CHP GRUBU ADINA EDNAN ARSLAN (İzmir) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; ülkemizin içinde bulunduğu derin ekonomik kriz, kendisini her alanda yoğun bir şekilde göstermektedir. Vatandaşlarımızın en temel ihtiyaçlarından olan elektrik, doğal gaz ve akaryakıt gibi giderlerde maalesef fahiş artışlar yaşanmaktadır. Sanayide önemli bir girdi kalemi olan enerjiye gelen zamlar, vatandaşımıza hayat pahalılığı olarak yansımaktadır çünkü enerjiye zam demek, iğneden ipliğe her şeye zam demektir. Üstüne üstlük, bir de enerjide dışa bağımlıysanız ve yanlış ekonomik tercihler nedeniyle dolar kurunuz 15-16 lira seviyesine yükselmişse topluma içireceğiniz reçete daha da acı olur.

4 kişilik bir ailenin Mart 2021 tarihindeki enerji faturaları ile Mart 2022 tarihli faturalarını karşılaştırdığımızda özetle şu durum ortaya çıkmaktadır: 2021 Mart ayında elektrik, doğal gaz ve bir depo dizel akaryakıt alan 4 kişilik bir ailenin toplam gideri 1.060 TL iken 2022 Martında maalesef bu, 2.075 TL'ye yükselmiştir. Bunu asgari ücret üzerinden anlatacak olursak, Mart 2021 yılında bu üç kalem harcama için, bütçenin, asgari ücretin yüzde 37,5'unu harcarken maalesef Mart 2022'de asgari ücretin yüzde 49,5'unu harcıyoruz.

2021 yılında elektrik faturasını ödeyemeyen yaklaşık 3,5 milyon abonenin elektriği, 1,1 milyon abonenin ise doğal gazı kesilmiştir.

Enerjinin pahalı olmasının üç temel sebebi vardır: Birincisi, enerjide yüksek oranda dışa bağımlı olmak. İkincisi, dolar kurunun yanlış ekonomik politikalar nedeniyle çok yüksek olması. Üçüncüsü ise kamunun üretimdeki payının azalmış olmasıdır.

Bu elimdeki grafik, kamunun enerji üretimindeki, elektrik üretimindeki payının azalması sonucunda dolar kurunun artmasıyla birlikte tarifelerin artışını göstermektedir. 2008 yılında yüzde 50 oranında kamuda elektrik üretimi varken 12,65 kuruştu 1 kilovat enerji, doların artması belli bir süreye kadar -kamu bu işi sübvanse ederken- pek bu durumu etkilemiyordu ama son gelişmelerle birlikte kamunun payı yüzde 13,5'lara düşmüş, maalesef doların artmasıyla birlikte de tarifeler korkunç bir şekilde artmaya başlamıştır. Bu durumdan kurtulmanın yolu kamudaki payımızı arttırmaktan ve dışa bağımlılıktan bir an önce kurtulmaktan geçer.

Sayın milletvekilleri, BOTAŞ özelinde de bir şeyler söylemek gerekirse iktidar -bildiğiniz gibi- yapmış olduğu düzenlemeyle 100 milyar TL civarında bir borcunu geçen yıl silmişti ama Türkiye Varlık Fonu bünyesindeki BOTAŞ, maalesef yine borç batağındadır

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayalım lütfen.

EDNAN ARSLAN (Devamla) - Sadece Ocak ve Mart 2022 döneminde 52,5 milyar TL BOTAŞ'a aktarılmıştır. Hepimizin bildiği gibi, 2021 yılının Aralık ayında BOTAŞ'ın yaptığı uzun süreli boru gazı anlaşmaları bitecekti, bunu bilmesine rağmen AKP iktidarı gerekli anlaşmaları yapmamış ve 2022 yılında, maalesef doğal gaza, sanayide yüzde 50, konutlarda yüzde 35; 2021 yılında ise -son bir yılda yani- santrallerde yüzde 638, sanayide yüzde 549, konutta ise yüzde 93 oranında bir artış yapmıştır. Türkiye'nin doğal gaz alanındaki güvenliği, spot dış alım payının artırılmasıyla daha kırılgan bir yapıya dönüştürülmüştür. Spot piyasalardaki artan fiyatlar karşısında Türkiye'nin gaz temini sıkıntısı giderek artmaktadır. Tekrar kış gelmeden, doğal gaz kesintilerini yaşamamak için iktidarı tedbirleri almaya davet ediyor, yüce heyetinizi saygıyla selamlıyorum. (CHP ve İYİ Parti sıralarından alkışlar)