CHP GRUBU ADINA AYHAN BARUT (Adana) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; İYİ Partinin grup önerisi adına söz almış bulunuyorum. Hepinizi sevgiyle saygıyla selamlıyorum.

Bir atasözü var: "Deveye sormuşlar 'Boynun neden eğri?' diye, deve de cevap vermiş 'Nerem doğru ki?" demiş." Atalarımızın dediği hesap, AKP'nin hiç doğrusu yok, yaptıkları her şey yanlış. Burada, bugün, fırıncılarımızın, esnaflarımızın sorunlarını, yurttaşlarımızın en temel gıda maddesi olan ekmekle ve buğdayla ilgili konuşurken yaşanan vahim tabloyu da gözetmek zorundayız.

Bakın, Türkiye'de yaklaşık 25 bin fırın var; buralarda günlük 100 milyon civarında, 100 milyonu aşkın ekmek üretiliyor. AKP'nin yanlış tarım politikaları nedeniyle, ekonomide yaşanan derin kriz nedeniyle iğneden ipliğe her şeye zam geldi; akaryakıttan elektriğe, doğal gazdan mayaya, kiradan vergilere, her şeye fahiş zam geldi. Haliyle, fırıncılarımızın temel maddesi olan un fiyatları da fırladı gitti. Ekmeğin ham maddesi buğdayda yaşanan bu gelişmeler neticesinde fırıncıların ana girdisi un fiyatları da zamlandı. Sizlerin bu politikaları artık fırıncıları dahi isyan noktasına getirmiş durumdadır. İş bilmez Tarım Bakanı, geçtiğimiz dönemde, burada, bütçe konuşmasında buğday, arpa ve mısır maliyetlerini bir tabloyla gösterdi. Rakamları çarpıtan Pakdemirli, çiftçinin arpa maliyet fiyatını 1,85 lira olarak göstermişti, satış fiyatını da 2,36 lira olarak gösterdi. Oysa gerçekler öyle değildi; Toprak Mahsulleri Ofisi arpanın satış fiyatını 1,75 lira olarak açıklamıştı. Çiftçinin arpasını maliyetinin altında aldıklarını Bakan Pakdemirli âdeta itiraf etti.

Değerli arkadaşlar, buğdayın satış fiyatı da 2,50 lira olarak gösterilmişti, oysa geniş bölgede 2,25 liradan buğday alındı yani tonu 2.250 liradan alındı. Tonu 2.250 liradan alınan buğdaydan birkaç ay sonra tonu 5 bin TL'den ithalat yaptılar.

Tüm AKP iktidarı döneminde, on dokuz yılda 70 milyon ton buğday ithal edilerek 20 milyar dolar para ödendi. Geçen yıl, 2021 yılında, TÜİK'in verilerine göre buğday üretimi 17,7 milyon ton gösterildi, oysaki bu rakam yine doğru değildi; sahada yaptığımız gözlemlerde, 14 milyon ton civarında buğday üretilmişti.

Değerli arkadaşlar, gübre fiyatları aldı başını gitti. Bu nedenle, çiftçi bu sene hep gübresiz ekim yaptı. Buğdayda verim, kalite düşüklüğü yaşanacak, fırıncılar un bulamayacak, fiyatlar fırlayacak, insanlarımız ekmek alamaz duruma gelecek çünkü üretecek buğday yetişmeyecek.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurunuz efendim.

AYHAN BARUT (Devamla) - Bu yılki buğdayın maliyeti kilogram başına yaklaşık 5 lirayı aşacak. Bu hesaba göre, çiftçinin, binbir emekle ürettiği buğdayını minimum 6 ila 7 liradan satması gerekir ki ürettiğinden kazansın. Peki, buradan soruyorum: Böyle olursa fırıncı esnafı unu kaça alacak? Tüketiciye hangi fiyatlarla ekmek satabilecek? Yurttaşımız bu gidişle temel gıda maddesi olan ekmeği bile alamaz hâle gelecek. Bugün ekmek kuyruklarında gördüğünüz uzun kuyruklar önümüzdeki dönemlerde daha uzun çileler hâline dönüşecek, vatandaşımızı büyük sıkıntılar bekliyor. Uyarıyoruz, halkı açlığa, yoksulluğa, üreticiyi sefalete, fırıncı esnafını da iflasa sürüklemeyin. Üretici, esnaf ve tüketiciye de destek olun diyorum.

Hepinizi saygıyla selamlıyorum. (CHP ve İYİ Parti sıralarından alkışlar)