrasında "Senin süren bitti, hadi, sen çık." diyor, başka birisini getiriyor ve o gençleri küçük bedensel işlerde, çalışmalarda kullanmaya devam ediyor. Açıkçası ben burada işverenleri de eleştirmiyorum çünkü işverenlerin de Türkiye'de çoğunluğunun çok ciddi anlamda sorun yaşadığını, sıkıntı yaşadığını da biliyoruz ama usulsüzlüğünü asla tasvip etmiyoruz. Ama şunu belirtmekte fayda var: Türkiye'deki ağır vergi yükleri, özellikle gelir vergisi -üzerindeki- yükü, özellikle KDV ve stopaj vergilerinin yüksek olmasından dolayı birçok işveren de zaten zorluk yaşıyor. Ama stajyerlikle ilgili yani bu mesleki yeterlilikle ilgili değişiklikle, maalesef, bu çark ters dönmeye, yanlış dönmeye devam ediyor. Yani insanlar yeterliliği kazanıyor ama o işveren onu çıkarıyor, dışarıya koyuyor, yenisini alıyor ve basit bir bedensel işte kullanmaya devam ediyor.

Kısacası şunu söylemekte fayda var: Gençler Türkiye'den ümitlerini bu tür uygulamalardan dolayı kesiyorlar ve gerçekten ülkeden çok yoğunluklu bir şekilde göç etme fikriyatı gelişiyor.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayın sözlerinizi.

HABİP EKSİK (Devamla) - Teşekkürler Sayın Başkan.

Bakın, Türkiye'de özellikle Z kuşağını içeren yaş grubuna, gençlere sorulduğu zaman hemen hemen yüzde 60-70 civarında yurt dışında çalışma, iş bulma, eğitim alma beklentilerinin olduğunu görüyoruz çünkü Türkiye'deki mevcut iktidarın uyguladığı politikaların hemen hemen hepsi, gençlere yönelik maalesef, yeterli düzeyde gelecek sunma anlamında bir ümit vadetmiyor; tam tersi, geleceksizliğe ve ümitsizliğe sevk ediyor. Aynı zamanda birçok yanlış uygulamayla mesela, bağımlılıkla ilgili mücadele konusunda olsun, işsizlikle mücadele konusunda olsun, yine, kadın sorunuyla ilgili mücadelede olsun, sağlık, eğitim, ekoloji konularında olsun AKP iktidarının yürüttüğü politikaların güven vermediğini ve bu ülkeden ayrılmak istediklerini birçok araştırma sonucunda da görüyoruz. O açıdan teklif olumlu olsa da 12'nci maddedeki değişiklik genel anlamda büyük eksiklikler içeriyor.

Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (HDP sıralarından alkışlar)