KEMAL PEKÖZ (Adana) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; 156 ülkeyi kapsayan Sefalet Endeksi açıklandı. Bugüne kadar, Türkiye'nin 2002'den 2022'ye kadar nasıl geldiğini, nasıl şahlandığını anlatan iktidara ne durumda olduğumuzu Sefalet Endeksi üzerinden anlatmak istiyorum.

Sefalet Endeksi'ni şöyle açıklayabiliriz mesela: İşsizliğin yükselmesi geliri olmayanların sayısını artırır, enflasyonun yükselmesi ise yaşamı pahalandırır. Bu ikisi bir arada sefaletin arttığını yani ekonominin de bozulduğunu gösteren ana ilkeler ve belirtilerdir. Türkiye'nin Sefalet Endeksi son iki yılda katlanarak arttı. 2015 yılında 23,5 olan endeks, bugün itibarıyla 93,3'e yani altı yılda yaklaşık olarak 4 kat daha kötüleşti. Yeni açıklanan verilere göre Türkiye 93,3 puanla en yakın takipçisi Arjantin'in önünde; Arjantin 89,9'la 2'nci sırada. 156 ülkenin yer aldığı endeks sıralamasında 3'cülüğü 41 puanla Güney Afrika, 4'cülüğü ise 23,8 puanla Macaristan alıyor; onların arkasında Polonya ve Rusya var. Türkiye, 2021 Aralık ayında, Dünya Sefalet Endeksi'nde 156 ülke içinde 21'inci sırada, Avrupa ülkeleri arasında ise ilk sırada yer alıyor. Ülke verilerine bakacak olursak neden 1'inci sırada olduğumuz da zaten anlaşılıyor. Eylül 2022'de açlık sınırı 7.300 Türk lirası, yoksulluk sınırı 24.252 Türk lirası. Asgari ücretli mutfak masraflarını da karşılayamaz durumda; zaten biliniyor.

Geniş tanımlı işsiz sayısı 7 milyon 300 bin. TÜİK'e göre resmî işsizlik tek haneye düşse de geniş tanımlı işsiz sayısı tam tersi artış gösteriyor ve bu artış 754 bin kişiyi kapsıyor. Geniş anlamlı işsizlik oranı ise gerçek verilere göre yüzde 20 dolaylarında. İŞKUR'a göre kayıtlı işsiz sayısı son bir yılda 3 milyon 194 binden 3 milyon 343 bine çıkarken TÜİK'e göre 3 milyon 872 binden 3 milyon 212 bine geriledi. İki kurum arasındaki farkı gözlerinizin önüne seriyorum; nasıl anlarsanız, artık o da sizin tercihiniz olsun.

Emekçinin enflasyonu 3 haneli. Dar gelirlinin ve emeklinin gıda enflasyonu ise 119-137 civarında. Resmî enflasyon emekçinin gerçeğini yansıtmıyor tabii ki. DİSK-AR tarafından yapılan hesaplamaya göre emeklilerin gıda enflasyonu yüzde 118, en yoksul 2'nci yüzde 20'lik gelir grubunun enflasyonu yüzde 119, en yoksul yüzde 20'lik gelir grubunun enflasyonu ise yüzde 137,3 olarak gerçekleşmiş durumda. AKP yirmi yılda enflasyonu 58 puan artırdı. Aralık 2002'de yüzde 29,7'lik enflasyon, şu anda yirmi yıl sonra 85,51'e çıkmış durumda.

Eylül 2003'te 101 olan TÜFE, Eylül 2022'de 1.047'ye; Eylül 2003'te 99 olan gıda fiyatları Eylül 2022'de 1.374'e; böylece, TÜİK'e göre 2003'ten bu yana TÜFE 10 kat, gıda fiyatları ise 13,9 kat artmış durumda.

Ekonomistlere göre Türkiye'yi Sefalet Endeksi liginde en üst sıralara taşıyan birbirine bağlı 2 gösterge var; bunlarda biri enflasyon, diğeri faiz. Faiz ve enflasyon birbirini besleyen 2 şey. Faizi yükselttiğiniz zaman enflasyonun normal olarak düşmesi gerekirken maalesef, son dönemlerde başka ülkelerde faiz yükseltildiği için enflasyon durduğu hâlde, Türkiye'de ise tam tersi gerçekleşiyor. Cumhurbaşkanı "Türkiye'de ben enflasyonu düşüreceğim." derken Türkiye şu anda enflasyonla başa çıkamaz ve enflasyon durdurulamaz duruma geldi. Şu anda açıklanan verilere göre, TÜİK'i bile esas alsak, yüzde 85,51'lik bir enflasyonla karşı karşıya iken yılbaşında herkesin, özellikle emek kesiminin şartlarının düzeltileceği söyleniyor ama bu enflasyon oranı böyle düşük gösterildiği sürece onların şartlarının düzeltilmesi ve onların da nefes alması söz konusu olamayacak. Önümüzdeki yıl da bu enflasyon artışlarının özellikle üretici enflasyonundaki yükseklik nedeniyle devam edeceğini söyleyebiliriz. Bunun önüne geçmek için şu andaki mevcut politikaların mutlaka değiştirilmesi lazım. Bu politikaların aynı sürmesi hâlinde enflasyonla da fiyat artışlarıyla da Tüketici ve Üretici Fiyat Endeksi'yle de başa çıkmak mümkün olmayacaktır.

Meclisi saygıyla selamlıyorum. (HDP sıralarından alkışlar)