AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Değerli milletvekilleri, 298 sıra sayılı Kanun Teklifi'nin 7'nci maddesi üzerine söz aldım. Genel Kurulu saygıyla selamlarım.

Değerli milletvekilleri, teklifin 7'nci maddesiyle 6585 sayılı Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun'da yer alan piyasada darlık yaratıcı, piyasa dengesini ve serbest rekabeti bozucu faaliyetler ile tüketicinin mallara ulaşmasını engelleyenlere yani stokçulara uygulanan idari cezalar arttırılıyor. Kamuoyunda sanki "Stokçulara ceza geliyor." izlenimi yaratan bu düzenlemeyle esasında var olan cezalar arttırılacak yani 50 bin lira olan alt sınır 100 bin liraya, 500 bin lira olan üst sınır ise 2 milyon lira yükseltiliyor. Bizim vermiş olduğumuz önergede ise alt limit ve üst limit değerleri kaldırılmakta. Kanuna aykırı hareket edenlere yani fahiş fiyat uygulayanlara veya stokçuluk yapanlara her bir mal çeşidi için 20 bin lira ceza getirilmekte ve Genel Kuruldan bu konuda önergemiz için destek istemekteyiz.

Değerli milletvekilleri, burada hepimizin bir soruya yanıt bulması gerekmekte. Stokçu kimdir, kime stokçu denir? Çünkü kanunda bu konuda ciddi bir muğlaklık bulunmakta. Komisyon çalışmaları esnasında bana gelen bir mesajı milletvekili arkadaşlarımıza okumuştum. Mesajı çeken bir elektrikçiydi, yıllardır kablo aldığı bir üreticiden kendisine gelen bir mesajı bana iletmişti. Mesajı aynen okuyorum: "Sayın bayimiz, dolar kuru nedeniyle fiyatlarımız güncellenmektedir. Kablo satışlarımız geçici bir süreliğine durdurulmuştur." Ucu açık yani ne zamana kadar satışın durdurulacağı belli değil. Emin olun, bu ve buna benzer birçok mail, birçok ileti Anadolu'nun dört bir yanında farklı meslek gruplarına geldi ve gelmeye de devam ediyor.

Değerli milletvekilleri, bu kanun teklifi Komisyona 16 Aralık günü geldi ve o gün için dolar kuru 15,68 liraydı; Aralık ayının 20'sinde 18 liraya kadar çıktı, bir gün sonra 11 liraya düştü; buraya gelirken baktım, şu anda döviz kuru 13,50. Yirmi günlük bir süreçten bahsediyorum. Kurun böylesine dalgalandığı bir ortamda bayisine bu mesajı çeken firma nasıl maliyetini hesaplayabilsin? Şu an Türkiye'deki en büyük problemlerden bir tanesi üretilen mal ve hizmetlere fiyat belirlenememesi. Dalgalanan döviz kurları inanın herkesi şaşkına çevirmiş durumda. Şimdi birlikte şu soruya cevap verelim: Bu mesajı yıllardır iş yaptığı bayisine atan firma veyahut da firmalar stokçu mu, değil mi? Başka bir soru: Bu firmalar neden böyle mesajlar atmak zorunda kaldı ve bunun sorumlusu kim?

Değerli milletvekilleri, bu maddeyle stokçuluk suçunu işleyenlere uygulanan cezaları artıracağız. Peki, son iki yıl içinde stokçulukla ilgili kesilmiş bir ceza var mı? Bilindiği gibi, 2020 yılında bu konuyla ilgili Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu kuruldu. O tarihten bugüne Kurul 16 defa toplanmış, 877 tane firmaya fahiş fiyat artırdığı için toplamda 22 milyon liralık ceza kesmiş ancak stokçulukla ilgili kesilmiş herhangi bir idari para cezası yok yani stokçulukla ilgili bugüne kadar kesilmiş bir ceza olmamasına rağmen bugün biz burada cezaları artırmaya çalışıyoruz. Stokçuluk suçundan şu ana kadar ceza alan olmadığına göre neden günlerden beri kamuoyu stokçuluğu tartışıyor?

Değerli milletvekilleri, psikolojide "yansıtma" denilen bir savunma mekanizması vardır. Kişinin kendi beceriksizliği ve eksikliği yüzünden ortaya çıkan aksaklıkları başkalarına yüklemesi olarak özetlenir ve genellikle narsist kişilik bozukluğu olan insanlarda görülmektedir. Bugün burada yapılmak istenen de tam olarak budur. Ekonomiyi krize sürükleyen iktidar, kendi beceriksizliğinin faturasını başkalarına yükleme telaşındadır. Mazot, benzin bir yılda yüzde 100 artmış, bir gecede elektriğe yüzde 127 zam gelmiş, doğal gaza bir gecede yüzde 25 zam gelmiş. Peki, bunun sorumlusu kim? Stokçular mı? Cumhurbaşkanı son günlerde fahiş fiyattan bahsediyor. Fahiş fiyat uygulayan kim? Türk lirası bir yılda en fazla değer kaybeden para hâline gelmiş, iğneden ipliğe her şeye zam gelmiş, dünyadaki en yüksek enflasyonu yaşayan ülke konumuna gelmişiz.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayalım lütfen.

AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Devamla) - Tüm bu kötü tablonun sorumlusu olan iktidar, şu an hedef şaşırtmaya çalışıyor. Yani diyorsunuz ki: "Ben yapmadım, stokçular yaptı." Yani diyorsunuz ki: "Ben yapmadım, esnaf yaptı, sanayici yaptı." Sanki tüm bu kötü tablonun sorumlusu stokçularmış algısı yaratılmak isteniyor ancak bu çabalar nafiledir. Fahiş fiyatların zanlısı bellidir. Hayat pahalılığının, yoksulluğun sorumlusu iktidardır ve bugün kralın çıplak olduğunu Türk halkı üstelik tüm çıplaklığıyla görmektedir.

Bu duygu ve düşüncelerle Genel Kurulu saygıyla selamlarım. (CHP sıralarından alkışlar)