ÜMİT YILMAZ (Düzce) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; dünyada ve ülkemizde yaşanan ekonomik gelişmeler neticesinde hazırlanan ek bütçenin vatanımıza ve milletimize hayırlı olmasını dilerim. Hasat zamanının hızla yaklaştığı bir döneme denk gelen ek bütçeden Karadenizli fındık üreticisinin beklentilerini ve fındık üretimini dile getirmek için şahsım adına söz almış bulunuyorum.

Fındık, Karadeniz Bölgesi'nin doğusundan batısına kadar yetişen, sadece Karadeniz Bölgesi'nin değil ülkemizin ihraç ettiği tarım ürünlerinin başını çeken bir üründür. Karadenizli fındık üreticisi her yıl ortalama 700 bin ton civarında fındık üretimi yapmaktadır. Üretilen fındığın yaklaşık yüzde 80'lik kısmı yurt dışına ihraç edilmekte, bu ihraç sonunda, yıllara göre değişmekle beraber, her yıl 2,2 milyar dolar civarında gelir elde edilmektedir. Bu gelir, ülkemiz tarım ürünleri ihracında başı çekmektedir. Karadenizli fındık üreticisinin ürettiği fındık tüm dünyada tanınmakla beraber hâlâ Türk fındığının markalaşamamış olması ihracat gelirimizin artmamasında en büyük etkenlerin başında gelmektedir. Fındık ihracatından istediğimiz geliri elde edemememizin bir diğer nedeni ise fındığın ham madde olarak ihraç edilmesinden kaynaklanmaktadır. Bizden aldığı fındığı çikolata sanayisinde kullanarak son mamul hâline getirip bize satan ülkeler, bizim ülkemizin fındıktan elde ettiği gelirin 5-6 katını kazanmaktadır. Türk fındığının markalaşması konusunda yapmış olduğumuz çalışma Ticaret Bakanımız Sayın Mehmet Muş nezdinde yakından takip edilmektedir. Bu anlattığımız sorunlar fındık sanayisinin yaşamış olduğu sorunlar olmakla beraber ülkemizi de yakından ilgilendirmektedir.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; fındık üretiminde son yıllarda yaşanan gelişmelere kısaca göz atacak olursak gördüğümüz tablo şu şekildedir: Özellikle son üç yıldır Hükûmetimizin uyguladığı fındık alım politikası Karadenizli fındık üreticisini ziyadesiyle memnun etmiştir. Hasat dönemi olan ağustos ayının başından önce TMO tarafından fındık alınacağının açıklanması ve fiyat tespitinin Sayın Cumhurbaşkanımız tarafından aynı dönemde belirlenmesi üreticinin memnuniyetini artırmıştır. Bu nedenle, Sayın Cumhurbaşkanımıza huzurlarınızda teşekkür etmek istiyorum. Bu arada, bizler de fındık üreten illerin Cumhur İttifakı milletvekilleri olarak, Giresun Milletvekili Sayın Cemal Öztürk'ün Başkanlığında oluşturduğumuz Fındık Çalışma Grubuyla saha çalışmaları yapıp üreticinin sorunlarını ve beklentilerini Tarım Bakanımıza ve Sayın Cumhurbaşkanımıza sunma konusunda çalışmalarımıza devam etmekteyiz.

Bu yıl da Karadenizli fındık üreticimizin beklentileri geçen yıllardan farklı değildir. Sizler de takdir edersiniz ki dünyada yaşanan Covid-19 pandemisi ve akabinde yaşanan Ukrayna-Rusya savaşı tarımsal girdi enflasyonunu aşırı derecede yükseltmiştir. Fındık üreticisinin ana girdilerinden olan gübre, mazot, işçilik ve zirai ilaç fiyatlarında yaşanan azami artışlara rağmen fındık üreticisine verilen doğrudan gelir desteğinin ve mazot desteğinin yıllardır sabit kalması üreticimizi zor duruma sokmaktadır. Karadenizli fındık üreticimizin doğrudan gelir desteğinin artırılması konusunda beklentisi vardır. Tarım Bakanlığımızın bu konuda çalışma yapması için girişimlerimiz sürdürülmektedir.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; belirttiğimiz bu gelişmeler ışığında bakacak olursak bu yıl da Karadenizli fındık üreticisinin beklentisi -her ne kadar girdi fiyatlarında yaşanan artış döviz bazında yükselmişse de- fındık fiyatının, geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi, Sayın Cumhurbaşkanımız tarafından hasat döneminden önce açıklanması ve fındık fiyatının döviz bazında kayba uğramamasıdır. Bu durum, sayıları farklı değerlendirilse de aileleriyle beraber yaklaşık 7-8 milyonu bulan Karadenizli fındık üreticisi için önemlidir. Zira, bu insanların çoğunun fındık geliri dışında bir gelir elde etmeleri, yaşadıkları coğrafi şartları itibarıyla mümkün değildir. Ayrıca, üretici yaşının ortalama 60 yaşını bulması, fındık fiyatlarını manipüle etmeye çalışan yabancı menşeli şirket ve onun içerideki iş birlikçileri, yaşlanan fındık ağaçları, kullanılan zirai ilaçların kontrolsüzlüğü, zirai denetim yetersizliği yaşanan sorunların başında gelmektedir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

ÜMİT YILMAZ (Devamla) - Toparlıyorum Başkanım.

BAŞKAN - Buyurun.

ÜMİT YILMAZ (Devamla) - Özellikle fındık üzerinde algı yönetimiyle operasyon yapmaya çalışan yabancı menşeli şirket, başlı başına konuşulması gereken bir konudur. Bu şirket, yıllardır Türk fındığı üzerinden milyarlarca dolar para kazanmasına rağmen üretimini bir türlü ülkemize kaydırmamaktadır. Bu nedenle, sektörün büyüklüğü açısından bakınca, ülkemize yeteri kadar istihdam ve vergi geliri konusunda katkı sağlamayan bu şirketin Düzce'ye yaptığı sözde fabrika, fındık kırım fabrikasından başka bir şey değildir. Yıllardır söylenmesine karşın İzmir'de yaptığı küçük bir fabrikanın haricinde son mamul üretimi yapmayan bu şirkete Karadenizli fındık üreticisinin bakışı menfidir.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; burada sözlerime son verirken dün yaşanan sel felaketinde sel sularına kapılan kepçe operatörü Okan Bayrak kardeşimizi arama çalışmalarının devam ettiğini belirtir, selde maddi hasara uğrayan tüm vatandaşlarımıza geçmiş olsun dileklerimi iletirim. (MHP ve AK PARTİ sıralarından alkışlar)