DİLŞAT CANBAZ KAYA (İstanbul) - Teşekkürler Başkan.

Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.

Zalimlerin zulümleri karşısında boyun eğmeyenlerin tarihi tarihimizdir. Pir Seyit Rıza ve yoldaşlarını saygıyla anıyorum ve sözlerime buradan başlamak istiyorum.

Bugün bir torba yasa görüşülüyor, bu torba yasada Alevilere ve Aleviliğe dair bir düzenleme yapılıyor ama Aleviler böylesi bir düzenlemeye karşı. Geçen gün AKP sözcüleri Alevilere hitaben "Neden karşılar?" diye sormuşlardı. Çok basit bir cevabı var. Öncelikle, süreç yürütülürken Aleviler muhatap dahi alınmamıştır, düzenleme tepeden indirmeci ve bir emrivakinin ürünüdür. Yine, bu düzenleme, yüzlerce yıldır devam eden büyük bir eşitsizliğin, adaletsizliğin oldubittiye getirilmesidir. Bunun dışında, her şeyden önce, Alevilerin böylesi bir talepleri bulunmuyor; bu kadar basit. Aleviler eşit yurttaşlık mücadelesi veriyor, talepleri de ayrım gözetmeksizin, devletin, tüm inanç kesimlerine eşit mesafede durmasıdır. Aleviler ibadetlerinin cem, ibadethanelerinin de cemevleri olduğunu söylüyorlar. Devlet, Alevilere rağmen onları tanımlayamaz, böyle bir hakkı yoktur. AKP, Alevileri ve Aleviliği sadece kültürel bir duruma indirgemek istiyor, bu yanlıştır, Aleviler bir inanç sistemine sahiptir.

Aleviler, Selçuklu'dan Osmanlı'ya, Osmanlı'dan Türkiye Cumhuriyeti'ne büyük haksızlıklar ve zulümler, katliamlar yaşamış bir halktır. Özellikle Osmanlı döneminde yaşadıkları büyük acılar hâlâ Alevi toplumunun hafızalarındaki yerini koruyor. Cumhuriyet Dönemi'nde Aleviler açısından başka bir inkâr ve asimilasyon süreci olarak Osmanlı'dan bu zulüm geleneği devralındı. Koçgiri, Dersim, Maraş, Çorum, Sivas ve Gazi Mahallesi'nde Aleviler devletin ve onun resmî, gayriresmî kurumları tarafından ağır bir katliam süreci yaşadı. Birçok Alevi inanç merkezi ya Türk-Sünni İslam merkezine dönüştürüldü ya da haksız bir biçimde Kültür Bakanlığına bağlı müzelere çevrildi, bugün Hacı Bektaş Veli dergâhında olduğu gibi.

Sevgili arkadaşlar, bu açıkça bir kayyum düzenlemesidir, gerçi AKP ve ortakları kayyum atamalarına alışıktır. Yüzlerce yıllık bir sorun oldubittiye getirilerek torba kanunlarla çözülemez. Madımak hâlâ yanarken, sorumlular ellerini kollarını sallayarak gezerken kanunla çözülemez. Bu kanun teklifi düzenlemesi ya da adına her ne diyorsanız, bu yaptığınız şey ciddi sorunları bünyesinde barındırıyor.

Yukarıda da belirttiğim gibi, bu kanun teklifiyle Alevilere rağmen Aleviliği ve Alevileri tanımlıyorsunuz. Bir inancı sadece bir kültüre indirgeyip basit bir müdürlüğe indirgiyorsunuz ve bu müdürlüğe Alevilere rağmen memurlar atamaya niyetleniyorsunuz. Aleviler, eşit yurttaşlık ve anayasal güvence istiyor; inançlarının ve inanç merkezlerinin tanınmasını talep ediyor, Alevi yerleşimlerinde devlet destekli Sünni İslam inancının dayatılmasına karşı çıkıyor, çocuklarına Sünni İslam anlayışını dayatan zorunlu din derslerine karşı çıkıyor, köylerine cami yapılmasından vazgeçilmesini istiyor. Kısaca Aleviler eşit yurttaşlık istiyor, kısaca Aleviler eşit yurttaşlık istiyor ki tekrar tekrar bastırıyoruz. Bizler de Alevilerin bu taleplerinin taleplerimiz olduğunu belirtmek istiyoruz.

İnançlar konusunda yaklaşımımız şudur: Devlet, Türk Sünni İslam anlayışını dayatmaktan vazgeçmelidir. Bu anlayış ülkemizde büyük sorunlara, ayrıştırmalara, acılara ve eşitsizliklere neden oldu. Ülkemiz birçok milleti, inancı, kimliği bağrında barındıran bir coğrafyadır. Bu nedenle devlet bir inançtan ya da milletten yana taraf olmamalıdır. Din ile devlet işlerinin kesin olarak ayrılması gerekiyor. Devlet inançlar ve inançsızlık konusunda tarafsız olmalıdır. Bir inancı hedef gösteren, ötekileştiren nefret diline son verilmelidir. Bu vesileyle tekrar etmek istiyorum; bizler tüm inançlar konusunda tam hak eşitliği ilkesiyle hareket ediyoruz, bir inancın diğer bir inanç üzerindeki baskısını ve ayrımcılığını reddediyoruz. Bu anlamıyla Aleviler veya başka ezilen ve ötekileştirilen inançların demokratik muhtevalı bütün taleplerini destekliyor, mücadelemizin bir parçası olarak görüyoruz.

Sözlerime son verirken tekrar ifade etmek istiyorum. Cemevlerinin...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurunuz efendim.

DİLŞAT CANBAZ KAYA (Devamla) - Cem, Alevilerin ibadeti; cemevleri de ibadethaneleridir.

Teşekkür ederim Sayın Başkan. (HDP sıralarından alkışlar)