GENEL KURUL KONUŞMASI
Konu: 2023 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi ile 2021 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifinin 4'üncü Tur Görüşmeleri münasebetiyle
Yasama Yılı:6
Birleşim:33
Tarih:09.12.2022

HDP GRUBU ADINA AYŞE SÜRÜCÜ (Şanlıurfa) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; konuşmama başlamadan önce, cezaevlerinde rehin tutulan tüm yoldaşlarımızı buradan selamlıyorum.

Evet, bugün DSİ'yi konuşacağız. Mevcut iktidar halkın ihtiyaçlarına cevap olmak yerine daha çok yandaş şirketlerin kâr ve kazancını esas alıyor. Artan HES'ler ve barajlar inşa edildiği bölgedeki halka ekonomik bir katkı sunmadığı gibi söz konusu bölgenin ekolojik yapısını ve tarihsel hafızasını da ortadan kaldırıyor. Karadeniz'de yüzlerce HES'ler yaptınız, Yeşil Yol'dan İkizdere'ye dere yataklarını imara açtınız, meydana gelen sellerde yaşanan can ve mal kayıpları sizin rantçı politikalarınızın sonucudur.

Kürtlerle birlikte Mezopotamya halklarının asırlardır kesintisiz bir yaşam sürdürdüğü, on iki bin yıllık hafızaya sahip Hasankeyf'e Ilısu Barajı'nın yapılmasıyla tarihsel ve ekolojik hafızayı, on iki bin yıllık bir tarihi katlettiniz. AKP'nin rant, devletin ise ideolojik nedenlerden dolayı sürdürdüğü bu iki anlayışın ortaklaşmasıyla birlikte bölgenin hem tarihsel hafızası hem de ekolojik hafızası yok edilmiştir.

Hasankeyf'den sonra şimdi de Zilan Deresi yani Geliye Zilan'da yaşanan katliam hafızalardan silinmek istenmekte ve buraya ait ekolojik hafıza da yok edilmektedir. Bölgede şimdiye kadar enerji ve sulama için inşa edilen 50 barajın yanı sıra, son yıllarda yapımı süren ve yapılmak istenen 30'a yakın baraj ve yüzlerce HES'le enerjiden daha çok güvenliğin sağlanmaya çalışıldığı belirtiliyor. Zilan Deresi, Geliye Zilan ekim alanları ve bitki örtüsünün yanında binlerce Kürt'ün katledildiği bir hafızadır çünkü birçok mezar taşı ve katledilen insanların kemikleri bu bölgede yer almakta.

(Uğultular)

GÜLÜSTAN KILIÇ KOÇYİĞİT (Muş) - Sayın Başkan, gürültü var, duyamıyoruz.

AYŞE SÜRÜCÜ (Devamla) - Danıştayın durdurma kararı ve ÇED raporu olmamasına rağmen Geliye Zilan'a yapılan HES'ler insanların kültürel değerlerine, anılarına ve acılarına saygısızlıktır, 1930'larda katledilen binlerce Kürt'ün belleklerden silinmeye çalışılma çabasıdır fakat şunu iyi bilin, kaç tane HES ve baraj yaparsanız da yapın, Kürtler ne Geliye Zilan'ı ne de Geliye Zilan'da katledilen binlerce Kürt'ü unutmayacaktır.

Evet, değerli arkadaşlar, ve yine Bingöl, Şırnak, Hakkâri, Batman, Mardin, Diyarbakır ve Dersim'de de yapımı süren ve yapılmak istenen barajlarla hem bölgedeki tarihî yerler hem yerleşim alanları hem de endemik bitki örtüleri ve canlı ekosistemi etkilenecektir. Ayrıca, 1990'lı yıllarda yakılarak boşaltılan ve 2000'lerde tekrar dönülen köyler şimdi de söz konusu barajların oluşturacağı göl alanları nedeniyle boşalacaktır ve bu barajlar 100 binden fazla insanın göçüne neden olacaktır. Şırnak'ta 7, Hakkâri'de 4 barajın yapımına DSİ Genel Müdürlüğü tarafından 2008 yılında başlanmasıyla birlikte binlerce ağaç kesildi, ormanlar yok edildi, erozyon ve toprak kaybı riski oluştu, bitki örtüsünün zarar görmesine neden olundu. Ayrıca Dersim-Ovacık arasında uzanan ve 42 bin hektarlık bir alanda bulunan ve 1971 yılında Millî Park ilan edilen Munzur Vadisi'nde de 14 baraj ve HES yapımı planlanıyor. Dersim'de de bu barajlardan dolayı yaklaşık 100 köyle birlikte 5 bin insan yerinden edilecek.

Evet, değerli halkımız, bugün DSİ'yi konuşuyoruz. Bu iktidarın yönetememe ve yanlış politikalarından dolayı halkımızın varlık içinde yokluğu yaşadığını belirtmek istiyorum. Sayın Bakan, Fırat Nehri Urfa'nın, Birecik'in içinden geçiyor ama Birecik halkı, Urfa halkı içme suyu bulamıyor. Birecik ilçemize bağlı Divrik, Konaklı, Kurucahöyük, Diktepe, Yaylacık köylerinde yıllardır su yok. İnsanlar uzay yolculuğu yaparken halkımız su bulamıyor. Büyükşehir statüsünde ve yaklaşık 3 milyon nüfusa sahip Urfa'nın bu kırsal mahallelerindeki su sorununu ne zaman çözeceksiniz Sayın Bakan? Hemşehrilerimiz tankerlerle su satın alıyor; daha altı ay önce tankeri 80 lira olan suyu bugün ise 280 liraya satın alıyorlar.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun.

AYŞE SÜRÜCÜ (Devamla) - Teşekkürler Sayın Başkan.

Buradan iktidarı, suyu olmayan bu köylerimize karşı görev ve sorumluluklarını yerine getirmeye çağırıyoruz.

Evet, değerli halkımız, bu bütçe halkın ihtiyaçlarına göre hazırlanan bir bütçe değil, ekolojiyi, tarihi ve kültürel hafızayı savunan bir bütçe değil; bu bütçe, sarayın ve yandaş şirketlerin rant ve kârını esas alan bir bütçedir fakat biz, HDP geldiğinde, demokratik, ekolojik ve kadın özgürlükçü, halklar ve tüm emekçiler için bir bütçe yapacağız.

Bu temelde, tekrardan tüm halkımızı sevgiyle selamlıyorum. (HDP sıralarından alkışlar)