CHP GRUBU ADINA DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; 42 madencinin hayatını kaybettiği Amasra maden faciası bir doğal afet değildir, AK PARTİ Hükûmetinin ihmaller zincirinin bir sonucudur. (CHP sıralarından alkışlar) Kaynak; bilirkişi ön raporu, Emniyet ifade tutanakları, Sayıştay raporları.

Bakın, bu resmî belgelere göre grizu patlaması neden yaşandı? Havalandırma hızı yetersizdi, patlamanın yaşandığı galeride biriken metan gazı dışarı atılamadı. Sensörlerin yeri yanlıştı, galeride biriken metan gazının yoğunluğu doğru ve zamanında tespit edilemedi. Personel sayısı eksikti, Türkiye Taşkömürü Kurumundaki norm kadro yani ideal işçi sayısı 14 bin, mevcut çalışan işçi sayısı 7.385 yani 2 işçinin yapacağı işi sadece 1 işçi yapıyor. 2022 yılında ortalama 1.500 işçi kendi uzmanlık alanının dışındaki alanlarda çalıştırılıyor. Yani AK PARTİ hükûmetleri döneminde TTK'deki işçi sayısı cumhuriyet tarihinin en düşük seviyesinde. (CHP sıralarından alkışlar) Amasra'daki norm kadro işçi sayısı 1.145 ancak çalışan işçi sayısı sadece 590.

AHMET AKIN (Balıkesir) - Yazık!

DENİZ YAVUZYILMAZ (Devamla) - Defalarca kez uyarmamıza rağmen bu kritik ve ölümcül işçi açığı AK PARTİ tarafından giderilmedi, Enerji Bakanı tarafından giderilmedi, Cumhurbaşkanı tarafından giderilmedi. Biz iktidara geldiğimizde 5 bin işçi alacağız. (CHP sıralarından alkışlar) Bakanlık tehlikeyi görmezden geldi. TTK Amasra'da Amasra A sahasında 16 milyon ton rezerv alanın içinde çalışıyor. Hemen altında ve yanında komşu olan sahanın adı Amasra B sahası, Amasra B sahasındaki kömür rezervi 606 milyon ton ve AK PARTİ bu sahayı özel bir şirkete tahsis etti; böylece, TTK'nin madencilerini eksi 300, eksi 400 kotları arasına hapsederken özel bir maden şirketine kömürün kaymağını altın tepside sundu.

Sayın milletvekilleri, faciaya giden yolun taşları, bakın, nasıl döşendi. Sayıştay uyarmıştı; 2019 yılı raporunda müessesenin çalışma derinliğinin eksi 300 metreye ulaştığını, grizu patlama riskinin yüksek seviyede olduğunu, çalışan damarların tümünde gaz içeriklerinin yüksek olduğunu tespit etmiş, uyarmıştı; dikkate almadınız.

Metan gazı oranı sürekli yükseliyordu, özellikle son bir ayda neredeyse defalarca kez patlama seviyesine geldi, dikkate almadınız. Tali vantilatörlerden biri hava kaçırıyordu, tamir ettirmekte geciktiniz; patlamanın gerçekleştiği galerideki hava hızı olması gerekenin çok altına indi. Ana havalandırma aspiratörü beş değil, on değil, on beş değil tam kırk dört yıllıktı, değiştirmekte geciktiniz. Bakanlık tüm bu uyarılara ve tespitlere rağmen ilave tedbir almakta gecikti.

Sayın milletvekilleri, özetle, grizu patlamasının gerçekleştiği galeride mevzuata göre olması gereken hava hızı en az 0,50 metre/saniye olmalıydı ancak mevcut olan hava hızı 0,25 metre/saniye oldu. Hava hızı 2 kat daha düşüktü, işte bunun adı cinayettir. (CHP sıralarından alkışlar)

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayın sözlerinizi.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Devamla) - Evet, şimdi Enerji Bakanına soruyorum: İstifa etmesi için bir maden faciasında en az kaç işçinin ölmesi gerekiyor? (CHP sıralarından alkışlar) 50? 100? 500? 1.000? Kaç madenci?

YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Ya, bunlar üzerinden siyaset yapma. Ya, böyle bir siyaset yapma ya.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Devamla) - Sayın AK PARTİ milletvekilleri, size soruyorum.

AYDIN ÖZER (Antalya) - Haklı konuşuyor adam, haklı konuşuyor, dinleyin.

YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Böyle bir siyaset yapma yani.

CAVİT ARI (Antalya) - Ayıp olan sizin o işçilerin ölümüne sebebiyet vermeniz; ayıp olan o.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Devamla) - Kaç madencinin canı bir AK PARTİ'li Bakanın istifası eder? (CHP sıralarından alkışlar)

YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Ölüm üzerinden siyaset yapma!

SALİH CORA (Trabzon) - Kozlu'daki maden faciasında sizin bakanlarınız istifa etti mi? 1991 yılında sizin bakanlarınız istifa etti mi?

DENİZ YAVUZYILMAZ (Devamla) - Güya, Mecliste bir araştırma komisyonu kuruldu; başına aritmetik çoğunlukla Taner Yıldız getirildi. Eski Enerji Bakanı Taner Yıldız'ın döneminde 6 büyük maden faciası, ardında yüzlerce can kaybı var.

SALİH CORA (Trabzon) - Kozlu maden faciasında istifa eden var mı?

DENİZ YAVUZYILMAZ (Devamla) - Rapor yazım ekibine de AK PARTİ'nin istediği raporu yazacaklar getirildi. Buna da asla izin vermeyeceğiz. (CHP sıralarından alkışlar)