HDP GRUBU ADINA FATMA KURTULAN (Mersin) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

HDP olarak bir kez daha bu kürsüde Türkiye'nin kangrenleşmiş bir sorununu paylaşmak isteriz; bununla ilgili de dayanışmayı, söz birliğini yaratarak bu sorunu çözmek niyetindeyiz. Cezaevlerinde süren açlık grevleriyle, hak ihlallerinin dayandığı açlık grevleriyle ilgili bir çözüm bulmak istiyoruz; bir araştırma komisyonu kurulsun istiyoruz. Cezaevlerinde hakikaten çok ciddi hak ihlalleri yaşanıyor. Sorunları çözmek için muhatap bulamıyoruz, çözüm bulamıyoruz. Tutuklular bir hak arama yöntemi olarak açlık grevine başvuruyor, açlık grevini de idare, bir hak arama yöntemi olarak değil, disiplin suçu olarak görüyor, itiraz ettiklerinde de darbediliyorlar; dolayısıyla, şu an üç dört cezaevinde ve yakın zamanda da biten cezaevlerinde açlık grevleri devam ediyor. İnsan hakları örgütleri cezaevlerindeki hak ihlallerini sürekli raporlaştırıyor. Aslında, biz Komisyon olarak da gittiğimizde bunu raporlaştırıyoruz; muhalefet şerhlerimizde de bunu görüyorsunuz yani takip ederseniz görülüyor.

Cezaevlerinde insanlar yerde yatıyor çünkü kapasite fazlası tutuklu var, aylarca hücrelerde tutuluyorlar. Pandemi zamanında, haklı olarak, doğal olarak ertelenen kurslar pandemiden sonra yaşam normale dönmesine rağmen... Kısıtlamaya kolayınıza giden, hoşunuza giden bir yöntem olarak sarılmış durumdasınız ve buralarda tekrar bu kurslarla tutuklular bir araya gelmesin diye, çok talep olmasına rağmen, bu kursları getirmiyorsunuz; sosyalleşmeye katkı sunacak görüşmeler yaptırmıyorsunuz.

Hasta mahpuslar tedaviye erişemiyor, cezaevlerinden çok cenaze çıkıyor; işte, bu yüzden de her gün başka bir cezaevinden "Açlık grevi başladı." diye haber alıyoruz çünkü cezaevlerinde özellikle siyasi mahpuslar ayrı bir hak ihlaline uğruyor.

Cezaevlerinde açlık grevine girme sebepleri hemen hemen aynı. Tekli hücrelerde aylarca tutuluyorlar. Kitap sınırlandırması var, Kürtçe kitapların verilmemesi... Halk TV, Tele1, TRT 3 gibi kanallar verilmiyor; bunu çok kez burada tekrarladık. Yine, Yeni Yaşam, Evrensel gazeteleri verilmiyor. Ailelerinden çok çok uzak yerlerde olmaları bir hak ihlalidir, buna itiraz ediyorlar. Kantin fiyatlarının yüksek olmasına itiraz ediyorlar, yemeklerin çok kötü olmasına itiraz ediyorlar. Elektrik faturalarının yüksek gelmesine itiraz ediyorlar. Deterjan gibi temizlik ve malzemelerin idare tarafından verilmemesini eleştiriyorlar. Cezaevleri arası mektuplaşmayı engellediklerini söylüyorlar, buna itiraz ediyorlar. Pencerelerin tamamıyla kapalı olması, tel örgülerin sıkı olması hava akımını engellediği için, hatta gökyüzünü görmelerini bile engellediği için buna itiraz ediyorlar. Çamaşırlarını kendi odalarında leğende yıkıyorlar, orada kurutmak zorunda kalıyorlar; bu, sağlıklarını bozuyor, buna itiraz ediyorlar. Sıcak ve soğuk suya erişimde zorlanıyorlar, buna itiraz ediyorlar. Revirde ayakta saatlerce duracaksınız diye zorluyorlar, hastaneye sevk sırasında sorun yaşıyorlar, kelepçeli muayene yetmiyor bir de ağız içi muayene dayatılıyor, buna itiraz ediyorlar. Hasta mahpusların tedaviye erişimde zorluklar yaşamalarına itiraz ediyorlar. Odaların "arama" adı altında eşyaları darmadağın -defalarca biz Komisyon olarak da gittiğimizde bize söylenmesine rağmen ne yazık ki hâlâ giderilmiyor- ediliyor; "Aramalara karşı değiliz ama eşyalarımız talan edilmesin." diyorlar. Cezaları bitmesine rağmen infazların soyut gerekçelerle ertelenmesini reddediyorlar; haklı olarak ciddi bir hak ihlali olarak görüyorlar. Keyfiyete varan gerekçelerle disiplin cezaları vermelerini reddediyorlar. Dilekçelerinin yanıtsız kalmasına karşı çıkıyorlar. "Muhataplarımız yok, idare bizimle görüşmüyor." diyorlar. Tüm bu hak ihlallerinden dolayı tutuklular açlık grevinde.

Sevgili arkadaşlar, şu an Şakran Kadın Cezaevinde tutuklular açlık grevinde, Afyon 1 No.lu T Tipi Kapalı Cezaevinde tutuklular 3 Ocaktan beri açlık grevinde, Giresun Espiye L Tipi Kapalı Cezaevinde tutuklular açlık grevinde, Patnos Cezaevindeki tutuklular tüm bu hak ihlallerine dayalı olarak bedenlerini açlığa yatırmış durumdalar.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayalım lütfen.

FATMA KURTULAN (Devamla) - Yine, Trabzon Beşikdüzü'nde tutuklular -gerçekten nasıl vicdanlarınıza sığıyor- tam altı aydır açlık grevinde.

Elbette ki yakın zamanda biten açlık grevleri de var; Konya Ereğli, Dumlu, Kırıklar, Bolu cezaevleri de yakın zamanda açlık grevlerini bitiren yerlerdir.

Biz önergemizin çok hayati önemde olduğunu düşünüyoruz. Politik tutuklulara yaptığınız bu ayrımcı, özellikle diz çöktürme, boyun eğdirme yaklaşımlarından vazgeçin. Cezaevlerinde bu hak ihlallerini gidermek için, bir an önce bir özgün komisyonun, bağımsız, her grubun olduğu bir komisyonun gidip araştırıp hak ihlalleriyle buluşup bunu gidermek için gereğinin yapılmasını talep ediyoruz. Desteğinizi şimdiden beklediğimizi belirtmek isterim.

Teşekkürler.

Saygılar herkese. (HDP sıralarından alkışlar)