CHP GRUBU ADINA DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; evet, bazı kuruluşlar vardır, devlete ait bazı şirketler vardır, burada yapılacak hataların telafisi mümkün değildir ve bunlar can kayıplarına yol açar. Türkiye Taşkömürü Kurumu da bu kurumların, bu şirketlerin başında geliyor.

Bakın, ibra konusuna geldiğinde, AK PARTİ'li milletvekili arkadaşlar, KİT Komisyonunda yani devlete ait şirketlerin denetlendiği komisyonda hızlı bir şekilde el kaldırıyorlar, el indiriyorlar ve "Kurumun hesaplarını ve faaliyetlerini ibra ettik." diyorlar. Ne demek ibra? Türk Dil Kurumu sözlüğüne göre "aklamak" demek. Ne demek? Bakın, bu ibrayı yanlış yaptığınızda sonuç ne oluyor, Türkiye Taşkömürü Kurumundan birlikte bakalım. Yıl 2019, Türkiye Taşkömürü Kurumu Amasra Maden Ocağı Sayıştay Raporu... Bakın, Sayıştay Raporu Amasra'da uyarıyor "2019 yılında müessesenin dengelenmiş üretim derinliği eksi 300 metre olmuştur. Bu derinleşme, ani gaz degajı ve grizu patlaması gibi riskleri artırmaktadır. Çalışılan damarların tamamında gaz içeriklerinin yüksek olduğu tespit edilmiştir. Tedbir alın, tedbirleri artırın." diyor ve ölçtüğü gaz içeriklerinin tablosuna da raporunda yer vermiş. Yine, aynı raporda, kömür tozu patlamasıyla ilgili de mücadele edilmesi gerektiği konusunda uyarı yapıyor. Siz ne yaptınız? Bu rapordaki bu uyarıyı görmezden geldiniz ve bu raporu ibra ettiniz, ibra ettiniz! Sonuç: 14 Ekim tarihinde Amasra'da grizu patlaması oldu ve 42 madencimiz hayatını kaybetti.

2020 yılı raporuna bakalım, neyi ibra ettiniz, akladınız, onu da görelim. 2020 yılı raporunda "2020 yılı sonu itibarıyla müessesede 476 olması gereken pano-ayak üretim işçi sayısı 276'dır. 107 olması gereken hazırlık işçi sayısı 30, 39 olması gereken barutçu sayısı sadece 1'dir." diyor ve devam ediyor -bakın neyi ibra ettiniz, devam edelim- diyor ki: "Gündüz vardiyası dışındaki arızalara anında müdahale edilememektedir." Zaten edemediniz patlamanın olduğu gün. Gündüz vardiyasında arızalanan tali pervanelerden birini tamir edemediniz ve patlamanın olduğu galeride hava hızı yetersiz kaldı. Kim söylüyor? Bilirkişi raporu söylüyor. "Yer altı haberleşme sisteminde uzun süreli kesintiler olmakta, kuyu ihraç sisteminde ve yer üstü elektrik tesislerinde önemli aksamalar meydana gelmektedir. Hayati önem arz eden havalandırmanın devamlılığı, merkezî gaz izleme servisi tarafından yirmi dört saat takip edilmesi gereken tehlikeli gazın ölçülmesi için sürekli değişen şartlara göre sistemlerin kurulmadığı anlaşılmıştır." diyor. İşçi sayısındaki noksanlığa vurgu yapılıyor ve iş kazalarına yol açacağı konusunda uyarı yapılıyor. Siz ne yaptınız? Görmezden geldiniz ve el kaldırıp ibra ettiniz. Sonuç ne? Sonuç: Amasra'da bir grizu patlaması oldu, bu tedbirler alınmadığı için oldu ve 42 madencimiz hayatını kaybetti. Hangi 42 madenci? Maraş merkezli depremde, deprem bölgesine gecikmiş, geciktirilmiş olarak gönderilen ve cansiparane bir şekilde can kurtarmaya çalışan madenciler çalıştıkları madende hayatlarını kaybettiler. Çünkü Meclis denetimi eksik yapıldı, çünkü ciddiye almadınız. Oysa bu uyarılar burada dururken, bu uyarılar giderilmeden sizin bu hesapları ibra etmemeniz gerekiyordu ve ibra edilmiş hâliyle maalesef biz madencilerimizi toprağa verdik.

Bakın, o kadar çok kusur, o kadar çok hata vardı ki maden ocaklarının tasarımında büyük hatalar vardı, havalandırma planlarının hatalı olduğu ortaya çıktı; sensör sayıları eksik, sensörlerin yerleri yanlış, ana aspiratör, ana havalandırma kırk dört yıllık, tali pervanelerden biri arızalı, giderilmiyor. Maden ocağında toplam -Türkiye Taşkömürü Kurumunda- 7.068 madenci çalışıyor oysa çalışması gereken madenci sayısı, norm kadrosu, ideal sayısı 14 bin yani 2 madencinin yapması gereken işi 1 madenci yapıyor. Yine, Türkiye Taşkömürü Kurumunun raporuna göre, ortalama 1.500 işçi de kendi uzmanlık alanındaki işi yapmıyor, dolayısıyla eksik sayıda çalışan bu maden işçileri de maalesef kendi görevlerini yerine getirmiyor.

Diğer taraftan, yine, Amasra'da Amasra-A Sahası var, Türkiye Taşkömürü Kurumu çalışıyor burada; 16 milyon ton rezerv var ve tehlikeli bir yerde, eksi 300 metrenin altında çalışıyorlar. Oysa bu sahanın yan sahalarında Amasra-B Sahası var; buradaki kömür rezervi 606 milyon ton ve kömürün kaymağı burada ancak bu kaymak kime tahsis edildi? Özel bir şirkete, Hattat'a tahsis edildi yani Türkiye Taşkömürü Kurumu madencileri eksi 300 metrenin altına hapsedildi, kıstırıldı, bu tehlikeli alanda çalışmak zorunda bırakıldı.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

DENİZ YAVUZYILMAZ (Devamla) - Toparlıyorum.

BAŞKAN - Buyurunuz efendim.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Devamla) - Ancak bu özel şirkete böyle bir kaymak, kömür alanı bırakılmış oldu. Dolayısıyla da Amasra'da yaptığınız hatayla birlikte 42 madencinin, maalesef, ölüm fermanını aslında imzalamış oldunuz, Mecliste de hesapları ve faaliyeti tüm kusurlarına rağmen ibra ederek onun da altına imza atmış oldunuz. Bütün suçu da maalesef, bu maden ocağındaki bir barutçunun üzerine atmaya kalktınız oysaki "Barutçu yaptığı patlatmayla grizu patlamasına neden oldu." derken "Ortaya 2 bin derecelik bir ısı çıkardı." iddiasında bulunurken barutçunun adli tıp raporunda zehirlenme nedeniyle hayatını kaybettiği ve bu patlamaya sebep olmadığı aslında belgelenmişti.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

DENİZ YAVUZYILMAZ (Devamla) - Son, selamlayıp kapatayım.

BAŞKAN - Buyurunuz efendim.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Devamla) - Biz, Amasra faciasıyla ilgili Araştırma Komisyonuna Enerji Bakanının gelmesi ve bilgi ve görüşlerini aktarması için bir dilekçe verdik ancak Enerji Bakanı Komisyona gelmedi. Ve yine, sorumlu olan Çalışma Bakanının da Komisyona gelmesini istedik ama o da gelmedi. Sanki, zannedersiniz, Türkiye Taşkömürü Kurumu Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı.

Biz iktidara geldiğimizde Türkiye Taşkömürü Kurumuna 5 bin işçi alacağız ve Türkiye Taşkömürü Kurumunda madensel bir dönüşüme hep birlikte imza atacağız diyorum, Meclisi saygıyla selamlıyorum. (CHP sıralarından alkışlar)