| Konu: | 2023 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi ile 2021 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifinin 1'inci Tur Görüşmeleri münasebetiyle |
| Yasama Yılı: | 6 |
| Birleşim: | 30 |
| Tarih: | 06.12.2022 |
CHP GRUBU ADINA AHMET TUNCAY ÖZKAN (İzmir) - Sayın Başkan, sayın milletvekilleri, televizyonları başında bizi izleyen sevgili yurttaşlarımız; umut, insanın hayattaki en büyük tutanağı, yaşamı sona erdikten sonra da kendinden sonrasına bıraktığı en büyük enerjidir.
Bugün, Türkiye Büyük Millet Meclisinde yaşanan tatsız olaylardan sonra Meclisimizin aldığı bu kararları saygıyla sevgiyle selamlıyorum. Yüce Meclis kendisine yakışanı yapmış, burada görüşmelerin hangi vicdan ve merhamet duygusu içinde süreceğine dair çok önemli bir karar vermiştir. İktidarıyla muhalefetiyle Türkiye Büyük Millet Meclisi çatısı altında bulunan her milletvekilini bu tutumu nedeniyle kutluyorum çünkü vicdan insanların sadece rahat uyumaları için bir yastık değildir, vicdan adaletin de temelidir; bu temel yaşamaktadır. Yaşasın Türkiye Büyük Millet Meclisi diyorum. (CHP ve İYİ Parti sıralarından alkışlar)
Sayın Hüseyin Örs'e acil şifalar diliyorum. Bir daha bu olayların yaşanmaması temennisini dile getiriyorum.
Bütçe hakkı çok önemli bir haktır arkadaşlar. Bütçe yapabilme hakkını elde edebilmek için... İnsanlık çok uzun mücadelelerle, çok uzun ve çileli mücadelelerle bu hakkı elde edebilmiştir. Bütçe hakkını devretmek egemenlik hakkını devretmektir. Bütçe yapabilirlikten vazgeçmek egemenlik hakkından vazgeçmek demektir. Peki, bütçeyi ne için yapacaksınız? Bütçeyi siz yurttaşlar olarak, millet olarak egemenlik hakkını niçin elinizde bulundurarak yapmak istiyorsunuz? Bütçe okul sıralarında aç çocukların baş ağrısını gidermek için yapılmalıdır. Bütçe cezaevinde koridorda, maltada arabayı sürerken çıkan tulumba tatlısını koğuştaki arkadaşları yiyebilsin diye "Yeme abi, yeme abi; alma, alma bizim koğuşa kalsın." diyen yoksullar için yapılmak zorundadır. Bütçe, merhametin ve vicdanın kalesi olmak zorundadır ama ne yazık ki böyle bütçe yapamıyoruz. Bugünkü büyüklükleriyle söyleyeyim, 469 trilyon liralık bir bütçemiz var, 3 trilyon 810 liralık gelirimiz var, 659,4 milyar liralık açığımız var, faiz giderimiz 565,6 milyar. Bu rakamları konuşmaya gerek var mı? Hayır, yok. Neden yok? Orta vadeli plan ne zamandı biz konuştuğumuzda? Geçen bütçe dönemindeydi, ne oldu? Çöp oldu. Dolarda gerçekleşme oranı yüzde 86 orta vadeli planın, diğerlerinde gerçekleşme oranını da gündeme getirmek istemiyorum.
İSMAİL KAYA (Osmaniye) - 4,6 milyar, rakamı yanlış biliyorsunuz.
AHMET TUNCAY ÖZKAN (Devamla) - 4,6 milyar lira...
İSMAİL KAYA (Osmaniye) - Az önce yanlış söylediniz de.
AHMET TUNCAY ÖZKAN (Devamla) - 4 Trilyon 469 milyar lira, doğrusu.
BAŞKAN - Sayın Özkan, Genel Kurula hitap edin.
Buyurun.
AHMET TUNCAY ÖZKAN (Devamla) - Arkadaşlarımın düzeltmesine teşekkür ediyorum.
Bütçeyi çocuklar için yapmıyorsak, bütçeyi yoksullar için yapmıyorsak, bütçeyi halk için yapmıyorsak ne için yapabiliriz? Bütçeyi 5'li çetelere ya da hep kazananlara dönük bir gelir kapısı olarak görüyorsak o zaman varlığımızı nasıl devam ettireceğiz? Bu bütçede sizden ricam, hep beraber biraz önce sergilediğimiz örneği gerçekleştirip devlet okullarında okula aç giden çocukların karnının doyması için, bir ödenekle devlet okullarında aç çocuklara bir öğlen yemeği verebilir miyiz, bir sabah kahvaltısı verebilir miyiz? Partilerüstü bakalım. Ben, Grup Başkan Vekilime sordum, Grup Başkan Vekilim bana dedi ki: "Evet, arkadaşlar getirsinler, biz destekleyeceğiz." Sağlık Bakanlığının program uygulama bütçesinde var ancak şimdi burada bunu uygulamaya koyamıyoruz. Peki, ilkokul çocuklarının aç biilaç okula devam etmesini, başlarının ağrımasını, kusmalarını nasıl engelleyeceğiz? Hadi gelin, hep birlikte böyle bir önerge getirin; biz getirmeyelim, siz getirin, biz bunu destekleyeceğiz. Devlet okullarında sabah kahvaltı verelim, bir meyve suyu, bir kek verelim, öğlen ekmek arası bir sandviç verelim; size teklif olarak getiriyoruz arkadaşlar. O zaman bütçe yapma yetkisini kullandığımızı hissederiz.
Cezaevinde, biraz önce size söyledim... Sayın Adalet Bakanım burada, Sayın Bakanım, yemek konusundaki Plan ve Bütçe Komisyonunda yaptığımız öneriyi kabul etmenizden dolayı size teşekkür ederim ama yaşayarak bildiğim bir şey var. Arkadaşlar, kullanılmış don ister yoksul, atlet ister yoksul, kullanılmış ister, "Ağabey, varsa bana at." der. Biz, eğer vicdan ve merhametle o insanı orada yakalamayacaksak Sayın Bakanım, o insanın don ve atlet ihtiyacını, ekmek ihtiyacını, su ve elektrik ihtiyacını karşılamayacaksak bizim vicdanımızın bize yastık olma ihtimali var mıdır? O nedenle diyorum ki, hadi gelin, hep birlikte, çocuklarımızı vicdan ve merhamette yakalayalım. (CHP sıralarından alkışlar) Hadi gelin, hep birlikte, düşmüş olanın, en zor durumda olanın ihtiyaçlarını gidererek yakalayalım. O zaman bütçe yapma hakkını kullandığımıza dair bir duyguya kapılabiliriz, yoksa bu duygu bizi terk eder. Aç çocukların, bizden yardım bekleyen insanların ihtiyaçlarını karşılayamadığımız zaman karşımıza çıkan tablo vahşettir. Biz, eğer bugün umudu yeşertebiliyorsak, biz eğer bugün aldığımız bu kararla Türkiye Büyük Millet Meclisinin pek çok şeye muktedir olduğunu ve vicdanla, merhametle davranabildiğini gösterebiliyorsak hadi gelin Sayın Bakanım, o insanların, muhtaç insanların cezaevlerindeki ihtiyaçlarını karşılayalım, hadi gelin, çocuklarımızın okulda aç kalmamasını sağlayalım.
Bütçeyi, dün, Sayın Caniklioğlu "löp et bütçesi" olarak değerlendirdi. Bu bütçe, insanların löp et yiyebildiği... Kahramanmaraş'ta bugün kasaplar operasyonu düzenlenmiş değil mi Aliciğim? Löp et bütçesinin insanlarımızın gerçekten et yiyebileceği bir bütçe hâline gelebilmesi için sizden ricam şudur: Eti veya diğer giderleri bu bütçe içerisinde bir yurttaşlık hakkı olarak görelim. Hadi gelin, bütçeye bir ödenek koyalım, siz getirin Sayın Grup Başkan Vekili öneriyi de her ay 1 kilo löp eti vatandaşlarımıza biz bedava verelim. (CHP sıralarından "Bravo" sesleri, alkışlar)
ALİ ÖZTUNÇ (Kahramanmaraş) - Hem de ucuzlamış, öyle diyorlar!
AHMET TUNCAY ÖZKAN (Devamla) - Bu öneriyi getirin lütfen.
VELİ AĞBABA (Malatya) - Bülent Turan'ın tuzu kuru.
AHMET TUNCAY ÖZKAN (Devamla) - Vatandaşlarımız löp et yiyebilsinler.
ALİ ÖZTUNÇ (Kahramanmaraş) - Canikli "Ucuzlamış." diyor zaten.
AHMET TUNCAY ÖZKAN (Devamla) - Ya da Sayın Canikli'nin hangi kasaptan o eti aldığını vatandaşlarımıza açıklamasını rica ediyorum. (CHP sıralarından alkışlar) Ama eğer siz, bu löp etle ilgili olarak, her ay vatandaşlarımızın 1 kez 1 kilo löp et yiyebilecekleri bir ödeneği bütçeye koyarsanız size teşekkürlerimi sunacağım efendim.
Biz borçlanmayla veya faiz ödemeyle harcadığımız bütçemizde pek çok şey yapabiliriz. Biz, tam yüz bir yıl önce -cumhuriyet tarihi açısından söylüyorum; biliyorsunuz, bütçe yapma geleneği bizde Osmanlı'dan beri var- 28 Şubat 1921'de ilk bütçemizi yaptık. Neydi biliyor musunuz o bütçe? Kuvayımilliyenin aldığı bağışlar ile topladığı yardımların nereye gittiğini vatandaşa, millete anlatma arzusu ve isteğiydi. Bugün bu bütçemizde böyle bir istek yok. En çok üzüldüğüm şey, en çok hayıflandığım şey bu bütçenin hangi harcamayı nereye yapabildiğini gösterememesidir.
Sayıştay Başkanımız burada. Sayıştay Başkanımız, ancak yüzde 5'ini mi denetleyebiliyorsunuz efendim?
SAYIŞTAY BAŞKANI METİN YENER - Genel bütçenin hepsini denetliyoruz.
AHMET TUNCAY ÖZKAN (Devamla) - Bir daha söyler misiniz.
SAYIŞTAY BAŞKANI METİN YENER - Genel bütçenin hepsini.
AHMET TUNCAY ÖZKAN (Devamla) - Genel bütçenin hepsini... Siz denetiminizi yıllık olarak geneli üzerinde yapıyorsunuz. Kurumlar bazında...
SAYIŞTAY BAŞKANI METİN YENER - Kurumlar bazında genel bütçenin tamamını...
EKREM ÇELEBİ (Ağrı) - Böyle bir usul yok Başkan.
BAŞKAN - Genel Kurula hitap edin Sayın Özkan.
AHMET TUNCAY ÖZKAN (Devamla) - Bir durun, yanıt alacağım, bir şey söyleyeceğim.
TBMM BAŞKAN VEKİLİ SÜREYYA SADİ BİLGİÇ (Isparta) - Ben cevap vereceğim.
AHMET TUNCAY ÖZKAN (Devamla) - Sayıştay Başkanımız, Sayın Bakanlardan aldığı telefonları, gizli telefonları söylerse burada başka bir bütçenin hazırlıkta olduğunu ben de söyleyebilirim.
BAŞKAN - Sayın Özkan, Sayıştay Başkanının Genel Kurulda konuşma ve cevap verme hakkı bulunmuyor.
AHMET TUNCAY ÖZKAN (Devamla) - Sayıştay Başkanımızla ilgili şunu söylemek istiyorum: Hayırlı uğurlu olsun...
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN - Tamamlayalım lütfen.
AHMET TUNCAY ÖZKAN (Devamla) - Oradan kaçanları burada biz yakalasak memleketin zenginliğine zenginlik katmış oluruz, memleketi kurtarmış oluruz. Sayıştaydan kurtulduğumuz gün, inanın bu Sayıştay anlayışından kurtulduğumuz gün bütçeyi kurtardığımız gündür. (CHP sıralarından alkışlar) Hiç para pul konuşmadık farkında mısınız arkadaşlar? Hiç para pul konuşmadık; yok çünkü yok hükmündedir. Geçen bütçe bir şey söylemiştim -Maliyeden arkadaşlar oturuyordu- çürüyen her şey düşer. Bu bütçe orta vadeli planla kıyasladığınızda çürüdüğü için düşmüştür. Çürük bir bütçenin millete de devlete de memlekete de hayrı yoktur.
Önümüzdeki dönem bütçeyi yapmak üzere hazırlık yapıyoruz arkadaşlar. (CHP sıralarından alkışlar) Eğer çocuklar için önerge gelmezse biz çocuklarımıza sabah kahvaltısı, öğlen yemeği vereceğiz. Eğer Adalet Bakanlığında düzenleme olmazsa düşmüş olan insanların elinden biz tutacağız.
Memleket umut doludur, altı ay sonra memleketin kurtuluşunu kutlayacağız arkadaşlar. (CHP sıralarından alkışlar)
Sağ olun.