HDP GRUBU ADINA MAHMUT CELADET GAYDALI (Bitlis) - Teşekkür ederim.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğünün bütçesi üzerine söz almış bulunmaktayım. Sizleri ve kamuoyunu saygıyla selamlarım.

1935 yılında Türkiye'nin ihtiyaç duyduğu maden ve ham madde kaynaklarını araştırmak, rezerv ve tenörlerini tespit etmek, ekonomiye kazandırmak amacıyla kurulmuş önemli bir kurum olan MTA maalesef bugün sermayenin ve emperyalist güçlerin ihtiyaçları doğrultusunda hizmet veren bir yapı hâline dönüştürülmüştür. Bu ülkenin en temel ve acil ihtiyaçlarından biri enerjidir. Enerjide dışa bağımlı bir ülkeyiz ve ülkenin sahip olduğu enerjileri açığa çıkarmak için MTA'nın ciddi çalışmalar yapması gerekiyor. Bugün, jeotermal enerji, önemli ve özellikle ekonomiye kazandırılması gereken temiz bir enerji kaynağı iken ihmal edilmektedir.

Bakınız, doğu ve güneydoğuda, Van, Bitlis, Iğdır, Erzurum ve Ağrı gibi illerde jeotermal enerjiden yararlanarak hanelerde ısınmayı sağlayabilmek mümkün iken MTA sermayenin talepleri doğrultusunda sadece maden araştırması yapıyor. Bitlis'te milyonlar harcayarak saray yaptıracağınıza hanelerin daha ucuza ısınmasını sağlayacak enerji kaynaklarına yönelerek hem bölge insanının ucuza ısınmasını hem de ekonomik açıdan tasarrufu sağlayabilirdiniz ama doğal gaz özendiriliyor. Bunun için de "Bu bütçeler halkın değil sermayenin bütçesi." diyoruz. Bitlis'te, Van'da, Iğdır'da, Erzurum'da, Ağrı'da yaşayan halklarımız, MTA görevini yapmadığı için ucuza ısınamıyorsunuz. Örnek olarak Afyon gösterilebilir, jeotermal enerji sayesinde hanelerin ısınma maliyeti doğal gaza göre üçte 1, kömüre göre beşte 1'den daha ucuz fiyata geliyor. Bölge müdürlükleri işlevsizleştirilmiş olduğundan bu çalışmalar yapılamıyor. Genel Müdürlükte 1.865 personel varken 12 bölge müdürlüğünde toplam 866 personel çalışıyor. Bu nasıl bir iştir? Bu kadroların çoğu da MTA'da araştırma yapacak mühendis kadroları değil. MTA'daki mühendisler kölelik düzeninde çalıştırılıyor. Genel Müdürlüğün hizmet alımı yoluyla mühendis istihdamı ihalesi tam bir trajedidir. Yargı bu uygulamayı durdurmasına rağmen MTA, kanununun arka yolundan dolanmayı tercih ediyor. Biz, MTA'nın gerçekten daha işlevsel bir hâl almasını istiyoruz. Bu da ancak nitelikli ve güvenceli kadro anlayışıyla gerçekleştirilebilir. Mühendislerin istediği kamuda kadrolu, güvenceli istihdam. Bu kadar basit, anayasal ve hukuki açıdan desteklenen bir talebi nasıl kabul etmezsiniz, anlamak mümkün değil. Proje bazlı mühendis çalıştırılıyor, MTA gibi usta-çırak ilişkilerinin önemli olduğu bir kurumda mühendislerin böylesine kötü şartlarda çalıştırılması kabul edilemez.

Değerli milletvekilleri; madenlerden, metallerden bahsediyoruz, siyasette "metal yorgunluğu" diye bir kavram ortaya attınız, elemanlarınızı elimine ettiniz ama metallerde metal korozyonu yani metal çürümesini hiç dikkate almadınız. Metal yorgunu metaller tekrar değerlendirilerek daha kalitesiz işler için kullanılabilir ama korozyona uğramış metaller yani çürümüş metaller korozyondan arındırılmadıkça hiçbir işe yaramazlar. Korozyona maruz kalan bir metal tamamen temizlenmezse metalin kemirilmesini önleyemezsiniz. Elinizde at nalı gibi 4 tane bakanınızın "..."(*) ile iltisaklı, irtibatlı, ittifaklı olduğu açığa çıkmışken radikal bir çözüm olan temizleme yerine üstünü örterek, boyayarak kamufle ettiniz hatta bazılarını da ödüllendirdiniz ama boya kabararak çürüme devam etti. (HDP sıralarından alkışlar) Metalde korozyon ne ise siyasette "..."(*) da aynı şeydir. "..."(*) ise rant, yalan, talan ve rüşvetin ortak adıdır yani yerli ve millî karşılığıdır. Çelik konstrüksiyonlar aynen siyasette olduğu gibi her beş yılda bir bakım onarıma alınır. Korozyon belirtileri varsa taşlanıp, zımparalanıp, gerekirse yama yaparak veya parça değiştirilerek boyanır ve tekrar hizmete sokulur.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayın sözlerinizi.

MAHMUT CELADET GAYDALI (Devamla) - Beş yılda bir halkın önüne konan sandıkta halkın temizlik için taşlama, törpüleme ve zımparalamasından sonra metalinizden geriye ne kalır bilemiyorum ama işe yarayacak bir şey kalacağını da tahmin etmiyorum çünkü siz de halkın cebini, ekmeğini törpülediniz. Aşırı korozyona maruz kalmış metallerin de gideceği yer topraktır. İşte, metallerin evrimi de topraktan çıkıp toprağa geri dönmektir.

Hepinizi saygıyla selamlıyorum. (HDP sıralarından alkışlar)