CHP GRUBU ADINA TACETTİN BAYIR (İzmir) - Sayın Başkan, saygıdeğer milletvekilleri; 2022 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi'yle ilgili olarak Enerji Bakanlığı bütçesi üzerinde söz almış bulunmaktayım. Bu vesileyle hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Son üç yılda elektriğe, doğal gaza, kömüre, benzine, mazota ve LPG'ye beklenenin çok çok üzerinde zamlar geldi. Yapılan aşırı zamlar sonucunda emeklilerin, işçilerin, çiftçilerin, küçük esnafların ve memurların bu fahiş faturaları ödeyemediği ve çok büyük mağduriyetler yaşadığı yadsınamaz bir gerçek. Zamlar gerçekten kaldırılabilir boyutta değildir. Bu yüzden, Genel Başkanımız Sayın Kemal Kılıçdaroğlu'nun da dediği gibi, derhâl kara kış fonunun oluşturulması gerekmektedir. (CHP sıralarından alkışlar)

Değerli arkadaşlar, Plan ve Bütçe Komisyonu görüşmelerinde Bakan Fatih Dönmez'in ağzından "Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı" ve "BOTAŞ" kelimelerini hiç duymadık. Sayın Bakan, şimdi size soruyorum: Bu kurumlar size bağlı mıdır, değil midir? Başka bir bakanlığa bağlandı, bizim mi haberimiz yok? Bu 2 kurumun Varlık Fonuna devredilmiş olması ve denetimlerinin KİT Komisyonu tarafından yapılıyor olması, bunlarla ilgili bir şey söylemenize engel mi olmaktadır yoksa KİT Mevzuatı'ndan bunları çıkarmak mı istiyorsunuz?

Sayın Bakan, partili Cumhurbaşkanınızın yaptığı gibi, enerjiyle ilgili alınacak kararlarda sektör temsilcilerinin görüşlerini dikkate almadan alınan kararları hayata geçiriyorsunuz. "Ben yaptım oldu." anlayışıyla devlet yönetilemez. Uygulamış olduğunuz yanlış politikaların acı reçetesini ne yazık ki vatandaşımız ödüyor ve gün geçtikçe daha da fakirleşiyor.

Kayıp kaçak bedelinin faturasını da halkın sırtına yüklemekten artık vazgeçin, buna bir çözüm bulun, bulamıyorsanız bırakın, "Yapamıyoruz." deyin, biz gelir yaparız, müsaade edin yeter. (CHP sıralarından alkışlar)

Sayın Başkan, saygıdeğer milletvekilleri; TEİAŞ kârını bir yılda 3'e katlamasına rağmen TEİAŞ'ı niçin özelleştirmek istiyorsunuz? 3 kurum ülkemiz için büyük önem taşımaktadır. Bu vesileyle, TEİAŞ'ın, TPAO'nun, BOTAŞ'ın özelleştirilmesini doğru bulmamaktayız; atalarımızın malını, cumhuriyetin değerlerini satarak har vurup harman savuran bu müsrif, savurgan tavrınızdan vazgeçiniz. Çok değil, bir sene önce, döviz girdisi için Borsa İstanbulun yüzde 10'unu Katarlılara verdiniz, her sene devlet kurumlarını babanızın malıymış gibi satmaya devam ediyorsunuz. Ülkeyi yönetenlerin görevi kazanımları satıp ayakta kalmaya çalışmak değil, tam tersine daha fazla üretip kazanarak, yatırım yaparak devleti daha güçlü kılmak olmalıdır.

Değerli arkadaşlar, Türk lirasının dolar karşısında kaybettiği her kuruş bize zam olarak geri dönmektedir. Enerjide dışa bağımlı olmanın bedelini ağır ödüyoruz. Sonucunda esnaf kira fiyatının 2 katı faturayla karşılaşıyor, vatandaş sene başında ödediği 200 liralık faturaya şu anda 300 lira elektrik parası ödüyor. Sanayici ise bitmiş durumda zaten. Bir hafta önce sanayi ve elektrik üretiminde kullanılan doğal gaza yüzde 20 zam geldi, zaten kasım ayında yüzde 48 zam yapılmıştı. Böyle devam ederse üretim sevdalısı sanayicilerimiz yurt dışı rekabet gücünü kaybedip ihracat yapamaz hâle geleceklerdir. Bir an önce tedbir almalıyız.

Sayın Başkan, saygıdeğer milletvekilleri; yaz saati uygulamasıyla altı yılda 6 milyar TL tasarruf yapıldığına dair gazetelerde haberler çıktı. Bugün ise Bakan Dönmez yaz saati uygulamasının stresi ve depresyonu azalttığını söyledi. Sayın Bakan, siz de mi bu verileri TÜİK'ten alıyorsunuz yoksa? Bakan hesaplamayı nasıl yaptığını açıklayamadığı gibi bir de psikoloji bilimine el atmış olsa gerek ki ben Sayın Bakanı elektrik ve elektronik mühendisi sanıyordum, meğerse psikoloji eğitimi de almış. Gerçi, alıştık bu arada bakanların vatandaşlara akıl vermelerine. "Kalın kazak giyin." diyen mi ararsınız, "Doğal gazı kısın." diyen mi ararsınız; vatandaş herhâlde bunları düşünemiyor ki bu şekilde akıl vermeyi uygun görüyorlar vatandaşa.

Tasarrufla ilgili, Bakanın söylediğini teyit edecek bir bilimsel veri yoktur. Hangi kriterleri baz alıyorsunuz? Doğru hesap yapıldığını nasıl bileceğiz? Derhâl, Sabit Saat Uygulaması Değerlendirme Raporu'nu açıklamanızı bekliyoruz.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayalım lütfen.

TACETTİN BAYIR (Devamla) - Devlet tarafından çıkarılması gereken yer altı ve yer üstü kaynaklarımız devlet kurumu olan MTA tarafından yapılması gerekirken bugün ne yazık ki yandaşlara verilmiştir.

Çok övünerek söylediğiniz "yerli ve millî" kavramı sorgulanır hâle gelmiştir. EPDK'nin tahsil edemediği cezalar Kurumun on yıllık gelirine bedeldir. MAPEG, EPDK gibi, kestiği cezalarda alacakların takibini yapamamaktadır. Şirketlerin vatandaştan tahsil ettiği elektrik enerjisi fonu bedelleri Bakanlık hesabına hâlâ yatırılmıyor ve Bakanlık bunun Maliyeyle ortak takibini yapacak bir sistemi hâlâ kuramamıştır. 37 enerji şirketi vatandaştan elektrik enerjisi fonu bedelini tahsil etti ama Bakanlık hesabına yatırmadı.

Sahi, bu arada 128 milyar dolar nerede?

Hepinize saygılar sunuyorum.

Geliyor gelmekte olan! (CHP sıralarından alkışlar)