NAZMİ GÜR (Van) - Teşekkürler Sayın Başkan.

Değerli arkadaşlar, 410 sıra sayılı Yeraltı Suları Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin 2'nci maddesi üzerinde verdiğimiz önerge üzerinde fikirlerimizi beyan etmek istiyorum.

Değerli arkadaşlar, insan ve diğer bütün canlılar için yaşamsal bir doğal kaynak olan su, bilindiğinin tersine sonsuz bir doğal kaynak değil. Dünyada oldukça sınırlı bulunan ve hayatın devamını sağlayan önemli maddelerden biri de sudur. Doğada suya bağımlı canlı yaşamı sürekli artarken yenilenebilir su kaynakları miktarı sabit kalmaktadır. Özellikle insan nüfusunun neredeyse geometrik artışı, su kaynaklarının kıtlığı suyun gelecekte önemini artırırken bütün insanların suya eşit oranda doğal erişim hakkının da önündeki en büyük engeli yine insanın kendisi oluşturmaktadır. Öte yandan suyun hızla kirletilmesi, yani yer altı ve yer üstü sularının hızla kirletilmesi, suyun giderek bir metaya dönüştürülerek pazar ekonomisi çerçevesinde halka sunulması suyun bu hayati değerini giderek artırmaktadır.

Değerli arkadaşlar, dünya nüfusunun hızlı artışı ve gelişen sanayi sektörü nedeniyle artan su gereksiniminin giderilmesinde güçlüklerle karşılaşıldığı ve son yirmi-yirmi beş yıl içerisinde de bölgelerde özellikle Orta Doğu'da su krizinin çıkacağı aşikârdır.

Yine, özellikle bu konuda yazıp çizen uzmanlar su sorununun önemini vurgulamakta, altını çizmektedir. Bunun da gelecekte bölgeler ve bazı ülkeler arasında savaş gerekçesi, savaş nedeni olabileceğini de göstermektedir bize.

Değerli arkadaşlar, su özellikle Birleşmiş Milletlerin de temel gündem maddelerinden birisidir. Özellikle 2000 yılından başlayarak Birleşmiş Milletlerin oluşturduğu konferansların temel gündem maddesi su. Suyun paylaşımı, suyun bir insan hakkı olarak erişimi ve suya erişim konusunda da ülkelerin, devletlerin halktan yana, insanlardan yana önlem alması suyun paylaşımı ve su üzerinde herhangi bir kısıtlama getirilmemesi konusunda da ciddi çalışmalar ve eylem planları söz konusudur.

Yine, değerli arkadaşlar, bizim özellikle suya erişim konusunda, suyun bir insan hakkı oluşundan yola çıkarak yer altı sularının kullanımı konusunda elbette ki bir regülasyona, bir düzenlemeye ihtiyacımız var. Fakat bunun hem ticari bir metaya dönüştürülmemesi hem de insanların suya erişim hakkının önünde bir engel teşkil etmemesi gerekiyor.

Yine, suların, yer altı sularının ve yer üstü sularının kullanımı, onların kirletilmesinin engellenmesi veya dağıtımı Hükûmetlerin, özellikle bölgesel yönetimlerin, belediyelerin temel görevlerinden birisidir. Bunun için önemli olan, stratejik su kullanım planlarının ve projelerinin hazırlanması ve bu konuda da Hükûmetlerin önlem almasıdır.

Değerli arkadaşlar, biz Barış ve Demokrasi Partisi olarak herkesin eşit ve güvenli suya erişiminin sağlanması gerektiğini her fırsatta dile getiriyoruz. Bunun da en iyi biçimde kamu eliyle sağlanabileceğini düşünüyoruz. Suya adil ve eşit bir şekilde ücretsiz olarak erişilebilmesi anayasal bir hak olmalıdır ve yeni hazırlanacak anayasada da suya erişim hakkı bir insan hakkı olarak düzenlenmelidir. Bunu öneriyoruz.

Değerli arkadaşlar, güvenli içme ve kullanma suyuna erişim insan sağlığı ve özellikle de çocuklar için son derece önemlidir. Ancak dünya genelinde 1 milyardan fazla insanın sağlıklı su kaynaklarından mahrum kalması ve suya erişim hakkından mahrum kalması da bilinen bir gerçektir.

İçme, kullanma ve sanayi sektörleri tarıma oranla çok daha az su kullanmalarına karşın bu sektörlerdeki su tüketimi artışı son derece hızlıdır. Gelir düzeyi düşük ülkelerde su kullanımında en yüksek payı tarım sektörü almasına karşın, gelir düzeyi yüksekliğinde tarımın yerini sanayi sektörü almaktadır. Bunun da dikkate alınması gerekir.

Su kıtlığının ortaya çıkmasında birçok faktör etkili olmuştur. Sanılanın aksine su sorunu iklim değişikliğinin sonucu ortaya çıkmamıştır, artan nüfus ve kötü su yönetimi kullanılabilir su kaynaklarını azaltmış ve su kirliliği ve çevreye verilmeyen önem nedeniyle de suyun kullanımı önündeki en büyük engellerden biridir.

Hepinize teşekkür ediyorum. (BDP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN - Teşekkürler efendim.