MHP GRUBU ADINA SERMET ATAY (Gaziantep) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; (2/4997) esas numaralı İcra ve İflas Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin ikinci bölümü üzerine Milliyetçi Hareket Partisi Grubumuz adına konuşma yapmak için söz almış bulunuyorum. Bu vesileyle Genel Kurulu ve ekranları başında çalışmalarımızı takip eden aziz milletimizi saygıyla selamlıyorum.

Günümüzün en büyük sorunlarından olan uyuşturucu ve uyarıcı madde bağımlılığı, kişilerin fiziksel ve ruhsal sağlığı ile aile, iş yaşamına ve genel olarak toplumsal düzene büyük zararlar vermektedir. Özellikle, üretimi kolay olan ve bağımlılık yapıcı etkisi daha fazla olan sentetik uyuşturucu ve uyarıcı maddeler insan vücudunu tahrip edip bağımlılık yaratmaktadır.

Uyuşturucu ve bağımlılıkla mücadelenin daha etkin bir şekilde yapılmasını temin etmek amacıyla önümüzdeki kanun teklifi gündeme gelmiştir. Teklifle sentetik uyuşturucu ve uyarıcı maddelerin imal ve ticareti suçuna yönelik cezaların caydırıcılığı artırmak amacıyla 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun 188'inci maddesine sentetik uyuşturucu türevleri eklenmekte, böylelikle, bu tür maddelerin imal ve ticareti suçuna ilişkin cezaları yarı oranında artırılması sağlanmaktadır.

Teklifle tedavi ve denetimli serbestlik tedbirlerine ilişkin yapılacak işlemler ile şüphelilerin tabi tutulacağı yükümlülükler, uygulamadaki aksaklıklar göz önüne alınarak somutlaştırılmış ve daha belirgin hâle getirilmiştir. Önümüzdeki düzenlemeyle madde bağımlıları hakkında tatbik edilen koruyucu ve tedavi edici yöntemlerin daha etkin bir şekilde uygulanması, madde bağımlılığı bulunan hükümlülerin cezaların infazı tamamlanıncaya kadar bağımlılıktan arındırılmaları ve rehabilite edilerek topluma kazandırılmaları, böylelikle, bağımlılıkla mücadelenin güçlendirilerek aralıksız olarak sürdürülmesi amaçlanmaktadır.

Üzerinde bulunduğumuz coğrafya nedeniyle düzensiz göç hareketlerine maruz kalan, bu hareketlerin sınır aşan özelliğinin olması nedeniyle uluslararası düzeyde iş birliği yapılması zorunlu hâle gelmiştir. Ülkemiz, çevre ülkelerde devam eden savaş ortamı ve coğrafi konumu itibarıyla çoğu zaman transit ülke ya da hedef ülke olarak göçmen kaçakçılığı suçundan doğrudan etkilenmektedir. Önümüzdeki kanun teklifiyle göçmen kaçaklığı suçuyla daha etkin mücadele edilebilmesi ve caydırıcılığın sağlanması amacıyla bu suça verilen cezalar artırılmıştır.

Toplumsal bir sorun olan borçlunun evinin haczi meselesinde, yapılan kanuni düzenlemeyle İcra ve İflas Kanunu'nda değişiklik yapılmakta, konut olarak kullanılan yerin haczinin yapılması icra mahkemelerinin kararına bağlanmaktadır.

Diğer yandan, yapılan düzenlemeyle, haczi caiz olmayan mallar ve haklarla ilgili kanun metninde düzenlemeler yapılarak aile bireylerine ait kişisel eşyalar ile ailelerin ortak kullanımına hizmet eden tüm ev eşyasının haczi yasaklanmaktadır.

Sık sık gündeme gelen ve borçlunun düşük miktarda borcu için tüm mal varlığına haciz konulması sorununun önüne geçilmesi amacıyla önümüzdeki teklifin getirdiği bir düzenlemeyle, borçlunun taşınır ve taşınmaz mallarının, alacaklının alacak miktarını aşacak şekilde haczedilmesinin önüne geçilmiştir.

Avukatlık Kanunu'nda yapılan değişikliklerle avukatların büro kurma giderlerinin karşılanması için uygun şartlarda finansman desteğinin sağlanması, mesleğe yeni başlayan avukatların mali olarak desteklenmesi için mesleğin ilk beş yılında baro keseneğinin alınmaması ve adli yardım sisteminin güçlendirilmesi için adli yardım bürosunun gelirlerinin artırılması hususu da düzenlenmiştir.

Hukuki uyuşmazlıklarda sık sık gündeme gelen ara buluculuk konusunda da önümüzdeki kanun teklifiyle düzenleme yapılmakta, dava şartı olan ara buluculuğun kapsamı genişletilmekte ve taşınmazın devri veya taşınmaz üzerinde sınırlı ayni hak kurulmasına ilişkin uyuşmazlıklar ihtiyari ara buluculuğa elverişli hâle getirilmektedir.

Değişikliklerle, kira ilişkisinden kaynaklanan uyuşmazlıklar, ortaklığın giderilmesine ilişkin uyuşmazlıklar, Kat Mülkiyeti Kanunu'ndan kaynaklanan uyuşmazlıklar, komşu hakkından kaynaklanan uyuşmazlıklar bakımından dava açılmadan önce ara bulucuya başvurulmuş olması dava şartı hâline getirilmiştir.

Ayrıca, bazı ticari iş uyuşmazlıklarıyla ilgili itirazın iptali, menfi tespit ve istirdat davaları da açıkça dava şartı olarak ara buluculuk kapsamına alınmaktadır.

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nda yapılan değişikliklerle asliye ticaret mahkemelerinde tek hâkimle ve basit yargılama usulüne göre görülen uyuşmazlıklara ilişkin parasal sınırlar artırılmaktadır.

1512 sayılı Noterlik Kanunu'nda yapılan değişikliklerle sadece mahkemelerin yaptığı delil tespiti davalarının noterde de yapılmasına olanak sağlayan yasal düzenleme önümüzdeki kanun teklifiyle yapılmıştır. Bu düzenleme, mahkemelerin iş üzerindeki yükünü bir nebze olsun azaltmaya yardımcı olacaktır.

Önümüzdeki kanun teklifiyle, Anayasa Mahkemesinin iptal kararları doğrultusunda Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 193, 231 ve 308/A maddelerinde düzenlemeler yapılmaktadır. Makul sürede yargılanma hakkı ile mahkeme kararlarının icrası hak ihlali iddiasıyla Anayasa Mahkemesine yapılmış ve derdest olan bireysel başvuruların ilgilinin müracaatı üzerine 6384 sayılı Kanun'la kurulan Komisyon tarafından incelenmesine bu Kanun'la imkân tanınmaktadır.

İlgili düzenlemenin 26'ncı maddesinde Ceza İnfaz Kanunu'nun 16/A maddesi gereği on yıl ve daha az süreli hapis cezasına mahkûm olan kadın hükümlünün 18 yaşını doldurmamış çocuğunun engeli nedeniyle bakıma muhtaç olması veya ağır bir hastalığa maruz kalması hâlinde infazının bir yıl süreyle ertelenmesine, erteleme kararının her defasında altı ayı geçmemek şartıyla dört defa uzatılabilmesine ve bu kararın cumhuriyet başsavcılıkları tarafından verilmesine dair düzenleme de yapılmıştır.

Kanunun 27'nci maddesiyle, 5275 sayılı Kanun'un 71'inci maddesine yeni bir fıkra eklenerek uyuşturucu maddeleri satın almak, bulundurmak, kabul etmek veya kullanmak suçlarından hükümlü bulunanların başka bir suçtan hükümlü bulunan fakat uyuşturucu bağımlısı olduğu tespit edilen hükümlülerin ceza infaz kurumlarında bulunduğu süre boyunca tedavi ve rehabilitasyon programlarına katılması zorunlu hâle getirilmektedir.

Teklifin 34'üncü maddesinin getirdiği değişiklik ile menfi tespit ve istirdat davalarının zorunlu olarak ara buluculuğa tabi olduğu açık bir şekilde düzenlenmektedir. Bu düzenlemeyle, uygulamada yaşanan hukuki belirsizlik ortadan kaldırılmış olacaktır.

Teklifin 35'inci maddesinin getirdiği düzenlemeyle ara buluculuk son tutanağının oturumda hazır bulunan taraflarca bildirilmesi gerektiği açıkça düzenlenmektedir.

Kanun teklifinin 37'nci maddesiyle yapılan değişikliklerle taşınmazın ayni hakkından kaynaklanan uyuşmazlıklara da ara buluculuk yapılabilmesinin önü açılmaktadır. Bu düzenleme sayesinde uygulamada geniş yer kapsayan tapu iptali ve tescil, el atmanın önlenmesi gibi davaların ara buluculuk yoluyla çözümlenebilmesine olanak sağlanacaktır.

Teklifin 38'inci maddesinin getirdiği değişikliklerle ticari uyuşmazlıklarda ara buluculuk anlaşma belgesinin taraf avukatları ve ara bulucu tarafından imzalanması hâlinde mahkeme kararı gibi icrası mümkün hâle gelmektedir.

Teklifin 39'uncu maddesinde yapılan düzenlemeyle ara buluculuk taraflarının avukatı olsa dahi ara buluculuk faaliyetlerine ilişkin ilk bilgilendirmenin tarafların bizzat kendilerine yapılması gerektiği düzenlenmektedir. Böylelikle, uygulamada yaşanan başka bir tereddüt de giderilmiş olacaktır. Yeni düzenlemeyle menfi tespit davaları zorunlu ara buluculuk kapsamına alınmaktadır.

Teklifin 39'uncu maddesinin getirdiği düzenlemeyle ara buluculuk faaliyetinden sonra menfi tespit davası açılması hâlinde tedbiren takibin durdurulması imkânı da devam ettirilmektedir. Böylelikle, menfi tespit davalarında yapılan ara buluculuk faaliyetlerini kötüye kullanılması da engellenmiş olacaktır.

Hukuk uygulamasında sulh hukuk mahkemelerinde miras, kira, kat mülkiyeti, çekişmesiz yargı işleri gibi birçok uyuşmazlık görülmektedir. Teklifin 40'ıncı maddesiyle çok önemli ve faydalı bir düzenleme yapılarak kira uyuşmazlıklarının büyük bir kısmı ortaklığın giderilmesi davaları ve kat mülkiyetinden kaynaklanan uyuşmazlıklar zorunlu ara buluculuk kapsamına alınmaktadır.

Yapılan bu düzenlemeleri Milliyetçi Hareket Partisi Grubu olarak destekliyor, kanun teklifinin hazırlanmasında emeği geçenlere teşekkür ediyoruz.

Teklifin devletimize, milletimize hayırlı olmasını diliyor, yüce Meclisi saygıyla selamlıyorum.