MHP GRUBU ADINA İBRAHİM ÖZYAVUZ (Şanlıurfa) - Sayın Başkan, çok değerli milletvekilleri; 2023 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi'nde yer alan Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) ve Doğu Anadolu Projesi (DAP) Başkanlıkları bütçesi üzerine Milliyetçi Hareket Partisi Grubu adına söz almış bulunmaktayım. Gazi Meclisimizi ve bizleri izleyen büyük Türk milletini saygıyla selamlıyorum.

Bilindiği üzere, GAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı 1989 yılında 388 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'yle kurulmuştur. Bu kararnamenin temel amacı Güneydoğu Anadolu Bölgesi kapsamındaki illerin süratle kalkındırılması, kalkınma için gerekli olan alan ve sektörlere ilişkin planlama çalışmaları ve yatırımların yapılması, bölge halkının her bakımdan gelişmişlik düzeyinin artırılması, tüm bunların etkin şekilde yürütülebilmesi için kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyon sağlanmasıdır. Cumhuriyet tarihimizin en kapsamlı projesi olan GAP, bugüne kadar hazırlanan bölgesel kalkınma planları içerisinde en etkili olanıdır.

Sayın Başkan, kıymetli milletvekilleri; GAP, Güneydoğu Anadolu Bölgesi illeri olan Adıyaman, Batman, Diyarbakır, Gaziantep, Kilis, Mardin, Siirt, Şanlıurfa ve Şırnak'ı kapsayan bir alanda uygulanmaktadır. GAP gibi bir projenin Türkiye'nin diğer coğrafi bölgelerinden ziyade, özellikle bu bölgede uygulanmasının temelinde bölgenin sahip olduğu bazı özelliklerin de yattığı söylenebilir. Türkiye'nin sıcak ve kurak bölgelerinden biri olan GAP bölgesi Türkiye için hayati öneme sahiptir. Harran, Suruç, Ceylânpınar ve Mardin Ovaları Türkiye'deki sulanabilir arazinin yüzde 20'sini ve ülkenin enerji potansiyelinin yaklaşık yüzde 30'unu bölgede oluşturmaktadır.

Ülkemizin ilk, dünyanın da sayılı bölgesel kalkınma projelerinden biri olan Güneydoğu Anadolu Projesi 6 Kasım 2022 yılı itibarıyla 33'üncü yılını geride bırakmıştır. Otuz üç yıllık birikimiyle GAP bölgesi suyun yüzyıllardır taşıdığı bereket, zenginlik ve refahtan payını almaya devam edecektir. İnanıyorum ki GAP bölgesi önümüzdeki yıllar içerisinde dünyaya örnek teşkil edecektir. GAP'la beraber artan iş olanakları daha yüksek bir yaşam standardı oluşturacaktır. Güneydoğu Anadolu Projesi'nin tamamlanması amacıyla bölgeye yapılan yatırımlar 2003 yılından itibaren düzenli bir şekilde artırılmıştır. GAP bölgesi yatırımlarının ülke içindeki payı 2003-2021 dönemi içerisinde yüzde 14'lerin üzerine kadar çıkmıştır. Erken safhalarında Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin su ve toprak kaynaklarını geliştirmek, Fırat ve Dicle havzasında sulama yapmak ve hidroelektrik enerji üretmek için 22 baraj, 19 hidroelektrik santrali ve çeşitli sulama yatırımlarının yapılmasını kapsayan proje, yıllar içerisinde yapılan değişikliklerle çok sektörlü, sürdürülebilir insani kalkınmaya dayalı entegre bir bölgesel kalkınma projesine dönüştürülmüştür.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; DAP Ağrı, Ardahan, Bingöl, Bitlis, Elâzığ, Erzincan, Erzurum, Hakkâri, Iğdır, Kars, Malatya, Muş, Tunceli ve Van illerini kapsamaktadır. Doğu Anadolu Projesi ana planı bölgedeki üniversitelerin ortak bir çalışma ürünü olarak 2011 yılında ortaya çıkmıştır. Doğu Anadolu Projesi kapsamında, mevcut durum ve durum analizi, bölgeyle ilgili stratejiler ve senaryolar, Doğu Anadolu Projesi ana planıyla beraber özel sektöre yönelik ön fizibilite etütleri de hazırlanmıştır. DAP'ın bu şekilde ekonomik, sosyal ve çevresel olarak 3 farklı hedefi bulunmaktadır. Mayası kardeşlikle yoğrulmuş bir coğrafyanın en güzide şehirlerini kapsayan GAP ve DAP projeleri, insanlarımızın ekonomi, eğitim, sağlık, ulaşım, kültür, turizm ve benzeri koşullarını iyileştirmeyi hedefleyen önemli projelerdir. Devam etmekte olan bu projelerin tamamlanması bölge insanı ve ülkemiz açısından önemli bir gerçektir. Bu projelerin tamamlanmasıyla hem bölge insanımızın refah seviyesi yükselecek hem de ülke ekonomisi daha da gelişecektir.

Sayın Başkan, kıymetli milletvekilleri; sözlerime son verirken saygının ve hoşgörünün hâkim olduğu, ülkemiz ve milletimiz adına atılacak her adımda mutabakatın olduğu bir Gazi Meclis temennisiyle 2023 yılı bütçemizin ülkemize ve milletimize hayırlı olmasını diliyor, sizleri ve aziz milletimizi saygıyla selamlıyorum. (MHP ve AK PARTİ sıralarından alkışlar)