HDP GRUBU ADINA ALİ KENANOĞLU (İstanbul) - Sayın Başkan, Genel Kurulu selamlıyorum.

Tabii, depremin etkilerini ve sonrasında oluşan durumu da konuşmaya devam ediyoruz. Deprem yaşandı ve bundan sonraki kısmında önemli bir problem de enkazları kaldırmak. Tabii, enkazı kaldırırken arkadaşlar hep asbest boyutunu dile getirdiler. Diğer taraftan şu devam ediyor arkadaşlar: Enkazlarda yaşamını yitirmiş insanların bedenleri var ve öncelikle bunların, bir ölüye saygı çerçevesinde dikkatlice çıkarılması gerekiyor ve bir enkaz muamelesi, bir moloz muamelesi yapılmadan, vücut bütünlüğü korunarak çıkarılması gerekiyor; Enkaz kaldırmalarında öncelikle dikkat edilmesi gereken husus budur. Maalesef "Burada herhangi birisi yoktur ya da bir beden yoktur." gibi, kontrol edilmiş ve üzerine not düşülmüş yerlerden bile daha sonra cesetler çıkarılıyor, buna da birçok yerde tanık olduk. Bu anlamıyla öncelikle dikkat edilmesi gereken konu bu.

Diğer taraftan, molozların yaşam alanlarının yakınlarına dökülmesi sorunu var ve bir diğeri de tarım alanlarına ve dere yataklarına yani su alanlarına dökülmesi riskleri var yani dökülmesi uygulamaları var. Bütün bu uygulamalar bu işleri sorun hâline getiriyor; Malatya'da bununla ilgili yaşanan durum var, İslâhiye'de yine bununla ilgili yaşanan durum var ve dere yataklarına atıldığına yönelik bilgiler, görüntüler var Adıyaman'dan da. Esas sıkıntıların, sorun yaratanların başında bunlar geliyor.

Şimdi, gelelim asbest meselesine. Şimdi, asbest meselesi... Tabii, Türkiye'de yasaklanan bir madde asbest ama burada yasaklanmış olmasına rağmen yani yasaklamadan önce -2013 yılında tamamen yasaklanıyor ama- 2013 yılından önce yapılan inşaatlarda bu asbestler kullanılıyor. Yer ve tavan kaplamaları, yalıtım amaçlı püskürtme kaplamalar, ara duvarlar, yangına dayanaklı yalıtım panelleri gibi birçok yerde bunlar kullanılıyor ve bunların birinci derecede kansere sebep olan malzemeler olduğunu bilim insanları da sağlıkçılar da ifade ediyorlar. Dolayısıyla bu enkazlar kaldırılırken, enkazların döküldüğü yerlerde tümüyle bu tehlikeye dikkat çekerek ya da bu tehlikeyi görerek davranmak gerekiyor.

Şimdi, iktidar partisinden milletvekili arkadaşlar geliyorlar buraya, bir güzel anlatıyorlar ama anlattığınız şey yönetmelikler arkadaşlar. Tıpkı bizim soru önergelerine bakanlıkların verdiği cevaplar var ya, biz soru önergesiyle soruyoruz, bir şey soruyoruz, bir olay soruyoruz yani yaşanmış bir olayı soruyoruz, bize cevap olarak o konuyla ilgili yönetmeliği gönderiyor bakanlık.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Tamamlayın sözlerinizi.

ALİ KENANOĞLU (Devamla) - Şimdi, burada da bizim bu araştırma önergelerimize ya da yapmış olduğumuz konuşmalara cevaben yapılan konuşmalarda tümüyle, aslında "Bir enkaz kaldırma işlemi nasıl yapılır?" yönetmeliğini gelip burada okuyorlar. O yönetmeliği biz de biliyoruz fakat yönetmelik sahada uygulanmıyor, gidin, bakın; mutlaka siz de gidiyorsunuz, gittiğinizde bakın yani. Hakikaten o yönetmelik çerçevesinde bir uygulama söz konusu mu? Hayır, kesinlikle öyle bir şey yok. Yani paldır küldür binalar yıkılıyor; enkazlar, molozlar atılıyor kamyonlara, götürülüyor, ya dere yataklarına yakın yerlere ya yaşam alanlarına yakın yerlere ya da tarım alanları dediğimiz alanlara dökülüyor ve bu konu çok hızlıca yürütüldüğü için, öyle yönetmeliklerde anlatıldığı gibi bir inceleme, irdeleme söz konusu falan da değil; hayatta kalan ve o coğrafyada yaşayan insanların yaşamları da tümüyle tekrar tehlikeye atılıyor.